장음표시 사용
121쪽
solitos diligentius inquireret, optim perspiciens, si quod
vulgb creditur sensus quisque etiam intra provinciae sua terminos inclusus, in his errasse convincatur quae ab illo docemur, si in his decipiamur quae certissimina scientia nosse nobis videmur, nullam veri a salso in aliis secernendi jam superesserationem; omnium enim saevitasvm quarum testimonio certi de aliqua re efficimur, sensus, rationis, memoriae, eamdem esse conditionem, uniusque ruina caeterarum statim adduci ruinam quippε nullam aliam ob causam illarum voci fidem adhiberi, nisi ub conscii simus vera et certa a singulis renuntiari igitur hanc conscientiam, si mendax semel comprobata fuerit, nullo postea jure veracem aliis in rebus defendi. Suscepit ergb Misologus noster partes mentis humanae adversus scepticos, philosophiae alumnos tuendas, cujus auctoritatem, sensibus eversis, nullo modo stare posse cernebat: cumque ibi duae praesertim defensiones pro sensibus sallaciae reis occurrant, aut causam erroris in ipsis non esse, aut hunc, qui dicitur, errorem veritatis nomine, si diligenter rem intuearis, digniorem reperiri, utraque Septimius scit usus est: riptim proponetur esse utique aliquid quod emeiat aliter quid a sensibus renuntiari quam sit in rebus. . Nam ut in aqua remus innexus vel infractus appareat, aqua in causa est. Denique extra aquam integer visui remus. Item ut tu ris habitus eludat, intervalli conditio compellit aequalitas enim circumsus aeris, pari luce vestiens angulos, obliterati lineas. Sic et uniformitas porticus acuitur in fine, dum et acies in concluso stipata, illic tenuatur quo et extenditur. Sic et caelum mari unitur, ubi visio absumitur, quae quam
diu viget, tamdiu dividit. Auditum vero quid aliud decipiet,
quam sonorum similitudo ... Igitur hoc modo nulla sensuum laustratio causa carebit. . . . Im jam ne ipsis causis ad scribendum est sallacias elogium. Si enim ratione haec acci- dunt, ratio allacia perhiberi non meretur. Quod sic fieri oportet, mendacium non est. Itaque, si et ipsae causa in
lamia liberantur, quanto magis sensus, quibusdam et causae
122쪽
10t D u. S. F. TERTULLIAl O praeeunt cum hinc potissimum et veritas, et sides, et in tegritas sensibus vindicanda sit, quod non aliter renuntient quam quod illa ratio mandavit, quae efficiat aliter quid si sen- sibus renuntiari quam sit in rebus l) ima nobis dignissima visa sunt, quae variis ex Septimii locis excerpta, in unum colligerentur, telm ut, quasi latentem ejus in scriptis philosophiam proserentes, hanc quoque tanti ingenii partem illustraremus, tum, etiamque --gis, ut hoc exemplo cerneretur quid novi luminis tantis
quaestionibus tu istiana religio cireumfuderit. Nec inutile forsan sueri aut injucundum, in christianas philosophiae initia diligenter inquisivisse, quas a Septimiana aetate prosecta, oties exindδ, sub variis nominibus, per splendidissima ingenia pulcherrimasque doctrinas storuit; per Septimium, sed veterum disciplinarum servitio eximens per D. AugusitIium, v ritatis particulas, tanquam rem suam, ab illis repetens per D. Thomam in certum doctrinae corpus redacia; denique per Bossuetium, in summum humanas perseeuonis evecta fastigium. lὶ De An. 3 17.
123쪽
sEPTINIM CATHOLICAE FIDEI ADVERSBS HAERETIC PROPUGNATOR.
sa externorum hostium acie, restabat altera pestis, E clesiae lateri ab ipsis natalibus adhaerens, alterumque bellum, ut occultius, ita magis perpetuum, majoribusque plenum p riculis, cum haereticis gerendum. Quamvis enim persecutionum fragor primis Ecclesia temporibus omnia compleat, auseratque saeuitatem his quae intus gerebantur attendendi, non etiam di in desuerunt qui exagitatae semianimisque matris viscera lacerarent; neque, si tumultus Arianus superiorum seditionum famam extinxit, ide ager christianus uberem infelicis lolii messem tribus jam antea saeculis non tulerat Longum
est omnes enumerare civilium armorum auctores, longius quales cuique novitates placuerint enarrare, aut per quae a
gumenta singulis a Nostro obviam itum sit. Adde quod in
theologiam incurrere neque nostri propositi est, neque nostri juris arbitramur. Attamen, quoniam nulla in re Septimius non de sua tantum, sed de omnibus aetatibus melius meritus est, summatim videtur exponendum, tum quas habeant dim- eultates inita adversus haereticos certamina, tum quid universis Septimius opposuerit, et quas rationes decidenda omnis cum eis controversias posteris legaverit.
Id habeni proprium haereses, Fbd ex ipso sonte veritatis
124쪽
194 DE Q. S. F. TERTULLIANO venena hauriunt, Fbdque, Christum et Evangelium prae se serentes, Evangelii et Christi parant eversionem. Non modb enim unum aut alterum inducunt errorem quamquam id quoque divinis in rebus vix erat serendum); sed animos quoque a simplicitate fidei ad infinitas, quas Apostolus vocat, quaestiones, ab auctoritate ad licentiam, a parendo ad rebellandum provocant Tota eri vis religionis tollitur, quae in eo sita est ut credatur, non ut disputetur Christianismumque habemus sectae cujusdam philosophicae similem, cui usque adeo actare bitur donec eluceat aliquid melius Indδ, numquam in haeresi conquiescitur, utque a Platone Aristoteles, ita ab initiatore vel corruptore suo plerique haereticorum deficiunt, novaque instituunt conventicula. Indδ, in pulverem secatur integritas Evangelii, inconsutilemque Christi vestem carnifices veritatis inter se dividunt. Nemo igitur miretur vehementius in haereticos quam in
persecutores, acerbiusque in doctrinae quam in morum com ruptores, invectos fuisse antiquae Ecclesiae atres. Hanc nempsi perspexerant esse gravissimam et quasi propriam Ε clesiae pestem. Saeviant in Christianos magistratus aut tonsae actori novae vires addentur aut veritas, ab aliqua regione exclusa, aliud sibi liberiusque spatium inveniet. Langueant mores ipsa ver lex perstat per quam delicta vetantur peccantiumque oculis obversantur saces quae recta nesciri diam prava admittuntur, non sinentes, aut paenitendi demonstrant viam, aut venturam ultionem denuntiant. At haeresis ipsos doctrina nervos, servato veritatis nomine, praecidens, librum legis lacerat, aut interpretando corrumpit, resipiscendi pra
cludi aditum, concordia solvit vincula, et inducta quidvissentiendi libertate, viam aperit ad quidvis agendi licentiam. Quonam igitur veritas ab haereticis vexata se vertet Fidesne, ratione armata, in arenam descendet Id quidem tentari potest, et feliciter, cum a multis, tum si Nostro adversus complures tentatum est, ut adversus Bermogenem, adversus Ma cionem. Si enim plurima sunt verae philosophiae cum vera
125쪽
OPUSCULUM PHILOSOPHlCUM. 303 religione communia, haud pauca necesse est in haeresibus invenias, quae rationem laedentia, opportunἡ per ipsam rationem expugnari possint. Sed eum multa apud christianam dise plinam omnem humani intellectus aptum excedant, et auctoritate nitantur, non argumentis, sequitur altissima quaeque
nostrae fidei mysteria ab iis quae haeretiei objiciunt nullo pacto per hanc disputandi formam vindicari posse. Alioquin, si eo adducamur ut de singulis doctrinae nostrae partibus di putari sinamus, quis non videat in idem nos incidere vitium quod haereticis modo exprobratum est, Omnibusque exindhpraeberi facultatem Evangelii partim retinendi, parum exeludendi, quod in integrum dici aut approbari decuit 'Ein principia disputandi, si ratio conticescat, Scripturae
afferent, de quibus inter omnes christiani nominis sectas non- venit Ita non humana ratio, sed Deus ipse loquetur, omniabui ue controversiis hic imponetur finis, experiri quid divina oracula pronuntiarin Ne id quidem nostri intentatum reliquerunt nec mirum si tenebras multorum mentibus offusas Sacrae chartae, summorum virorum eruditione et auctoritate
expositae, fugaverunt. Verumtamen, si attent perpendas quae sit humani ingenii natura, quo genere dicendi divinorum librorum scriptores usi sint, minim miraberis ex singulis illorum sententiis innumeras extitisse quaestiones, pluresque con versias hac ratione motas quam sedatas. mnes enim, ingenita quadam contumacia, veritatem ad nostram sententiam quam nostram sententiam ad veritatem accommodare malumus nec ullus dari potest tam lucidus sermo qui hmanifesto obvioque sensu brevissimo tempore, pro e usque libitu non detorqueatur, ni fori vivens et perennis auctoritas adsii, quae ab inermi charia omnes continu contumelias arceat. Quid fore conses , si libri in testimonium vocentur ab auctoribus, tempore, ingenio diversis conscripti, quorum alii res gestas enarrant, alii ventura canuni, alii divina rueria per allegorias partim retegunt, partim velant, alii poetico
quasi rapit amatu, in insolitos dicendi modos evehuntur Non
126쪽
enim, si Spiritus Sanetus per hominum vocem veritates pamdit in penestasibus divinae mentis antea inclusas, proprium cuique ingenium, propriumque dicendi colorem adimit et m hil ergo proficit congressio Scripturarum, nisi plausi ut stoc macti quis ineat eversionem an cerebri Ista haeresis non recipit quasdam Scripturas et, si quas recipit, non recipit integras adjectionibus et detractionibus, ad dispositionem instituti sui intervertit; et si aliquatenus integras praestat,
i nihilominus, diversas interpretationes commentata, conve u ut Tantum veritati obstrepit adulter sensus, quantum ei corruptor Stylus Variae praesumptiones : necessario nolunte agnoscere ea per quae revincuntur ius nituntur quae ex
salso composuerunt, ei quae de ambiguitate ceperunt. Quid promovebis, exercitatissime Scripturarum, cum, si quid defenderis, negetur ex diverso, si quid negaveris, dese . datur Et tu quidem nihil perdes nisi vocem in eontentione: nihil consequeris nisi bilem de blasphematione. Ille verbosi quis est, cujus causa in congressionem descendis Scriptura rum, ut eum dubitantem confirmes, ad veritatem an magis et ad haereses deverget hoc ipso motus qubdas videat nihil promovisse, aequo gradu negandi et defendendi, adversa parte statu eri pari, altercatione incertior discedet, ne et eiens quam haeresim judicet. Haec utique et ipsi habent in nos retorquere. Necesse est enim et illos dicere a nobis potius adulteria scripturarum et expositionum mendacia
inferri, qui proind sibi vindicant veritatem. Ergo non ad
Scripturas provocandum est, nec his constituendum eπ- tamen, in quibus aut nulla, aut incerta victoria est, aut par
incertas l).3 Ergo, si de rebus ipsis disputare nefas, si longa est et incerta per Scripturas via, maximae illi grates debebuntur, quisquis expeditam securamque invenerit rationem, per quam, vitatis controversiarum periculis, omnes simu haeretici
l De Praescript haeret. 17-18.
127쪽
oPUSCULUM llIL -ElCUM. 10 vincaniust. Hanc legitimam principalemque perpetui cum di sentientibus certaminis sormam Septimius instituti, optimas
Opponens novarum rerum auctoribus exceptiones quasdam
Si fidos ex auditu, id est ex auctoritate, non ex invest Milone, procedit, si divina veritas docetur, non argumentis eomprobatur, si aliquem existere necesse est divini sermonis interpretem, a quo ad neminem provocare liceat, nil prius curandum est quam ut sciamus cujusnam Scriptura sint po sessio, cuinam docere, cuinam interpretari competat. Nec illud scire difficile est, modo venerit in mentem qua ratione evangelica doctrina se paulatim a Christo prosecta, propag verit, et in novas, nostris etiam temporibus, serpat regiones: Christus Bominus noster, quid esset, quid suisset, quam patris voluntatem administraret, quid homini agendum d c terminaret, quamdiu in terris agebat, ipse pronunciabat, sive populo palam, sive discensibus seorsiim ... ex quibus duodecim praecipu lateri suo adlegerat, ... quos jussit ire et docere nationes. Statim igitur apostoli, primo per J agam contestata veritate ei Ecclesiis institutis, dehinc in orbem profecti, eamdem doctrinam ejusdem fidei nationi bus promulgaverunt; et proindδ Ecclesias apud unamquam que civitatem eondiderunt, a quibus traducem fidei et se- mma doctrina caeterae exind Ecclesiae mutuatae sunt, et quotidi mutuantur, ut Ecclesiae fiant ac per hoc et ipsae Apostolies deputantur, ut soboles apostolicarum Ecclesi rum. Itaque tot ac tanta Ecclesiae, una est illa ab apostolis prima, ex qua omnes... Hinc igitur dirigimus praescripti nem: si Dominus Jesus Christus apostolos misit ad praedi- eandum, alios non esse recipiendos praedicatones quam quos Christus instituit; quia nec Patrem alius novit nisi Filius, nec aliis videtur revelasse Filius quam apostolis, quos misit ad praedicandum, utique quod illis revelavit. Quid a tem praedicaverint, id est, quid illis Christus revelaverit, ex hic praescribam non aliter probari oportere, nisi per eas,
128쪽
168 DE Q. M F. TERTULLIANO demaeclesias quas ipsi aposisti condidinant, ipsi eis praec dieando, iam viva, quod aiunt, voce, quam per epistolas e postea. Si haec ita sunt, constat proind omnem doctrinam quae eum illisaeelesiis apostolicis, matricibus et originalia caus fidei conspiret, veritati deputandam, sine dubio tene et tem quod Ecclesiae ab apostolis, apostoli a Christo Chris tui Deo accepit omnem ver doctrinam de mendacio praejudicandam, quae sapiat contra veritatem Ecclesiarum, et et apostolorum, et Christi, et Dei l).
Age nunc, omnes erraverint. . . nullam respexerit Dimc tus Sanctus, uti eam in veritatem deduceret, ad hoc missuscis Christo, ad hoe postulatus de Patre, ut esset doctor veri latis neglexerit officium Dei vicarius, Christi villicus, sic ens Ecclesias aliter interim intelligere, aliter credere, quod ipse per apostolos praedicabat ecquid verisimile est ut tot
ac tantae in unam fidem erraverint'. . . Quod apud multos et unum invenitur non est erratum, sed traditum Audeat
ergo aliquis dicere illos errasse qui tradiderunt 2), 3 apo totos emph, dum docent quae a Christo edocti sunt, Christum, dum Patris revelat secreta. Una est igitur Ecclesia, cui competit interpretatio Scripturarum, illam dico, quae variis membris constans inter se connexis, originis suae profert documenta, traditorumque sibi ab apostolis librorum perpetuam legitimamque pomessionem vindicat. Idem ab haereticis postula Septimius et dant origines Ecclesiarum suarum evolvant ordinem epiScoporum suorum, ita per successiones ab initio decur rentem, ut primus ille episcopus aliquem ex apostolis, et apostolicis viris, qui tamen cum apostolis perseveraverit, habuerit auctorem et anteeessorem 3). 3 Tunc nostra
pr-eriptio jacebit inutilis, et ad alia, si qua sint, argumeniast De Praescript haeret. 3 20. 2 D. 3 28.
129쪽
oPΓκLLUM BlwSomc . les confugiemus. Sed talem genealogiam haereticae riclesiae neque habent, neque fingere audent et Non se apostolicas probare possunt, quod non sunt; nec recipiuntur in parem et com- municationem ab Ecclesiis quoquomodo apostolicis lin. Si quas haereses sub apostolis fuerunt nec fuisse dubitandum), hoc titulo apostolicae erunt quod ab apostolis non traditae, sed notata et damnata suerunt. Caeteras de posteritati praejudicare licet quippἡ cum e usque auctor noscatur,4 teatque quibus de causis, quo tempore, quo loco ab Ecclesiaa,m Scripturas tenente, jam fidem docente, defecerit ciri et ipalitatem veritatis, et posteritatem mendacitatis docet pa- rabola quae bonum semen frumenti a Domino seminatum in primore consuluit, avenarum autem, sterilis seni, adul- terium ab inimico diabolo postea superducit. ... 2ὶ Tamdiu utique regnavit error, quamdii haereses non erant. Aliquos Marcionitas et Valentinianos liberanda veritas expectabat: interea perperam evangeligabatur, perperam credebatur, tot millia millium perperam tincta, tot opera fidei perpe- ram administrata, tot martyria perperam coronata aut si non perperam, neque in vacuum, quale est ut anth res Dei currerent, quam cujus Dei notum esset ant Christiani, quam Christus inventus' ant haeresis, quam vera docet trina Sed enim in omnibus veritas imaginem antecedit: post rem similitudo succedit. ... 3 Constat igitur ratio propositi nostri, non esse admittendos haereticos ad ineu et dam de Scripturis provocationem, quos sine Seripturis pro- bamus ad Scripturas non pertinere. Si enim haeretici sunt, Christiani esse non possunt; ... nec ullum jus capiunt chri et uanarum litterarum; ad quos merit dicendum est Qui estis quando aut und venistis quid in meo agitis, non mei quo denique, Marcion, jure ulvam meam caedis qua
130쪽
heentia, valentine, lanies meos transversis Ma potestate, Apelles limites meos commoves mea est possessio, olime possideo, prior possideo, habe origines firmas, ab ipsis
auctoribus quorum sui res ego sum heres apostolorum: sicut caverunt testamento suo, si eut fidei commiserunt, sic ut adiuraverunt, ita teneo vos certe exheredaverunt et abdicaverunt, ut extraneos, ut inimicos. Und autem ex
transi et inimici apostolis haeretici, nisi ex diversitate doc- trinae, quam unusquisque de suo arbitrio adversus apostoc os aut protulit, aut recepit Illic igitur et Seripturarum et et expositionum adulteratio deputanda est, ubi diversitas do trinae invenitur. Quibus sui propositum aliter docendi eos necessitas coegit aliter disponendi instrumenta doctrinae. Alias enim non potuissent aliter docere, nisi aliis habe- rent per quae docerent. Sicut illis non potuisset succedere corruptela doctrinae sine corruptela instrumentorum ejus, et ita et nobis integritas doetrinae non competisset, sine inte-ε gritate eorum per quae doctrina tractatur 13. , Haec suit igitur Septimio nota veritatis, cum Ecclesiis apostolicis communicare, haec praescriptio erroris, ab iisdem desecisse Felicia tempora, cum haud fieri posse videbatur ut Ecclesiae apostolica inter se dissentirent, cum omnes Ecclesiae, recentes a Christo et apostolis, novitates muli magis quam aequuleos horrebant, veterique et originali doctrinae tanta cura invigilabant, ut diversa locis, nec inter se, ad conservandam per colloquia fidei unitatem, convenire valentes, idem totum per orbem sonarent, easdem haereses protruderent soris Felicia certe, sed hei nimis brevia libi nunc Ecclesia Smyrni, ubi Philipporum, ubi Hierosolymarum, ubi tot sedes, pietatis et eloquentias laude insignes Pleraeque aut omnino non sunt,
aut concordia vincula ruperunt, magno Eculesiae catholicae, sed long majore suo ipsarum detrimento non enim christianae veritatis fortuna Corinthi aut Ephesi moenibus inelum