장음표시 사용
81쪽
75 explorata Remi dicebant, propterea quod propinquitatibus assinitatibusque coniuncti, quantam quisque multitudinem in communi Belgarum concilio ad id bellum pollicitus sit, cognoverint.
Ρlurimum inter eos Bellovacos et virtute et auctoritate et shominum numero valere hos posse conficere armata milia centum pollicitos ex eo numero electa exaginta totiusque
belli imperium sibi postulare. Suessiones suos esse finitimos; latissimos feracissimosque agros possidere. 'pud eos fuisse et regem nostra etiam memoria Divitiacum, totius Galliae potentissimum, qui cum magnae partis harum regionum tum etiam Britanniae imperium obtinuerit; nunc esse regem Galbam ad hunc propter iustitiam prudentiamque suam totius belli summam omnium voluntate deferri; oppida habere numero XII, polliceri milia armata quinquaginta totidem Nervios, qui maxime sseri inter ipsos habeantur longissimeque absint quindecim milia sAtrebates, Ambianos decem milia, Morinos XXV milia, Menapios VII milia, Caletos X milia, Veliocasses et Viromanduos totidem, Aduatucos decem et novem milia Condrusos, Eburones, 10 CaeroeSos, Paemanos, qui uno n0mine Germani appellantur, arbitrari ad XL milia. 5. Caesar Remos cohortatus liberaliterque oratione pro Io propinquitatibus amnitatibusque
quaeque gens Belgica. 5. Bellovaci, in belgisches Volhan de Oise, Wischen Sein und
Somme. - armata milia centum Letu I. 49. 3.7. cum . . tum etiam Zu tum, el-
9. Atrebates II 16. I Atrebati , Ambiani, Morini, Menupii, Caleti
82쪽
secutus omnem senatum ad se convenire principumque liberos
obsides ad se adduci iussit. Quae omnia ab his diligenter ad diem facta sunt. Ipse Divitiacum Aeduum magnopere cohortatus docet, quanto opere rei publicae communisque salutis intersit, manus hostium distineri, ne cum tanta multitudine unos tempore confligendum sit. Id fieri posse, si suas copias Aedui in fines Bellovacorum introduxerint et eorum agros p0pulari coeperint. His mandatis eum ab se dimittit. Postquam omnes Belgarum copias in unum locum coactas ad se venire vidit, neque iam longe abesse, ab iis, quos miserat, exploratoribus et ab Remis cognovit flumen Axonam, quod est in extremis dimorum finibus, exercitum traducere maturavit atque ibi castra posuit. Quae res et latus unum castrorum ripis fluminis muniebat et, post eum quae essent, tuta ab hostibus reddebat et, commeatus ab Remis reliquisque civitatibus ut sine pericul0 ad eum portari possent, efficiebat. In eo flumine pons erat. Ibi praesidium ponit et in altera parte fluminis Quintum Titurium Sabinum legatum cum sex cohortibus reliquit castra iu
V6lker. - ad diem scit constitutam. ad sis I. 7. 5.2 rei publicae scit Romanae, Wgh
3. in fines Bellovacorum. Divitiacus solito inenosi de verbstndeten Belger m esten eschastigen. 4. idit, dein lalgende cognovit.
exploratoribus cf. Eu I. 12 2.
hingustellen. 6. praesidium f. c. . . - nriter parte, aut dem inhen, sud lichen fer. - fossaque duodeviginti pedum. Da die Broite die Nesent lichste Bestimmun eines Lagergra Diuiligo b Cooste
83쪽
77 altitudinem pedum XII vallo lassaque duodeviginti pedum
6. Ab his castris oppidum Remorum nomine Bibrax aberat 1 milia passuum octo es ex itinere magno impetu Belgae oppugnare coeperunt Aegre eo die sustentatum est. Gallorum 2 eadem atque Belgarum oppugnatio est haec. ibi circumiecta multitudine hominum totis moenibus undique in murum lapides iaci coepti sunt murusque defensoribus nudatus est, testudine facta Succedunt murumque subruunt. Quod tum facile fiebat. Nam cum tanta multitudo lapides ac tela conicerent, in muro consistendi potestas erat nulli. Tum finem oppugnandi nox secisset, Iccius Remus, summa nobilitate et gratia inter suos, qui tum oppido praefuerat, unus ex iis, qui legati de pace ad Caesarem Venerant, nuntium ad eum mittit, nisi subsidium sibi
submittatur, sese diutius Sustinere n0 90SSe.
7. Eo de media nocte Caesar isdem ducibus usus, qui inuntii ab Iecio venerant, umidas et Cretas sagittarios et
Cic. Tusc. IV. 27. 59 curatio das Hetiversahren . - totis moenibus abi. loci liberali an der auerμ. - testudine facta, phalange facta f. gud 24. 5. gubruunt hunterWuhlenμ. 3. nulli, urch die Stellothervor- gehoben cf. I. 7. 3. 4. summa nobilitate et gratis oberdis Austassun des Appellativ. f. Eu I. 18 3. - qui . . praefuerat, elcher das ommando in de Stadigehabi atte undisoch alte. f. b. c. ΙΙ. 27 2 quam habuerant opinio
84쪽
landitores Baleares subsidio oppidanis mittit; quorum adventu et Remis cum spe defensionis studium propugnandi accessit, et hostibus eadem de ausa spes potiundi oppidi discessit. Itaque paulisper apud oppidum morati agrosque Remorum depopulati
omnibus vicis aedificiisque, quos adire potuerant, incensis ad castra Caesaris omnibus copiis contenderunt et ab milibus pas-4 uum minus duobus castra posuerunt; quae castra, ut fumo atque ignibus significabatur amplius milibus passuum octo in latitudinem patebant.1 8. Caesar primo et propter multitudinem hostium et propter eximiam opinionem virtutis proelio supersedere statuit, cotidie tamen equestribus proeliis, quid hostis virtute posset et quid a nostri auderent, periclitabatur. Ubi nostros non esse inferiores intellexit, loco pro castris ad aciem instruendam natura opportuno atque idoneo, quod id collis, ubi castra posita erant, paululum ex planitie editus tantum adversus in latitudinem patebat quantum loci acies instructa occupare poterat, atque ex utraque parte lateris deiectus habebat et in frontem leniter fastigatus paulatim ad planitiem redibat, ab utroque latere eius collis transversam fossam obduxit circiter passuum quadringen-2 potiundi oppidi Sehuli 285. 2.
cf. e. 24. 4. c. 35. I. 3. loe . . Opportuno atque idoneo, abi absol. - editus hervorragend'. adversus, aut de denseinde gu- gehehrte Sette, algo vorn μ; ben8O in frontem nach ornμ. - eae utra
85쪽
torum et ad extremas lassas castella constituit ibique tormentara collocavit, ne, cum aciem instruxisset, hostes, quod tantum multitudine poterant, ab lateribus pugnante suos circumvenire possent. Hoc facto duabus legionibus, qua proxime conscrip 58erat, in castris relictis, ut, si quo opus esset, subsidio duci possent, reliquas sex legiones pro castris in acie constituit. Hostes item suas copias ex castris eductas instruxerant. 9. Palus erat non magna inter nostrum atque hostium 1 exercitum. manc si nostri transirent, hostes exspectabant; nostri autem, si ab illis initium transeundi fieret, ut impeditos aggrederentur, parati in armis erant. Interim proelio equestri ginter duas acies contendebatur. Ubi neutri transeundi initium laciunt, secundiore equitum proelio nostris Caesar suos in castra reduxit. Hostes protinus ex eo loco ad flumen Axonam conten aderunt, quod 38 post nostra castra demonstratum est. Ibi 4 vadis repertis partem suarum copiarum traducere conati sunt eo con8ilio, ut Si possent, castellum, cui praeerat Quintus iturius legatus, expugnarent pontemque interscinderent; si minus 5 potuiSSent, agro Remorum popularentur, qui magno nobis usui ad bellum gerendum erant, commeatuque nostro prohiberent.10. Caesar certior actus ab iturio omnem equitatum et 1 levis armaturae Numidas, funditores sagittariosque pontem traducit atque ad eos contendit Acriter in eo loco pugnatum 2 est. Hostes impeditos nostri in flumine aggressi magnum eorum
5. quas proaeime eonscripserat, die XIII. u. XIV. Legion. - quo Fuβesset scit duci. s. 1. Palua, das Flusschen lette, uelches ehr sumpfige se hat. si ob cf. Eu I. . . - impeditos
86쪽
numerum occiderunt per eorum corpora reliquos audacissime transire conantes multitudine telorum reppulerunt primos, quid transierant, equitatu circumventus interfecerunt. Hostes, ubi et de expugnando oppido et de flumine transeundo spem se sesellisse intellexerunt neque nostros in locum iniquiorem progredi pugnandi causa viderunt, atque ipsos res frumentaria deficere coepit, consilio convocato constituerunt, optimum 8Se domum Suam quemque reverti, et, quorum in fines primum Romani exercitum introduxissent, ad eos defendendos undique convenirent, ut potius in suis quam in alienis finibus decertarent et domesticis copiis rei frumentariae uterentur. Ad eam sententiam cum reliqui causis haec quoque ratio eos deduxit, quod Divitiacum atque eduos finibus Bellovacorum appropinquare
cognoverant. His persuaderi, ut diutius morarentur neque sui3 auxilium ferrent non poterat.
11. a re constituta secunda vigilia magno cum Strepitu ac tumultu castris egressi nullo certo ordine neque imperio, cum ibi quisque primum itineris locum peteret et domum per- Venire properaret, fecerunt, ut consimilis fugae profectio vide retur inac re statim Caesar per speculatores cognita insidias
3 per corpora uber die sichen hinWeg . Plut Caes. 20 berichtot dias de ties Flus nur duro die Lelehende Belger fur die Rdme passierbar urde primos, qui transierant scit. vor de Anhuns de Romer. 4. Hostes, das Gros der Feinde, dasim ager uruckgeblieben ar. - in locum iniquiorem die sumpsigeniser
der lette. - quemque, quamque civitatem f. Eu . . . - reverti et . . convenirent. ἀhren de Acc.
selbe Rus. - ut potius . . decertarente uterentur, ehoren alcaussuhrende Gedanhenis domum reverti. 5. Neque nichi neve trot de vor-
87쪽
veritus, quod, qua de causa discederent, nondum perspexerat, exercitum equitatumque castris continuit. Prima luce confir 3 mata re ab exploratoribus omnem equitatum, qui novisSimum agmen moraretur, praemisit. His Quintum Pedium et Lucium Aurunculeium Cottam legatos praefecit; itum Labienum legatum cum legionibus tribus subsequi iussit. Hi novissimos adorti et multa milia passuum prosecuti magnam multitudinem eorum fugientium conciderunt, cum ab extremo agmine, ad quo Ventum erat, consisterent sortiterque impetum nostrorum militum S tinerent, priores, quod abesse a periculo viderentur neque ulla necessitate neque imperio continerentur, exaudito clamore perturbatis ordinibus omnes in fuga sibi praesidium ponerent. Ita sine ullo periculo tantam eorum multitudinem nostri inter sfecerunt, quantum sui diei spatium, sub occasumque Solis destiterunt seque in castra, ut erat imperatum, receperunt.12. Postridie eius diei Caesar, priusquam e hoSte ex iterrore ac fuga reciperent, in fines Suessionum, qui proximi Remis erant, exercitum duxit et magno itinere consecto ad oppidum Noviodunum contendit. Id ex itinere oppugnare o 2
4. novissimos novissimum agmen. ab aetremo agmine, extremi im
u. d. 6. tantam . . multitudinem. quantum
fuit diei spatium so lange die Llingedes Tages ecertaubis . ZWei ungleich-
artige Begrisse, die enge de Sol-daten und die Lange des ages, dis
88쪽
natus, quod vacuum ab defensoribus esse audiebat, propter latitudinem lassae murique altitudinem paucis defendentibus expugnare non potuit Castri munitis vineas agere, quaeque ad oppugnandum usui erant, comparare coepit. Interim omnia ex fuga Suessionum multitudo in oppidum proxima nocte con- venit. Celeriter vineis ad oppidum actis, aggere iacto turribusque constitutis magnitudine operum, quae neque viderant ante Galli neque audierant, et celeritate Romanorum permoti legatos ad Caesarem de deditione mittunt et petentibus Remis, ut
1 13. Caesar obsidibus acceptis primis civitatis atque ipsius Galbae regis duobus filiis armisque omnibus ex oppido traditis
in deditionem Suessiones accepit exercitumque in Bellovacos
3et2t. - ut conservarentur damit
89쪽
83 ducit. Qui cum se suaque omnia in oppidum ratuspantium contulissent, atque ab eo oppido Caesar cum exercitu circiter milia passuum quinque abesset, omnes maiores natu ex oppido egressi manus ad Caesarem tendere et voce significare coeperunt, sese in eius fidem ac potestatem venire neque contra populum Romanum armis contendere. Item, cum ad oppidum accessisset castraque ibi poneret, pueri mulieresque ex muro passis manibus suo more pacem ab Romanis petierunt.14. Pro his Divitiaeus - nam post discessum Belgarum dimissis Aeduorum copiis ad eum reverterat Gacit verba:
Bellovaeos omni tempore in de a que amiciti eisitatis Aeduae 2 fuisse impulsos ab suis principibus, qui dicerent, Aeduos abla
Caesare in servitutem redactos omnes indignitates contumeli
que perferre, et ab Aeduis defecisse et populo Romano bellum institisse. Qui eius consilii principes fuissent, quod intellegerent 4
quantam alamitatem civitati intulissent, in Britanniam profugi e Petere non solum Bellovacos, sed etiam pro his Ae 5 duos, ut sua ementi ae mansuetudine in eos utatur Quod 6 si fecerit, Aeduorum auctoritatem asti omnes Belgas ampli- maturum, quorum auaeiliis atque opibus, si qua bella inciderint, sustentare consuerint
15. Caesar honoris Divitiaci atque Aeduorum au8 Sese Ieos in fidem recepturum et conservaturum dixit quod erat civitas magna inter Belgas auctoritate atque hominum multitudine praestabat, sexcentos obsides poposcit. mis traditis omnibusque armis ex oppido collatis ab eo loco in fines Ambianorum pervenit, qui se suaque omnia sine mora dediderunt.
2. Bratuspantium, Wahrscheinlichin dor sthe de heutigeri releuit. voce significare durchmorte gu
14. 3. omnes indignitates ede Artschimpssicher Behandiungμ.
asyndeton adversativum. cf. Eua. 18. I. 6.
90쪽
Eorum fines Nervii attingebant; quorum de natura moribusque Caesar cum quaereret, sic reperiebat: Nullum aditum esse ad eos mereatoribus nihil pati vini reliquarumque rerum inferri, quod iis rebus relanguescere animos et remitti virtviem eristi maremit esse homines feros magnaeque virtutis, increpitareretque incusare reliquos Belgas, qui se popia Romano dedidissens putriumque virtutem proiecissent confirmare sese neque legatos missuros neque ullam condicionem pacis accepturos.
16. Cum per eorum fines triduum iter fecisset, inveniebat ex captivis, Sabim flumen ab castris suis non amplius milia passuum X abesse trans id flumen omnes Nervios consedisse adventumque ibi Romanorum exspectare una cum Atrebatis et Viromanduis, finitimis suis nam his utrisque persu erant, 3 ut eandem belli fortunam experirentur exspectari etiam ab his Aduatucorum copias atque esse in itinere mulieres, quique per aetatem ad pugnam inutiles viderentur, in eum locum coniecisse, quo propter paludes exercitui aditus non esset. 1 7. His rebus cognitis exploratores centurioneSque prae
mittit, qui locum idoneum castris deligant. Cum ex dediticiis Xap. 15 3 28.
gebant. Be geographischen estim-mungo stehi liufi das Impers, da de Schrisistelle sic in die eit de Vergangenhei versetat, ala er die
4. ni hu pati ini quidquam vini non pati, da die Negationisum Vordum gehdrt. bor den ausgelassenon
lanquescere animos, de Geis alter Μenschen es Wird in aligemeingollige Senten ausgesprochen. remitti herschlassen . 5 fers magnaeque virtutis. Die Ver-bindun eines Assi mi einem Genet. quai findet sic Ostors ei C. f. V. 54. 2. - qui se . . dedidissent, hamsaler elativsalx, in Welchem auchi de or recta de Konj. tehenmussis. - proiecissent. In de Kom
16 1 inveniebat cf. c. 4. 1 Eu reperiebat. Eabim flumen, heute Sambre, ein linker Nebenstus dor Maas Mosa . 2. trans id flumen, aut dem rechten Use des Sabis. - Atrebatis es. c. 4. s. 4. per aetatem Wegeides Alters . in eum locum, cf. c. 28. 1 in aestuaria ac paludes, wahrscheinlichiel Mons im belgischen ennegau. Mercitui, fur in Hee liberhaupt. 17. 1 locum idoneum castris LE I. 49 1. Das 6m Lager, de gwischen Boussieres undiouvroil amlinhen User der Sambre aulaeschlagen.