Pauli Voet, Gisb. ... De duellis ex omni jure decisis casubus, liber singularis

281쪽

apo P. V o A Trem, & opes, ideo concessit, ut vilioribus vitiis ' praeluceret , aut quicquam sibi licere existumaret, in aliis quod improbatum. Verum, ut reliquis in virtutis tramite esset viae ductor, sibique minus licere e Nistumaret, quo plus beneficii

acceptum, & quo major rependenda erat gratia. t Iuli an. Objic. Honor est caeteris 4. I. y vitae rebus praeserendus,omni-misscaus que commodo pecuniario, Liepi. . Omni utilitati. Idque etiam henden .ex dicto Salomonis: quod notas VI men bonum sit melius ungu- Subst. ent Ohono: & fama bona, the-

dem. 8.

D. Quod

saurus inaestimabilis. Cumque absque omni dubitatione vitae praeseratur. In tantum etiam ut Apostolus Paulus mori maluerit, quam ut gloriam quis ei auferret. Et fama nobis oculis nostris sit charior, qui tamen vita sunt chariores. Adeoque jactura famae

282쪽

De Duellis. 2II famae morti sit similis, si non Fr 'cibo ipsa morte gravior. Saltem in- 'uri famia & mors inter se compa- 399 rentur. Et propter defensionem vitae, ac bonorum liceat 8.Cod.de

oecidere. Quidni igitur etiam licebit, in famae defensionem, injuriantem & infamantem

necare.

Verum Respondeo. r. Etsi fama adempta plus censeatur amissum esse , quam si vita esset amissa : non tamen hinc sequitur: ergo in desensionem famae licitum est occidere injuriantem. Et quia per pr2Vocationem,per vulnera, per cae

dem adversarii injuriantis, non tam delinditur fama, quam si quae supersit, amittitur. Nec censetur esse restituta per eum, qui ut nec infamandi in rei veritate sic nec restituendi famam habet potestatem. Et quia qui duello provocat inju- iantem , non tam hoc agit ad

283쪽

2 2 P. V o E T defensionem honoris, quam potius ad reparationem famae, quam censebat esse laesam per adversarium. Ast, dum aliquis

utitur moderamine inculpatae tutelae; non vitam amissam,' Vult recuperare , quam malo tempestive occurrere, ne Vita

amittatur. Illic igitur agitur ad reparationem, ad vindictam , ad restitutionem ejus, quod vana opinione censetur amissum, non tamen amissum est. Hic agitur ad propulsationem mali quod vitae non quidem nocuit, sed noceret,adeoque cerii defendendi gratia, id est retinendi, non vero recupe randi. Illic agitur de damuo, dato, sed reparando hic de damno insecto, quod metuitur evitando. Illic reparari vomlumus, quod amissum est, cujusque reparandi remedia nobis jure sunt prodita, nec ullum in mora positum est periculum. Un

284쪽

- De Duellis. 27 3 Unde etiam pollirentur illi, quibus summa rei commissa est , te cuiusque existumatio- of hes nem, si forte laesa sit, aut im- 'minuta restituturos. Hic aver- vind.

timus malum,quo admisso frustra postmodum remedium adhiberem us. LIt utrobiq; sit dispar longe ratio. Unde licet in O atque altero casu fama dc vita inter sese aequiparentur, praesertim in favorabilibus. Non tamen hinc sequitur, quod per omnia sint aequalia. Etiam alimenta & vita inter se comparantur. Nec xamen hinc quispiam in- ' Pxulerit, poena l. Corneliae de incise. αFicariis assiciendum patrem, ' aut fratrem, qui alimenta filio aut fratri denegat, quod ea poena teneatur, qui occidit. Objiciunt. 6. Quod propter ime tum stupri,qui metus est in-dem. 8.famiae, liceat stuprare volentem occidere; ut idem permis- caus

285쪽

sum videatur in eum qui vo- 'luit infamare. Respondeo enim diversam esse rationem. Stu prum inserri potuit, ab eo qui stuprare conatus est e verum infamiam inserre non potuitis, qui habuit animum infamandi. Actus stuprationis ab arbitrio pendet stupratoris, si me sit robustior. Infamiae notam alicui inurere non est in cujusquam potestate;cum quis nonnisi proprio aliquo facto L ,3 4, antecedente jure fiat infamis.

e. Insuper ubi agitur de stupro a-

de Sicar, vertendo, forte agitur etiam denopaibi. Corpori do sensione, quod per

6.tit. s. stuprum, animo non tantum,

sed & corpori fiat injuria. Ut

ejus causa legibus Romanis occidere fuerit permissum. Ubi vero agitur de illata injuria honori aut existumationi; ibi nulla est corporis, aut honestatis defensio. Non illa, quia facta veibis, aut si sustibus, non

286쪽

De Duellis. 2 negavero, quin in continenti, ea averti possit,adeoq; adversa rius iniquus repelli. Non hic, quia secundum adversarios, non defendunt, sed reparant, vindicant injuriam illatam, idque citra necessitatem,idque propria auctoritate. Objic. . Licitum non solum l.ves uti. de jure civili vim corpori illa- 3D, Oram propulsare , sed etiam quamcunque injuriam. Respondeo enim, non agi in d. l.

de injuria aliqua verbis , aut gesticulatione illata, quasi liceat injuriam non tantum Verbis injuriosis, sed & alio remo dio illi damno proportiO- nato repellere. Verum de injuria corpori illata, idque per Violentam aliquam invasionem. Quod ipsum satis indicant verba d. l. subsequentia. Nam jure hoc evenit, ut quod quis que ob tutelam corporis sui fecerit, juresecisse existimetur.

287쪽

liit. num. 2 1. Massa contra v.

a 6 P. V o E TObjici denique possent alias ab iis quae subsequuntur. Cuivis licitum est propria auctoritate bona amissa repetere, at

que vindicare, si per judicem justitia haberi non possit. Igi

tur etiam poterit fama vindicari, quando copia non est magistratus, qui eam vindicet. Ast non censetur esse copia, si nolit magistratus illatam injuriam, vindicare, aut si differre malir, ne unquam injuriarum processus ad finem perducatur. P

ria enim sunt in jure aliquem nolle, & non posse. V t si dicat magistratus se non posse honorem laesum reparare, id priuvato cuivis in propria liceat

causa.

Nam quod aliter aut alio medio expediri non potest, est necessarium & sufficit, ut illo experiatur medio, quo potest. Necessitas enim legi non sub. jacet. Et sepe facit licitum,

quod

288쪽

De Duellis. 277

quod de jure est illicitum.

Ne & hoc addatur, neminem teneri eligere viam , per quam judicium suum evertatur , saltem sciat sibi latis consultum non esse. Nescis, enim, inquit Plautus , qgam meticulosa res si ire ada dicem. Praeterquam , quod quis certo persuasus sit, judicem causam injuriarum dilaturum esse, di injuriam non faciat , si suae consulat indemni-

Barbo s.

x/ti, quoquo potest modo. '' 'Cum enim magistratus sit ossicium, ne patiatur quempiam

e populo injuria assici; quid superest, nisi si in illo deficiat

munere, singuli suas reparent injurias, quod deficiente, magistratu, singuli videantur su, um jus a natura concessum revocasse, ut eo gaudere possint. Ut enim capitis est in corpore humano universis & singulis corporis partibus consulere, si

289쪽

r 8 P. V o.E Ttamen deficiat, ipsa pars affecta. sibimet prospicit. Ita Mimagistratus malo remedium non

paret, singulis saltem id sibi

parare permittetur.

Verum respondeo, haec quidem speciosa videri, non tamen admittenda esse. Et quod tales ponantur casus, qui non

evenient,ut scilicet judices sint denegaturi justitiam. Et si forte

evenirent, praestaret patienter injurias ferre, quam ut nosmetipsos vindicaremus. Praeserti meum inter verbalem illam injuriam & vitam hominis injuriantis non sit proportio. Et plus injurianti adimeretur, quia vita, quam nobis, quibus aliquid tantum, Vana quo rundam opinione, non in rei Veritate ademptum esset. Ut omnes illae regulae, & axiomata allegata, potissimum locum habeant, in cassibus, ubi agitur de corporis adeoque vitae, &

290쪽

De Duellis. 2 'bonorum defensione, non item de honoris, qui tantum ablatus, aut imminutus fingitur reparatione. C A P. XXXIII.

Qu IE s I. I. Utrum si qais aliquem exspectet, dicendo; nolim conssiret, νmim aliquo, sum iturus, me adoritur virum me sentiet: excusetur a delicto φ

CΙrea duella inter milites

atque nobiles varii incidunt casus, quibus statuta duoellorum prohibitiva, eorumque poenas evitare conantur. Unde quaesitum,utrum is, qui aliud quasi agendo,id est simulando se cum adversario, a quo provocatus est, congredi nolle, dixerit adversario: oportet