Augustinus Suessanus super Posteriora Aristotelis. Eutychi Augustini Niphi ... in libros Posteriorum Aristo. commentaria. Quibus accesserunt ea indicis fragmenta, quibus hanc nostram Gallica impressio praecelluerat

발행: 1552년

분량: 186페이지

출처: archive.org

분류: 철학

151쪽

LIBER SECUNDUS.

& Mari Hyrcano, qui olim Regi Persarii tributa immdebant Athenientes qui sint, clarum est .Eretrienses vero Eubois insulae populi sunt. Sardes vero civitas in Lidia esit,olim regia Cres. Exepta aut significat Sardes: S Medos consederatos fuisse ex una. Athenienses vero cum Eretriensibus ex alia inquit. CIde aut suppfit

cir qu ritur,na quid Medorii bellii factu fit Athenienfibus hoc est propter ud priscit bellum aduersus Athe nienses exarsit de exponit propter quid & eausam ME

esse, cu inquit. iis causa fuit praeliari Athenienses. i. qcausia fuit ut At lienienses vexarentur bello. Causam autem assignans,inquit .am in Sardes eum Eretriensi hus commiserunt id est prius irruerunt .Et ait hoc causam esse,ila mouit primu Medos ut bello Athenienses vexarent. Prius ergo irruisse fuit causa mouens. His declaratis constituit terminos:& inquit. Sit hellu in quo

a prius commisisse in quo b. Atheniensibus sit e .Tune patet ipsum b.ipsi e. messe hoc est prius commisisse in is

est Athamentibus. Athenienses enim cia Eretriensibus prius in Sardes irruerunt. Ipsum autem a .ipsi b.inest.

Vinari enim bello inest prius iniustis id est committe tibus iniuriam qui iniuste agunt. Quare ipsi di quidem ipsum a. inest. Hoc est debellari inest prius incipientiis

Bus,vel prius committentibus iniuriam. Ipsum autemh. ipsi e .une Atheniensibus,riam Athe meses priores mceperunt .ex hoc exemplo concludit medium esse caua

sam primo moueni cm.

Ea uero quorum causa rit id quod alicuius ed gratia, eunde subeunt modum. ceu propter quii deambulat, ut ualeat. cur domus est,ut conseruetur suppellex. Nempe ualetudinis deambulatiosuppellectilis construanti domus est gratia. Mq. inter haec propter qwid post cena ambulare oportet. π culus oportet gratia,nihil interesse uidetur. Sit uagi deambulatio post cenam e. non notare cibum eum occupet locii in quo ea b.ualere sita. copetit ititur deambulationi post cenam id efficere,cibum inquam sumptii in ore uentris no supernatare. atq; ιdipsium sanitate conseruet. sic enim videtur b. Igitur cibum inquam haud natare e. ipsi inest idest deambulationi post cienum. At a.ualitudinem inaquam conseruare b.is copetu. Qua igitur est edula ut a. raulia cuius caetera fiunt ipsi copetat e nempe b. ipsum est, non sis perastare inqua cibum. Atq; hoc est tanqua ipsius ratisinam a. hoc a ignabitur pacto. cur aulemb.copetit ipsi c. Qnta sinum est id fumirum est sic inqua best habere. Uerum mutentur ratiocinationes oportet natis enim De pacto singula elucescent. QDrucunt uero edusas ipsum cuius gratia . Ut propter

quid ambulat. τι sanus fiat. Propter quid domus est. Ut siementur visa. Hoc quidem gratia huius, qaod est sinari. Illud uero gratia huius quod est seruari est propter g d autem oportet

post eaena ambulare. Et cuius gratia oportet. Dii, re mest. Ambulare duae post eaena sit e. Non eminere cibus in quo b. sanari in quo a. sit igitur ipsi pia erram ambulare inexistens ipsum non eminere cibos iuxta os uentris. Et boc e e sanum .videtur enim ipsi ambulare quod erat e .inesse b. quod erat non emianere cibor. Huic autem a quod erat sanum eis. Facta Seruans vasa Domus

Sanu esse No eminet cibos Ambulare inoresio machi. post cenam.

me igitur eausa est, ut ipsi e insit s. quod est ipsium euius trastia est b. Hae autem utilius ratio est a nim se demonstrabia turpropter qMd aure b.ipsi c.inest, quonia hoc est sanari, quod est jicse habere. ortet autem commutare rationes ο ὐc nagula magis apparebunt. No supnata Sanu esse. Ambularere cibos. post cinam

Nunc de finali causa exempla ponit,& incit EQuorumcunqr Vero causa est ipsum cuius gratia idest finis, idem est iudiciu . Vt propter quid ambulat Socrates. Respondebitur. Vt Sanus fiat. Vnde demonstratio siecoponitur omne quod sanum fieri vitat ambulat. Scio crates sanus fieri vult. Ergo Socrates ambulat demonstratio est per mediii quod causa finalis. Aliud exemis plum ponit & inquit. Propter quid domus tacta est, ut

seruentur vasa. Ereto demonstratio erit. Seruans vasa factum. Domus seruans Vasa. Domus ergo tacta. Hse ergo demonstratio ei suius medium causa finalis ea.

Et hoc inquit. Hoc em igitur huius gratia quod est

sanari,ut ambulare Socrate. Illud vero gratia huius ει qu est seruari vasa ut Vasa serti iri finalis e 1 est domus tactae. Vlterius vult ponere aliud exemptu. Et ideo ne sit de verbis contentio nomina exponit,& inquit. Propter quid autem oportet post caenam ambulare dc cuius gratia oportet,differt nihil.Et ita pro eodem habeis dii est propter quid,& eius gratia.Terminis expositis, ponit exempIum,& inquit. Ambulare autem post eae nct sit e. no eminere cibos sit in quo b. Sanari sit in quo a. Terminis dispositis docet demonstrare,& inquit. Sit igitur ipsi post csnam ambulare inexistens ipsum non eminere cibos iuxta os ventris, ita ut propositio mi nor sit ambulate post e snam ea cibos non eminere. hoe stilicet b. lit esse sanum & ita maior erit,non emi nere cibos est sanum esse. Nam terminis de propositionibus ita constitutis, videtur ipsi ambulare, quod erat .inesse h. quod erat non eminere cibos, huic autem scilicet ipsi binerat a. quod est sanum esse. Erit ergo dea

monstratio ergo omne c. est a. quoniam omne ambulare post csnam est sanum esse. Colligit deinde qualis nahaec demonstratio sit,& inquit. CQus igitur causia est, ut ipse .insita. ipsum quod est cuius gratia. CRespondet caulam esse quia est b. quare cibos non eminere ca

152쪽

pos TE

est ipsius a. idest ipsius sanum esse hoc autem scilicet b.

spsius praedicati videlicet a. quod erat sanum esse non

est definitio. Sed ut illius ratio.& ita quasi definitio . Et ita patet h.esse causam ipsius a. non simpliciter,sed quasi rationem esse illius. Propter quid aute h apsi c.inest, quoniam est ipsum sanari quod sic se habere est. Et ita

a dc b.sunt inuicem caule, nam h .est causa ipsius a. Vt efficiens a.vero ipsiuς b.ut finis. CSed dices,si ita est,exe Plum non respondet proposito, proposuit enim dare exemplum in demonstratione.cuius medium est finis, S dedit demonstrationem cuius medium est effectrix caula .ERespondet.& inquit. Oportet autem commu

tare rationes .f. Ut e num atur maior triam maiore con

uersa in terminis,sic sinoula magis apparebunt ad proinpositum erit enim demostratio cuius medium erit causa finalis. Sie locum istum intellexit Philoponus, sin alAlia e P. teram eius expositionem. I Aliter etiam exponi PO-test, de fortasse melius de magis ad Uerba . Dicemus . . Arist. i. dare exempla in causa finali: cu inquit. EQuorum Vero causa est ipsius cuius gratia idem est iudicia

in demonstrando, nam mediii etiam est propter quid, ut de aliis causis dii tum est. Et ponit duo exempla in causa finali,cum inquit. Vt propter quid ambulat supple Socrates siue Plato,ut sanus fiat .sit ambulans a. saanum esse b. Socrates e. 5c patet demostrationem esse Praedium. quod est causa finalis. Secundum exemplum ponit cu inquit . Propter quid domus est sacta, ut sero uentur vasa, actum sit a. Servari vasa b domus e. Tune Verificat exempla,& inquit. Hoc quidem.s Socratem

ambulare est gratia huius,quod est lanari. Et ita prima demonstratio est per causam finalem. Illud vero scili,cet domum esse factam gratia huius est , quod est vasa seruari. Et ita demonstratio secunda etiam est per causam finalem .ESed dices medium in demonstrationi hus talibus est cuius gratia ergo nulla harii demonstrationum est propter quid. Respondet, propter quid

autem oportet Socratem post cenam ambulare.& cuius gratia oportet dissere nihil. Ergo prima demonstrario est propter ud. Similiter pst quid domus saeta est, de cuius gratia lacte est differt nihil. Et ita secula demonstratio licet medium fit cuius pratia erit propter quid.

Hsc sunt exeptae ausae finalis. Cinieres Ulterius, Utruvna causa possit per aliam dem Instrari. de si sie. Vtrucausa demonstrans. sit definitio eauss demonstratae. r Respondet causam finale posse demonstrari de si quo per efficientem dc hoc per exemplum Sc inquit.

-mbulare autem post caenam sit c.nori eminere cibos

se quo h sanari sit in quo a. Terminis sie constitutis, sit ipsi post caenam ambulare. Cipsi c.inexistens ipsum, no

minere cibos iuxta os stomachi hoc est ipsum b ita ut minor sit:haee,ambiesare post esnam est non eminere cibos iuxta os ventris de hoc. h. sit esse sanum .ita ut maior sit,non eminere cibos est senum esse de sequit coclusio. Ergo ambulare post csm est sano esse. Na ut inui videtur ipsi ambulare quod erat c. inesse h. quod erat

non em nere cibos. Huic autem .sb.a. Videtur ineme, quod erat sanum esse ergo coclusio erit ambulare post

cibum est sanum esse. Ex his concludit finalem causam de aliquo demonstrari posse per efficientem. Ac inquit. Quae igitur causa est,ut ipsi e . insit a. quod a .est ipsum

cuius gratia id est quae causa est, ut finis demonstretur

de aliquo, scilicet a finis de Ipso e. Respondit causa est

ipsum b. quod est causa effectrix .Ergo altera caula per alteram de aliquo demonstrari pote sit. Quaer batur lecundo. Vtrum causa demonstrans possit esse dc finitio

causae demonstrat Sc respondet . Hos autem. s. causa demonstrans ut ratio est illius .iaeausae demonstra x.

Nam ut Philoponus inquit non eminere cibos no e sit simpliciter definitio sanitatis, sed ut ratio. Non. n. Vna cauta est ratio at definitio alterius proprie. Et opterea dicit a.quod sanum esse, de causa finalis si taloc est per aliquid quod est ut ratio demonstrabitur, econtra

Vero ut propter quid b.ipsi c. inest propter quid simpliciter demonstrabitur quoniam hoc est sanari, quod est sic se habere ut. scibi non natent 5c ita medium Maest causa effectrix quo demonstratur finalis causa non est definitio simplieiter sanitatis, ne et propter quid simpliciter,eeontra vero cauta finalis bene est simpliciter Propter Ad causae e stive. Debes scire υt Philopo Nota mnus inquit at quando nomina esse rationibus manili stiora. Aliquando rationes manifestiores nominibuς. Ideo Aristote. inquit. Oportet autem comutare rati innes inanilistas ad nomina N aliquando coira de sic singula id est Uter in propositiones lyllogismi magis ap- .

parebunt. Vel melius iuxta hanc expositionem: quia usus est infinitis pro rationibus. Dixit enim non eminere cibos esse sanari, de ambulare post cenam esse ri rieminere cibos,quae res est aliquatenus cotra usum. inquit. Oportet autem commutare rationes quae lumpte

sunt per verba infinita ad nomina. quia ubi dicebatur ambulare dicere post imus. A mbulans, de Phidicebatur non eminere cibos potest dici prohibens cibos, Scubi sanari dicebatur sicatur senum, bc ita sine uix propositiones magis apparebunt. H xe est expolitio quae mihi magis placet.

Ordo autem generationis de ortus uerso moto sese habet in his cir m mouentibus edulis. In illis enim primo medi si fiat oportet. In his autem e .ipsum extremum primo deinde id ultimu gratia euius cetera sunt. Generationes autem erant rario hic. in causis Mundu motum. Ibi qvilem en m melium oportet feri primum. Hic aute ipsumcaextremum. Ultimum uero ipsum cuius pratia est.

Declarauit p quodlibet genus causae fieri possede bis,s.

monstrati ne . Nune vero de mediis quibus demostra tione fiunt ut Thein placet. Tale disseret iam Ponit, q3 Expositis trifarι medi si in demostratione constituit. Aut ut prius Themi. ordine ipse effectu qui demonstratur aut Ut posterius ordine, aut ut simuj. Prius ordine effectu demonstrato est medium quod est causa effectrix posterius vero ordine ,est med id quod est eausa finalis. Simul denil est definitio hoc est quid est, de qd rei esse est. Et huius rei

causa est, quia re in generationes aliter fiunt ab ipsa mouente causia. Aliter a finali causa aliter a sormali de hoe inquit. e Generationes autem e cor rario hic.& in causis sim motii fiunt. Et o iupple de media quae sunt causae illo effectuum aliter se habent in demostrationibus, nam ibi hoc est in demonstrationibuς effectuum causarum efficientium mediii oportet ordine primum fieri. cum effectrix eausa ordine effectu prior sit. Hic vero .s in demonstrationibus effectuum causs finalis e.id est medium est Ultimum ordine ato effectu posterius . Et Per c. intellexit mediii proxinas demonstrationis. Propterea

153쪽

LIBER SECUNDUS.

pterea subdit .VItimum aut E supple intelligo illud, quest cuius gratia d. finis.quod in proxima demonstrati ne a. appellabatur. Tacuit autem tertium mediii , quod simul est eu effectii demonit ratio propter hreuitatem,S quia intelligitur ex his duobus accepi dic Vel intellige si e . Generationis aliter fiunt in causis,quae agunt nmotum de aliter in caulig finalibus nam in causis, i anile Per motum oportet medium fieri primum de ante effectum. hic autem .s in causis finalibus ipsum e.υltimum hoe est effectu supple oportet fieri primit.& ante cau-

μ Ph. sam ultima aut E ii ip. dico cuius gratia. C Philoponus

vero fim secundam ex nem per generationes intelligit consequentias syllogisticas, c tunc est sensius. Ge ' nerationes autem syllogisticae contrario hic. sin causis finalibus: Sc in causi; sin motum. i. effectivis fiunt. In cosequentiis enim syllogistaeis quae per causam mouente fiunt,cauta praecedit effectum tempore. in consequeris

in tris vero syllogisticis,qus per causam finalem fiunt effectus prscedit caulam inquit C Generationes autem . .

sello istice eco trario hie. l. in finalibus causis,dc in cauis sisFm motii fiunt. t hi quidem enim .s in causis effectistiis medici oportet fieri prima Hie autem. sin causis fia nalibus ipsum c .extremit quod e si essictus oportet fieri primum. Sed ultimum. quod ultimo loco fit, est ipsum. Cuius aratia hoc enim est, quod ultimo fit. Fieri autem plueti ut idem gratia sit alicuius σ ex nece Itatse,uellati propter quii per luternum penetr.it lumen . Et enim

id quod minores habet partes fibtiliore siur,necessario per meatus maiores penetrat .ampliore sue. Siquisem sinen sit grua trast .et cmuseam erutis ut non deutemus pede gietia octi damus.

At ut est in hisce quae mit.' ne etiam est in histe quae sunt: ut β cum lenis exitu aitur tonitati vecesse est strepitus Iona φfat. Et ut psbagorici dicunt,terroris gratia quo pertineat bl

ui in tartaro depunt.

πιά ta contingit aut in idem cuius gratia ese Cr ex necessitate. vi' propter quid penetrat talerna lumen. Etenim ex necestitate disgreditur,quos in parua est partibilius per maiores poros.β qvidem lumen fit diseretiendo. Et gratia cuius,ut non osenlumus.

Nonne igitur si esse contingit o fieri e sine l. Sicut A t ut extincto igne necessie est sieptire, π sonare. Et quemadmodum Psbagorici dicunt Minarum causa bis, qui in Tartaro sunt,

Sitire ut timeant.

Septire Cum declarauit Aristo.demonstrationem fieri pos .is, Vnu quod Tenus causae. Nunc Aristo declarat' ' Vnum de eundem estemi posse per plures causas declarari a tet demonstrari. Et hoc proponit .cii inquit. Coetingit autem id 3,hoc est eandem rem esse cuius gratias .esse per causam finalem,& ex necessitate .i .per matec riald causiam. Et hoc pacto exponit Philoponu7. Et ponit exempla Sc inquit. Vt propter quid penetrat laternam Iumen. Ad hoc resiponderi pol per materiata causam.& per finalem Et respondet per materialem de in quit . Etenim ex necessitate disgredit. quod in parua est partibilius per maiores porcis. Hoc est qui tenuissimu lumen n minus tenues de latiores poros vitri.videlicet aut latern s siue pellis aut alicuius talisi pirasit. Hec.ri demonstiatio ex dispositione luminis. de ex dispone aternae procedit. 8c ita ex nee essitate materis . Addit uidem lumen sit disgredita o. quia secundum veritatem lumen non est corpus.& ita non per noros pellis Penetrat. Proptereat dicu. Siquide lumen fit disgredid6sdo,ua reuera no fit disgredimo Lumε sntra Iaterna c5tcto no penetrIdo illuminat: sed recipit i diaphano vitro vel pelle seipmptota Aererit Hemisphaeriti nitit pplicado. e R ursiis riideri poti& p cam finale..t no offendamus hoc est ne dea lates noctu hisclus ante pede iacet: offendamus. Deinde ponit aliud exemplii ut inquit Philop. vi reducat quo Vna 6c eadem res fierimi:&n finalem clim &per materiale. Cii .ri. qita ruimpropter ad Sonat, ex ca materiali ruderi pol sa nubes septit de tonat Tonurinin consitat tanu ex mueria ex

ipso sono Sc septione. Ex ca vero finali raderi potest inquit Pythagoras, ut timeat hi qui in Tartaro sint: in quit. None igitur si esse continetit supple alique effectia exca finali, de materiali fieri cotingit et ex ea finali de materiali,quali dicat sic:&n ea quae eme contingunt zitellim effectus, a permanetes sunt de aliquoi ne durabiles ut illuminatio de id genus de n ea quae fieri colit nisiintelligit effectus instabiles, qui paruo iste durat: Tonitrusi,di id genus. Propterea dicit si esse cotin ir.i.

si de effectu P manete contingit quod dieri citi t. s. perplures cas sic. etia de effectu no irmanenti qd in fieri es-- se habet,cotingit ipm fieri ex pluribus lausi , Sicut ii K

Tonat ex eritincto inne, necesse est Sizire siue Septire, de Sonare. Et ta Tonitrusi x t ex materia constat septione Se sono si Alii vero sic intelli sit si Tonat: neia E PQ . v. eelle est igne extin 'ui in nubibus. Si aut ξ extinguitur necesse eit Sizire siue Septire,& consequenter sonare, iotarus mo sonare c tonuit mi materialis ca C Vel forealse me euda tertialius hoc exemplum eii ad mentem Empedoclis, i voluit igne in nubibus extincta esse materiale cam tonitrui, qre tonat ut ex ca materiali scam Empedocle ex ipso extincto igne . St. n. tonat ex extincto igne, necessee fietire dc sonare. s.tonitri in effici, ideo materialis cauro nitrui est ignis extin iis .erinici vero ad Derba at . verborsi tinet, Sitire 'rsce latine est sepi re. est alit septire vi cu ς Pextinguitur ferria in aq: sanare , aus vero sit materia tonatrui, Se qeffectrix cI, In meteorolonieis de clataisit Arit CNonnulli vero dicunt hoc exemplum: quod Alia ex Aris. de tonitruo ascinnavi suisse exemplum. quo siquorum

luit eundem effectum demonstrari possie iste finale de p ς ς ηPl efficientem cam. a exorastio ignis effect trix caestio nitrui. Et Eic exponiat verba sie none igitur si esse cotingit,id est cotingis demostrarip eas. esse iris i. vi sunt male iria dc finis ita etia cotinsit fieri.i demostrari per eas fida rei Κ Odi quae sunt effectiva, de finalis. Finalis n. causa dicitur . aia essendi. de fiendi. Propterea in utrom exemplo intelligit C Q us expolicet no eos et verbis Ari re tavi Q ulli exa Proposita non variar.Qtiod vero responderi possit a PS βψ causam finale .etillosi Edit cit inut Et que modii Py- Illi agorici dicunt Tonat Iuppiter minarum causas his. t . qui sunt in Tartaro .ut timeant Haee. n.ca finalis est seiacundum Pythaetoricos Sed secundit Aristotelem causa finalis tonitrui est υt Aer expugnaretur ab exhala tionibu et qus aerem inficiebant. Aer enim expurgatus

viventibus animalibus prodest. Atq; plurima talia sunt praesertim in bifice que natura talia

fiunt. I costat. Altera nagi nutura aucuras gratis facit. altera nece itate. Necessitas autem est duplex. Asia remeli sicuinta naturam Cr appetitionem. Alta Molenta,quae quidem est praeter it ni od petitione. He nece itates extant cum lapis nune Aursum mine

deorsum mouetur. Na tametsi nece itate lupis viros motu cie

154쪽

POSTERIORVM

taryon eadem tmen nece itate. Plurima autem huiusmodi sunt, ' maxime in bis quae natura subsistunt ex constant,nam haec quidem propter Me natura

facit. Illa uero ex necsitate. Nec itas autem duplex est. hae quidem secundum natura, I aptitudinem . Haec uero uiolenta

Cr contra aptitudinemsicut lapis ex nece itate G sursum dursum fertur sid non propter eandem nec*ιtatem. Cum declarauit effectum demonstrari possest plures causas: ost edit qui sint hi einebis.& inquit. C Plurima

aute huiusmodi sunt, qui per plures causas demonstrari possint. & dixit plurima, qu ia n5 omnia. Ideo ex Po nit: q sint ilia plurima,& inquit. Et maxime in his,quae natura subsistiat:& constant 'quales sunt effectus naturalis. Na una natura est: quae facit propter hoc: ut quo ties id facit per se & non praeter intentionem. Alia nastura est quae facit ex necessitate quia prster intentionem,& solum ex materis necessitate , Ut quae causali

ter facit. Ex hac distinctione patet aliqua fieri propter

finem. Ut quae natura facit,secundum propriam intentionem. Aliqua ex materiae necessitate, Ut qus natura

Vesbot si facit praeter intentionem . CQuo vero ad verba at expositio. tinet. Cii dicit. Haee quidem propter hoc natura facit. V erbum lixe est laminini generis in graeco, 6c costrui debet cum Verbo natura. Verbum vero illa similiter feminini generis est. & eodem verbo construendum. bliatio si Sed Rufris virum eadem fieri possint ex naturae ne M. The. ce Litate ita ex fine .E Respodet Themistius multa talia Utra necessitate fieri posse vi detes,quo ii primores actui sunt. Tit m ex olle gignuntur tenuiore. Tii gratia

finis, ut cibo seclido dirimedom habiles sint. Alia quo exdpla assignat, ut legenti patet C Ex his patetqus sint illa,qus pluribus causis demolirari possiunt. Et quia

dixit ex necessitate naturae aliqua fieri. Ideo necessit ad tem siubdistinguit.& inquit. Necessitas autem duplex est. Haec quidem secudum naturam Sc aptitudinem utpote qus est ex conditione materiae. Hse vero violenta &cotra a plitudinem utpote qus est secundum causam mouentem Cuius exemplum est lapis,qui ex ne

n cessitate 5c sursum & deorsum fertur, sed non propter

eandem necessitatem. Sursum M. fertur propter necessitate agentis, a quo violeter mouetur. Deorsum Veropropter necessitate naturae at materiae,ex qua costat.

psilom. CEt Vt recte Philoponus notat Aristo. hie necessita Quot o te duplicem assumpsit, tamen in aliis quadrupliciter di ius necessi xit necessitatem dici viro modo simpliciter. Secundo FR ex suppositione.Tertio secundum natura .Quarto Prsλ ιζρα ternatura In alijs aut edixit quin et modis lumineces quos aliis sitatem.Addit. n. quintum modum pro Vtilitate. locis ς .me In bis autem que promisi solent a mente, quaedam nunquata. ις - ον sunt i eou At domus uel statua, neq; necessitatesed alicuius gratia. Quedam furit etiam a furtuna ut sanitas dis salus. Maxime

uero in quibus '. ut sic o aliter sise habeant cum generata non est a fortuna. In ius autem quae sint ab intelligentia. Alia quidem si nequaquam sunt ab eo quod ed per se frustra ut domus.avi esties ne

que ex nec itare sunt et propter boe. Alia uero a fortuna fiunt ut sanitas. salusὶ Maxime autem iis quibuscunq; contingit πβem aliter,cum non a fortuna teneratio fit. Co ri. Declarauit Arisquae per plura media. Nunc: quae puriss demonstrentur,qusile per nullum. 6c ponit talem

diuisione, videlicet. Eorum, quae fiunt ab intelligentia a.a cognitione,& proposito. Alia fiunt solum propter

hoc .Alia vero penitus a fori una. Fixu aute 4 pter hoe solum quaecunq: nee prster intentione fiunt, nec necessitate materiae,ut domus,& effigies, ta Vniuersaliter, qcunq; arte coficitatur .Qus .ri arte conficiuntur ut Philoponus inat nec sponte fieri dicuntur. Id. n.sponte fit. quod sine causa manifesta fit. nec praeter intelione. Nullus n.domum aut statuam erigit praeter intelione. Nec ex necessitate mater is, . n.ex lignis solis,& lapidibus

solis sine artifice domus fieri potest. Quare haec u arte conficiuntur,solum propter hoc hoc est propter linem

aguntur. Patet ergo eorsi,que fiunt ab intelligentia.aliqua fieri solii propter hoc .c Quo vero ad verba atri Uerbo rariet. Intelligentia grsce est δα - ,& pro cognitione, & expositi proposito intelligitur. Eorum insuper quae filii ab intelligentia alia sunt qus fiunt a fortuna, Ut sanitas,& salus. Sanitas quidem in aegi orante per absentia medici. Sa. Ius vero in naui per absentiam gubernatoris.A Eert tem conuenientiam inter hse. Rus ab arte,& haec, qus a fortuna fiunt, Vtral in cotingentibus fiant ut Philoponus inquit . Uerum ab arte fiunt contingetia .cu eo rum factio no est a fortuna sed ab ipsa cognitione opificis.& hoc inquit. Maxime aute artificialia sunt in quibuscunt cotingit sic,& aliter .i .in cotingentibus,modo talium cotingentium generatio at in productio no sit a fortuna Sed ab intelligentia .E Patet ergo eoru , q filii Diu illo eo alia fieri a natura. Alia ab intelligentia eoru Vero quae ruquet fiat filii ab intelligentia alia fieri ab ipsa arte alia fieri a fortuna. Tuc patet quae pluribus medit . quae Uno medio. s. fine quae nullo demostratur . Naturalia quidem pluribus mediis demonstratur, o pluribus e caulis proficiscantur. Artificialia uno medio. efiite tantum ex riantur Fortuita vero nullo quod ob nullam causam fiant. Hoc pacto textus iste exponatur. Non aute habemus a graecis expositione,cii & quae Philop. & Themistius dicunt ad textus expositionem pauca sint.

Quare si finis siu bonurina quae ad illum coste quendum esciutur alicuius gratia sunt. Et asta naturo aut ab arte, A 'rtuna

uero nihil cuiusquam fieri gratia solet.

Quare siviis bonus aliturus gratia fit. π suta natara,aut ab arte. A fortuna autem nihil propter a iquid sit. Corollarim istud est,cu sit pulchrum de no ad rE Sed risu quasi extra Oposii uici, a fortuna nullus finis bonus fiat sed solum aut a natura .aut ab arte, probat: Omnis finis bonus alicuius gratia fit. Fortuna nihil facit alicuius pratia, sed sola Ars.vel natura. Ergo a fortuna nullus finis bonus fit sed solum a natura Uel fortuna CDices oblinis. thesauri inuentio non est bonum sertum est esse bona.& tamen aliquando a sortuna fit. si Fortasse bonum sblutio est, non tamen finis bonus eum non sit finis suffodientis in fodiens est. Sed alia rati one est bonum.

Eadem aure causa est in his quae sunt G in bis quae sunt, cris bis quae luere,cr in his item que feri . tura sunt. Medium enim i sium causam ese constat. verum d i ferentia quaedam esse uidetur, Eorum enim quae fuit. st eorum quae fiunt fi eorti qualuere, Lit,eorum demq; que fient erit. Nam ut bae patefiant eriplo,cum interrogamur cur fiat uel fit Aes erit,uel est defectio lunae quia fiat uti fit .vel erit uel est terra inter solem π lanam

accommodat me respondemus .Quid est glacies, π ceci uotur aquam congelatam ipsam esse. Atq; sit aqua quide c. cogelata duum a causa deinde collocentur in medio quod inam Osecupia

155쪽

- Cl

Minuci

LIBER SECUN Dus.

Qui blabsintia penitus ipsius caloris bigitur ipsis e inest a. quoq. b. si evelit. Atq: sit glacies,cum ipsum bst G fiat cum fiat.mtq; cum erit. Ea igitur quae Me pacto est causa uel et Est,

Cyliat s erit una cum eo cuius ese eausa dicitur. Eadem aut e causa est Cr in bis quae Amtis factis, σ futuris.que quidem est his quae sart. Medi si munt causa est. Preter qui in bis quae sunt quae est,in bis que fiunt,quae sit. Factis aut facta Futuris uero futura. Ut propter quid factus est deficius,

propter id in medes Iacta est terrast autem propter id s M.

erit aurem oropter id gini erit in medio, Cr est autem, propter id quod est. vι quid est cbr stallus accipiatur tam quonti aqua

conpetita est, q in quo c. congelata vi quo a. causa media rquo b. deficius caloris penitus: Inest igitur ipsi e . quide b. I sis autem congelatum ese, Pol est in quo a Fit ιtaq thrritillus,

est fu b.faeto in aurem facto est Erit aute, Iuturo b. De quideititur eausa er eurus causa est, simul',st eum sit, o s.cum pris in eo quod factum est,er in futuro eodem modo.

Congelata. Deficiens ea lore Penitus .

Aqua.

Intentio huius partis est probare in id e medi si sit in his que fiunt, & in his, quae facta sunt. de in his qus futura sunt in rebus generalibus Sc eorruptibilibus. quod Ein his qus sunt, fim est mediu in rebit eneralibus Sccorruptibilibus ita coaevii est e tactuiq fit sicut mediii

in rehus qus sitiat. i xternis,coaevii eli rebus ipsis aeteraris,inbatur in rebus generalibus cli ea de est in his, quae

fiunt & in his qus facta sunt & in his q sutura sunt fieri

Q est in his quα sunt. iis rebus sternis,in rebus .n aeteris

nis ca coaeua est rei hoc pacto cii effectus est causa ε, dii effectus fuit causa fuit du effectus erit, Verbi causa. Rotunditas coeli cii causa ita se habet .m dii est rotunditas,eius causa est dii fuit,eius causa fuit dii erit, eius causa erit, ergo eode mo in his,q sunt,& generanis 5 se hahet,cum. n. effectus fit causa fit,cii effectus factus est, ea facta est de est futurus sit,causa futura erit Addit minois τε,&inquit. Mediii .n. causa est.ergo mediii in his quae venerantur ita se habebit sicut in his,q sunt,quia tu es laetus fit mediii fit & cii effectus factus est medium factum est ine cum effectus est futurus medi um erit futuis ea. Ve Iuti et in his,qus sunt. er Sed dices no videt ea se esse eade quae est cum ipso fieri,& eum ipso facto. &cum ipso utino fieri. Cum causa quς est cum fieri ha heat e me actuale causa autem qus est eii suturo fieri habet esse potentiale mo esse actuale 5e esse potetiale diss

erunt valde non ereto est ide. ERespondet. veru t

me in his qtis sunt videlicet in sternis causa est,quae estre ita desuit Se erit in his aute quae fiunt,causa est, quae fit,in factis alit.causa facta est. Futuris vero causa est futura de ita vult in aeternis causam esse eadem numero,sa semper ea quς est,coareia tamen,quia fuit & erit caemctu. 4r In rebus generabilibus cui inat Philopo.

ca eade specie eos ua est effectui,no n. eade numero cauis est, quς erat in potetia.& quae est in actu, cii actus 5c potentia sint differetiae valde oppositae est iii eade eri a specie,quia licet causa in potentia non sit ide sibi ipsi in actu secitdu numerii est sibiipsi eade specie. Portii

dici esse eande numero ca sed priuative. Sicut. n. SO

crates generat us sibi ipsi genito ide numero e priuariue Auia no alius est qui generatur,& s erat generadus. ita quocirca quae eli eius Ut ne neradi & eius Ut geniti . reade est priuatiue quia non alia. uod vero sit eadem aut specie aut priuatiue nex epta exponit. 6cinat. Propter ad lactus est desectus propter id Φ in medio sacta est terra. Fit aut defectus adipter id ψ fit. Erit autem factus desectus,a pter id Φ in medio erit facta terra. Simili rone in his v sunt qualia fiunt aeterna, effectus est utroluditus Coili Opter id cp ta est . Hoc est prima ex epiti. Deinde ponit s.cudum. Se inst. Vt adest chrystallus accipiat ira qm aqua cogelata est, dicit accipia sa de eius e e M e Meteorologica, Verii O ex eplo accipiatur nite ita esse. Et tunc aqua sit in quo. e. congelata vel cogelatu esse sit in quo a causia media sit in quo. b. videlicet desectus caloris penitus. gelatur.t .aqua dein duritie vertitur ob omnimoda caloris evanescentia.

Igitur inest ipsi. c. aq. b. defectus caloris penitus, huic aut E. b.inest cogelatu eme: qua rone Ut inquit Chrystal. Ius fit .cii fit. h. facta est facto ipso b. erit aute facta ipso b.futuro fieri.Tue recolligit maiore de inquit. Sic u de igitur causa: Se id cuius ea e simul fit cii fit effectus in rebus generabilibus: de est cii sit effectus in reb. sternis. S in generalibus no modo ea sit: eii fit effectus: sed in eo qu factsi est. causa facta est,& in futuro eodem modo ea sutura est. Et in differetia aliqua inter eoaeuiterni tat E cax cii essectu in generabilibus,& in aeternis,sa in , ' et

generabilibus coaeuiternitas causis cii causato e respe- . ,

ctu huius verbi fio,va cii fit effectus ca fit, & cu factuse ea facta E.& eii futurus e fieri .ca futura E fieri. In sternis vero eos uiternitas catast de causati est respecti Veri In genera hi sumes est .aa simul est fuit, & ericii essectu. Prstea bilib'-rea ut Them .inst. In generabilibus ea coaeva effectui uismuto e formalis haec. n. . o fit ante nec post, sed simul cu esse se Eaeto,υt Arici mi duodecimo libro primae Philosophis. iis In xternis qlibet ea E co sua effectui nci solum sormalia ubi sol is, sed effectriκ:& finalis ut intelliaeti patet. Hoe pacto giemi ve- textus iste erit intelligendus. C Plutopon in autem dc ψ.t Therh. licet verba e xposuerint. Intentione Aristignorarunt C Alii nee verba Ari nec intelione apPrshcde ex .est. runt CCti igitur patet causas coxuas esse in aenerali- inas ex bus de sternis eode modo & media causae siunt. Media aersecto Se in generabilib.& aeternis e E modo cosua erut .Quod a coxua media eausatis sint. Patet demo strationes fieri posse a media ad causata categoricae,schypothetice. Seqtur. ri categorice aqua esse congelat .sa est ealore deficiens, Se s equitur hypothetice aquam .iesse congelata sie calore delicit, & non modo a causa ad effectum .sed contra ab effectu ad causam S totius rei huius causa est cosuiternitas medii cum causa to.

sed in hisce quae non sunt simul si ne ut in continuo t empore.Quemadmodum nobis uidetur alia aliorum sint eausaeseu fa

ctum facti res sentis Iutarumq: futuri.

In bis autem quae non simul siunt nunquid sint in eo inuo ipe, sicut uidetur nobis alia aliora ea ese ut facti N. hera fucta. Et suturi altera futura. Et eius quoi fis aliquid antea factu es Vt dictum est causae aliae sunt simul facts cii effecti a Conss.

156쪽

POSTERIOR vn

bus: in ta ales:& finales. Vt addunt Philoponus,&Themistius quod veru est de fine generationis,qui co cidit cum forma,& non de fine rei generat s qui est gratia cuius,& aequiritur post forma. Alis sunt prius facts. ut effectrix & materia in Artifex,& calx,cementu de lapides. Alis vero posterius factae,ut finales u gratia cuis . p. ius dicuntur. CTunc Philoponus si quaestione hae in.telligit. Vt tu in effectivis causis & materialibus non limul misi et ibux cu .ppriis causatis sint aliae at secudii tempus sicut effectus est alius atm alius sectidia i Epus: iicut nobis prima facie deceptis 43pter esitinuitatE iEporis videtur.)n.n. vi inquit Philop in t insunt ta lia saeta te pus vero colinuta est Aa ipsius partesis Praeterita se sutura ad alique coem terminae s. ad im psens copulatur. videmur in his iacile nos habere quod E in his alterii alterius causa. Et ita per collatili lepus intelli git correspodens N .nti lepus:& inquit. Cin his autε causis: quae no simul sunt nunquid snt in continuo tempore supple cu suis effectibus: hoc est vitii in tempore sita effectibus corres deant sicut videtur prima facie nobis deeeptis tEporis cotinuitate alia aliora causa es seNt facti esse altera scilicet facta.& suturi altera .s futura:& eius: qu fit: Si aliud antea iactu est: esse ca quae fit. Patet istitur quaestio: q est an causae ilaedDes effectus suis effectibus correspondeant secundu eoru temporii differentias. Patet & causa quaestionis, na prima facie videtur ita esse ex teporis cotinuitate, adeo in effectui facto causa respondeat sacta,& effectui in fieri causa in fieri & effectui futuro ea sutura. Hoc modo Philop.im telligere videtur EQus expono placet: na intelligens, . do sie quaestione Aris .mouisset qone,& ill 1 non soluis taboris ' set. . n. in hoc libro tale qone soluit. C Themistius vePltilopo. ro sic ut mihi videtur intelligit, cit enim Ari declara F. positio uerat in his causis atq; in his mediiqus limul sunt cu et

τι Ri sectibus ipsas causas & effectus quo ad te pus libηnuice

corres dere,quia a causa de fieri sequitur effectus defieri de ectura,& a causa de facto in praeterito sequitur effectus in pterito oc ecotra similiter de de futuro, quaerit nuc. Vini in causis no simul existentibus cii suis eialectibus sint in cotinuo tepore .sut sibi ipsis correspondeam mutuo secudu tempus. Vt liceat syllogitari ab effectu in causam de ecotra semper seruata teporis Unitate sicut prima facie videt nobis ex eo quia alia ali ria causa est ut facti facta.& suturi latura dc prssentis psens Cura. Videatur alia alio in ea usa,videbitur causa pcedens & effectus mutuo cEuerti seruata tos unitate. Hoc pacto si haec verba exponatur,quaestio soluit statim cu inquit. Est initur a posterius facto & reliqua. Et m mi exponon displicet. EExpositor Thomas verba haec aliter intelligit de Ade no ab vine, na est Aris oste Thomas. dimet in his effectibus es simul sunt cu suis causis e Emutuu syllogismsi ab effectu ad cam de econtra . Quaerit nite vim in caussM cu .ppriis causatis simul no sunt intin cotinuo id pore cu suis causatis, de intelligit p continuit lepus ut postea dicet Ita ut laeta ca mox sit fieri essectus Resi fit effectus mox fiat ca ita ut sit dicere caisi secunda lepus c mu sequat ad eam .sicut ecotra excato ea ita ut prima facie sicut ur nobis alia aliorum ea esse vi lacti lacta in furiari sutura. N prssentis psens. At costat in his ab eo rocinatione extriadi reqd in lea fui

a principia viaὸ cr eora ea sint qua prias luerunt. Mapropteride s in bifice quae fiunt simian us es minis . Sed ab eo ς ρd

ante fuit m extrintur ratiocinatio,ia quoniam hoc fuit buquod est posterius ortum eus iliter G in futuro. Et igitur a poserius facto. Syllogisimus, inurum autems eorum e t quae facta sunt.Unde G in tis,quae sunt similiter. Apriori autem non est ut quoniam hoc factura est quod Me po

sterius factum fit. I in futuro similiter.

Expositor Thomas proposita MnE Amsasserit solis uisse ibi Speculadii ergo ad est cotinuum Sed nescio cur hie eu soluisse no putauerit: na si sensus qus stiois est in Thomas exposuit An causae qus no simul sunt cueffectibus, sint in continuo me ea si iis cati hoc est ut ecatis liceat ad cas 6c econtra sullogizare. eur boc locono soluit no video, Vnde & Them .hic videtur colligere soluti E. Philop.etia,& ald graeci interprxtes inst.

E Est igitur a posterius facto Sylsi necessarius. N principia talis necessiarii syllogismi e de nuero eoru, q facta sunt,quasi dicat in talibus coclusio est propolitio signific2s causam,& mediu propositio stgnificans effectum. Et no nis in his qus facta sunt principiti syllogismi necessarii est effectus sed et ili in his, qus fiunt de prs senti similiter . A priori vero no est syllogismus necessirius probas, videlicet, ut quonia hoc factum est hoc posterius tactu sit.& sicut dixi de praeterito & prssenti syllogismii non eme necessiariti a causa ad effectum & in suturo etia similiter dico hoc pacto potest esse solutio. C Thomas tame vult hoc non esse solutionesed quoddam per necessarium ad solutionem. Due nans deterinviatii sue indeterminatu fuerit lepus, nomerit unu At tu hoe fuisse uere dicatur posterius inqui inum. In medior tempore fallum erit pronio Me ortu Misse dicere

altero iam orto. Eadem est G in ,turo penitus ratio. nos quo niam hoc 'it,hoc erit. Neq; erum indeterminato,aut determinato erit tepore M quaniam Me uerum est dicere factum e e. e uerum sit dicere Dactu e e posterius. In medio .nsalpum erit hoc, tari. altero facto.

Eadem autem ratio est Cy m luturo.

Posset Πς dicere licet in talibus no sit necestarius sylIomimus a causa ad causatum sim lepus indetermina tu mi esse necessarius sim lepus determinatum Quia licet non sequatur suit fundametsi factsi ergo fuit domus facta fim tempus determinatum sequi videtvrsequisue enim. Anno elapso fuit factsi iundametum. Ergo anno elapso fuit facta domus. Et de futuro et sequi videtur. Anno proximo fiet fundamentum. Ergo anno NOXismo fiet domus,& de praesenti etiam sequitur. Prs senti anno fit fundametii. Ergo proenti anno fit domus. Respondet Sc inquit CNecit enim indeterminato,aut determinato erit tepore necessario sequens. Vt quoniam

hoc verum est dicere factum. Mundamentum,hocs domum verum est dicere factum esse posterius illo.saempore determinato nam ex quo illia tactum est tempore posterius .In medio tempore falsum erit dicere hoe factum esse .Altero iam facto non enim sequitur ergo domus ann elapso facta est,sacto anno elapso landa

meto Et sicut dico de praeterito eadem est ratio dedepraesenti de de suturo. Medium n simul Labeat ortum oportet ut sit factῆ factou futurorum: futurum Cr caeterorum similiter. Ad id quod sat

id quod erit fieri nequit At ortum habeant simul. Nes quoniam hoc factum euhoe erit. Media enim mi γ

157쪽

LIBER SECUNDUR

Coelegare simulam Cotε

Gini oportet essesacto facti suturarum futurum tu bisque fiunt feri . cum bis quae sunt esse. Sed futurum esse, G esse

non eo mingit simul se genita. Dices nuqtud ca:qus in prsterito iacta est, possit esse

media necessariu eius effectus,qui erit in suturo, ut sundamentum iam factu medium eius domus,quae in sua

iuro fiet, Respondet. C Ne quonia hoc facta est. s.

iri praeterito hoc erit in suturo, no enim quia fundame tum factum est domus in futuro erit. Affert causam, &inquit, Medium. na Omog Oma hoc est contempora si oportet eme cum proprio effectu, ut sactorum facturaturorum suturum cum his,quae fiunt medium oportet

eulandit igitur quid est coniungens ut post) quod Boctum est. s.fundamentia. sic fieri in rebus,cum materialis causa,nee effectrix esse possit. Pro respontane ergo P

mittit factum non possie esse habitii iacto,& inquit. An manifestum est, quod no est habitu cu facto id quod fit, S ita quaestio supponit falsum. supponit .nsactu esse liabitum ipsi fieri quaerit causam huius copulationis. MO-do falsum est factu esse habitum ipsi fieri. Quod vero factum ipsi fieri habitum esse non possit probat,& Praemittit primo factu facto G esse habitum, de inquit Neque .nsactu cit sacto supple habitii esticuitas cam assere, T3 ι cia inquit. Termini.n. sunt & Atomi facta ipsa.Tide qua fieri cum his effectibus. qui sunt me diu oportet esse. Ac si resumens obatione repetit suppositione i&inquit. Sisignat autem causam Ph loponus,quonia quod tacta cut igitur puncto ad inuice no sunt habita.quia. C sunt inest nuqua est eausia futuri. Sed futuris eme,& esse vel fie- diui libilia,ne P sacta sunt habita, Vtram. n. Punctit c&ri non sunt Homo ona hoc est coteporanea , vel coe factu indivisibilia sunt non ereo factsi facto habitii esse lementaria .ergo factum non potest esse medium neces Potest. Ex hoc vult habere factu rio esse eam copulatiosarium ad effectum suturum. ua sui cu altero iacto. Vt iandamrtu,cu pariete. qm es Preterea fera no potest ut aut inseterminatu, aut determina no potest copulativa sui cii aliquo esse nisi illi sit habi tu sit ipsium medium tepus. Fasum .n. erit metio illud dicere Ue ra,ergo funda metu no potest esse ca copulans se cu paAmplius necti in deserminatum cotingit, esse tempus media riete,& ita nee altem lactii cu altero,& p eosequEs caulleque determinatum. falsum n. erit dicere in medio. sa materialis prius facta qu1 hie lactii Arist. appellatγOccurres his que dicta sunt,si no licet syllogizare a no Potest esse ca seipsam copulas tu altero facto. & to 1 ἡ causa facta ad effectum suturum secundum absolutum ta ca est. quia factii vi dicitur sexto physicorii sicut de usiai ad ,α tempus,nunquid liceat syllogizare secti dum iEpus de mutatu mometo cognoscitur. Et cii indivisibile suapte terminatum Verbi causa Heri fuit sunda metum. Ergo natura nulli cotinetur, nullit habitii esse possit in ibidepost duos aut tres dies fiet domus. Respodet Aril .hie, dicta est. Iure factsi facto no pol habitu em . CDebes Cirra pre S inquit C simplius neci: determinatum cotingit esse scire habitu esse in minus: o i mediatia qui immediatii Vip ψη non addit contactum habitum vero addit & ideo non postlint siqua esse habita nisi se mutuo cotingat. Prς-terea siecundit alios habitu includit situm immiedatum non. Ideo non possunt esse aliqua hahit a. nisi in sint aliquo collocetur. Quod si ita est. non ab ratione dictum est sactum tacto no esse habitum cum sint indivisibilia tempore quae.& tactu,& situ carent in tempore. Nec igitur ob id plum facto fens Herere potest: Fiens A.dio

uisibilefactu indivisibile costia re. ut igitur linea lese habet ad purictum sic siens ad factum. Nam in eo quod fit infinita sunt

tempus medium inter causam lacta & effectia futurii, ita ut fundamento factor dici possit post duos aut tres dies fiet domus. Necp indeterminalia: ita ut possit dici fundam et o facto fiet domus: nulla teporis determina otione iacta. Falsum n erat dicere in medio hoe M i medio tapere cottingit impediri: S ita cotingit falsum e me. con derandu est date quid nam sit quod continet .ut in rea

tu mi factu es fit fieri. An patet factoses no bHereinee enim

facto factu etia heret. Iuniat mes de indiuidua, na ut punctum

pucto no beret ' neq; facto factu. Ambo Gqjunt silui sibi Iaa.

vetulandum igitur Od est coniungens ut post id quod D facta Flagis autem de hisce clarias est dicendum in umuersa.ctum est sit feri in rebus . C An mam fellum est quod non est ba litas libris de motu. bitum eumfacto quod fit. Neq;.n factum cum facto. Temitum. Neq; igitur quod sit eum facto propter itim. anod enim se sunt,s Atomi. Sicut igitur puncta adinvicem G inibatita, ne illis Di te factu aut indivisibile scut igitur Lin a ad psim stque facta virq: enim indivisibili sunt.

Mouet Aristo.circa ea qdicta sunt, quaestiona non leuem Na nos videmus postqvli factum landamentu: statim fieri parietem:iteru facto pariete: vid emus fieri domum. Ideo quaerit Arist. in Philoponus exponit Quid est causa in tali rerum generatione Ut post factuvnii sit fieri alterius sic ordinate Usq; ad finem. Hse. n. qus sitio non est liuis .Quia non videtur materia facta prius visundamentit eausa ipsiuς fieri parietem ne in

gis aut man enu Iuniuersalibus de motu oportet dicere de his. .

Praemissa suppone, videlicet cr, factsi n5 pol facto es 'habiti iri ter indivisibilitate facti pqua nulli mi esse habitu,no ex suppositionesed G ratione, qua Obaui suppositionE. Deducit seclido lactum no posse eE habitium ipsi fieri na cii lactii sit indivisibile, nulli habitia esisse potest,propter sui indivisibilitate,quia nee indivisibili nec diuili bili. Est enim indivisibile sua Idiuisibilitat di actus paries ea uia ipsius fieri domisi. Neque agens Ui- nulli habituabile,& hoc inquit. Necv igitur quod fit ei

tione hoc deducit,sed ex ratione, q tappo 43bata fuit, a merea dicit Opter ide,ut det intelligere ex Obatione ee hoc deductit no ex suppositione. Et v ex suppositione no deductu sit hoc,sed ex suppositionis rone, inocit. d. n.fit licet suppIe diuisibile sit. & alicui habitua-ibile actum tamen quia indivisibile est milli habitu ablle Equia neque indivisibili.nem diuisibili.& ita nec uaderi habitu abile est. Deinde quasi epilogans rane & id.

detur esse causa copulans sinam eausam cum fieri scilicet factum sundamentum cia fieri parietem. Materia adem non quia materia no causat nisi mota: atens minime:qusa agens potest impediri. Ideo quaestim est no leotiis de causa eo lationis facti eum ipso fieri. Aristo. erno pro solutione praemittit primo factum non esse fa

cto habitu de causa est quia facta sunt indivisibilia, do unum indivisibile no est alteri indivisibili habitum.

is ergo primo proponit quaestione cit inquit C Spe

tet do

158쪽

quod ex ratione deducit in*.Sicut igitur linea ad pactum se habet: sic id qu sit ad tactu: na in uno fieri infinita facta sunt,ut in una linea infinita puncta,quare ut piictum no pocesi esse habitum lines propter puncti indiuisbilitatem ita nec factum esse potest ipsi fieri habita Teagas Propter facti indivisibilitate. Sed ua sexto physicorii

dictum est punctum esse immediatum lineae, non tamepuncto quia indiuilibile potest esse immediatii diuisi hil0non tame indivisibili,ne quis credat eodem modo lactu posse esse habitum ipsi fieri: ideo rem hane ad seκπιχω . tu Physicorii transimittit. Ibi.n.declarabitur non esse si mite,nee Ualere argumentit haec possunt esse immediata: ergo habita quoniam habitum addit eotactum de si tum immediatum non in dictii est, & quia indivisibile sita indivisibilitate nihil eotangere potest,ideo nulli potest esse habitii. Potest tamen bene alicui esse immediatii ila potest esse rei diuisibilis terminus. at finis : N ncoseques rei diuisibili immediatus. EEx hac seclida coelusione vult habere fundametsi ipsum siue causam materialem prius tactam no posse se copulare ipsi fieri: it in post ipsam sit immediate ipsum fieri alterius rei: &sta Arist. solii declarauit negattuli quia solum exposuit sactum non posse esse habitum spli fieri, per coseques . patet factam causam quae est materia no posse esse ipsi Dissε fieri habit1 nec posse seipsam eopulare ipsi fieri.C Sed quid sit copulas faelii dii fieri.C Themistius innuit tale eopulas esse tEpus. na cii tempus cotincti serie est: iacit videri res.quae modo fiunt:c5tineri cu lactis.Cir.n.omnis generatio sit in tempore: Se generatum ato factsi finis sit generationis a finis esse no potest nisi momento. lepus ergo facit ut copuletur lactii cii fieri: qm lacit ut fieri copuletur suo fini . Et ita licet factsi no possit esse habitii ipsi fieri: potest illi copulari secundum temporis serid eo modo quo finis tande eopulatur eisuius est fi- . - nis. 7 Ego vero no intelligo h1e copulatione fieri a texit, 'l' pore sine agete. Sed intelligo hae fieri ab agente quod in tempore tande complet eius actione.CEx his sequi tur. licet nee factu lacto nee factu ipsi fieri habita esse possit,in per lepus pol fieri ipsum copulari facto eo modo,quo fieri copulatur immediate suo fini.

De eo igitur ipso quomodo sise habet melisi tu deinceps fit

generalio ree eo usq; semuntur. Nam ex in his ipsis medium et primum necesse est medio uacare velut Ivit eu sit facta ei Antea autem fuit,a, Atq; .e, principium es ex eo quia propinquius est eo puncto quod est principium temporis. item,c, fuit quomad fuit. Orto igitur dyecesse est e false, e. uero orto secesse ess prius ortum se. Atq:β medium hoc acceperis modo, ad id tandem acces eris quod medio uacat. De eo igitur quomodo cum eo quod eossequenter fit genera tume, se babeat media edu ais tantum deceptum sit.Necesse senis er in bis primam er mediam immediata esse, ut a factum,

quoniam e factum est. Posterius autem e factum.1.autem prius

2 Principium igitur est,c propter id. quod proximum est is nunc quod est principium temporis. Sed,e factum G. I factu

est.cum igitur I factum est necesse est s.s factum ese. causa autem est e. d. enim facto 'cesse est e. factum esse e. autem faucto, necesse est prius si Fefactum sic dure accipiens aliquod rudium stabit alicubi ad immetiatum. M.ti. His declaratis ostedit quomodo in talibes liceat de strari & primo epilogat. Et potest intelligi a media uiam uno modo materiam ipsamquam superiur sa

ctum appellauit. NI dici haee causa potest media: quia assumi potest ut medium ad demonstrandum prirmi. Causa enim materialis posterius facta accipi potest ut media ad demostradii prius lactu. Vt paries ad demo-sirandum sundamentit .er Vel melius epilogus sic intelligitur: Ut intelligatur n causam media causam prior quae media diciturino quia assumi possit ut mediumλsed quia mediat in generatione inter ultimo factum: dc Primo factu.Unde inquit EDe eo igitur hoc e de causa mediaequo modo se habeatreum eo quod cosequeuter secundum generationem: in tantum acceptu sitin, accepimus ipsam no posse habita esse ipsi fieri. Sed quomodo licet demostrari in talibus. subscribit: cit inquit. Necesse est enim in his prima de media immediata esse. Et per primam intelligit maiore extremitatem quM

est prius factsi posterius enim lactum potest ella immediatum mediii ad prius lactii ut paries factus posterius

ad fundamentum prius factum. Propterea subdit, Ut a. lactum.sfundamentum quoniam.c.factum est,modo Glactii est posterius ipso a.dc. a factum prius ipso.c. Est. n. funda metum pariete prius factum er Sed dices supe Dubstiti. rius dictum est unum factsi no esse habitum iacto. Modo dicit medium factum & primum lactum esse imme , diata. r Intelligas vel quia differetia est inter habitu,&immediatii ut superius diκimus vel qa ut Themistius soluti inquit Vltimo factum est finis praecedent si,& sic licet Praecedentia no sim immediata .ltimo facto: Vltima factum semper est immediatu proximo factinui paries fundamento & domus parieti eum finis semper his immediatus sit quorum est finis Ex h s concludit quomodo fiat demonstratio in talibus,& vult illa fieri posterius facto in demostratione pro medio assi impio, nam licet haec demostratio no sit a causa ad effectum est alia, quo modo a causa finali,& principio, quatenus est ab ,eo,quod est Oxirmim ipsi nue quod est principiti vitimi effectus.& finis praecedEtis effectus .mat. Principitae igitur,& mediii est.e .spartes,propter id, quod proximum est ipsi nunc .i .ipsi facto in nune videlicet ipsi domui quod quidem nune est principiti temporis,in quo fiet ultimii factit .sdomus. Propterea subdit, sed iacta .i TFundamentum Paries Domus

AB C

ut . Cuigil .d. lactii est necesse est 5 .a. iactu esse, ea aut Emedia est.e.Na.d.domo lacto necesse E.e .pariet E iacta esse. easit pariete facto, necesse est.a. fundamEtu prius

fuisse lactii sic asit accipes alio mediussi sit complete tactu stabit alicubi ad immediatum qd scilicet primo factsi e no siupponἴs aliud coplete tactu C Ex his patet. in talibus demonstrationε fieri ab effectu ad clim Qui in effectus aliquo est principiti, quatenus se habet ut finis respectu priuς orsi. Verum de his postea. i semper ob in nitionem medium eadet. Non enim factu facto haeret .ut diximus attamen a medio incipiendam est, σ ab eo quod nune est primum. Ninqvi semper extra cadet , per insinuam , non enim.

159쪽

cesse est a medio tantum Cr ab Ipsio nunc primo. viris . sed qufrit qonem quae videtur c Stra ea, quae dicta sunt D ctii est .n .vnsi lacti no esse alteri facto habitu. Sei mediatit,at nunc dicit semper posterius factu esse i mediat si proximo facto,& inquit. CNunquid semn ex tra cadet. Lia i post factum per infinitum siue in infi. nTtum Sc Uidetur m sem P, quia Ut dictum est factsi non phy. te. eit habitu facto .er it fidet hoc .ppositu non tollere , sacom. r. ct siue .pcedat in infinitii in factis: si ite no semst necesse est sm in demonstratione tali ii incipere quod est in ipso nite primo, siue illi .pximo,& procedet ad prius saetii. Non curauit alit explicare Unii factu esse i mediatia alteii, fem* quo non qa in sexto explicau it. Eactu. n. Ut ibidE dieit, pol accipi pro facto copleto,quod dieitur factu in actu. Et pro facto in copleto quod dri iactu in potentia. Lo quendo ereo in lactis in potentia factit facto no pol ecse i mediasii. quia inter quaecul duo talia mediat aliud actu in potentia. Non. n. fieri potest funda irae tum, nisi prius fiat eius media as nec fieri potest eius medietas, quin prius fi it illius medietatis medietas, bc sic in infiniis tum . in factis vero copleti factu est i mediatusa cto,qa paries fieri pol immediate post landam emit, licet non simpliciter immediate, quit fieri non positi paries quin prius fiat eius medietas ct iteria medietas medietatis iinfinitia. bene ergo facto tactu hic vult esse immediatu. quia loquitur de lactis copletis, perius loquitur de factis incompletis. Et sic quae dicit bene dicta sunt. Idem O in luturis seruandum est. Nam si verum est d. fore, surum sit prius oportet a. he. Harus ausem causa est ipsume. Etenim si erit d. prius erit.

Similiter autem est Cran eo.quod erv. Ii.n .um est dicere quoniam erit d prius c. Sι uera e .eru prius aerit.

Lapides parabunt. Paries erit Domus erit

mi parietes s Demonstritur aute ex per medium similiter . Erit enim βιηJamentum prius.'

Decisi Funda Paries. Domus. lapides mentii

Ostendit & in suturis Et demonstrat ionem In talibus fieri semper a posteriori ad prius, in quonia si domus erit,paries erit,& si paries erit lapides parabuntur. Erinno si dormis erit, lapides parabuntur. inquit. C Similiter sit demonstratio fiet in eo quod erit, utpote in fusturis quia semst a posteriori a fici seεdum est ad prius. Na si veru est dicre.qm erit dis domus, cesse dicere,qm prius erit a set lapides para hiatur. Huius asit causa est e.squia paries erit. quia ut inquit Si d.domus erit,

prius c. paries erit. Si vero e .paries erit prius a .erit,sci

licet prius lapides parabuntur. Patet ergo in suturis eodem modo demonstrationem fieri. similiter auria o in his ipsis infinitio diuisionis extitiι. Futurum nos futuri non beret. Ais principium o in iis est sumendem quod medio Meet. Hae autem in ipsis operibus ita sis ba, bent ut diximus. Nam si domus extructa est lapides inrisios fusi

se necesse est. At id quamobrem: quia necesse es tundamenta ,sses domus est facta. si uero fundamenta iacta fuere, necesse est lapides antefius. Rursius si domus erit : pari ratione lapides

prius erunt .Quod quidem per medium modo demonstratur eos deri. Iacientur enim antea fundamenta.

Sed contra obricit. ra & in suturis divi sio factorum tam 9

erit in infinitu ergo non possiimus Procedere ab uno. - - 4

facto ad aliud factsi nisi semper mediet aliud quare demonstratio in talibus non pol esse per immediata. In

quit. C Similiter asit & infinita est decisio de in his suturis. No. n. in inqi ut sutura erunt ad inuice habita, quin semper mediet aliud factum. CR fidet & inquit. Principiti tamen Se in his ut in praeteritis siue medio aeci piendum eit.q.d in siue procedatur in infinitia in sui ris factis,sive non. Principium in quo ad nos sine me dio accipendum est. na quoad nos illud est principia, quod est apud nos primo factu.& tu intelligas illud ee primo factu quo ad nos quod est coplete quo ad nos primo lactii & noti in potesta, quia sic no datur primit, tale. n. primo factu ccplete accipiendia est sine medio, ita ut factu sit primo.&nullia aliud coplete tactu inscedat. Et ponit ex eplum in factis de puterito. Ciu inquit. Habet aut se sic res in operibi suam est in factis e pletis ut si facta est domus necesse est & decisos esse lapi

des & factia est lioc.i.&decisi iunt lapides propter qdest. i.propter. i. qm necesse est landamentum factu esse,

siquide cie domus facta est . Si naute fundamentum est, prius lapides esse tactos necesse est de lina pr eritis,in futuris Uero sit r. Iterum si erit domus sil prius eriit pa . rietes. Demonstratur autem & per medium similiter

hoc quia erunt parietes,qm erit sui amesii prius Esto

a primo ad ultimum, si domus erit paries erit, si paries erit fundam tisi erit .si fundamentu erit lapides eruta quare si domus erit lapides eriit . Tu vero iis c intellige svi superius diximus . Diximus.n .sepius facta siue in suturo fieri,siue in preterito sumantur: in potetia siue incoaplete esse infinita, actu vero siue coplete sumpta esse tantia Quare,ut incoplete sumuntur,ro possunt esse imis mediata.quia qbuscunq: duobus factis acceptis,iter ea mediat factu. Vt uero sumuntur complete: possum esse immediata hoc pacto pol demro in talibus ex immeo

diatis est .c Sed qu es utrum de meo ab υItimo laia Dubitratio. cto ad prius factum sit a causa.an ab ei sectu. Et dieEdu SN

ultimo factum uno modo esse effectum praecedentita. Alio modo causam. Est effectus praecedentium,quatenus Prs cedentia sunt causae in et enere inust materialis,& efficientis illius. Est vero effectus n genere causs fi Suesssuper Poste. n

160쪽

pos TERIORVM

malis Est autem finis praeeedenti iἔ.inquantu est in ipso nuncisa e sit finis Perith dc principium suturi. Factu vearo me diu, intanissi est princ ipiti at* ea inquant si est propinquius primo, ut paries inquatu est propinquior est

domui qllare erit prscedenti si finis stabisquenter vero linis. Et hoc intellexit Arist.cu inquit. Attamen a me

dio incipiendum est. s. completo de actu de ab ipso nite primo hoc est indivisibili de finali termino. qui est in ipso .nsic laxe milii Uident. c Philoponus vero de Simplicius non bene Ut mihi Uidetur exposuerunt. Tu vero qus ipsi dixerunt bene perlibra. Sed quo ii in hisce que sunt generationem quandam modo circuli conuerti ultimus fieri potest ut idi uni sit. si mediu, Crteratum mutuo si siquantur. In iis enim consiliit ipsis cotiuersio. Atiει idipsium inserem bis primis ostendimus, conuerti inquam ipsas conclusenes. e est in.circuli mo ratiocinationῆ converti. Q goma aut videmus in his quae fiunt: circulo quanda teneo residia es; tingit hoe essesquide censiquantur sesie admurce

medιu er extrema. In talibus .n.couerti est. Gum est aut Dein pristus,quonia couertuntur eondusiones. circvlo aut Me est.

Cu ostedit quo licet denarare in his causis, quae esse fisi praecedunt de in his qus simul sunt dii effectibus, Aersio media in talibus vulso est ordin1dii. Nunc ostenit quo demto fiat in his quorsi alterii est alterius ea de

econtra. Sunt .n. quaeda quorsi alterum alterius est ea Recorea. Vt Ita est cli ho is,& econtra. 8c ut depluta terra cI de plute teres de eco tra: '8c inat .cana aut videmus in his q fiunt esse quanda generation circularem. hoc alteria alterius sit causa ut a .ipsius h.& h.ipsius a. etiam causa est pn hane circulare generatione, qua in rebus experimur, cotingit simili ratione in demtatiuis hoc esse. s.circularem onesione continetit dico eirculare ostensionem in talibus,quae circulo et enerantur,liquidemediu de extrema se te iuuic E colequan .hoe est si inu. tuo conueriantur. Vbi.n .mediii Sc extrema circulo G conuerterentur .etia si talia circulo fierent,circularis demonstratio no fieret .er vel aliter intelligit,ut testatur si quide pro quia,& t sic est sensus qm videmus in lus, qfiunt gnationE aliquam fieri circulo hac de ca cotingithoe id E esse in demrone .sut circulo sit,liquide pro nain talibus circulo sacris me disi de extrema adinvice sese mutuo consequatur,qm in his ut inquit . Est conuerti . . ut perie ademtabit. Nec hoc est nouit qui in prioriadE , Ilio. bus Ostensium est conciones conuerti ad spones.& p

cap. a

positiones conuerti ad Gillines hoc alit quod est cor uerti cociones ad propones,& .ppones ad coci nes esti circulo demrari .Quare patet i talibus, i circulari lito ne nitanti circulare fieri dem rone,& ita patet quo deomto fiat i his quorsi altersi alterius causa est, Be ecotra. In rebus aurem ipsis hoc videtur fieri modo. Humida facta pluvia terra uapor necesse est oriatur.Quo quida orto nubem conctare necesse est .Qua facta fieri aqua. Qua oris, terra plusina nece e est humectetur. Hoe autem id erat quod initio sumpsimus .mare modo circuli conuerso sui. Quicquid enim ex hisce sumpseris aliud sequitur quide cum sit abui. Quod quidῆ east aliud item est .Quoi rursus eum sit, primum ipsium emerest. In operibus autem uidetur sie. De pluta terra. rege M us. porem fieri, cu item facto/iube. Hac utro facta aqua. Hac uera factayeee e est terram deplatam esse. Hoc aute erat ex prin

cipio quare circulo circuit. Uno n horum quouis existente, alte

Nubem fieri.

fieri.

Depluta terra.

fieri. fieri. terra.

Assiimpst in his si fieri videmus aliq circulo fieri: ita

ut altersi alterius ca nt,6c ecotra. Nsie ondit tale gnoM circulo fieri in aliquibus p exeptu & inat. C In operi bus alit ursic.q.d. non solii verbo patet assumptu. sed opere,& ponit meptu Q in depluta terra nere e vapofE fieri.hoc aut sacto Ac in sublimi collocato nece E nu-hEfieri .hac itersi geniti, nece est aqua gigni tacta iterua i nece est terra de pluta esse .Qs quidE a principio vi

pN assumebat & cI nsic assumit ut coclo de effectus. Verificato assumpto,repetit qd ex assumpto intulerat, de inquit. Quare circulo circuivit gnatione, θe ita demostratio. NI Uno horii quovis extite.alterum quos uis E. Na de ut a terra exiit e,erit quodvis eortiq i ex Eplo assumpa sunt. Et illo e contra existet e steria iterum quod uis erit. Et hoc exist Ete quouis eo ii erit primum. Quare me diu oc extrema couertunt, Ac ita demto circularis. er Sed occurres .cla primo initus demto circularis reprobata est hoc mo facta. Na si ex terra de pluta demper terra deplata, non plus haberet ex tali demtatione .cj si hoe est,hoc est, Se ita facile est omnia demonstrare C Iuniores dixerunt hoc fieri posse na differentia numeralern 1 terra de pluta. 5c terra depluta' differsit numero. Qua rem expositor Thomas affirmat dices, no fieri reditu ad idE numero sed ad ide specie. Sed eoua,quia si reditus est no HE numero,sed ad idE specie, tunc demro esset singulariti, ta Vt D quae, Ut quorum. Esset.n .singulariti P quae, ua singularia demonstrant, dcura quia singulariu esset demro. De pluta .ri . terra umsitrat, differt numero a terra ipsa depluta, quae demonstratur .ergo demro esset a singulari ad singulare C Ideo primo huius Arist megauit contrarias sc cocessit sub contrarias. Nemuit .ri. illa omnium esse deqmonstrationE circularE 6c illa nullorsi esse demtone eieculare, cocessit Uero aliquorsi esse δc aliquorii non esse.

Aliquorii ade esse ut inat hie. Quia eorti quorsi generatio est eircularis. Tunc possem dicere non eorti quam generatio est circularis aliquo ii vero no esse, ut aduersando his, quae primo huius dixi, demronem talem esse

Solutio

SEARCH

MENU NAVIGATION