장음표시 사용
131쪽
de homine syllogizare bipes,hoe pacto .Oe animal erectae statvrs est bipes Ho ere,fis sita turs E. Ergo ita bipes est.Ergo Pia diuisiva definitio pol syllogizari de definito hoc pacto. i. plibet parte proprio syllo syllogizado:
quibus te ortum syllogizatis, Pol diuides inferre totam definitione de definito, unde inut. Et de cotingetibus i. de partibus definitionis indisserenter sumptis syllogizare seorsum ad .n. prohibet hoc, lixe est dubitatio. Vbi
verbis n. interrogat hie lenenda est . CRespondet illud fieri posse. 5e seorsum Se limul. non in qui sie syllogizaret & partes seorsum & totum ostenderet quod ud est, aut quod quid erat esse, quia non haberetur i liud totii a de definito ut quid est, quare non haberet intentum. Quid sup obstat,ut uia addatur sube quidpii,aut austratur. Amplius quid prohibet aut apponere t uulture aut excedere aliqvid suta antic. Probauit m via diuisiua ad probandum definitione de definito no est utilis ad venandum definitionem de . definito ut adest. Sed ad venadum ipsam absolute. Senti iii, is cundum igitur Latinos interpretes Arist. probat ipsam
definitione de definito no posse probari ut qd est sedas,in inti rone,& iusta aliquos syin sic componitur . Definitio alicuius rei deducit per aliqua certa, ubiis nec addere. nec subtrahere nee excedere oportet. Niliit at prohibet dia vidente apponere supra his, qus sussiciunt ad ipsum est e aut auferre aliquod necessariorii: aut excellere rei
substatia Eeto diuides non syllogizabit definitionE, quid est. Iuxta vero alios sie coponitur, Nullius syllk i differens ad definitiones supfluas,& diminii as, Ac excedentes est coueniens in probado desinitione , ut qd est. Sed diuisio est limoi. str non est coue mens ad proban-' da definitionε de definito .ut ud e syli istice. CSed licet haec exm diliges sit, no in litera Aristotel .ut syllogistica sed qonaria litie interrogatoria, ut inspicienti uero EWota.d bagrsca patet .er Propterea Phil dupli exponit texta narceo. ia hunc. Primo mcii Arist accepisses diuisionem utile esse ad uenandii definition E absolute. licet no ut quid est. tra hoe dubitat ex e quia in diuisionibuς accidiit pecomissat, iis eata, Sc Diuides in diuid edo trifaria peccare vc. Primo inuidendo si diuisioni addat disserentias qHa.d non aptae sunt ad io mi ab di,ut d Jt O bo sit animal, dc velit inuenire differentia. diuisioni animalis apponat masculinii& foeminina dii cens in animal aliud sit masculinu aliud foemininu.n5.n. in his animal continetur: n 1 quaecunci: ex putefactio a ne animalia filisine ψ Meminina sunt neo masculina: in hie Philo. inquisi& Aricin libro de generatione anima hii. Secundo ii dato in homo sit animalinc velit qusre re disserentia ipsum diuidat per vinores disserentias: ut Per ronale aut irrationale,& particulares subticuerit: qsunt post illas ut bipes,& qdrii pes. 8c id tenus. Tertio ut dato in homo sit animal, de velit per diuisionE inuenire differentia trascendat diuid edo animal p particulares disserEtias,& υniuersaliores itermedias omittat: ut si dixerit animal alius eii e mortale aliud immortale derelinquens vitiser aliores dii serentias rationale, scilicet
S irrationale si Est ereto dii ho diuid Eet in diuid do potirifariam errare: ergo diuisio erit Inutilis ad venIdii desinitionem etia absolute de definito eum. n.in regula error esse potest non bene aliquid per ipsam colligi pot: inquit Amplius ad prohibet ipsum diuidentd post ocu fit genus definiti apponere aliquid substatiae diui-
ει. faciendo generis diuisi E per differetias extraneas,& no aptas generi quod diitiditur. Aut ud prohibet aliquid suos diuisis auferre: Ut si diuidens genus diuidat ndifferentias comunes in illis sistendo: nec ultra illas procedendo. Aut quid plubet excedere aliquid substantis
diuisae, id est transcendere diuidendo genus p particulares disserentias, ptermittendo coes 5e intermedias: oc tan substantia intelligit illud quod diuidit,ut genus . Guigitur in diuidendo peceata sint. Iure diuisio regula esse non pol ad colligendu definitiones nee ab Iute,nec Utild est de definito. CHse ergo expositio resert ilIa tria Adola sese Verba, apponere 'uferre de excellet ad diuisiond Sc substantia ad illud tenuς qu supponitur de definito, de qum
postea diuidit. C Vel aliter tria illa verba reterri posis aut ne M sunt ad definitione Sc substantia ad ipsum definitu. NI cu dixisset.m nihil impedit omne,qu ex diuisione coponitur,ut animal bipes. praedicari de homine, non in ut
quid est Cobiicit contra hoe: qui diuidens potest VI
tra essentialia definitionis apponere accidetia , ex abus corrumpetur definitio,ut si ultra animal rationale mortale, i siunt essentialia: apponat recte ambulans, de latas habens Ungues nam sic non erit proprie definitio, cum addat accidentia. Insuper pol diuidens aecipere ex di uisione genus de coes differentias, auferens Proprias, ut si ex diuitione dixerit alat rationale . praetermittes bipes uel mortale. Prsterea pol diuidens ex diuisione coli gere genus:& ultimas particularet et differentias: praeter mittes intermedias: Ut si dixerit animal bipes plermito tenet rationale . Gia igit ex diuisione colligere possit lias definitiones improprias,& in diuidendo comittere Iis e peccata indefinitione: non uidetur diuisio uia couenies
ad eo rigendu definitione de definito nee absolute, nee ut quid est. inquit. C Amplius quid prohibet diuidenia ipsum In diuidendo apponere aliquid substantis definiis ut disserentias accidξ tales .atit auferre aliquid substatis definitae. scilicet relinquendo Ultimam dii serentiam. colli endo solum ex diuisione communes differetias. Aut excellere siue transcendere. siue ut ita dixeri fialtare: ex diuisione prstermittendo intermedias differen
tias de aliquid substantis definiis hoe est differentia particularem colligere: quasi dicat nil ut . si ergo ex diuisione diuidens colligere potest definitiones ita peccantes: videtur ex diuisione definitio non esse colligenda, nec absolute necti ut quid est C Animaduerte non nutulos dixi Te hane instantiam suilia Speusippi Platonis disicipuli aduersus ea qus dixit Aris. na cum dixisset Aristo .diuisionem utilem esse ad colligendum definitione saltem absolute de definito. b acit Speusippus,ex diuisione diuides colligit definitiones peccates, ergo e simpliciter inutilis, de ita nee ad collipedum definitionem absolute, nee ut quid est ui ilis est. CAlexander uero asserit hane obiectionem esse fictam ab ipso Aristote .sbjpsi,& non a Speu Dpo. Sed quouis modo sit, hoc
Aut pretermittatur Alf bce quidem eueniunt sed sumum quiliam Lxerit uniuersi ea quae hoc ipse quis est praedicatur. Et adbibita diligentia post primi diuisionem alteria ue postiadationem ipsius rursus pollularet distributionem deincept faciam.
AH. adeo ut nihil praetermittatur σuod quidem est nece sev vim.
Si omne cadit in divisionem, er rubii deest. Id sera est necessi
r . In diuiduam eram iam ese oportet.
132쪽
Hee igitur Amittuntur quidemsontingit aute soluere dccio se,de per individuum spe inteII it vltima disserentiam: erilo in eo quod quid est omnia π quod Ut consequenter addi ut Simplicius & Philo intellexeriit: que nodicituri
insonem. Dciendo conci in priuisi, ta iubil relinquendo. Hoe diuidua quia non possit diuidi: sed a ipsa addita, non autem nec sarium est si omne in diuisit eri cudit , o nihil relin opus est ulteriori additione,vel ua n ipsam indivisibiliquit hoc autem necessariu est. lndiuiduum si pecie oportet esse. ter definitio couertitur cum definito: Aut ut Philopo. Die ebamus Aristatuere nunc instantiam verit pri- inquit indiuidua dieitur. quia ultimo occurrit diuidet mo secundum alios cit inquit. Haec igitur dimittuntur: ti: de non apta est in ulteriores disserentias diuidi. Patet haec. s. apponere de auferre,& transcendere, dimittuntur igitur quomodo diuisio utilis est ad colligendii definiquidem: hoe esse concedi solent: dc pol intelligi in diui- tiones, utpote cu diuidens tribus illis seruatis in diuisiosione. de pol intelligi in definitione quasi velit dicere in ne Oroficiscitur Sed occurres quia nullo modo diui- stantiam illam ab aliquibus recipi ut i solusii argumetu: sio utilis videt ad definitione tolli eda, qin diuisio est uel fortasse non soluit secundum alios sed secunda veri posterior copositione: dc definitio copositio quaeda est; talem q.d. concedo peccata illa tria in diuisione accide posterior ergo est diuisio definitione, non ergo ad illare posse: aut indefinitione,qus diuisione colligitur. Ve utilis videtur er Dici potest quod diuisio est prior corii ut dicit Simplicius corrigi possunt duobus seruatis positione, et posterior, prior: sa diuisio Reneris e prior in ipsa diuisione,quorum primu est, ut diuidens essentia compositione speciei quae est definitio,Posterior uero; lia sumat ut genera,& differentias. Secundum est ut dia quia diuisio speciei posterior est compositione speciei. 1 - uisione continua proficiscar usque ad ultima differen- At quar id fieri potest nulla tame hoc pacto unqui efficiturtia quae est specie indiuidua. Na cum lise duo obserueri rocinario. sed si noscere diuisio facit:alio quodam id facit modo, ur tria peccata, qtas dicta sunt, corriguntur. Vel fortas- Sed ollogismus tamen non inest. Sed siqvidem alio modo coo
definitione .si tria observentur,qus Aris. tangit unde ina Ostendit utilem esse diuisionem ad definitionsi colli inquit. E Haec igitur. stria peccata. sapponere, auserre: gedam saltem absolute icet non Vt quid est. tribus obode transcendere diuisioni, vel definitioni dimittuntur ci- seruatis, de quia posset quispia dicere, est ne diuisio hiade hoc est permittuntur quandom: at Q concedatur ne seruatis syllogismus vel demonstratio, Respondet, δέ ri. tinetit autem lisc tria peccata soluere hoc est cor- inquit. CSed syllogismus tamen non inest, dc per inest. rigere. C Quo vero corrigantur exponit cit inquit. Pri itelligit est.q. d.licet diuisiva Methodus sic correpta utimo in accipiendo in ea quod quid est omnia: hoc est in lis sit. non tamen est syllogismus, scilicet demostrativus. accipiendo ea qtis secundit subam plicantur, & non ac Sed siquidem divisiva Methodus definitionem cognocide tia. dc sic eorrigit primit peccat si,quod erat. cii diui- scere iacit,supple tu:alio modo illam facit cognoscere: des accipiebat genus. 5e ipsum postea diuidebat puda facit de monitratio Facit enim cognostere alio mo acciuii de accipiendo qd est consequeter ad diuisione: do,qa sicut inductio ex datis a respondente aliquid c -- .rio saltando ad ultima differentia relinquendo interme gnoscere tacit,non tamen demonstrative,ita diuides ex dias de n hoc corrigit tertiit peccatu,quod erat cum di diuisione definitionem componens aliquid cognosce
uides poli assumptii genus ipsum diuidebat D ultimax re facit te et non syllogizat. Sed ut Philoponii ipplet
disserentias omittes coes Sc intermedias. Addit facien per parabolam uel comparationem Ostendit.
do primit genus, ut cocessum hoc est vi sumat prima Attis: hoc quidem non est absurdum. Neq;.nas qui utitur indi genus,ut c5cessum de definito ut exponit PhiJ Na Ut ctione brasse demonstrat. Notunt tamen aliquid facit. pulci re Simplicius declarat:diuides a principio supre- Et Me quidem non est inconueniens, neqi enim inducens soromii genus sine demrone petit,& ut cocessum sumit: po- tasse demo fused 1amen ostendit aliquid stea ipsum diuidit P essentiales differetias ordinate a tali Sed adhuc obiicies, Omnis eo nitio alicuius ex alio - cotinuate,& e gedo peccatu sim inquit, Sc nihil relin deducti est syllogistica, atm syllogismus. Sed comitio quedo usi ad ultima differetia cit .n sic facit, corrigitur definitionis per diuisione est alicujus , quod ex alio it secundit peccatu qd erat cii diuid Esnon coplebat diui- fertur. Ergo diuisio si syllogismus. Res det ergo Arissione v scp ad vItima differentia. Ecce tres sunt obser negando maiorem: quia non omnis cognitio alicuius. uatio es qus haberi debet i diuitionibus utilibus ad col- quod ex alio deducitur est syllogistica vel demonstra ligenda definitiones. Se nodus ut Simplicius autumat tiva. Propterea dicit. C Et hoc quidem non est incoae Addit hoc aute in Phil .inquit ut nihil apponatur diui niens, nam salsa est maior. ideo non est absurdum asse sioni vel definitioni nihili auferatur: atl transcendat: rere aliquam cognitione alicuius. ex alio deducti non tunc fit de necessitate,cu omne in diuisione cadit, de ni esse demonstrat tuam de assert instantia qiii cognitio a hil relinquat diuides. Simplicius vero exponit si OE i di positionis unitiersalis ex particularibus sit per inductiouissone cadit,qu in recta linea est: de nihil diuides relin- nem, quae tame non est sylloqismus demonstrativus inquat eo in qus in latitudine sunt, de a latere: quasi dicat quit. Ne . n.inducens sortasse demostrat, dixit sortasse: corristiantur illa tria peccata necessario cum oe quod in quia aliqua inductio vim habet demostrandi .vt. x .pri recta linea est diuidit de quide nillil relinquendo de dis rum dicit Averroes et secundo physicae auscultationis, capi seret is illius lateralibus. υt si diuidit animal non st gres utpote illa quae fit ex his, quae sunt per se . Licet igitur sibile, de volatile tantia sed etia per aquaticii.&c. Addit inductio non demonstret, tamen ostendit aliquiae quia aut hoc alit necessaria est,hoc est utile .na ut Simplicius uniuersale ex manifestis nobis singularibus. dc Philo dixerat. Prima necessaria sumpta est pro ne, Rocinatione at no dicit.qui diffinitioia ex diuitisne dicit. Nicessario sequi, Seci inda ap utili,quasi dicat hoc Asdiui- ut i coclusit ovibui quae sine medijs deratur si quilia dixerit hoc dere hoc mo diuidenti utile. Indiuidua. n. E oportet es necesse est esse in ista sint , ut interrogerur π qciuis et i, i
133쪽
rusi Sm cum per dissionem inuestigantur ficti potest. Nam
eum hec conficitur di natio bomenis animal mortale pedes huissens bipes ac aetas uacans cur hoc in unaquaq: partium addiatione nimirum interrogatis fera pote t. isi is ori tat autem non dicιt ex diuisione eliges definitumsi. Sicut cium in conclusionibus quae sine mellique sunt sei aliquis distat quomi bis existentibus/ecesse est hoc este,contingit interrogare propter qui s. sis et vidiuisivis terminis , qvidia homo, . mes mortale les habens lapes sine pentus , propter quid beeundum unamquam: appositionem. insQuod proximis Verbis acceperat hoc pacto sello opietare Videtur. Nulla ratio qua habita & completa co tingit qusrere propter quid ei side monstratio. Sed diuisio est ratio qua habita Sc completa eontingit quaerere propter quid.Ergo non est demonstratio: Primo acciapit conclusionem Sc inquit.CSyllogis rivim autem. se licet demonstratulum non dicit ex diuisione eligens de finitionem. Ha e eit conclusionis vis. Deinde ponat mi . Morem dc quasi eius expolitionem per comparatione: et inquit. Sicut enim in conclusioniblis,quae sine med as. cunt. si aliquis dicat quoniam his existentibus, necesse. e. hoc esse, contingit interrogare propter quid, lic& indimilis terminis hoc eli in definitionibus, quae per diuisi,mem investipantur, supple contingit interrogare pr Hipter quid,ut ii per diuisionem concludatur quid eit licimo,& dicatur Φ est animal mortale ,habens pedesi hi Pes: sine pennis contingit interrogare propter quid se cundum unamquanin appolitionem. idest secundit on1 quant parenim add tu nem haec eli quasi minor CELc aeuilio . per conclusiones line medio Themistius intellitit En- ως thymemata. In quibus medium Verbis explanatum rorisi:,. est sed mente conceptum .nam post illa tam eonclusi nem contingit quaerere. CPinio ponus vero intelligit syllogismos,qui ex mediatis propositionibus constantinam post illatam eonclusionem contingit quaerere. Premi, C Ego vero dicerem cum Themistis: nam Aristote ρομαμ les per hanc similitudinem vult habere, in sicut in con clusionibus sine medio contingit quaerere de illata conclusione propter quidae ita post illatam conclusione a diuisione .continetit quaerere de vi aqua parte eius Propter quid. Modo quando syllogismus est ex med alia non de conclusione, sed de propositionibus contingit
quaerere. Melius e reo cum Them itio. nx post illatam conclusionem Et thymematis de conclusione contin- git quaerere propter quid:& ita similitudo Uerior est. Dicet enim atque octendet per ductionem v putat, omne animi aut immortale esse aut mortale. Talis autem oratio tota nouper ratiocinnionem esse ostendimr. Quare etiam si semitio per dirimum emonstraretur, nunquam tames per ratiocina in
Dicet enim σ demonstrabit diuisione sicut opinaturquoniambis .ag, Mimal, axe mortale. t immortale est. Huiusmodiuutem orationis, ea. omnis non ea definitio , quare si diuisione demonstravit, tamen
qsod ex refinitio est, non octogismus fit
Dictani est diuisionem non esse syllogismum. Con tra quia diuisio fit ex duobus processibus. Primum suomit pro concessis hominem esse animal. de postea accipit omne animal esse mortale vel immortale: ex concesso pro minore. 5c assiimpto pro maiore sequitur hominem esse mortalem vel immortalem. Secundus su mit a respondente hominem non esse immortalem, Scita argumentatur, Omne animal est mortale vel ima
mortale de homo non est immortalis: erro est morta-
Iis. Vbi patet primum processum esse syllogismum qui tamen est diuisio,vel diuisiuae Methodi pars. I lielm, det Arist. Dicet enim de demonstrabit per diuisionem sicut opinatur ipse diuidens cum syllogizat: quoniam
omnis homo e mortale aut immortale, bd ac legit Simplicius, nam in Uerbis graecis non legitur Verbum a ni mal: Utpote sic armamentans. Omne animal mortale aut immortale. Omnis h5 E aiat Ergo omnis homo est mortalis ves immortalis . Philoponus illi uerbo od, qumaece est iris : suppleuit animal,& tunc lege sic. Et eram
diuidens cum syllogizat dicet de demonstrabit per diis
uisionem omnem hominem esse mortalem vel immortalem quoniam animal aut mortale aut immortale est.&Qpple omnis homo est animai,dicet de demonstra. hit non propria demonstratione sed ut opinatur demostrare,quia sibi videtur demonstrare. Verum liuiusmodi uniuersa oratio, quae est catllegorica de praedicato disiuncto non est definitio et addit,quare etiam si conacedamus , quod ostenditur aliquid ex diuisione non fit tamen ex diuisione demonstratio definitionis: quonianem definitio fit fullonismiis id est conclusio ut exponit Philo. Sic letitur diuidens no syllogizati& dato si, hil irai fullonizat unam cathegoricam de praedicato disiumst o. quae non est definitio. dc dato Q tota diuicaa Methodus quae constat duobuς processibus, alio ostendat desinitio qua demonstrat, no est synotismus, hoe est conclusio. No enim demonstrat ipsam ut quid est .er Debes scire Q tam diuides ut induces aliud ostedi uters tamen stiniit a resipondente,diuidens enim sumit a res dente primum genus de definito,uerbi ea uisse m omnis homo sit animal. Deinde accipit m omne animal aut mortale est,aut immortale, ex lus cocludit, in omnis homo mortalis veI immortalis: deinceps in secundo processii sumit, Q homo no sit immortalis ab ipse respondente, de demum insert m omnis homo est
mortalis,quare animal mortale. Inducens vero accipit Socratem currere, de Pl tonem currere , de Cicerone.
Sed malit omnes similiter,sumit a respondente, Vel in isti sint oes homines, vel quod omnis homo sit Socrates,& Plato.& Cicero: N nullus alius: etiam si imit a respondente ,et ita tam diuidens, in induces aliquid oliddit,inerss Vero petit aut aliquid a respondente, aut id quod in principio qusrebatur Diuidens enim petit a respondente, aut quod est aeque notum aut quod est conuertibile,& aequile Inducens vero petit, quod a principio quaerebatur, quia sumit a respondente conciusionas malit ematite quam inserat ea utpote eum dicit, desie de singulis: vel aliquid tale. Sed ne fieri potest ut ipsum quid est Accommosarum substansite demonstraretur.ex suppositione tamen hoc pacto ut accipiatur id quide proprium quod ex bifice constat quae hoc ipso quid est praedicamuriffinitionem esse hec autem sola dictobpraedicari modo, totumque quod ex biste constat proprium esse. Id est
Sed utrum etiam sit demonstrare quod quid est secunJum sita stantiam ex suppossitione tamen, accipientem ipsum quidem quid erat esse id esse ηuod ex bis s. quae in eo quod quid est sunt propriis. Haec autem in eo quod suid est fila, tu propriam omne. Hoc enim est esse illi.
134쪽
quid est holeri adest dr. nate mortale.
Transit in aliud proh Iema quod secunda Tliemistia sie intelligituri Vtrii definitio pol sit dei strari de deii nito per syllogismum definitiuuiri est aut e syllogisinus definitivus ille: qui definitionE definitionis pro medici accipit, verbi causa, definitio definitionis hominis est: proprium hominis quod de homine: ut quid est, diei tur, erit ergo syllogismus. Omne proprium hominis, quod de homine,in quid est:dicitur, est hominis quod quid est. Animal bipes rationaIe mortale est proprium hominis quod de homine praedicatur,ut quid est: Ergo animal bipes rationale mortale est hominis quod quid est . Quaerit ergo utrum definitio de definito demon strari possit per syllogismum definiuitum, inat. C Sed utrum etiam sit demonstrare quod quid est secundum substantiam, id est essentiale de definito ex suppositio a ne tamen sit demonstrare dico accipientem ipsum quidem quod quid erat esse,id esse: quod ex his propriis si, qua in eo quod quid est: sunt quasi dicat, ita ut acetapiens sumat,quod quid erat esse: scilicet hominis est ita Iud quod ex his pro ijs est, quae in eo quod quid est:
sunt, de hac tanq: maiorem. Haec autem. s. animal bipes rationale mortale sola sunt in eo quod quid est,& om ne ex his compositum est proprium, de hanc accipiat ran minorem. Et concludo, ergo hoc totum: Videliacet animal bipes rationale mortale est illi,scilicet homini esse atq; ratio: ubi patet,verbum n. illativum esse Rus
rit ergo ut ii hoc pacto ex definitionis definitione possit definitio de definito demonstrari. Appellat autem Arist. hunc syllogismii ex stippositione definitionis Mefinitionis. Non. n.dicit hie syllogismus ex suppositione, eum sit ea tegoricus sed dicitur ex suppolitione: quia mipso supponitur definitio definitionis, de hoc pacto etiaPhiloponus exposuit,& Simpliciuς, licet obscure. An π his rursus si itur dimitio, necesse est enim per mea dium ipsum ostendere. An iterum accipit quod quid erat ese π in De rese est mper medium demonstrare.
Respondet definitionem de definito hoc pacto de monstrari non posse ua in medio acciperetur quod Oerat esse quod demonstrandiim erat: accipitur quidem actu atq: in propria sorma.& non solum potetia. Cii. n. dicitur in minore animal bipes rationale mortale pro priss holi est quod de hole,Vt qd est, dieitur nihil aliud est,st constituere hominis definitionem esse animal ra tionale mortale bipes quod qusrebamus inquit. CAn iterum utens hoe syllogismo aeeipit in medio, de inhoe syllogismo quod quid erat esse, necesse enim est: hoc est,quod quide necesse est per mediu demonstrare. Praeterea quemadmodu nee i ratiocinatione fumitur quid est ratiocinari semperat.tota uel pars est propositio ex quibus iacia
natis constat se negi dimitionem oportet in ratiocinatione inesse isti seorsium a propositionibus egie . Atq; ut fi quis ambigat,
s ratiocinatio sit conficta necne obuiadum est aserendo ratiocinationem esse extructamid.mratiocinatio, se σ ad eum qui diaest ncm di sitienem esse eonclusam alberendum est difnitionem esse concia m. ld. n. nobis apponebatur esse ratio Elonitione. Quare necesse eu er fine ratiocinationis o sine di :tionis ruition aliqvid per ratiocinnionem conclusium esse.
Amplias sicut vi Harismo non decipitur quid est octogiet re Semper enim tota aut pars est propositio ex quibus est Hisgi sic neq; quod luiderates e oportet esse in Hilogismo. φώς Sed seorsum hoc appositis esse , T ad dubitantem si ossotietatur uel non bilogietatur Me obuiando quoniam hoc quidem erat Iulo Rassi ad eum Mur licit quoniam sic quod quid erat esse Planetatur quoniam . Hoe enim positum est nobis, quod quid erat esse,quare necessie est Cr sine imo quid est is o simas, aut sine quod quid erat esse, aliquid stlog are.
Secundo hoc idem probat exEplariter ut dicit Phi- c . 43-lopo. hoc modo quemadmodum non contingit in coobinatione syllogistica sumi medium definitione syllopismi sed alterum proprium de conueniens, qui propositio sumpta in syllogismo semper totum aut pars estidest semper velut maior sumitur aut minor: ex quibus propositionibus fit syllogismus sie net definitione de finitionis possibile est medium sumere terminum in demonstratione definitionis: in qua cocluditur in haec deqnitio animal trestibile bipes definitio est huius definibilis silicet hominis. Sed debet definitio syllogismi de definitionis seorsum a positis in mente seruari velut renula duplici de eausa ad obvianda contra dubitante an sit syllogismus hic uel ne,que fecimus, & haec definitio. quam conclusimus sit definitio vel ne: de ad confirma tione,eius, qui dicit hunc esse sy llonismum Sc definiti nem esse conclusam, Unde inquit. Sed seorsum hoc apis positis esse oportet scilie et definitionem definitionis ddefinitionem sivit ismi, de hoc duplici ratione: de addubitant E si syllogizatur: Uel non syllogizatur hoc. b. uiando, quoni a m qu idem hoc erat ivllogismus assererido de syllogizatum . Similiter addubitantem an con clusum sit definitio asserendo contra ipsis m, P est deinfinitio. Et ad eum,qui dicit quoniam sie quod quid erat esse syllogizatur, confirmando quoniam ite lyllogi Tatiir. simi ii modo de de syllogismo, confirmando esse
syllogizatum si quis dixerit esse syllonizatum. Hoc enim te ad hoe ipsum quod quid erat esse syllogismi Sede finitioniς positum erat esse ut obviemus & confirmemus ex his concludit propositum Scin quit Quare ne me esse est de sine ipso quid est syllo isimus aliquid de aliis quo syllogizare, de sine quod quid erat esse definiti
nis aliquid de aliquo ut quid est syllogizare. Secundum ergo Philoponum probatio est per exemplum. Potest tamen esse vis syllogismi: nam quod ut regula supponitur non accipitur in syllo ismo: definitio definiti nis,ut regula supponitur ad Guiandum Se ad confirmandum ergo in syllogismo non a Gipitur C Quo vero ad verba attinet. Debes scire hunc textu esse in m eo de in latino valde fragmentatum. Propterea de licentia interpretis stippleui quaedam verba , ut patet consideranti verba maeca.
At. n.nW: se bene se e habebit ipsius qde probatiosi res p. pane et quispia ipsium sidat Me pactos iamati iidi flate ia,
135쪽
cunqι ea: aliquia contrarium:Bonum autem mala contrarium
est .s indivisibile diu risu. Est usq. bonum quod est induti sibila
esse. Molon dic accιpiens quod qvid erat isse temonstrat. m. M. Transit ad aliud problema an .s delinitio de definito dem ., iitram positi P tyl sin hypotheticum acceptu a loco coirar a que Tite iniit tu, appellat syllisi a fictione de subiectione, qui hoc S conficit, si definitio mali est diuisibilitas, de cotrar a contraria definitio est . Dico in quihuscunt reperit cotraxiri. BOnu aut malo cotrari si est. S in diuisibile diuisibili ergo definitio boni est esse indiuisibile. Simul ita Rufrit, de soluit problema citiquit. C Et si ex suppo ne .l. sumpta a definitione contrarii demolitraret et lup. minime tyl l Ualeret cuius cam dicit. Etenim hae i in lim hypothetico syllagismo demtat aecipiens qd quid erat esse,& ita acciperet Ut cocessum No adum qu erat quςlitii C Aiaduersione dignum.Vt ex Therni ex The. stio accipit contrar si ita selire ad propria definitione, sicut alterii ad sua. Se ita squaliter bona ro de hono ignota et t. Vt illa m Ii de malo. Praeterea ut illa mali pol suo mi pro medio ad se lioetizandia .illa boni de bono sie Gira illa boni accipi pi ad syllogizandii ea quae est mali. de malo,ita ut obatio reciproca sit c si alteria alteri me diu esse possit de econtra. Est ergo Fm Themi. spes petitionis eius. O in principio qusrebat non in δ pria forma, Sed in suo squaliter ignoto & reciproco. Philopo. nus aut dicit eu qui hoc P. cto syllo ietat petere ini in principio quia qreb dc finitione. oc accipit definitio ne sine demratione . a Voles ondere definitione boni
esse qd indui isibile assumpsit ut concessiim . definitio mali e . t diuisibile: be ita petit qd in principio sumes ut conceIllim,q is situ cindere .n. hoc est definitio huius. eia hoc est de fistitio huius principita petere est. cii alterii H Dp alterii ondat. Haec Philoponus de quasi innuit eε pe. titione in spria forma. Qui n .pbat honi definitionem esse indiuili bile ua definitio mali est diuisibile, non scit definitione mali ed diuisibile,nisi ila scit definitione boni esse indivisibile .cu alterii n alteria ondat de urebat definitione boni e e indui vibile ergo sumit Ut concessum S p. definitione boni qua ure bat. Addit aut e Simplicius in dato hoc modo sy lloetizari posse definitionem de delinito, regula non erit Uniuersalis,qni non in omnibus habebit locum. Sed ut dicit Aristo. in solis contra s. Sumit aut di finiuione xl taedenda dis itioia. At sit a iquii aliud. Et in demonstrationibus enim utiquid de alio dici sumitur. Non tamen i sium neqi id eurus est eadem ratio atq; couertitur. Accipit aurem ad demonstrandum quod quid erat esse. Alterum tamen sit. Eremm in demonstrationibus est hoc de tac: Sed non ipsum nes coetas est eadem ratro. π conuertitur. Dubitaret quispi LM aecipies definitionem mali ad syllostizandii desinitione boni no vr sumere O qrit..tcocessumna qrit definitione boni sumit vero . Ut coe es sum definitione mali mo definitio.n .an quasi .vt eocesssim sumit alterii quid est a definitione boni.qu1 qrit,&ita cla qriti ir no vi eoncessum sumit inqt C Aeeipit at ad demonstrandii qu quid erat esse lapp.et quod quid erat esse. Alterii in sit hoc est non id sed alterii, nam su
mit quod quid erat esse mali ad sylIomta si qd quid
erat esse boni di ita qd initur non sumit, Ut concessum. R et in ol demonstratione praedicatssee de subiecto. Expositis verum in demonstratione praedicati de si biecto no de Simphet sumi ipsum i dicatsi necu aliquid cuius. s. I dicato ea de ratio est,& couertibile cii praedicato. Mo licet in os ofensione definitionis boni n5 ii ratiar definitio boni sumitur definitio boni sumitur definitio mali pro medio euius cum definitione boni eadem est ratio. 5e reciproca. qih ita se habet ratio mali ad mala Ut ratio boni ad bonum de sicut ratio boni de bono per rationem mali de monitrari pol ita contra mali de malo per raticinem boni. Inquit. Etenim in de strationibus Oibus est hoci dicatii de hoc subiecto, sed qu pro medio sumitur imest ipsum pdicatum,ne est id cuius cii praedicato est eade ratio,& c5uertitur cu Pdicato hoc est necri est aliquod couertibile est praedieato,cuius G pd eato est ea de ratio.mo sic est in tali synb in quo Nicaci quod est definitio boni de subie dio, quod est honii ostendit. Nalicet no sumatur pro medio ip tamet boni definit so sumitur mali definitio, Quae eode mo se habet ad malit. ut definitio boni ad bonum de est quid conuertibile de reciprocu . cum alter u n alterii, mutuo taloetizari ponsit hoc pacto Ut mihi vi=Simplicius intellexit hunc locum. Philoponus uero aliter textum intelligit. Nam in νἰ omni demonstratione sumitur quod quid erat esse. ει 'r' sto in omni demonstratione sumitur definitio ut Oeenium S ita petitur. CRespondet hoc non esse inconueniens.quia sumitur quod quid est esse subiecti. 'd de strath lii praedicatum de iii biecto. oc sie no est idE quilitum dc concessum. i rurali; .ri .risibile de homine. suis mimus Ut concessum animal rationale de hole. Modo haec non idem sunt. Alterum .n .est risibile prςdicatum quod causritur de homine subiecto. 8c Alterii definitio hominis. quae Ut concessa sumitur. Inquir. Accipit aut dad demonstrandum praedieatum de sutilecto ipse deis monstrans quod quid erat esse ferminii mediii . Alterii in sit ab eo praedicato quod quaerebatur. Etenim vi inquit ut demonstrationibus Oibus est hoc praedic mi υidelicet risibile de hoc stibis isto. de homine. sed me adium qu sumitur non in ipsum mel pdica arim: aliud Q de cii prsdi cato coumitur de euius css praedicato est eade ratioa. idem ratione. uast dicat meditu in dem strationibus non esse ipsum mei praedicatum nee definitione conuertibilem cum praedicato, Sed definitionem subiecti cum subiecto eonvertibilem. N ita quod quae ritur non siumitur, ut concessum G uo vero ad υπ- Uer raba attinet. Diκit & comtertitur,quia Ut dicit Philop panus aliquid pol esse ide ratione alicui no conuertibile ut substantia animata sensitiva idem est homini non in
cum homine conuertitur . sed eii animali. CEx his seia δ' quitur definitionem subiecti esse mediii in demonstra- tiris alatione, non alit definitionem praedicari Alioquin in de sit is E monstratione sumeretur.ut concessum quod qusritur, molliati Verum de his postea. Arbitror autem expolitionem Simplicia maris ad mentem Aristotelis esse. Ad ut A: diri quoru alter diuisione ulter tali ratio inutioe raostendit . ea te est lubitatio. cur ho simul dial bipes presbite sed no diu storsum .et bipes erit seorsum. Nulla naq: netessitas cogit ut ex his quae siumuntur insi ejicitur quod predicetur, sed erit fissio perinde atq: Hem homo er musicus est σ erimaticus.
136쪽
AZ urrvi: Eulem exstetanim Lui mem demonstrante, sdificis oriemem est eadem dubit ius propter quid di homo. animal gre tibile Dipes sed no animal π Bipes,ex acceptis enim nullant epitas est unum feri quod praelicatur, bed ut qι scuridem homo erit er Musicus,s grammaticus. Nunc Uero quada coi ratione resellit Oe eu,qui st di uisione enititur phare definitione de definito, 6c eum qui ex suppositione definitionis contraria Et intelat de definito vibare definitionem,& .pponit hoc,& inquit.
C Ad utrolin Mite expositive.& ad cii a I m diuisionEdemonstrat definitione,& ad flais,llogizante. ex suppone definitionis contrarii e id e dubitatio, hoc est ideargin quoi e sellitur utra po. Deinde exponit illa, verum solii de ostendente definitionE p diuisione relinat
in nobis exponere. quo eadem ratio facit contra eum,
sui ex suppone definitionis cotrarii enititur Obare dea Pi Ima ex. finitione de definito. EAd diuidentsi ergo i up .dubita positio uerit aspia dc ut exponit Philoponus .pn quid tota corbilQPQ possimi ex tin disserentiis hois est definitio hominis, εἰ non unaqueq; ipsaru seorsum ut aiat seorsum de grensibile te orium non n.dius des haec ota simul concludet, sed seorsium animal seorsum gressibile seorsum Sc Bi-Pes .Eκ acceptis. n. hoc est quantii est ex ipsa diuisionis natura nulla necessitas est unum fieri. qu praedicaturit. nulla necessitate concluditur tota illa copositione defia
' ' expositio non ut coueniens, Dicet. n. aduersarius una
diuisione no concludit illud totii.sed pluribus diuisioni
hus,quia Vna colludetur homine esse aiat alia homin 1 esse pressibile,alia vero homine esse Bipes.oibus vero concluditur tota compositio qm si homo est animal, de
phi expo- pterea aliter exponit Philoponus,nstud in inquit Est
sitio. ho ais tressibile Bipes pponedo gressibile an Bipes, sed no aiat de Bipes Pponedo Alpes ante gressibilo, naex diuisionis natura habetur qusdsia Prima uusue Secundae e debeat, eri1 dato nihil derelinquat, nee trasilii faciat. Simili ratione ex diuisionis natura nec ordo patet. Hare sic sida expo bona est, veru pol verbis textus Oibus acc5modari. 4r Propterea saluo semst meliop ri iudicio aliter dicere. Vbi debes scire diuisione quat si
vita e Ypύ. est e X ipsius natura no manis cocludit una plicata eopulatu at 3 c Spositis,cb una praedicata simplex sine copulatione ,eκ natura. .diuisionis no magis co ludit
ho sit alal gressibile Bipes sine copulatione. qi m ho sieris,& gressibile dc Bipes eu copulatione seorsium a Dd- sumpta, na via concluderet diuisio predicata sine copu.c latione simplex concluderet Nicatii.ubi eoncluderetcu coPulatione concluderet copo sit n. inquit CDubitauerit .n quispia pn quid est homo aiat gressibile Bipestri sine copulatione sed non aial Sc Bipes cum copul itione,Ex acceptis .n.quant si est ex natura diuisionis nulla
necessitas est Unii seriTab': copulatione qui plicatur de ipso definito sed utiq; fit exaeceptis sicut idem ho erit 6c Musicus Ac gramaticus citcopulati . er Debes Giutii di' ergo inre ex ipsius diuisionis natura no magis conclua sonis. di unii Nicasii abiumstu, cii copulatii, n diuitionξ. n. nomagis habetur m ho sit animal eressibile Bipes qjhomo sit animal, se crestibile N Bipes. Praeterea ex diuissi onis natura no habetur ordo partium. .ri. mastis hahetur Ut genus primo loco ita se cudo ponat w con tra. No.n magis habetur Vt homo sit sal gressibile Dipes, i vilio sit gressibile Bipes animai,vel Bipes gres-bile animal. Praeterea ex diuisionis natura non habet cur tot differentiae sin ponendae,& no plures, aut pau- ATciores. Ut cur homo est animal gressibile Bipes, de non aiat Bipes imo ex diuisionis natura oes durerentis de berent addi. Haec contra diuident E subticuit aut declarare cur haec dubitatio accidat et,qui probat definitio, me de definito ex suppone definitionis contrarii qin P se patet: Si .n. diuisibile est mali definitio, statim habetur definitionem boni esse indivisibile.ergo quantit,est ex suppositione non habet 0, praedicatu debeat esse copulatum vel abiunctum, immo ex ipsius suppositionis natura nee simplicitas habetur,potissimum ubi plura contraria suerint,nec ordo,nec numerus partium.
Flee autem ita sinit quotum pacto is qui lillisit substantiam,Cr i sum quid est ostendet rei disterende, negi erum ut is quid
demonstrat ex hisce quae conceduntur notum faciet ipsum ut cuida sint necesurio aliquid aliud sit. Haec enim est demonstratio, neq; etiam ut is qui perfngula nota inducit uniuersa. Ex eo' se habere. quia nihil singulorum besie iater habet. Non enim quid re L est sed es, aut non esse ostendit. Ais igitur alius modus restat. Non enim hensu uel digito demonstrabitur.
an aliter tritur die iens demonstrarit substantia aut quod quid est, Neq:.η sicut demoras ex certis. Mansesta esse faciet,s necesse est ea sint, illa alteru aliquid ese demonstratio n Bocta. Neq; sicut inducens per singularia cum mamma sint, quo
niam omne te est,m s rubit aliter est. Non enim quid est demonstrat=d quoniam est aut non est. allis igitur est alius modus relιquus, Non enim demonstrabit sensu aut digito. in praesenti textu Aristo. quasi epilogando ostedit, Com. rim non e pote de inratione oste fere .ne Q per demostrationem sine syllin nem per indilinionem necit per sensum et hoc proponit 8c inquit CQualiter igit definies demonstrabit hoc est ostendet Substantia aut quod est sup .de ipso defittito. Et per substantia, ut inquit Dia lomnus intelligit naturale definitionem, P quod quid - , o
est, intelligit formalem nam Aristo duplice natura no uit materiam. forma,ideo duae sunt definitiones. Altera materialis, Altera sormalis. Deinde probat hac coclusione .definiens non demonstrat definitione de definito,necv sy llogizat probatur demtans. dc syllogizans quibusida concessis notum facit, quod stipsam de necessitate ostendit. Definiens non facit notum quibus da . concessis ergo de limes non demonstrat, nem syllogizat inquit. Triplici existente Dialione aut demostrativa, aut inductiva aut sensitiva: ne . Ut demonstras notum faciet .sdefinitionem de definito. Dico ut demonstras re certis. s.concestis a ponibus atm firmis ex se fidem habetibus ut m necelle sit illis exi sit et ibus.i. talibus Hpolitionibus sumptis alterum quid esse. i.talem conclusionem esse. De monstrationis. n. hoc est proprium dico .ssumere tales propositiones. 8e ex talibus propositionibus tale concludere conclusione. Secundo probat indefiniens Q inducit de finitione de definito probat primo inducens per singularia manifeste existetia υniuersite confirmat. Definiens vero non sie ondit ergo definiens no inducit inquit. Nem rursus pol quis QEdere
desinitione sicut inducens per sinpularia, cum manifesta sint qui supp.induest qm omne sic est .i qui inducie vla eo in nihil aliter est, vi qm hic homo currit, & ille,dc
137쪽
D.& nullius est quin silee urrat, ergo omnis Ito currit, vel lege sic Nel sicut induces supple pol ossedere definitione idest ut es inductione olt edit P singularia noota exilietia, t Omne animal inferiore madibula mouet,eo Φ nihil aliter est,id est eo Φ nullii est animal aliter se haoena, hoc est qd non moue at madibula inferiorem. Seclido hoc ide Obat,quia induces demolirat eriaut iid esse definies vero ne Φ ee,neq; no ed de strat, ergo definiens no inducit,inquit su p. definiens no inducilii .n. quid est demostrat,sed esse vel no esse id est asisirinatione. vel negatione. Vel intellige lic, . n. quid edemo strat ipse induces hoc est determinate quid e sed linest,uel est indifferetem Qui .n. inducit non ondit determinate quid est,ied indistere ter negatione 5e affirmatione .ca inductio comulus Via st et negationi et affirmationi. at definitio .ppria est Via ipsius ud est. Vellegesie secti dii Plutoponii. Induces. n. no ostendit quid
... eit ide natura rei,sed Φ res inest aut no ine,definitio vero est natura Sc forma rei,qm emo ne Φ n demostration . necF P inductione mi as ossi edere definitione, Ideo quaerit, is igitur est alius modus reliquus nunqd qui a sensum, Respodet hoe ee impole,& inat. o. .demo
strabit sensu. aut digito: non sensu quide qui definitu de definitio no sunt sentibilia Sut .n. 'lia. ne la digito, quia Hii, Vel re syllogismo expositorio Vel resolutorio a digito fit, solutor a csi fiat hoc pacto hoc est definitio hominis, bc hoc e anis streetur mu nipes, ergo animal Bipes est definitio hominis. in Hoc .n. pacto definitio syllogizari no pol .cii digito mostrari neut. Philoponus vero dicit digitii ee instrumentu eius offensionis q P visum. Propterea dixit. Non n. demostrabit aut sensu aut digito. ad siqnificanda st sensum itelligere visum .caeteri. n. t enlus P digitii no demostrat. C Sed circa ea, i dicta sunt dubitabis Primo, quia murata Arist sexto Topicorii docuit terminare definitione de Prima du- definito p definitione definitionis hic alit aserit totum striis, b. C trari di EI iores diκeriit trifaria siri posse definitio, o DEshi. ne de desinito aut seclida substatia atq: rE,ut vult aiatrici de de fi rbnale insit homini .aut fecitdu intentione, ut utrii antis Milo trisa- matronale sit definitio hominis aut secudii substatia, Rint et ioncivi Vtrii lio sit animal ronale in eo F E. Dixe
PQ riit igitur Aristotele sexto topicorii υoluisse definitio castituo. Πς de definito Vbari posse Primo atm Secti do mo, hie' aiit loquitur Tertia mo. CSed pace horti dixerim quouis mo definitio de definito demostreiur, petit id, qQ in Propria se principio quaerebatur. alte seclidii aliqua speciem. Prolutio. pterea Vr mihi Aristote .sexto Topico. voluisse definitione definitionis utile esse ad terminadii definitione de desinito oblematice no alit scietifice, Insup dixit esse in tu ad terminadii definitionE de definito hule Melilli no aute simpliciter er Seclido dubitabis.quia Arist. Maeda gis sexto etia Topicorii docuit, terminare definitione uni
bitatio. uscos rara P definitione alterius hie aut oppositu asse Cap. . rit.EDice)it ibi Iod Oblematice. de huic vel illi hie asse
solutio. loquit scietifice, Sc simpliciter. CDebes scire q, Arist.
Notanda reliquit hic locum ah altis oppositis priuati uis, vel relativis vel contradictoriis quonia contraria utra habet
esse in rerum natura .cstera no habet esse in rerum natura,sed alterit, Reliquit exEplii quia videlicet habet in ductionis reliut Enthvmema na habet vim syllogismi. Heres quorum pacto ipsis quid est ostendet. Necesse M.
eam qui scit quid est bo, aut iud quodvis,oeesse etias ire. Id
.nquod non est in ratione nemo Et unquam quid esses quidnacrario uti nomen significat cum dico hippocentaurus bene percipimus. Fieri uero neqvid ut ficiamus quid bippocentaurus est. Amplius quomodo monstrabit quid est homo, necesse est .n.
βιentem quid est Minotaui aliud quoscunq;: stire Cr quia est Non eris erum nullas scit quid est: sed quid quide signi eat oratio.aut nomen, cum lca Tragelaphus quid autem est Trat laphus impossibile est sere. Repetit quae dixit de ostendit Π communis quasda Trationes ipsum quid est demonstrari non posse de defi 'nito de Primo repetit problema. se inquit. CAmplius quomodo aliquis ottendet quid est homo.UI quod uis
aliud id genus hoc est Oblema, Pro solone vero pmittit quodda qd nee est rium at in Utile videtur ut The millio placet ad solone oblematis, Se i missum est, nihil sciri posse ud ipsum eli,nisi pcognoscatur quia est. hoc est ipsum est nam υt Philoponus inquit Nec ense est cognoscente naturam ii ominis alterius cuiusuis rei habere Pcognitam atm piumptam ipsius existentia. dico quid ipsim est quia non est necessaria ad scire ad oratio aut nonae significat,scire ipsum esse. Inquit. Ne cesse est. n. sciente quid est homo, aut aliud quodcunq: scire de quia homo est hoc est scire homine esse, pbat hoc cum inquit Non ens. n. nullus scit quid est , non M. Iscimus quid eli Huppocentaurus. Sed bene sic ire pootest est dico Tra elaphus ud significat oratio vel nomETragelaphus no sci edo Tra elapha esse , possit mug.ri. scire hoc nomen Tragelaphus significare . Hircum Se Ceruum, hoc est quodda animal, qu est simul Hircus de Ceruus,dato q, no psciamus tale animal esse. Quid
autem Tragelaphus sit,in post bile est scire, nisi Dei
mus ipsum esse. Ex laus patet.psius molitum ex quo viterius patet,qus sunt definitiones t o entiu nam cui Philoponus i nquit Quid nomen aut oratio signisscat, est definiti non entium. Quae vero significat naturam de
existentiam. est definitio entium.
At uero si qiud est ostenderit π esse quoq; ostentit. Et quonam modo ratione eadem ostendet. Nam unum quiddam distrio
iis ipsa declarat Et demonstratio etiam unum. Quid Giem est homo.Cr hominem esse mersi sine non ea demseunt. At uero si demonstrabiι quid est,er quia est,er qualiter est, eadem ratione timonstrabit quando definitio unum Atquis, demonstratio. Quid autem est homo. er hominem esse esita est. Proposito problemate, dc suppositione, exequitur Conse .
N probat ipsum quid est non posse de ipso definito demonstrari,& Ut mihi ur supponit ipsum quia est, siue ipsum si est,sive ipsum esse rei quae definitur. demostratione osted hDiximus .n superius questionε si est,terminari demostratione,licet Hypothetica. quare bene se ponit ipsum esse demostratione ostedi, hoc itam pmis se,argumetatur. Si aliquis de strabit quid est utpote quid homo est cu homine esse no nili demonstratione ostendatur eadem ratione qua quid est homo. ostedet,& quia est,& qualiter est ioe est Se hominE esse ostena detur, nam demdstratione ostendeturquid est homo naduersariu de demonstratione ostendetur homine es
secundum Veritatem, quare Utrii Q ostendetur eadEratione, quae est demostratio de si non eode tempore, nalicet diuersis teporibus, tamε eadem si ecie rationis utpote demostratione ostendetur viruit . Destruit aula
coseques.& inquit sup . Sed hoc est talium quia definia
138쪽
ilo unum quoddam ξc dein liratio umim aliud declara a demonstratio declarat esse Sc definitio quid ei quid autem est homo: de hominem esse aliud est. Et nqualiter est: qd graece est πως. quid est intelligit: unde sensus eli: si aliud demrons sid est ondet: ea de rationis
specie utpote demtone o qndet re esse terminado Ronem si est de quid ipla res ii terminado qone quid E,dcita eade ronis specie ua est de qualiter id est & O e re solidet cuius hypotheticae: csi consequens sit saltum erit Phllopo. dc antecedes salium C Philoponus.auie h sic Iocii no ine Politio, tellexit. na lie coponit hypothetica si quid est demioneolidet quispia. simul olidet ea de via quia est. Sc quid E: Non. n. Video quo eade via simul illa ostendi sequitur.
Semp. n. aduersarius negabit cosequenti1 Dicet n. bene
illa demolirari eadem rationis specie: non tame simul semper. n. ipsium si est prius est ipso quid est. Deisse etiam dicimus omne quod uis nili sit sub tanta Messario per demonstrationem esse ostendi. Et e uero rei, nullius est ut patet substantia. Is enim quod est non est genus. Demonstra tio igitur idest quo quidpiam sentitur esse. Postea π p demonstrationem scimus necessarium esse de
monstrare omue quia est:nisii subta iacti: Esse sit nulli est bub.
statis: Nosi .est gemu ens: demostratio itaq; erit ipsius quia est. Γαα. o. Hic ut Philopono placet Aristo. luit instatia naesse dem5sstrat Ut dicta est: esse est natura rei natura rei
E definitio rei,ergo a primo ad ultimii: si e E demo it ratdefinitio rei demost at, Soluit Aristo. ipsum esse posse accipi s rei substantia at* essentia: & posse accipi Oipso quia esit,sive O ipso eise,qd quacrit ur in quaestiones e qu Philoponus existetia rei appellat: dicit ergo ee M substantia bene esse rei natura at . definitione, no autem esse pro eo,qa in quaestione si est quaeritur. Inquit. CPostea Se per demoliratione dicimus ed necessaria ut demostretur omne qa est: id est quod hiis esse, nisi rei substatia sit at esse: qu in quaestione si est: quaeritur, nulo i est substatia hoc est essentia vel pars essentiae,de sic licet demo stretur esse definitio non demonstrabitur, qua esse,qd demonstratur: ε esse .qd in quaestione si est,qus
ritur, Sc non eε acceptu pro subsicitia, at o essentia Et dixit a demostrationem ondi omne quia est,nam demo
stratur quia est simplex,qd queritur in qone si est de uamosdesa est copositum,qu quaerit in qone coposita. Et dicit Phlistio Philo. Ioponus Aristo. dixisse nisi hi erit substantia quia aliququia est cocidit cis siubstatia, in pote qn quis diceret iis c definitio est huius rei nam cuile diceret, quia E esse sub Qualis c. si alia CSed ut mihi haec colide ratio no necessaria, nasiam σφ' sitis, Aris explicauit quado quia e , de strabile δύ qumn.DiXita . tunc demostrari,quando no est rei substantia.& hoe satis est. E Sed dices ens est genus, Ac ens abesse sumitur ergo esse est genus seo genus est subsilitia, vel falle pars substatiae ergo esse e substantiaevel pars Dbstantiae zResponde uno enim ens est genus. dc ita
gatur antecedes, la eris nec genus est: nee differetia,
nee desinitio quia in Philoponus inquit Ens est squi- uoce dictsi quare nec subtatia erit .nec substatiae pars. Ex his concludit recte esse dictum demostratione ed iplius quia est de non ipsius quid est, nam demonstratio ne ostenditur rem esse, no autem quid res ipsa fit. 8e i modo rem esse demonstratione ostenditur, sed ipsam esse talem vel talem.& propter quid talis est vel talis nunqua tamen demonstratione ostenditur qu id res sit.
Quod quide etia tune ise scientiae faciunt Geometra nasi quidpstrificia quidem iriangulus sumpsit. Esse aute ipsum demostrat .Quo modo igitur Osredet ipse ei iniens quid est triangulus. Sciens ergo qu piam distinitione quidpiam quid est: si stillud nesciet. At nunquam ferι potest.
Quod quidem er nunc faciunt scientiq. quid enim significat
triangulus accipit geometra quia autem et .demostrat, quid igitur monstrabit definiens quid est,an triangulus Mens itaq; ali.
quis delinitione quid si est nesciet sed impostibile est.
Quae dixetat. Nunc probat obseruatione scientiarii quae demonstratione ostendunt quia est,sive re esse definitione vero ondunt quid res est. Geometra .ri definitione ostendit non hoc totii triangulus est . Sed solum trian pulum ineoplexe sumptum,demonstr tione. vero ostendit quia triangulus est vel iri an ulum esse er Sed pro verborum expositione debes scire trian ulli accipi poste pro subiecto de quo dempi bilis est angulo iisqualitas de pro quaesito siue passione, quae est demonstrabilis de alio ut de data linea Ut in illo problemate. Supra datam lineam contingit aequi laterum triangula collocare hic. n.tria gulus erit Ut passio oc quaesitum. i5 haec verba Philoponus dupliciter exponit . uno movi triangulus pro subiecto sumitur. Alio modo ut tria nutus sumitur pro quaesito. Iuxta primum modii lege sic.q.d. quod quidem. i.aliud definire, aliud demonstrare de nunc ficiunt scientiae. 8c ponit ex Eplum in Geo metriam inat. Quid .n. significat tri 1quius sum de Geometra per eam definitione quae est figura plana tribus
lineis contenta. 8 non demtat in vero habeat tres angulos aequales duobus rectis ostendit per demostrationem de ita quia est demonstrat,qiiid Pero est definitio ostendit. Et in hac expositione Philoponus accepit saest inqone composita. Aristot .vero superius acce Picquia est pro si est in ipsa simplici qone. Non tamen re seri .qna quia est reducitur ad si est ut diximus. Sed et non loquitur Aricin definitione quid est sed in definitione quid nomen significat. Ideo Philop. aliter exponit sumendo triangulum ut quaesitu C vhi debes scire in demratione esse concessum de quaesitii. Cocessum quide est subiectu qsitu vero est praedicat ii siue passio, de subiecto igitur praecognoscimus.quia est. ει quid significat.deqsito vero ad significat pcognoscimus, uaest aut qrimus at clidemfamus.Tunc leue sie .Quid n .sinnificat triangulus ut pcognitii sium it Geometra de nodempat. Na in illo praemate supra data linea cotingit triangulum equi lateria collocare quid triaquius lignat,
sumit .Quod autem sit ostendit,qn in qu sfitum hoc sumit vi si qusrat si est super datam linea trianquili squi- laterum collocare de ita triangula esse demtat. C Ubi animaduerte in issio idem esse quia est de si est. Se ipsum esse.& alteri inesse. Propterea bene dimi est scienotias illud sacere.quia esse demonstrat. quidnam est, aut quid signifieat definitione ostendunt. Propterea quasi interrogando concludit ud igitur monstrabit siue ostedet ipsa definitione ipse definiens Ad est .an triangulu, certum est in sic definitione enim ondit incoplexum illud priangula quid sit demtatione vero demonstrabit ipsum esse,vel in qus stione illa qua qusritur, si triangulus habeat tres an ut os,vel in illa .super datam lineam. vel aliter de melius qui igitur monstrabit qui definit, quid est ne triangulus 'hoc est dicere. Utrum definiena
139쪽
WIangulum demonstratione ostendet quid sit triangulus e Contra obiicit de quasi dicat: Si ita fuerit: igitur sciens definitione quid est triangulus rie sciet si est. p test. n. demoliratione scire ud est de nescire si sit 5e hoe seatur si demo iratione ud est scire potest,modo hoc exmpose, & contra prima supponE ,quae fuit nihil posse stiri est nisi sciatur si est,uel ipsum este, Debes scire, Ps ad est alicuius rei demrone sciri pot,non egemus Prs cognitione quia est,in iuuans est ad cognitione quid est quia demonstratio erit pol lens pro scietia illius rei quid est, Propterea recte argumetatur Aris si definies scit dem rone quid est sciet quid est, ignorato quia est,
vis in qu dc5 ra su PPonem. EQuo vero ad verba attiis xpositio. ne Verbia illud an cum dicit an triangulus graece est LVeru ua ita in graeco multis modis potest de ace et uari akerri, Ideo Philoponus diuersimode verbii illud
legit os Uero exerpsimus veriore sensium, Ideo non
Patet suem per ipses etiam dignitionem quae nune agi nitur molos eos qui di niunt non osteniere es, Nam tmedio quid equa e tamen cur est psium dignitum. Et propter
quod hoe circulas ea queretur. Poterit .n .illud dicere qui pinne mittionem orichalat etiam est. Noappa. Manifestum est autem σβecanium nae mosos terminorum
res verbo g non moei strant definientes quia est, nam o si est ex medio
ME, E, MI M.tamen propter q id est quas definiturn propter
Com. ςx. Thomas exponit A ricst exepta earii definition l. aex prasitio quae nunc arsignantur. o sit edat q, qui definit aliqua re,
ist, iis no demoliret sa res illa sit .ccit Videtur lixe exim verisi tui es bis primis satis bene couenire, Iuxta vero Philop. Sim Le,ps plicitat Q Themistii interptatione debes scire, non nullos volitisse definitione no esse syllogizanda de definito.quia ipsa te ipsa lati qua definitio est, Patet esse ququiὸ ede definito, Se Opter quid e de definito in eo q,
quid e . Cu . n.dicitur circulus e st fietura a euius cetro ad circsiferen pia omnes lineae ductae lunt aequales, Volsit hae definitione ex su apsius natura de ipso circulo pateresa sit illitas ut quid est.& Opter quid ut quid e est illius, Ideo no pol Vt quid est de suo definito osiddi SylIogismo aut demostratione cii esse ut quid est, suapte natura pateat. CCotra ergo hos obiicit Aris de ostedito de fin ii iones, i Uic solet assignari no apparere illas e ευtud e de de finitis, nec apparere cam quare sunt ut adest de suis definitis se notater dixit st definitiones quς
sunt nunc. qui x post et dici esse alias definitiones, quaentis imbus no patet quae in Hersit nois illis. Inst. Manifesiu asit est de secuda terminorii hoc E definitionii modos ' nite sunt nostris istibus, se abus cosuevimus uti Q definiEtes no Ostedunt qa est. s. definitio de definito, ut quid est,nem osted ut Opter quid est definitio de definito, ut quis est a Supple ex sola definitionii natura di probat exeplo definitionis circuli. de inquit. Na dc si tirculus est aliquod aequa Ie ex medio Vtpote figura
Plana e cuius iatro medio ad circii seretia omnes lines
ductae sunt aequales,tame opter quid est quod definitur hoc est opter quid circulus sit hoc , utpote Dura Plana e cuius medio omnes lineae ductae squales sunt,vrm eirculus sit illud ex definitionis illius vi ato natura no apparet, Verbia n.non apparet supplendu est,ut
ut dicit Philoponus. Eisetin. quantia est ex parte illius definitionis posset quispiam dicere illam esse definitionem alterius rei s.fiet merui. vel cuiusuis,utpote Motis
Eret,u rasce dr orichalcos. Non. n.vi illius apparet ipsam esse magis circuli qν Oricli alci cum vi sua non diocat se esse, vel non esse circuli. S ita Vi sua non magis habemus ipsa melle circuli, orichalci. Propterea in M. Tria propter quid est quod definitur. circulus figura Sc reliqua dc propter quid est hoc circulus. sfiguis ra de reliqua,vel q, citrcillus sit figura dc reliqua ex definitionis vi no apparet,imo ipsum este i .ipsam circulitonem esset hoc est pollet quispiam dicere ipsius Orichalci,cii nulla vis ex ipsa apparet Ut sit magis circuli,cj orichalci,cum ex vi sita non se esse illius asserat.
Ne s.n id ege pos qd dicitur, irae definitiones insuper fuiseiunt mutunum. Nel illud π no aliud esse cuius tuquiunt dus finitionem e sed propter quid semper dicere licet. Nes enim quia posibile fit esse quod dicitur, assignant teramini res quia illud est,cuius ditam ese definitionem , sed semper licet dicere propter quid. Posset adhuc us dicere definitione no asserere se eL Cori. σι. se definiti Ut ud e sit. Sed dicere ex siua vi se esse definiti vel posse ee definiti. Obricit c5tra definitione ex sua vino dicere se esse desiniti,vel posse esse, nee dicere ram, cur possit e e. aut lit definiti, na positu assignata est, licet qrere an definitio illius cuius assignabatur sit de pn ad illius est. Inst.CNe .n et quia pole sit id esse definituquod dicitur esse sua definitionE.termini at m definitiones ex si iis naturis anienant, neque V illud lit id euius dic sit e E definitione ted semn definitionibus assignatis licet dicer nn ad definitio sit illius,cuius assinnat. de an illius fit. Patet ergo definitione non qua definitio est,
se asserere esse desin ti, vel propter ad sit definiti dicet. si ititur is qui dimit qui quid est odedit aut quid ipsium nome significat. Si di fuitio nudo pacto est ipsius quad est, erit ipsua ficto oratio ide qd nomen sionificans. At Dc absurdiae ane. Si ergo desiniens monstrabit aut quid est aut quid significat si nomen s nullo molo est eius quid est.erit M': ratio nominι ide v i 'significans. sed est inco emetis. sed. Philoponiis legit hunc textu M. Vtrii definitio sit cista rei acqsitiua,vult Atili. r sidere ad hac qonr hoc pacto. eae CSi ergo duorum alterum definiens demonstrabit. aut quid est,idesi naturam rei,aut quid significat nomehoc est significationem nomini conuenientem, Si nul
Io modo be finitio est ipsius quid est. i. si non sit aequilitiua rei, erit Utim definitio ratio nomini id e fignificas, hoe est eiusdem potentiae ca nomine, sed hoc est incoueniEs.sdefinitionem significare idEcsi note . V hi patet Philoponii Iegere .rro si quia dicit. Si nullo modo& reliqua,hoc pacto exponit Simplicius. Dicit. n.si definiens monstrabit aut quid e sit aut quid significat nomen, Si definitio nullo modo est sup . ostesiua quid rei, definitio erit oratio lignificans ide quod nomen, haec Simplicius. Alu no imperiti exponunt, Si ergo is u de hsinit de strat,aut demostrat quid est res,aut quid si ' siquortannificat nome. Sed nullo modo definiens demonstratuid est res ergo demostrabit quid nome significat. ire e finitio erit oratio significas idem quod nomen, a Resutatis. quid E absilrdu est,ic tunc iuxta hanc expone Arisi .rioioluit FnE,sed prohat eu qui definit, non demostrare. Primo niq; G non ubstantiarum, V eorum quae no sunt ii
140쪽
ratione rerum erit utis lilynitio. cim π ea quae non I α δε-gnificare nomine licet . Deinde omnes orationes di nitiones erat sine disrumne ulla. Fieri nisi potest ut cuiuis orationi nos me pol ur. iare diffinitionibus digerimus omnes atq; loques mur. Et illas ipsa dii nitio erit. Praeterea nulla scientia demonsi trabit. Hoc nomen hae indicare designificii rherm nee disiniutiones id num indicant. Ex his igitur nee idem esse di initioneratiocinationemq. videtur. Et in juper neq; diffinitionem demos
demo tratione d finitione ue in i percipiatur: aut cognoscatur.
Primo quidem quia ex non substantiarum est definitio, σeorum, qua non sunt Agnificare enim est,eν quae non siunt. Amplius omnes orationes definitionis erunt,est .n utiqi nome ponere cuilibet orationi quare terminis utiq; d putabimus omanes. Et Ilias definitio erit. Amplius nulla sciem democtrat uti Dc qina hoc novie huius aliquid ostendit. Neq; igitur definitiones hoc ignit. Ex his igitur Gq. definitio G Sillog simus idemdetur esse:neq; eiusdem definitio er Sslogismus, Adhuc autes nec debimtio aliquid demonstrat aut monstrat: neq: quid est defintione aut demonstratione cognoscere est. Quod vero absurdum sit definitionem esse ME. q, significatio nominis, Multifariam probat. E Primo uai une definitio esset no substantiarum. Utpote accidEt iii, quoniam horti sunt nomina, quae possunt illa significa te. CSecundo quia definitio esset non entium, quoniacocingit aliqua nomina significare no entia,ut Hippo centaurus, bc Chimera de id genus .ETertio tunc omisnes orationes essent definitiones. na potest imponi nomen cui orationi de illud nome significabit ide,quod oratio quare eum significatio nominiς sit definitio de oratio cui nomen imponitur etia significat idem quod illud nomen iure omnes orationes essent definitiones,cu aequivaleat nominibus in significando. er uarto si
significatio nominis esset definitio, dii nos dis utemus nominii significationibuet semper terminis hoc est di finitionibus disputaremus .coea into tunc Ilias, quae est significatio nominis belli Troiani esset definitio, vel se tue Ilias id est significatio Ilias quae E de bello Troiano,esset definitio .er Sexto nulla scientia demonstrat hoc vi illud nome v l illud significare,definitiones sunt scietia ergo definitio no demostrat hoc nomen hoc si-PUbdib. significare. Philoponus vero sic intellitit nulla scietiademostrat B hoc a hoe nomen huius aliquid significat noen .mediii in demostratione est significatio nominis, at definitio est medium in demostratione ergo definitio G est significatio nominis. Tunc epilogati dc enumerat, Rus hucusti: pertractauit.& dicit .s,balii esse definitione no esse Syllogismii. Secundo probatu est Q ense eiusde definitione 5c Syllogismii. Tertio probatum est definitionem nihil demonstrare .vltimo probatum est quod quid est nec definitione nec demonstratione, nee diuisione nec alijs id genus probari posse. Verum considerandum est rursus quid istorum bene π quid non bene recteq: dicitur. Et quid est dis estis. Et utrum aliquomodo sit ipsius quid est lembarsis lifinitione an nullo sit ino. Texa. Iterum autem si emi dum quid horum dicitur bene, et quid non bene: π quid est definitis: Cr elut quod est nunquid quodammodo est demon stratio aut definitio aut nullo modo. O Repetit earum consideration i quas dixit, nonullas de hoc proponit,cum inquit. C Iterum aut E speculanda quid horum pauloante consideratorum dicitur be
ne de quid eorum dieitur G bene de Iterum fecitdo speculandii est quid est definitio. Et tertio iterum specul iadum est virum ipsius quid est, sit aliquo modo demonstratio vel definitio vi nullo modo. Et Ut Philoponus declarat bene dictu est eiusdem eoderet pectu non esse demolirisonem dc definitionem bene etiam dictii est quid ipsa definitio fit, est enim oratio ex iis, quae ad e solentiam pertinent composita. Bene etiam dictu est definitionem non esse demonstratione. Bene etiam dictu est ipsius definitionis non esse demonstratione,necp syllogismum diui livum necp Hypotheticii, ne i inductionem. Hic emergit dubitatio quomodo vult retractare haee, de quomodo asserit Velle re uidere, quae non bene solus dicta sunt eis omnia bene dicta sint. e Et dicendum in Conis Auer.innuit Paraphraxi Aristo. Proponere velle euidere quae bene quae no bene dicta sunt, no cr, illa no bene dicta sint, sed propter recipientes, a bene dicta talmaledicta reciper t. Praeterea cui Themistius innuit repetit l,se Vt altius eadE ntractet, quasi dicta ruminado. Et per aliquo modo, intelligit aliqua,ut sit sensus, Vtrum definitionis sit aliqua demostratio. de dicet definitionis materialis esse demostrationem eam,cuius medium est formalis definitio. Et per nullo modo: intelli git Ust,ut sit sensias an nulla demonstratio esse potest.
cum Ggi scire qd est, stire causim ipsius si e hidem sit.
uti diximus eri potest,ut quid est ostendauri Qgoniam scut diximus idem est scire qa est: ex ire causam ipsius si est. ---Vt Philoponus inquit Aristo. aggredit ar Primia. sq, definitio ostedi potest per definitione. Ι:t utitur ad x ς huius rei probatione primo his, quae prae sensa sunt. Ossedit enim idem esse q uid est,& propter quid est , 5e quaerens quod ad est .cam qu frit. Nam quod quid E,
de definitio est eius.euius est, Se causa. His pr. e suppotatis Argumentatur hoc pacto cui placet Ailexandro, Philopono Sc Simplicioὶ quoniam cui dixtimns scire quid est, id est isubstantialem at in definiri uasim rationaret. de scire causam ipsius si est,id est existenti s rei idem est, littera est diminuta dc deficit consequens secundit Alex. Ideo p. tu ut Alexan. inquit contingit deinceps fieri demonstrationem definitionis. Antecedens patet ex dictis,quia causa essendi Eclypsini Lunae est priuatio Luminis in Luna obiectu Terre de hoc E E lypsim esse. Sed quomodo valeat haec co.nsequentia, idem est,scire quid est, Sc eausiam existentia ei ergo definitio demonstrari potest per definitionem licet superia iussit declaratii Adhuc declaratur,nam existentia de monstrari potest de aliqua re,quae non seitur an sit,ueluti de Diis de quidem per definitionε. It nunc fiuppo natur ex his quae diximus. Definitio sit rei existentis, quia idem est scire quid est de causam ipsius si est ergo definitio per altera definitionem demonstrari potest, quare hypothetica patet,cuius si pona aur Antecedens, relinquetur Consequens.cuuti quidem hec ratio est . Gai. quodam esusu: π bee ut est eadE aut alia G si fit alia aut est demonstrabilis: aut iris demonstrabilis. Si igitur alia sit demonstrarigi potest, cum causa sit melium .er prima figura ratiocinationis ostendatur . nea
cesse est id quod ostenditur uniuersale es ta affirmativum, ut