장음표시 사용
131쪽
EPISTOLA RVM diceret, se aut intelligere fieri, aut etiam si spicari. Quum ego ei gratulatus essem, idque me gauderct
dixissem; cohortatus, ut recordaretur casum illum interitus paterni, et vigilanter Se tueretur, atque admonitu senatus consuleret Saluti suae: tum a me discessit in oppidum Cybistra. Postero autem die cum Ariarathe, fratre suo, et cum Paternis amiciS, maioribus natu, ud me in castra venit; Perturbatusque et flens, quum idem et frater saceret, et amici, meam fidem, vestram commendationem implorare coepit. Quum admirarer, quid accidisset novi, dixit, ad sct indicia mantiastarum insidiarum esse delata, quae essent ante adventum meum occultata , quod ii, qui ea Patefacere Possent, pmpter metum reticuissent reo autem tempore, Spe mei Praesidii, complureS ea, quae Scirent, audacter ad se detulisse: in his amantissimum sui, summa pietate Praeditum, fratrem, dicere ea, quae is me quoque audiente dicebat, Sosollicitatum esse, ut regnare vellet: id vivo fratre suo accipere non potuisse: se tamen ante illud tempus eam rem nunquam in medium, propter periculi me tum , protulisse. Quae quum esset loquutus, moraui regem , ut omnem diligentiam ad se conservandum adhiberet; amicosque patris eius atque avi iudicio probatos hortatus sum, regis sui vitam, docti casta acerbissimo patris eius, omni cura custodiaque defenderent. Quum vex a me equitatum cohorteSquo de exercitu meo postularet; et si intelligebam, vestro
Casum interitus Paterni Quia interfectus erat per insidias, quum expulsum e regno Pompeius restituisset
tu bello Mitliridatico. ERN. 1 Ita corrigendum essa vidit Eru.
e eod. Medi eo eruit, a Graevio e Ernestio prohatam. Duo veteres li-hi i liu ut amicosque in Patris eluasda atque iudicis yrobatos; tinus: amicosquo Patris eius atque i ιcio Probatos. Reliqui omnes amicosquctin matris eius atque iudicio ρrobatos.
132쪽
LIB. XV, Ε utST. 2 Σ' senatusconsulto non modo Possc me id facere . sed etiam debere: tamen , quum respublica postularet, propter quotidianos ex Syria nuntios, ut quam primum exercitum ad Ciliciae sines adducerem; qui m-que mihi rex, patefactis iam insidiis, non egero excP-citu populi romani, sed posse se suis opibus deson dore videretur: illum cohortum s sum, Ut in sua vita conservanda Primum regnare disceret; a quibus perspexissct sibi insidias paratas, in cos uteretur i ure regio ; poena assceret eos, quos necesse esset; reliquos metu liberaret; Praesidio exercitus mei ad eorum, qui in culpa essent, timorem Potius, quam uilcontentionem uteretur. Fore autem, ut Omnes, quum sentitusconsultum n OSSent, intelligerent, me regi, Si PuS ESSet, eX auctoritate Vestra praesidio futurum.
Ita confirmato illo ex eo loco castra movi, iter in Ciliciam sacoro institui: quum hac opinione e Cappadocia discederem, ut consilio vestro, casu incredibili ac paene divino, regem, quern Vos honorificentissime appellassetis, nullo Postulante, quemque meae sidcicommendassetis, Et Cuius Salutem magnae vobis curae esse decrevissetis, meus adventus praesentibus insidiis liberavit. Quod ad vos a me scribi, non alienum putavi , ut intelligeretis eX iis , quae paene accide-
Tiant, VOS multo ante, ne ea acciderent, providisse; eoque vos studiosius seci certiores, quod in rege Ariobarzane ea mihi signa videor virtutis, ingenii, fidei, benivolentiaeque erga vos PerspeXisse, Ut non sine causa tantam curam diligentiamque in eius vos salutem videamini contulisse.
Ad eontentionem J I. e. ad bellum cum Persidis et seditiosis gerendum. EnN.
133쪽
Scr. in castris ad Iconium III kal. Septi A. V. C. Ioa. De rumore Milli Parthici scribit, et quod publice non scripseru
Q utim ad me legati, missi ab Antiocho Commageno,
venissent in castra ad Iconium a. d. III kal. septembr. iique mihi nuntiassent, regis Parthorum filium, quocum esset nupta regis Armeniorum 4 soror, ad Euphraten cum maximis Parthorum copiis, multarumque Praeterea gentium magna manu venisse, Euphratemque iam transire coepisse, dicique Armenium regem in Cappadociam impetum esse facturum: putavi, Pro nostra necessitudine, me hoc ad te scribere oportere. Publice propter duas causas nihil scripsi: quod et ipsum Commagenum legati dicebant ad senatum statim nuntios literasque misisse; et existimabam, M. Bibulum proconsulem, qui circiter idus sextiles ab Epheso in Syriam navibus prosectus erat, quod secundos ventos habuisset, iam in provinciam Suam pervenisse; cuius literis omnia certiora perlatum iri ad senatum putabam. Mihi, ut in huiusmodire, tantoque bello, maximae curae est, ut, quae copiis et opibus tenere vix possimus, ea munSUetu' dine et continentia nostra , sociorum fidelitate teneamus. Tu velim, ut consuesti, nos absentes diligas et defendas.
M. Catoni Uticensi. Anti ho Commageno) Cuius soror uxor suerat Orodis Parthorum regis. Dio lib. XLIX. Commagene citra Euphratem Asiae regio est, cuius Ca-Put Samosatam urbem Pliuius nominat, V, 24. MAN. i) Recte hune diem reposuit Ma Dutius, eoll. ad Att. V, ao; VI, J Vulgo III non. sem. et Pacorum.
134쪽
Scr. initio Ianuarii A. V. C. 'o3. Res a se in yr incia gestas e onu r; et ut in senatumnlicationem sibi decernat, enixe rogat a. M. T. CICERO IMP. M. CATONI S. D.
Summa tua auctoritas fecit, meumque perPetu unde tua singulari virtute tradicium, ut magni mea interesse putarem , et res eas, quus gessissem, tibi notasESse, et non ignorari a te, qua sequitate et Conlinentia tuerer socios, Provinciumque administrarem. His
enim a te cognitis, arbitrabar, tacilius me tibi, quae ellem, probaturum. Quum in provinciam pridie kal. Sext. Venissem, et propter anni tempus ad exercitum mihi consestim esse eundum viderem, biduum Laodiceae sui; deinde Apameae quatriduum ; triduum Syn
nadis ; totidem dies Philomeli. Quibus in oppidis quum
magni conventus fuissent, multas civitates acerbissimis tributis, et gravissimis usuris, et falso aere alieno liberavi. Quumque ante adventum meum seditione quadam exercitus esset dissipatus, quinque cohortes sine legato, sine tribuno militum, denique etiam sine eenturione ullo apud Philomelum consedissent, reliquus exercitus esset in Lycaonia: M. Anneio legato imperavi, ut eas quinque cohortes ad reliquum cxe citum duceret, coactoque in unum locum exercitu, castra in Lycaonia apud Iconium saceret. Quod quum ab illo diligenter esset actum; ego in castra a. d. VII kal. septemb. veni: quum interea superioribus diebus
Aeerbissimis eri ris) Tributa imposita ad impensas in praesidibus faciendas. y aurae graMissimae in--ligendae ex Epp. ad Λu. VI, 1,a,
135쪽
ex senatusconsulto. Et evocatorum firmam manum,
et equitatum sane idoneum, et populorum liberorum regumque Sociorum auxilia Voluntaria comparavissem. Interim quum, exercitu lustrato, iter in Ciliciam facere coepissem ; m kal. septemb. legati a rege Commageno ad me missi, pertumultuose . neque tamen non vere. Parthos in Syriam transisso nuntiaverunt. Quo audito, Vehementer sum commotus tum de Syria, tum de mea provincia, de reliqua deniqus Asia. Itaque exercitum mihi ducendum per Cappadociae regionem eam, quae Ciliciam attingeret, putavi. Nam si
me in Ciliciam demisissem, Ciliciam quidem ipsam
propter montis Amani naturam iacile tenuissem duo sunt enim aditias in Ciliciam ex Suria; quorum uterque parvis praesidiis propter angustias intercludi potest, nec est quidquam Cilicia contra Syriam munilius) : sed me Cappadocia movebat, quae patet a Syria , regesque habet sinitimos , ' qui etiamsi sunt amici nobis, tamen aperte Ρarthis inimici esse non audent. Itaque in Cappadocia extrema non longe a Tauro apud oppidum Cybistra castra seci, ut et Ciliciam tuerer,
et Cappadociam lenens, novu sinitimorum consilia impedirem. Interea in hoc tanto motu, tantaque eLSPΘ-ctatione maximi helli, rex Deiotarus, cui non sine causa plurimum Sem Per et meo, et tUO, et senatus
iudicio, tributum est, vir quum benivolentia et fide erga populum romanum singulari, tum praesentia et magnitudine animi et consilii, R Iegatos ad me misit,
se cum omnibus suis Copiis in mea Castra eSse venturum. Cuius ego studio Oiscioque commotus, egi ei
i Sic recte Munuti; cs. ep. 3 hu- iis, lihri. .i Sie edidi de Munutii sententia. Vulgo Praesenti mas ituiane et arum . Nonnullis plueebat Prasosnti magnitudine : quod est in Mss. quibus lum. Ernestius dedit struesentis magnitudi
136쪽
per litoras gratias; idque ut maturaret, hortalus Sum. Quum autem ad Cubistra propter rationem belli quinque dies essem moratus ; regem Ariobarzanem. Cui ras Salutem a Senatu, te auctore, Commendatam habebam, praesentibus insidiis nec opinantem liberavi: neque solum ei saluti sui, sed etiam curavi, ut cum nuctoritate regnaret. Metram, et eum, quem tu diligenter mihi Cominendarus. Athenaeum, importunitate Atho naidis exsilio multatos, maxima apud regem nuctoritate gratiaque constitui. Quuinque magnum bellum in Cappadocia concitaretur, si sacerdos armiS Se, quod facturus putabatur, defenderet; udolescens et equitatu et peditatu et pecunia partitus. et socius iis, qui novari aliquid volebunt: perfeci, ut e regno ille discederet; rexque sine tumultu, ne Sine armi S, Omnia UCtoritate aulae Communita, regnum cum dignitate obtineret. Interca cognovi multorum literis atque nuntiis. magnas Parthorum copias et Arabiam nil oppidum Antiochiam necessisse, magnumque covum EqNilatum , qui in Ciliciam transisset . ab equitum meorum tUrmis , et a Cohorte praetoria. qiano erat Epiphaneae praesidii causa. occidione occisum. Quare quum viderem, a Cappadocia Parthorum copias aversas, non longe a sinibus esse Ciliciae; quam potui ma-
Athenaidis Reginae. matris Regis impotenti dominuli ine. CELL. Si sacerdos oniatiosum sacerdos Λrchelai s. a Pompeio blaguo, ut serit,it Appianus. Mithridate devicto, praesectus: Post quem sacerdos fuit dii comedes , a Caesare . POSt si Pura tum Pompeium , praepositus. Eius sacerdotis potestas, quae fuerit, ostendit Hirtius de bello Λlexandrino, his
verbis : Conrariar. Metustissimum et . sanciis/imum in Cay adocia Bellonae templum. quod tanta religione colitur, ut sacerdos eius deae, maiestiate, im Perio , et Potentia secundus a rege
eonsensu gentis illius habentur. Viden dus et Straho lib. XII. MAI. i Ita correxi vulgatum et toto iis, qvod sine dubio est vitiosum. Victorio placebat et omnino. Alii olim et
137쪽
ΕPisTOLA RVMximis itineribus ad Amanum exercitum duxi. Quo ut veni, hostem ab Antiochia recessisse, Bibulum Antio- Chiae esse cognovi; Deiotarumque consestim, iam ad me venientem cum magno et firmo equitatu et peditatu , Et cum omnibus suis copiis, certiorem feci. non videri esse causam. Cur abesSet a regno; meque Ddeum , si quid novi sorte accidisset, statim literas nun-liosque missurum esse. Quumque eo animo Veni SSem, ut utrique provinciae, Si ita tempus serret, subvenirem : tum id, quod iam ante statueram , vehemente Pinteresse utriusque Provinciae, Pacare Amanum, et perpetuum hostem ex eo monte tollere, Bgere Perrexi . Quumque me discedere ab eo monte simulassem, et alias partes Ciliciae petere. abessemque ab Amano iter unius diei. et castra apud Epiphaneam secissem :a. d. quartum idus Octobres, quum adveSperRSceret, expedito exercitu ita noctu iter seci, ut a. d. tertium idus octobres, quum lucisceret, in Amanum ascende
rem; distribulisque cohortibus et auxiliis, quum aliis d. frater, legatus. mecum simul; aliis C. Pomptinius, legatus; reliquis M. Anneius, et L. Τulleius, legati
praeessent: plerosque nec opinantes oppressimus, qui occisi captique sunt, interclusi fuga. Eranam autem, quae suit non vici instar, sed urbis, quod erat Amani caput, itemque Se pyram et Commorin, acriter et diu repugnantes ' Pomptinio illam partem Amani tenente, EX antelucano tempore , Usque ad horam diei decimam , magna multitudine hostium occisa, cepimus: castellaque sex capta; complura incendimus. His ve-mriusφιe Proseinetae Syriae et Ciliciae. Est enim terminus inter utram. Iue. et utrique communis , aquarum divortio divisus. Epist. Io, lib. II.
Tullius) Plerique alii. Tulleius. i) Re υgnantibus ) Videtur legen
dum rePugnantes et verumtamen nihiImisto. Sishintelligi enim potest hO-aιιbus , vel aliquid tale. LAMB.
138쪽
hus ita gestis, castra in radicibus Amani habuimus apud Aras Alexandri quatriduum; et in reliquiis Ama
ni delendis, agrisque vastandis, quae pars eiu S montis meae provinciae est, id tempus omne consumpsimus. Consectis his rebus, ad oppidum Eleutheroci- Iieum Pindenissum exercitum adduxi: quod quum esset altissimo et munitissimo loco, ab iisque incoleretur, qui ne regibus quidem unquam paruissent; quum et sugitivos reciperent, et Parthorum adventum BCePrime exspectarent: ud existimationem imperii pertinere arbitrutus sum , comprimere eorum audaciam,
quo Acilius etiam ceterorum animi, qui alieni essent ab imperio nostro, frangerentur. Vallo et lassa circumdedi; sex custellis, castrisque maximis Sepsi; aggere. Vineis, turribuS Oppugnavi ; ususque tormentis multis, inultis sagittariis, magno labore meo, sine ulla molestia sumptuve sociorum, Septimo quinquagesimo die rem conseci: ut, omnibus partibus urbis distiarbatis, aut incensis, compulsi in potestatem meam pervenirent. His erant finitimi pari scelere et audacia Tibarani: ab his, Pindenisso capto, obsides accepi: exercitum in hiberna dimisi. Q. fratrem negotio praeposui , ut in vicis aut captis , aut male pacatis , exercituS COllocaretur.
2. Nunc velim tibi sic persuadeas, si de his rebus
ad senatum relatum Sit, ine exi Stimaturum, Summam
Eleiather illeum Liberorum Cilicum. qui sitis legibus utebantur. Epist. 2, lib. V ad Allic. l D. i Hoc verbum alietio loco est.
Tui a eum Partibus urbis etc. cohaerere uult Dotest. Itaque aut excidit aiah fit ut tuum rei. qua Coni Putat sunt, uiat verbitati ipsum est insititium. ERN.
num Amani moutis nomina Persequi. Latrocinia enim exercebant eius amulis iacolae. Tiharisuos et Plutarchiis
in Lucullo Dominal. et Pliuius lib., I, cai'. 4, ubi Themiscyrae regionis Sutiles Persequitur. AI AN. -Sed. an ii deiu sitit populi de quibus inui. et lurii. Oguui, dubilatur. LEM.
139쪽
E DI STOLA RV Μmihi laudem tributam , si tu honorem meum sententiu tua comprobaris. Idque, etsi talibus de rebus gravissimos homines et rogare Solere , et rogari scio, tamen admonendum Potius te a me, quam rogvnduin puto. Tu es enim is, qui me tuis sententiis saepissi
me ornasti; qui oratione, qui praedicatione, qui sum
mis laudibus in senatu , in concionibus ad Caelum ex-tialisti ; cuius ego semper tanta esse verborum Pondera putavi, ut uno Verbo tuo , cum mea laude Coniuncto, omnia adsequi me arbitrarer. Te denique memini, Irium cuidam Clarissimo atque Optimo viro supplicationem non decerneres, dicere, te decretiarum , Si reservetur ob eas res, quas is consUl in urbe gessisset. Tu idem mihi supplicationem decrevisti togato, non ut intillis, republica bene gesta, sed . ut nemini, republica conservata. Mitto, quod invidiam , quod Pericula, quod Ornnes meas tempestates Et subieris, et inulto etiam magis, si per me licuisset, subire paratissimus sueris; quod denique inimicum meum, tuum inimicum putaris, cuius etiam interitum, ut facile intelligerem, mihi quantum tribueres. Milonis causa in senatu defendenda, approbaris. Λ me autem haec sunt prosecta, quae ego in beneficii loco non Pono, sed in veri testimonii, atque iudicii ; ut praestantis- Sinius tuas virtutes non tacitus admirarer quis enim idem non facit 3 sed in omnibus orationibus. senten , iiis dicendis, causis agendis, omnibus scriptis, grae' cis, latinis, omni denique varietate literarum mearum,
i Lentulo Spintheri; cs. ΕpP. ad
αὶ Hoe potissimum ad Lentuli stu
dia in Cicerone exsule revocando pertinere videtur.
Defendenda Inter Milonis patronos Catonem Pedianus nominat, eum que ait studuisse in petilione ConSu latua Miloni, et reo adsuisse . nec dis
simulasse , hene actum esse cum re
publica inorte P. Clodii. MAN.
140쪽
te non modo iis, quos vidissemus, sed iis, de quibus
audissemus, omnibus anteferrem. Quae res sortasse,
quid sit, . quod ego hoc nescio quid gratulationis et
honoris a senatu, tanti aestimem. Agam tarn tecum familiariter, ut est et studiis et officiis nostris mutuis et summa amicitia dignum, et necessitudine etiam Paterna. Si quisquam fuit unquam remotus et natura, et magis etiam , ut mihi quidem sentire videor, ratione atque doctrina, ab inani laude et sermonibus vulgi, ego profecto is sum. Testis est consulatus meus: in quo, sicut in reliqua vita, sateor, ea me studiowSequutum, ex quibus Vera gloria nusci posset; ipsam quidem gloriam per se nunquam Putavi expetendam.
triumphi, neglexi. Sacerdotium denique, quum quemadmodum te existimare arbitror non difficillime consequi possem, non appetivi. Idein post iniuriam acceptam quam tu reipublicae calamitatem semper aΡ- pellas, meam non modo non calamitatem, sed etiam gloriam ), studui quam ornatissima senatus populique romani de me iudicia intercedere. Itaque et augur postea fieri volui, quod antea neglexeram ; et eum honorem , qui a senatu tribui rebus bellicis solet, negle-Ctum a me Olim, nunc mihi expetendum puto. Huic
si Galliam citeriorem , quain in coticione deposuit. Pli ilipp. X l, Io. Dem non ιωMam tritimρh Trium. phare poterat de Salassis et Inalpinisgeutibu1. quae Postulo romano non parebant. Cum his hellum gessit et
Saeerdotium Auguratum, in quo P. Licinio Crasso , a Parthis occiso ,
a Ernestius addidit sine libris
Pronomen ego. Sed aptius est hoc quoque Catoni tribui. Is enim poterat Cicerotiis exsilium resublicae calamitatem, Ositis autem gloriam P titis quam calamitatem dicere. -Idem sentit Leelere V. Cl. Nunc mihi expetendum Puto Vt, si quiam 'ntea, pulsus in exsilium, dignitatis iacturam secisset, honore novo ita sarciret, ut de pristino statu detractum nihil, additum potius aliquid ad gloriam videretur. Causam