Pauli Voet, Gisb. ... De duellis ex omni jure decisis casubus, liber singularis

141쪽

118 P. V o E T saltem vulnerandi. Cumque

lucentibus concurrant mucronibus, damnum datum, non casui, sed conditioni talis congressus imputabitur. . Neque hic dillantiunt Can nes , qui omnia duella ostentationis gratia adhibita omni

no damnant. Ita torneamenta Can. t. prohibentur, in quibus milites exhEi condicto convenire solent, is ad o- flentationem virium fluarum, o audacia temere congredi: unde mortis hominum ct animarum pericula μ- Const. depe propeniunt. Quo etiam facit c., 92' constitutio Pii F. Quae incipit. vembr. de salute Pregis. Quam ob eam rationem edidit, ne spectacula ferarum cum hominibus permitterentur.

Nec desunt rationes Theologicae, quae talia dissuadent spectacula. Homicidium enim committit, qui non casu, aut infortunio, verum ausu teme- vario, idque citra ullam pro . ba-

142쪽

De Duelsis. 1zybabilem neceilitatem, proximum vulnerat, & interficit. Id vero agit, qui tantum gratia ostentationis citra cujusquam commodum, vel publicum , vel privatum, citra necessitatem, armis nocivis ad- . Versarium adoritur. Praeterquam quod non liceat, crudele& periculosum medium eligere , quod cum proximi de

trimento coniuncturneli, etI

am cum ejusdem caede, idque in finem vanum. Quod fit, quando ut spectaculum popu- Io gratum exhibeatur, strictis

Concurritur mucronibus. Ne

jam dicam , quod tentare Deum soleant, qui sese in periculum vitae conj iciunt, citra necessitatem. Quod agunt, qui decertant, citra defensionem vitae, bonorum, honoris, aut reipublicae. Denique quid magis repugnat charitatis praece-Pto, quam talia lacrymosa e-

143쪽

De Duella. quod occasione data, intrepide neque enim effusionem detestantur,ei jact assuefacti sanguinem humanum sint effu- furi, eoque sese satiaturi, quo nunquam spectando satiari po

terant.

Utrum duella ad defensionem sui iactibita, licita snt '

I Ν tantum natura est sui pro

vida, ac conservatrix, ut etiam inter homines si necessitasserat,ea desendi posisti, etiam, debeat , cum alterius, licet proximi, c de. Dictat hoc ipsud communis ille instinctus, qui hominibus cum brutis cominmunis, dictat hoc ius civit . canonicum, scripturarium. Quidquid enim vitam ha- tibia het ac spirat, diligens est sui. . Omne quo animal, , hoc indiri

144쪽

yyr P. V o ET tum habet , ut corpus Vitam tueatur ; eaque declinet, quae sunt nocitura. Ut nullum eorum in amorem sui sit incitandum aut cohortandum, quem si mulac nascitur, trahit secum.

Non hac scripta, sed nata lex est,

quam non didicimus, accepimus, te gimus , verum ex ipsa natura arripuimus, hausimus, expressimus, ad quim non docti, sed Iacti, non m Bituti. sed imbuti sumas, ut s vita nostra in aliqυι infidias,s in vim, in tela latronum, aut inimicorum idipet, omnis honesta ratio esset expedienda salatis. Vnde etiam

provida rerum natura parem, bruta animalia armis munivit, quibus vim & injuriam repellant. Ita enim poeta Anacreon, . Tauro fel ire cornu, . Equo, ferire calce, Lepori, valere cursu, Nattara dat ' Leoni Dentes hiante rictu.

Naturae suffragantur Ieges,

145쪽

De Duellis. 7 3 3 quibus quisque id jure fecisse dicitur, quod ob corporis sui

fecerit tutelam. Neque dissentiunt consile - D. tudines & mores, qui VIm V1jur. l. 3. Hrepelli posse non tantum per- 37. D demittunt, verum etiam probant.

Neque obstant, quae in ad- 'i'

tur .. Neque primo illud Pauli ζ': s Iurist insulti, qui statuit, eum de Sicar. reneri lege Aquilia, qui cum Q din. in adversanum lapidem deca bi. .fendendi sui causa mittere vo *yς 339. luisset, praetereuntem percus- o diis 'serat. Ut hinc consequi videa-Holi, detur, eum qui in defensionem V o .. sui lapide usus est, in re illicita Y de ann. Veriatum fuisse. Cum si relli citae operam dedisset, casus l. s.. . nulla fui sset poena: Quod nul 'd i. Ium fuisset delictum , culpa I. D d. nulla. Respondeo, etsi qui praetereuntem occidit dum ferien de Poen.

temsccidere volebat, non te

146쪽

neatur lege Cornelia de Sicariis, in quam tantum venit dolus; non etiam actione injuriarum, quod animus injuriandi nullus sit ; & maleficia distinguat, Voluntas ac propc situmii delinquentis. Quia tamen is

a. potest esse in culpa levissim

adeoquς ejus impudentiae venit imputandum , quod non cautius fuerit jaculatus; & eal AE . D. venit in l. Aquiliam, ideo eti- 'et in am adversus talem actioni exl. Aquilia competenti locus erit. Ne dicam, eum forte Mideo Aquiliae nomine teneri, qui in adversarium remotum jecit lapidem,quod id non tam fecerit urgente necessitate, quae ira incitante, adeoque non tam . sui defendendi gratia, quam' quidem animo ulciscendia Cum illi tantum censeantur M. innoxii; qui cum aliter se tueri non possent, damnum alicui

intulerunt, Neque a. obstat se

147쪽

De Duellis. ζ' I33 cundum juris Praeceptum, alterum non tides. Quod enim l- o. D.

in thesi ita obtinet, id in hypo &jue ἰthesi aliter sese habet; & ali- a. lnstir.

quid indefinite illicitum judicatur quod tamen in circumstantiis censebitur esse licitum. Non itaque alterum let des nisi Cum te aliter tueri non potes, neque occides, nisi licite, id est, adhibito moderamine inculpatae tutelae. Neque 3. obstat M D, d dictum Valentiniani, Impera' jurii .in toris, Homicida, quod fecit exspe- medio. ctet. Respondeo enim dictum 'β β' illud accipi oportere, de homi- Aud. cida dololo, quique e X tra causam justae defensionis humanum sanguine na effundit. Ut secus dicendum sit, si quisquam

urgente necessitate adversario necem intentaverit. Concordant etiam juri ci- e.intera

vili canones, qui licitam sta- ubesse tutant sui defensionem, modo volunt. ea cum moderamine sit con

148쪽

De Duellis. mana cognitio, aut recta ratio juris naturalis non ignara, unquam patietur, quicquam fieri,

quod apud Deum sit prohibi

tum. Neque Deus per scripturam naturae legem evertit, sed eam confirmat magis. a. Quia Congruentur iuri divino, qui Dque tenetur vitae consulere, inquantum potest, & debet. Et Iex divina, quae dicit, non occides , non solum Vetat, ne alium occidas, sed etiam ne temetipsum; adeoque mandat, ut temet defendas, ac tuearis. Ut arceas & evites omne incommodum, quodque naturae est adversum aut deleterium. Uerum , qui se potius occidi patitur, quam Ut avertat plagas sibi illatas, etiam cum damno, cum internecione adversarii, non sibi consulit, quantum potest, nec conservationi sui intentus

est, verum eisicit, ut illa lex, non occides, in propria persona

149쪽

nus delinquat, quam si ipsi sibi

violentas manus intulisser. Nam qui vitam negligit, eamque sua culpa amittit,idem est, ae si seipsum occidisset. Pro batur. 3. Quia quisque regu-' - ' Iariter plus tenetur, sibi, tuaeque vitae providere,quam Vitet alterius ; saltem aeque sibi pr8a . spicere tenetur, quam proXimo ; idque ex mandato Chri- inxxh sti; proximum diliges, sicut te- ' η' '' ipsum. Verum si patiatur se potius occidi, qua ut iniquum interficiat invalbrem, non ita sibi consulit . atque quidem, proximo consulere debuisset. Licebit enim in gratia proximi ab abversario oppressi , a

ctum moderatae tutelae eXercere, ne occidatur, ut id aeque licear, si non magis, ad evitandam sui occisionem. Vnde ferunt, Lutherum, interroga' tum aliquando , num a Prae'. doni-

150쪽

De Duellis. ' - 23'

donibus sibi vim illatam , sim

posset, etiam repellere vellet; respondisse. Quid ni, secure su - tinuare. merem gladium, instar alicujus ju- b. '

putarem bonum opus gener

perfecisse. Probatur 4. ex lege

Molis, in qua cautum s fur O- Exod.c.

nium fregerit, ct in ipso facto δε-

prehensus, accepto vulnere mortuus

fuerit, percu lsorem non fore sanguinis reum . Ut iple Deus tutelae in culpatae moderamen observari voluerit. Nam in ipso facto deprehensum, & armatum furem occidere fas esse judicat, quod discerni nequeat, an Uenerit animo occidendi, an vero furandi animo. Displicet tamen sententia illa jurisconsultorum: latronem insidiantem licere occidere, nonnullis ecclesiasticis scriptoribus. Ita enim Antistes Hipponensis. Legem, inquit, qui- August. 'dem non reprehendo, qtia t4tes per ' i bE . A mittit interfici, sed quomodo inos, bitr. c. I, qui