Introductio in dialecticam Aristotelis. Libri quinque. Francisci Toleti S.R.E. cardinalis. Ab auctore multis locis castigata & tabulis aucta

발행: 1601년

분량: 424페이지

출처: archive.org

분류: 철학

351쪽

re haec quidem duas habent habitudines,cam quae est ad ea , quae antecedunt, secundum quam species ipsorum esse dicuntur: & eam. quae est ad posteriora, secundum quam genera ipsbrum esse dicuntur.Extrema vero unam haiant habitudinem. Nam & generalissimuad ea, quidem quae posteriora sunt, habet habitudinem,eum sit genus omnium id quod est supremum: eam vero, quae ad superiora nam habet,cu sit supremum,& primum principiti, de ut diximus)supra quod non est aliud superueniens senus. Specialissimum autem unam . habet & ipsum habitudinem ranc quide, quae est ad superiora,quorum est species; eam v ro, quae est ad postfriora non diuersam habet habitudinem,sed eande, & species indiuiduo. rum dicitur, sed species quidemdicitur indiuiduorum, velut ea contines: species aute si periorum vehitque ab eis continetur. Determinant igitur generalissimu genus ita, quod cum genus sit, non est species, & rursus, supra quod non est aliud seperueniens genus.Specialissima vero speciem sic, quae cu sit species noest genus: & quam,cu sit species,in species diuidere non possumus:adhuc autem, di quae de pluritas & disserentibus numero in eo qu0dquid est praedicatur. Ea vero, qtiae in medio

sunt extremorum, subalterita vocant genera,

di species, & unumquodq. ipsorum specie essedi genus ponust:ad aliud tamen, di al iud sum-

352쪽

ptum,ea enim quae surit ante specialissima s que ad generalissimum ascendentia, &radictitur,& species subialterna: ut Agat mesnem, Attides,& Peloplaesi,& Tant iides,& ultimum Iouis. Sed in iam iiijs quidem plarum que ad unum reducuntur principium verbi igratia ad Ionem: in generibus vero& specie-hus non sic se habeo. Neque enim est comestine unum genus omnium ens: nec omnia eius

dem generis sunt: sectindiim unum supremugenus, quemadmodum dicit Aristoteles t sed post ta sint quemadim dum in praedicamenutis dictum est) prima decem genera,quasi prima decem principia Et si omnia quis elitia

Focet,aequivoce, inquiunt, nuncupabit,sed novniuoce. Si enim unum esset commune oratius genus ens, univoce omnia entia dicerentur cum vero decem fini prima, communio sic dum nomen est solum,non tamen secunduli rationem, quae secundum nomen est: Decem

igitur generalissisima quidem sunt: specialissima vero in numeroquidem quodam sunt, O tamen infinito. Indiuidua aute, quae sunt post specialissima, an finixa sunt. Quapropter v .. ad specialissima a generalissimis descendentes iubebat Plato quiescere: descendere auteper media diuidentes specificis differentiis. infinita vero,inquit, relinquenda sinit . neque enim eorum scientiam posse fieri Descendentibus igitur ad specialissima, necessς est diui.

353쪽

dentes per multitudine iret ascendetibus xo ad generalissima necesse est colligere muttitudinem in num. collectitau. n. multorum in

una natura *ecies est, & etia magis id, quod genus est:particularia vero,&singularia e cMirario seniper in multitudine diuidui id,quoavnsi est: participatione.n.speciei plures homines unus: particularibus aute & lingularibua,nus 3 comunis plures, diuisiuu enim semper est,quod singulare est: collectitru autem & at dunatiuus,quod comune est. Λstimato autem genere. & specie quid sit utrumque eoru,& ganere quidem unoexistete, speciebus vero pharibus semper enim tu plures speciei diuisi mneris est genus quidem semper de species

praedicatur, & omnia superiora de inferiori, bus:species autem neque de proximo sibi genere,nequede superioribus: neque enim conquertitur. Oportetiti. aut aequa deaequis praedicari: ut hinnitale de aequo aut maiora de mirinoribus ut animal de homine:minoravero de maioribus minime, neque enim dices animal esse hominem et, quemadmodum: immem discens esse animal De quibus aute species praedicatur,de iis necessario x specilii genus praedicabitur, & generis genus usque ad generarilisi inaum. si enim verum est dicere Socrate ho minem, hominem autem animal, animal auritem sicistantianaereram est&Socratem animal dicere, atqisdrubstantiam , semper enun

354쪽

4 clim superiora de inserioribus praedicentur, species quidem de indiuidulis praedicabitur, genus antem de & specie,& de indiuiduo: generalissisimum vero de genere ves generibus, si plura sint media,& subalterna, & de specie, di de inditiiduo'. dieitur enim generaIisiimu lquidem de omnibus sub se positis generibus, ια speciebus,& indiuiduis, genuS antem,quod ante specialissimum est, de omnibus specialissimis, & indiuiduis. solum autem species de omnibus indiuiduis indiuiduuiis autem de v-no selo particulari. Indiuidirum autem dici tur Socrates, δe hoc album & hic veniens So- pronisci situs,si ψlus sit ei Socrates filius. In- diuidua autem dicuntur huiusmodi, quoniam in ex proprietatibus consistit unumquodque eorum, quarum collectio numquam in alio eadem erit: Socratis enim proprlatates numinquam in aliquo alio particularium erunt ea de m , eae vero, quae sunt hominis proprietates dico autem eius, qui est communis) erue in pluribus.magis autem di in omnibus partieuiaribus hominibus , in eo quod homines sunt. Continetur igitur individuum quidem sub specie fiscies autem sub genero. Totum enim quiddam est genus: itidividuum is autem pars species vero & totum est & pars.std pars luidem alterius e totum autem nor alterius,scilia alijs in parisbus enim totum

est. De genere igitur di speciei & quid generalisisti

355쪽

lissimum &quidipecialistimum. qine genera eadem.& speciessint,quq hiaram vidiuiduas di quot in His genus de ipecies altantur, sinficienter dictum est. νή, ' i h ' Λ

prie,& propriissime dicitur.Nam conaminiter 'tudem differre a mni ,braltero dicitur, quod alteri rate dissera quocamaque amodo, vel a seipso vel ab alio. dassere enim Socrates a Platone alteritate,& ipsea seipso. si puero existente & viro facto,& facienteali md vel quiestanter & semper in aliquom do habendi se alteritatibus spectatur.Prom mem disserre alterum ab altero dicitur, quado inseparabili accideiate alterum ab altero

differt inseparabile vero accidens estivi caecistas oculorum,adt nasi curvitas, aut cicatrimcum ex vulnereoccultuorit, Prbpriissime ain tem dis re alterum ab altero dicitur, quan s

streissea disrendia dissere ι- amassin ahomo ab equo specifica disterentia diffartiare alis valitate. Vniuerialiter.ergo omnis Merentia addita alicui alteratum Getis, staeae quidem , quae S icominumter propriae imi alteratum i faciunt quae inro proprijssis md aliud . Qua quidem igitur alius nint , Ocificae vocantur t illae vero quae alteratum ν. V a sin- '

356쪽

, simpliciter disserentiae. animali enim adu iniens rationalis disserentia,aliud fecit:eius aintem quod est moueri,alteratum selum a quiescente secit: quare illa quidem aliud,haec ver alteratum solum secit.Secundum igitur aliud facientes dista entia diuisiones generii fiunt in species,& definitiones assignatur, quae sunt ex ge nere,& huiusmodi disserentijst 2cundis autem eas, quae Qtum alteratum faciunt teritates Elum consistunt, & aliquo modo sei habentis permutationes. Α superioribus er go rursus inchoanti, dicendum ditarentiarum alias quidem esse separabiles . alias ve

ro inseparabiles,moueri enim & quiescere, Raegrum esse, & fanum esse, &i quaecumue his. proxima sunt. separabilia sunt, at vero aqui . linum esse vel simu, vel rationale vel irratiorinale inseparabilia sunt. In separabilium aurui aliis quidem sunt per se, aliae vero per acci- .denS. .nam rationale per se in est homini, &, mortale, & distiplinae esse susceptiuum at vero aquilinum esse, vel simul per accidenS , donon per se. utar igitur quae per se sunt in iub ,

stantiae ratione accipiuntur. & faciunt aliud. Blae vero quae secundum accidens, nec in si nstantiae ratione accipiuntur,nec faciunt aliud, sed alteratum. Quae quidem igitur per se sitnt non sustipiunt magis di minus: quπ Xe fixo per accidens dc si inseparabiles sint inn

357쪽

' egenus aut magis aut minus, praedicatur de eocuius fuerit genus, neque generis disis sentiae', secundum quas diuiditur . ipis enim

sunt, quae uniuscuiusque rationem complent resse autem unicuique unum,& idem,neque intensionem,neque remissionem suscipiens esto aquilinum autem esse,vel simul,vel coloratia aliquo modo & intenditur, &remittitur. Π a

Cum igitur tres species differentiae considerentur; & hae quidem sint separabiles. illaeto inseparabiles:& rursus hiseparabilium, hae quidem sint per se,illae vero per accidens: ius earum,quae per se sunt,disserentia hum,aliae quidem sent, secundum' quas diuidithus genora in species,aliae vero,secundum quas ea qu*dhiisa sunt specificantur: ut cum ρον se differentiae omnes huiusmodi animalis sint, an,imatum & sensitiuum, rationale, &4rration la,mortale,& immortale, animati quidem ,

di sensitivi disserentia constitutiva est substantiae animalis est enim animal iubstantia animata sensitiva mortalis vero & immortalis

disserentia,& rationalis,& irrationalis diuisi uae sunt animatis disserentiae per eas enim g nera in species diuidimus. Sed eae quidem , quae diuisiuae simi disserentiae gene iam completinae fiunt, & constitutivae specierum . diuiditur enim anima rationalis , & irrationalis differenti. , ω rursus mortalis , immortalis disserentia . . V 3 sed

358쪽

sed rationalis & mortalis

tutiuae runt hominis r rationalis vero di inti mortalis Dei: irrationalis autem & mortalis irrationalium animalium. Sic vero S supremae substantiae, cum diuisiuae sine animati & Huanimati disserentiae,& sensitivi insensitivi, Mimata quidem & sensitiva, iuxta substantiam sumptae animal perfecerunt: animata a.

vero S infensicina persecerunt plantam . Quoniam ergo eaedem aliquo modo quidem acceptae fiunt constitutivae , aliquo modo autem diuisiuae, specificae omnes vocantur, &his maximἡ opus est ad divisiones generum , ε ad definitiones: sed non his,quae secundum accidens inseparabiles sint.neque etiam magis ijs, quae sunt separabiles . Quas etiam determinantes dicunt. Diiserentia est, qua abu- dat species a genere, homo enim plus habee quam animal, rationale & mortale: animal enim nihil horum est. Nam unde species haberent disserentias.Neque vero omnes sitas habetinuoniam idem simul habebit o posita. Sed, emadm-um censent, potesta te quidem habet omnes eorum, quae sub seis sunt, disserentias, actu vero nullam, ac si neq; ex ijs, quae non sunt,aliquid sit, neque opposita circa idem erunt. Definiunt autem eam,&hoc modo: Disserentia est, quae de pluribus miserentibus specie in eo quod quale quid est praedicatur. rationale enim, di momla do

359쪽

hominε praedicatum in eo quod mile quid est homo dicitur: sed non in eo quint quid est,

quid est enim homo, nobis interrogatis, coninueniens dicere animali mala autem janimal inquisitis: quod rat innale & martale est com uenienter astignabimus. Rebus enim ex materia & sorma constantibus,vel secundu pr portionem ad materiam & Ermana,constit tionem habentibus,quemadmodum statuaex materia quidem est aere, ex Brma autem figura: sic di homo communis di specialis ex materia quidem proportionaliter consistit ex genere, ex sisma autem differentia . torum aurtem hoc,animal rationale mortale,homo est, quemadmodum illic statua. Describunt autem & hoc mod&Disserentia est quod aptum natum est dividere ea , quae sub eodem gen re sunt. rationale enim & irrationale homict equum,quae sub eodem genere sunt,uuod est uimaliniustiunt. A Aignant autem S hoc modo. Disserentia es, qua differunt a se singilla, namque homo,& equus secundum gemis non .ifferunt: sumus enim animalia nos, & equi rsed additum rationale alsiunxit nos ab illis,&rationales sumus & nos, S Di1: sed mortale ppositum disiunxit nos ab illis .Ex actius ain. tem pertr ct ntes ea, quae ad disserentiam apertinent, dicunt non quodlibet diiiidentium ea quae sub eodem genere sunt,esse dictrentia

sed quod adesse conducis,& quod quid erat ec

360쪽

i di quod rei pus est. Neque enim quoa na itum est naulam, est hominis differentia, & si si roprium hominis, dicere enim possumus

animaliumhaec'uidem apta es ead nauigan dum illa vero minime, diuidistes hominent ab alijs: sed aptum natum esse ad nauigandu, non est substatiae completivum, nec eius para. sed aptitudo istum ipsiusuccirco,quia non est talis differentia, quales sunt, quae specificae dicuntur disserentiae. Erunt ergospecificae di rentiae, quaecunque alteram factu speciem ἰN quaecumque in eo quod quid erat esse ac Npiuntur. Et differentia quidem tot sufficiantu

P Roprium vero quadriseriam diuidunt. Nam & id, quod soli alicui speciei aec

dit, & si non omni proprium dicitur: ut homε ni medicum esse, vel geometram. Et Isindomni accidit speciei, etsi non isti: quemadmodum homini esse bipedem. Et quod isti Momni,& aliquando ut omni homini in senectate canescere. Quartum autem id, in quo coniuenerunt & soli, & omni, & semper: quemas modum homini esse,risibile:nam &s non semper rideat, tamen risibilis dicitur: non quod rideat semper; sed quod semper aptuS natus. . sit ut rideat hoc autem ei semper connatura te est,quemadmodum,& equo hinnitale. Haec

. - autem

SEARCH

MENU NAVIGATION