장음표시 사용
141쪽
3 a. Adde quod nec lingua Prophetica, stiloque diuino scripti, nec minoritate diuina Ecclesiae dati sanctificati, nec . Iudaeorram Ecclesia agniti in Hebraeo
canone, nec 1 Christo, Apostolis qui nulla inde testimonia ut ex vero ae--υgosclibris hauserunt, ad veritatem doctrinae suae demonstrandam. 33. Obhciunt Pontifici decreta quaedam Conciliorum, sed ut in quibus praefuerit non Spiritus Christi, sed hominum, non ex verbo Dei, sed contra veris. 16o Iobum Dei sancita sunt dogmata Probandum igitur illis foret, haec sua vera esse Concilia; deinde omnia quae legitima Concilia decereunt, sine controuersia, diiudicatione esse recipiendas Quod negamus. a . Patres quidem fatemur hausisse quaedam ex illis libris, sed ad mores informandos, non ad fidem confirmandam; sitque non ut ex Canonicis, sed ut ex Ecclesiasticis scriptis. Hoc igitur ad rem nihil facit, cum Apostolus ipse citet versus ex Prophanis authoribus. ACt. q. 8. Tit. I. 18 quorum tamen libri ideo Canonici non habentur.3S. Vocant etiam Patres aliquando libros illos sacros, imo Canonicos, sed aequi- uociis comparat ad reliqua humana scripta, non autem proprio xvniuoco, ut libri Prophetici, Apostolici quos ipsi n-τoκαν-ικ-c, alios Aviseoκανθικου namCuPaTe solent, ut quibus proximus post Canonicos inter humana scripta debeatur Iocusta emetiam illis libenter concedimus, sed pari gradu cum Canonicis recipiendos negamus. 36. Ad Traditiones vero quod attinet, notandum est hic agi de traditionibus quae ad fidem, mores pertinent, nec fundamentum habent in Scriptura seu directe, siue ex iusta consequentia Quas tamen volunt Pontifici pari pietatis gradu, religione a nobis recipi, coli ac ea quae expresso docentur in verbo Dei. 3T. No autem asserimus ea omnia quae nobis credenda, iacienda sunt ad salutem, perfeci in sacris Scripturis contineri, ut in quibus plano voluntatem suam nobis reuelauerit Deus, quae nos possint sapientes reddere ad salutem, et rari. a. S. extra quas non sit fideli sapiendum. I. Cor. q. 6. Stat enim sententia, si quis ex Apostolis vel Angelis eliquid euangeliinuerit praeter id quod accepimus, hunc esse Anathema I. I. Id.
38. Fatemur quidem Apostolos non onmia numero scripsisse, tum quae Christus fecit, dixit Ioa. o. go tum quae ipsi praedicaueriint: omnia enim singula mundus mse ferre non potuisset, nedum capere, sed eadem ratione, omnia tum uniuersalia WCommunia quae Deus reuelauit, tum ex particularibus quaecunque ad salutem scire expedit, perfecto in Scripturis nobis exhibuisse asserimus, sigillatim quidem quae ad fidem biores spectant. Ritualium vero legem generalem dedisse, ut omnia fiant
3s. Traditiones ergo omnes, siue quae Apostolicae, siue quae Ecclesiasticae nuncuPantur, si conueniant cum scriptura admittimus, si dissentiant reiicimus, si neutrum liberas relinquimus ut verbi gratia B. Mariam semper mansisse virginem, ante Partum quidem, Credimus ex Scriptura Matra. I. S. post partum vero tenemus non ut dogma fidei, sed ut assensione dignum. o. Itaque frustra laborant Pontifici ut probent, verbum non scriptum eiusdem esse authoritatis cum verbo scripto, quandoquidem unus est utriusque author Cum Prius fuisset probandum esse aliquod eiusmodi verbum non scriptumo quaedam Credenda praeter ea quae continentur in Scripturis quod negamus. i. Ecclesiam dicunt errare non posse, ideoque statuta Ecclesiastica esse admittenda sed negamus Ecclesiam non posse errare, cum constet ex hominibus ex Parte tantum regeneratis. Inio licet daremus Ecelesiam veram non posse errare, negamus tamen seqii eam aliquid posse statuere praeter ea quae in Scriptura continentur: cum Apostolis ipsis quos falli in doctrina non potuisse apud omnes pro Consesso est,)
142쪽
a L . Paulus fortiter neget licuisse quicquam docere in Ecclesia praeter ea quae, Christo acceperant. a. Scripturam igitur esse adaequatam regulam fidei nostrae esse lydium lapidem ad quem omnia probanda, ut quod bonum est retineamus non licere vlli creaturae quicquam de ea detrahere, aut ei adiicere, concludimus&Constanter asserimus. Detii.
IV. ME AUT HORITATE SACRAE SCRIPTURAE.
i. v DEUM ut est summum bonum nobiscum per gratiam salutariter Communi-Casse Constet modumque communicationis vel sermonem, conceptus diuini, vel Scripturam, sermo(L 16oa. nis diuini diuinum symbolum atque instrumentum esse Sulperiori disputatione demonstratum sit necessarium est ut eius Scripturae authoritas apud omnes
deinceps stabiliatur, cum ad reuerentiam illi conciliandam, tum vero ad animos constanti certitudine, solida securitate obsirmandos Vt vero certitudo cius logonισι. hominum pectoribus commodius asseratur, primo constare debet illam in se diuinam esse, deinde vero in nobis diuinam confirmari. Illud in hunc modum secundum
omnes Caussas demonstramus euidentissimo. a. Caussae autem prout sunt, vel extemae quales sunt efficiens, finis vel internae, quales materia, forma ita omnes diuinam esse Scripturam euincunt certissimo. E csens caussa est Primaria, Secundaria Primaria Deus Pater Filius Spiritus sanctus qui quicquid agit, loquitur scribit, conuenienter suae naturae agit, loquitur,' scribit, id est diuino modo, infallibili veritate, a Tim. a. o.
Secundaria caussa sunt serui publico diuina authorita supra Ecclesiam reliquam. a. Pere. I. I., donis ad vocationem hanc singularem hextraordinariam necessariis in Ecclesia instructi: Qui velut notari publici mon--- perscripserunt, intanquam in tabulas publicas retulerunt omnia, quae Spiritus Dei illis in mandata dederat. Hae autem tam vera, .certa sunt, quam verus est Deus, qui per illos loquutus est, .scripsit. s. Caussa externa altera est finis, qui vel frimetrius, gloria Dei, vel secundarius, salus nostra, diuinitatem scripturae satis arguit. Nam reliqua scripta pleraque plerunque gloriam suam sibi proponunt. a. Tim. a. s. nulla ad aeternam salutem, veram beatitudinem adsurgunt nulla eiusmodi finem intendunt, nulli per ea contendunt omnia ad haec naturalia nos deuehunt, isthic subsistunt sola Sacra Scriptura ad finem supereaturalem subvehit, transuehit, sola transcendit. Diuina ergo. . Sequuntur caussae internae duae Materia, forma, quae certitudinem eius liquido conuincunt. Miseria est Deus ipse in res omnes ad Deum ordinatae quae omnia cum sacra Scriptura tractet diuina certitudine, tam certa sunt, quam Certum est esse Deum. Reliqua alia scripta nihil nisi hominem sapiunt. Nihil spirant aliud aut inspirant aliis nisi humana. Et cum eorum scriptores humana tantum mente Concipiant, ali ab iisdem hinnana tantum accipiunt, nisi quatenus scripturam sequuntur pedetentim, sed pedibus ut sic loquamur lutulentis, qui suis commentis eam Conspurcant, atque ita ex diuina humanam faciunt aliquo modo. S. Forma duplex; intemarina, externa altera facit ad asserendam Scilpturae diuinitatem. Interna forma est diuina veritas, iusta sancta, perfecta, Cum homine Communicabilis, cum ipsa Scriptura ,-imposta quam cum nullum ali id scriptum
143쪽
expresserit qui enim exprimat, quam tu se impressam non habeti sequitur Scripturam in se omnimodo diuinam esse Coarguit idem, externa forma modum atqvocant quae est oratio. Haec ut contemperata est, dicentis maiestati, Wrei dicendae dignitati,, captu illorum quibus dicitur, ita summam ostendit diuinitatem, incomparabilem de se prodit maiestatem. 6. Haec de certitudine Scripturae in seipsa Nunc videndum, qua ratione, quae
in se certa est, nobis Certa esse possit, nosque certo persuadeamur haec omnia a Deo profecta me.
i. Hoc fit duobus modis a Domino, Wab Mesesia eius. A Domino testificatione Spiritus, ipsius Scripturae Spiritus enim Sanctus ut Veritatis author in Scriptura,
ita eiusdem effector gratiosus in nobis. I. Cor. a. a. 'o Ioann. S. 6. Is igitur est qui eam certitudinem scripturae totius, partium eius supernaturali luce sua ita obsignat intus pectoribus, persuadet, ut plenam, indubitatam apud nos inueniat fidem Cineluctabilem illam x1qvopo.ίαν. Alterum vero testimonium est Scriptura ipsa, quae luculentas notas prae se fert, .confert iis, quorum oculi mentis luce supernaturali sunt illustrati sicut lux suo splendore ira se prodit, quorum oculi corporis luce naturali sunt praediti a Pere. I. v. 8. Haec testimonia ut per se effracta sint ad astruendam pleno idem Sacrae Scripturae, alia tamen cum eis coniuncta suppetunt argumenta ad eius authoritatem inagis faciendam in animis nostris. Illa vel sunt insita, Wipsi res inhaerent, vel adsita, extrinsecus adhaerent. f. 6os. Quae sunt in reipsa, vel a materia sumuntur vel 1 forma A materia, quod doctrinam contineat plan pleneque coelestem, captui humano non ita perulam A forma, tum inferna diuinae veritatis: ad quam pertinenti raedictiones, earum euentus certissimi: Quales sunt de semine contrituro caput serpentis. De sceptro a Iehu, non remouendo ante nasciturum Messiam De abductione populi Iudaici in captiuitatem Babylonicam se reductione eiusdem, ductu,
auspiciis Cyri, cui nomen hoc aliquot annos anth, tam natus esset fuit inditum. Et aliae similes totis scripturis sparsae prophetiae, cum earum Complementis. Tum externa Apta structura orationis, rerum, pulchra partium omnium inter se consensio, incredibilis sub abiecta verborum humilitate vis, efficacia, quae lectorum animos ita rapit afficit, ut Ethnicorum vel eloquentiae laude clarissimorum δεινorii Prae ea sordeat. q. Testimonia extaresecus adiuncta sunt I. vel antiquitas scripturae Libri enim Mosis omnium hominum scriptis antiquiores sunt ut qui historiam suam inde a creatione mundi deductam contexit, quam ali scriptores aut ignorarunt prorsus, aut hinc
acceperunt ut latentur Aegyptij, teste Diodoro Siculo aut fabulis multis adsperserunt: prout homo imagine prior est .probus nummus adulterino. II. Vel inuictum robur eritatis quae ut saepius , diabolo, hostibus Ecclesiae sit impetita, inexpugnabilis tamen perstitit se superior euasit. III. Vel consensus piorum etiam alioqui inter se dissidentium, qui eam admirabili Dei prouidentia hactenus conseruatam receperunt .receptam sanguinis profusione obsignarunt.1 o. Est praeterea aliud festimonitum ministeriale Ecclesiae ipsius, quae scripturae authoritatem hanc non indit, sed inditam professione, consensione fidei agnoscit, agnitam Commendat, promulgat, promulgatam conseruat ad gloriam Dei, bonum suum. Nam voluntatem suam Deus principali authoritate, Prophetae, Apostoli Secundaria in Scripturis obsignarunt, Ecclesia teste se ad rei apud nos testimonium Deo author obligata. II. Errant ergo Athei, Marcionitae, Manichaei, Valentiniani quorum illi sacram Scripturam in uniuersum negant Hi partem eius in dubium vocant. Et Papistae, qui authoritatem eiusdem doctrinae ab Ecclesia, eiusque certitudinem ab hominum
144쪽
asseueratione pendere statuunt. Quod dogma vi superioribus rationibus abunde refutatum est, ita vanitatem eius sequentia argumenta magis demonstrant.
v. DE VERBI DEI AUCTORITATE, PERFECTIONE. Ouum Sacro-Sanctum Dei Perbum sit roprium frincipium S norma verae versum Theologiae, ex quo omne demonstrationes seu Se defromi Ment, A sine quo nullum de doma, liquido doniri soleste non immerito eius tractationem tanquam fundamentum caeteris futuris disputationibus SubSternimuS.
r. VRRBUM Dei intelligimus non Verbum aeternum Filium aeterni Patris, nempe urον φισάμενον, sed Verbum externum a Deo sanctis, bertis hominibus inspiratum Mur. I. I. a. Tim. a. 16. a. Pet. I. I., Per eosdem in libris Canonicis Veteris, Novi Testamenti conscriptum ut Dei veritas ab omni obliuionein corruptelis vindicaretur, WEcclesia persecae institueretur ac confirmaretur in omnibus iis quorum cognitio, fides ad salutem aeternam est necessaria a Petri a. a. Prou. 3o.
a. Hoc verbum Dei, Sacra Scriptura, bar'Mori Scriptura dici solet, item CScriptura Canonica, quo nomine omnes illos tum Veteris tum Novi Testamenti libros complectimur qui in Bibliorum volumine continentur ijs exceptis, quos, etiamsi libris Prophetiss. 6o . cis adiunctos, tamen quia nec ab aliquo Propheta sunt scripti, nec Prophetarum lingua editi, nec in Canoneminebraeorum unquam admissi, nec libeteri Ecclesia pro talibus agniti, nos Propheticos esse negamus ut sunt, Historici, liber Tobiae, Oratio Menaschis, liber Iuditae, liber Baruci, Epistola Ieremiae, Supplementum Danielis, liber tertius, quartus Esdrae, Supplementum Estherae Tres libri Macchabaeorum. Didascalici, liber Sapientiae MEcclesiasticus seu Syracides. Quos omnes, quia etiam praeter illud quod diximus multa absurda, pugnantia tradunt, nos pro monνεύgos non habem us,, tanquam Spuriosin Apocryphos ad fidei
dogmata probanda non valere contendimus quamuis tamen legi posse ad Ecclesiae utilitatem concedamus. a. Ad reliquos vero Bibliorum libros quod attinet eorum nos ut ver Monmo*ων. nonicorum Primo, Irrefragabilem esse auctoritatem, excellentiamque sacratissimam, xplano diuinam asserimus, adeo ut quicquid, quomodocunque&quacunque de re isti libri, testificentur ironuncient, id omne pro certissimo Dei verbo Minfallibili veritate absque ulla tergiversatione, errorisve suspicione sequamur, amplectamur. . Secunis, Tantam esse perfectionem, ut perspicuo sufficienter contineant omnia, tum ad salvificam fidem, tum ad vitam Deo placentem informandam pertinentia: ut citra apertum illorum testimonium nihil admittendum sit in religione tanquam necessarium, vel ad credendum vel ad faciendum. S. Ac prior quidem propositio tum certissimis testimoniis, tum argumentis firmissimis confirmatur Testimonia sunt aut interea aut extema. Iniemum testimonium omni DisjtjZsiby
145쪽
omni alia authoritate praestantius, .sine quo reliqua omnia testimonia Margumenta nullius, apud nos, ponderi, aut momenti sutura essent est Spiritus sancti intus animum nostrum alloquentis, hos S. Scripturae libros Homini,cous, id est, a se dictatos esse, spiritui nostro testantis, quasi obsignantis atque huius S. Spiritus interno lumine illustrati, Carcano testimonio emcaciter persuasi non solum Certo
credimus diuinitus dictatum esse quicquid in his libris continetur; sed etiam hosce libros , nothis, adulterinis spirituali iudicio discemere, an spiritum Dei redoleant
diiudicare possumus. 6. aeternum Tectimonium est, x. Ipsius S. Scripturae, seu potius Dei nobis in S. Scriptura loquentis,in se eius authorem esse asserentis. So. 8. d. gerat 12.25. 28. a. Tim. a. 6. a Petri I. I. I. Cor. a. Ia a Prophetarum MAPostolorum, quos diuina auctoritate, virtute se dictamine instruxit Deus, ut Ecclesiae traderent,
tamquam legati Dei, notari publici Ecclesiae dati, quod a Domino per Spiritum
eius acceperant. a. Ecclesiae Catholicae, cuius constanti, perpetuo Consensu plurimum quidem nos moueri libenter agnoscimus, sed ita tamen ut eius testimonium, hauthoritatem postponamus infallibili p. Sancti testimonio, cuius solius testimonium efficit, ut quemadmodum S. Scriptura in se est canonica atque authentica, Sic nobis quoque videatur; sine quo Ecclesiae testimonium mutum prorsus atque
i. Argumentia porro ex quibus etiam de huius Scripturae auctoritate concludi
potest, ut quae Certissimo eam vero Monovgoν esse euincunt non PauCa afferri Possunt ut Quod a viris sanctissimis scripta quod tam coelestis ubique, nihil terr num redolens doctrina quod tam pulchra omnium inter se partium Consensio: quod, vel ipsorum Ethnicorum testimonio, antiquissima quod, licet inculta, sermonis simplicitate constans, tamen in hominum animis sit efficacissima vivideque eorum animos afficiat quod vaticiniorum euentu, complemento comprobata quod sola liberationem a peccato, morte ostendat quod multis, insignibus miraculis sancita: quod licet toti mundo, inuisa tamen inuicta perstet, .mirabili successu triumphel: quod Sanguine tot martyrum obsignata Denique quod eius contemptores atrociter a Deo puniti sunt, ut Pharao, Achab: Iegabel, Sennacherib, Antiochus, Herodes, Nero, Domitianus, is Quae omnia argumenta, licet iudicium nostrum constringanthcogant CScripturam hanc vero Diuinam esse valido euincant tamen nunquam firmiter id nobis persuadere possunt, nisi accedat Spiritus Sancti testimonium, qui solus illis argumentis vim addit nec tantum cogit, premit, ut illa, sed etiam totam
mentem ad assentiendum excitat, & f. 16OS. animos nostros mirifica quadam niveo vive. Complet, lacuquerit S. Scripturam, tanquam vere Onνευσον , amplectamur.3. Posterior quae de S. Scripturae fersectione erat propositio, praeter innumeras alias rationes, probatur, I. Ab ipsa definitione perfecti quod scilicet illud omnino Persectum sit in suo genere cui nihil in eo genere addi aut diminui potest talem
autem esse S. Scripturam liquet ex Deuter. d. a. Non addetis ad Verbum, Q. ibidem Cap. a. vers. vlt Ouod Iraecipio tibi, hoc fantum facito, &c. Si autem non licuit Iudaeis addere ad scripta Mosis, multo miniis iam licebit nobis addere ad SCripturae canonem tot libris auctum liquet item ex GaDI. I. v. . ubi omnes uret' mrισμ- rei iudicantur quicunque Porrελιζoντα , praeter illud quod Scriptum est. 11. A causa efficiente simul, finali S. Scripturae Deus hanc Scripturam Patribus inspirauit ber eosdem in libros retulit, scripsit, ut in iis quae pietatis sunt instrueremur ad salutem, utque ea ratione obuiam iretur corruptelis, adulterationi verae doctrinae Luc. i. . Erso Scriptura ita est perfecta, ut nihil in ea possit desiderari quod ad salutem, vitam aeternam pertineat alioquin enim accusaretur Deus
146쪽
mus aut inscitiae, quod nesciuerit perfectam dare, aut inuidiae quod noluerit, aut impotentiae, quod non potuerit. III. Ab effectis A. Scripturae, ut, quod faciat sapientem ad salutem, a ran. 3. IS. hominem ad bonina opus perfecte instruat, ibidem regeneret, . Pet. I. a saluet man. I. 6. liberoti servitute peccati, sin 8 beatum emciat, PS. . . ., denique cum Deo, & Christo vivat, i Ion. i. PerlaCta ergo, quum nihil praeterea desiderenditis aut opus habeamus ad salutem aeternam Consequendam. IV. Ah iis . Scripturae locis quibus Traditiones recigo. expresso damnantur, ut Matth. I S. 6. Marc. i. g. Esa. q. I S. Frustra me Muni, Seructuira,&C., Gal. I. o. Paulus ait se ante conuersionem suam fuisse aemudatorem faternarum Traditontim,c.
s. Quid quod non alia de caussa Canonicae dicuntur Scripturae qu&m quod(vel ipsorum Pontificiorum testimonio pietatis, Religionis Canonem, hoc est, regulam atque normam o coelis summo Dei beneficio ad nos delatam contineant amplissimam; quo certo manifestissim eius resectio arguitur quum nihil aliud sit κανών quam ut
definit Varinus Aareo άδιώ- ευσον ne )σ σιν, νάφαίρεσιν μqδαμῶ ὰποδενμενον. io Adde quod, nisi S. Scripturam ea omnia perspicuo, perfecte continere agnoscamus, quorum cognitio, fides ad salutem nostram est necessaria, sed etiam traditionibus Pontificiorum non scripsis opus esse concedamus, necessario etiam Concedendum erit I Apostolos omnia ad salutem necessaria aut non debuisse scribere, aut noluisse, aut non potuisse, quum tamen in omnem veritatem a Spiritu Sancto
deducti fuerint. Iogi. 36. II. Scripturam Veteris Testamenti esse Novi Testamenti Scriptura perfectiorem, quum nihil possit adferri extra illam Scripturam, quod piis maioribus sub Veteri Testamento constitutis fuerit ad salutem necessarium. III. Sacra Biblia non respondere suae inscriptioni dicto surrum si quidem liceat hominibus addere diuinae διαδήM IV. Eandem fidem esse scriptis veterum adhibendam quae S. Scripturae immo. . certam esse fidem adhibendam in iis rebus de quibus certo non constat quid enim magis varium, incertum est istis traditionibus, quibus Pontificildefectum Scripturae supplere volunt Denique n. sequetur Apostolos alio Spiritu fuisse locutos quam quo scripserint, quae omnia quam absurda sint imo toro nullus est qui non videat. ii. Errant igitur Libertini , Anabastis es caeterique id genus haeretici, qui S. Scripturam pro fabula habentes, multisque probris impudenter afficientes, Spiritum nescio quem Enthusiasticum iactant. ia. Errant item, Pontificij I quod non contenti iis voluminibus, quae in Vetere Tostamento edita sunt a Prophetis, in Novo ab Apostolis atque Euangelistis, ad integerrimum hoc Canonicae Scripturae opus etiam illos quos initio Apocryphos probauimus, adiungunt. II. Quod Scripturae authoritatem ex voce testimonioque Ecclesiae pendere statuunt, Qquoad nos Scripturam non esse Scripturam . verum Dei ve bum, nisi propter Ecclesiae sententiam, docent. III. Quod doctrinam Scripturarum a salutem non sufficieritem immo aperto mutilam, mancam esse blasphemantes, ei innumerabiles traditiones reus,oν; quarum nulla sit L 16o6. in Scripturis mentio, non modo coniungunt, sed etiam dignitate, authoritate usu fide, necessitate, exaequant.
147쪽
VII DE TRADITIONIBUS.I. Verbum Dei aut erreapocest, aut rect-. Scripturam meram verbum esse .rreinepor, auctoritate, Perfectione, modo, fine suo diuinum aemonem authenticum, hactenus fuit demonstratum. Iam de ringis, siue non scripto, nobis videndum est, quod nomine traditionum donarimi multi. a. Traditionis vox latius, aut angustius sumitur. Priore modo significat doctrinam quamlibet scriptam, aut non scriptam in Testamento, WV ut a Tis s. a. Posteriori vero significat eam, quae non a Prophetis aut Apostolis scripta est, sed ab iis viva voce dicitur exposita. Hanc affirmant Pontificil nos distinguimus, quae non satis apto aut vero ab illis obtenduntur.3 Etsi autem Traditiones illi in Diuinas, Apostolicas QEcclesiasticas solent distinguere, ab authoribus ipsarum tamen quia illud nihil ad rem praesentem facit; alterum distinctionum genus, quod , materia ducitur, in hoc loco satis futurum confidimus. Sunt enim traditiones aliae facti, puta historicae aliae iuris, puta quae ad fidem, mores , aut disciplinam pertinent. . Traditiones historicas appellamus eas, quibus historiae narranturo Christo, Prophetis, Apostolis, aut Euangelistis ipsius gestae, quorum nulla tamen inscriptura
Canonica habetur mentio. Nam alias praetere, filisse gestas lim quae scripturis continentur cum ipsa docet ratio, tum Iohannes testatur euangelio suo Cay a Cat.
Earum vero narrationes nam habentur quaedam apud orthodoxo Patres si cum illo canone Conueniunt, suscipimus: si dissentiunt, improbamus, si non dissentiunt in medio relinquimus, nemini fidem praescribentes. S. Traditionum vero illarum quae sunt in iure positae ratio est multiplex Nam aliae ad rationem fidei propriA, per se pertinent aliae ad rationem morum o instituendae vitae aliae denique ad rationem disciplinae ceremoniarumque illius. De his ordine videamus. 6. Traditiones ad rationem fidei pertinentes aliquas esse, Cesse necessarias affirmant Pontilich, nos negamus. Nam Scriptura . instrumentum est diuinum diuina perfectione, modo continens perfecto regulam fidei, quae unica est, eademque sempero sola immutabilis, cui nihil addere, demere, nouare fas atque ut Tertullianus loquitur irreformabilis quorsum igitur Traditiones Tum a sola authoritate Dei est fidei auctoritas, daque adeo in S. Scripturis obsignata, ut deletum iri pronuncietur eum qui addiderit, minuerit aut mutauerit in ea quicquam. Itaque tantum abest, ut traditiones de fide nobis sint necessariae, ut contra omnino sit necessarium, ne traditiones de fide habeamus in Ecclesia Dei. i. Sed quia traditionum harum auctoritatem, exemplum nullum adferre possunt qui eas praedicant, solent Pontifici ad traditiones quae aut de moribus, aut dedisciplina sunt, aut de historia, confugere. Nam quod verbi gratia de beatae virginis mono perpetua virginitate asserunt, Cnos minimo negamus, id traditionis est historicae caetera fermo laciniare disciplinae traditione sunt. Hoc vero alienum est, quod ex una specie alteram probare volunt, e ἀσυλλ&rigo . De traditionibus historicis in thesita praescripsimus de aliis itaque videamus. 8. Traditionum quae ad mores pertinent auctoritatem aut ex Nativa, aut ex Scriptura peti necesse est, aeque simpliciter primo, per se, aut etiam analogico, perspicuo aut obscure. Nam si quid vel Ecclesia tota, extra, praeter aus contra hanc authoritatem, vel alterius harum statueret, pios certo ne ipsi quidem Ecclesiae auscultare oporteret.
148쪽
q. Cum autem ex natura sit morum naturalium nostrorum, ex Scriptura vero sit superuaturalium morum, ad vitam aeternam pertinentium auctoritas, cert ipsa Naturae cum Scriptura . comparatio dess. 6oet.)monstrat, ut nihil morum naturalium extra, praeter aut contra naturam, adeoque nisi a natura docetur, ita supernatur
lium, qui ad vitam futuram spectant, nihil extra, praeter aut contra Scripturam, nihil nisi ex Scriptura doceri debere aut posse nisi quis orto naturam in suo genere perfectam, Scripturam vero minus perfectam statuat, ac proinde magis in natura Deum, qu1m in Scriptura sapuisse. Io. Earum vero Traditionum, quae ad disciplinam pertinent, distinctiones illae sunt propriae, quae a Pontificiis in hac caussa adferri solent. I. has esse perpetuas, ut exempli caussa sacros coetus haberi, &c illas temporarias, ut haberi in publico, aut secreto, ante meridiem vel post C. a. has uniuersales esse, Wparticulareis illas. s. alias esse Necessarias, talia Liberas. Nam quaecunque fidei, morum sunt, ea proprio sunt necessaria, aut primo, per se, aut secundario quae ordinatae sunt ad principium suum immutabiliter. II. Cum autem disciplina nihil sit aliud tam iusta auxiliatrix, atque administra
fidei, morum, certa Cilistinctio a nobis statuitur. Nam quaecunque documenta disciplinae sunt, quae genere, specie se fine suo perpetuam, uniuersalem, necessariam ordinationem coniunctionemque habent cum regula fidei, morum, eorum non est traditio nam in Scripturis sacris comprehensa sunt expresso aut analogico.Quaecunque vero in circumstantiis posita sunt, eorum traditiones in Ecclesia esse aut esse posse, verumtamen temporaleis, particulares,, liberas agnoscimus. Ia. Atque harum quidem traditionum quae in circumstantiis versantur lex fertur a Paulo . Cor. I . το συσχtiam aedia o κατὰ ταξιν, honestum decus hordo, quae in singulis Ecclesiis pro commoditate ipsarum procurantur atque ordinantur in re praesente, ut idem Apostolus dicito Cor. 11. Nam ait optimo Seneca Epistola a. quaesim non nisi abraesente monstrantur Aon solesi medicus per epistolas cibi aut baianaei tempus est re vina favenda est. Vetus rouerbium est, gladiatorem in arena orere consutam. Sed harum tamen traditionum certus modus atque duratio tenenda est. Modus, ut exteraum hominem dicantur abligare ad iustum ipsarum usum in veritate, Wsimplicitate, sine superstitione, sine tyrannide, id est permanente libera interni hominis conscientia duratio vero, ut tantisper in Ecclesia obtineant, dum verum, sanctum, iustum legitimumque finem suum assequantur, statu vero mutato abrogentur, ne vero, SmCto, iusto, legitimoque praeiudicent, ut serpente aeneo factum fuisse legimus a rege Egechia. a. Reg. o.
1. TRADITIO quae Graecis m&σιc, Hebraeis Lehac, id est, perceptio, generali significatione omne id complectitur, quod scripto vel sine scripto ad nos peruenit: plerumque tamen de doctrina non scripta, sed ore taenium, quasi per manus tradita in vulgo accipitur. a. Traditio itaque definitur, verbum Dei quod non fuit ab author scriptum, id est, a Deo, aut ab eo homine, ab quo primum fuit Ecclesiae traditum.16 a. Traditionum
149쪽
s. Traditionum multiplex diuisio pro vario respectu in vulgo traditur. Communiter tamen ad duo genera reuocari solent: nam vitae ab auctoribus, aliae a materia denominationem habent. Ab auctoribus nam omnes traditiones vel , Deo, vel ab homine dicuntur profectae. Illae diuinae, hae humanae traditiones appellantur. Amateria: nam aliae dogmaticae, aliae Ethicae appellantur .in utroque genere duae quodammodo species diffusae sunt, quas non incommodo historicas, ceremoniales dixeris. . Diuinae traditiones vocantur quae a Deo h Christo immediath, Prophetisque WApostolis sine scripto Ecclesiae prim dim nascenti traditae fuerunt; quae cum scriptis hodie sint comprehensae, traditiones ilia generali significatione appellantur humanae
vero, quae nuda hominum voluntate excogitatae sunt. S. Dogmaticas sive Ethicas Traditiones vocamus f. 16o8. illas, quae ad fidem, siue ad mores pertinent. Harum perfecta ratio in Scripturis 1 Deo nobis tradita est, ut qui totum consilium suum, sibi gloriosum, nobis salutare, quoad eius fieri a nobis potest, expedit, scripto communicauit. Quapropter nullas in hoc genere traditiones admittimus, quia Scriptura est Morboucoc stilis tota, ut integer sit homo Dei, ad omne opus bonum comparatus, ac proinde omnia in se Complectitur expresso aut analogic quae ad eam rem sunt necessaria. 6. Humanas ergo traditiones de sacra doctrina, moribus, ut quae ab humano ingenio excogitatae, nec in Scripturis expressae sunt, neque ex iis deduci possint, sed vel directo vel obliquo cum iis pugnent, merito reqCimus. . Historicae Traditiones appellantur, rerum a Christo, Apostolis dictarum gestarumque narrationes. Harum quae in verbo non continentur, pro humanis scriptis habendae sunt, ac non veritate, auctoritate cum Canonicis comparandae. 8. Hae autem narrationes ab Euangelistis, Apostolis ideo omissae sunt, tum quia capi a nobis si perscripta fuissent omnia nunquam potuissent, tum quia ratio Communis earum perfecto Scripturis continetur, ut credamus IESUM esse CHRISTUM filium Dei, credentesque vitam habeamus per nomen eius. s. eremoniales traditiones vocantur ritus quidam non scripti ad ordinem decorum pertinentes. In his duo consideranda unum essentiale ceremoniarum, illud honestum, ordinatum quod in ritibus est, utpote ipsa utilitas, aedificatio proximi. Alterum accidentale, id est, ipsae circumstantiae, modus, tempus, loCus, personae, Q. Io. Ipsum essentiale decori, ordinis nam ceremonias Testamenti Veteris figurales antiquatas constat quia rebus dogmaticis, ethicisque coniunctissimun .secundum
genus ipsius in verbo Dei perscriptum est, aeternum est atque immutabile. 1. Cor. Id. Pera do. πάντα δυσχ ιονω καὶ κατά ταξιν raνa; . Accidentale id est, ipsa circum, stantiarum ratio varium est, mutabile. XI. eremoniales autem quaecunque sunt, rect in tria genera distribui a nobis Possunt Vnum bonarum est, alteram malarum, tertium indifferentium, mediarum.12. Bonae dicuntur eae, quae cum sanctitate, aequitate, veritate, honestate, ordine Coniunctae sunt Malae dicuntur, quae cum rebus iisdem pugnant Mediae quae Proratione Personarum, locorum o temporum cum iisdem rebus modo cohaerere, modo
150쪽
Vm DL ESSENTIA DEI ET ATTRIBUTIS ILLIUS.
D diuinae illius Sasientiae, quam obsecum commNniciat Deus, instru-anctito, cristum Sacra Scilicet, actum rat AiactenuS, rettio ordinis ntinc fostulat i is profrio ostentiae illius Subiecto dicamuS quod Deus est. Gnia ero Deus consideratur, EI OSentialiter, qua raSentiae nux, velfe Sonaliter, quia serSoni trinuS noctantum de riori modo 'mus, de
Sentia Dei S attributis illius.
De Deo dicturi, primordia dicendi capiemus a vulgata illa cuiusdam veteris Patris
sententia, de Deo etiam erum dicere periculosum est, ut Consci Cum animis nostris. Deum, o incomprehensam perfectionem suam, mentis nostrae infirmitatem, sermonis
indignitatem, prout in se est, a nobis mente concipi, quod de ipso mente concipimus dicto exprimi non posse in tantum velimus de essentia eius Cognoscere, dicere, quantum pro modulo nostro cognosci a nobis .enuntiari voluit ineo modo, quem nobis praescripsit, qui duplex est. a. Duo sunt enim documentorum genera, quibus ad sui cognitionem nos adducit, pro numero scilice respectuum, quos habent ij, quibus se Salutariter cogno- f. 6os. scendum praebere decreuit. Hi autem duo sunt, omines , Aristiani:
qua homines enim , Deus Naturae documentis nos informat in essentiae suae cognitione Rom. I. o. qu, Christiani vero, Scripturae, unde videmus tum gratiam non tollere naturam, sed contra naturam perficere,, naturam Supra naturam evehere, tum naturam Scripturae subordinatam esse .per Consequens pessimo facere eos,
qui natura, aduersus authorem naturae, Caduersus Scripturam qua perficitur, abutuntur ex natura igitur, Scriptura Deum esse, Cessentiam esse se qualis sit essentia Dei videbimus. s. Esse Deum, Nam, declarat abundo, tum quatenus spectatur in communi. i. qui res omnes, quae sunt tam in coelo vim in terra Complectitur, tum qua spectatur in singulario dicitur natura, cum adiectione numiana. . In natura illa communi, luculentissim testantur rerum causae, motus, qui non possunt esse in infinitum, sed requirunt necessario causam unam primam, quaesit causa omnium quae sunt, . nullo sito primum mouens unum, quod omnia movev quae mouenturo , nullo moueatur; quod Deum appellamus. S. In natura nostra humana, communes notiones, principia, quae omnibus hominibus, etiam barbaris, innata sunt quae eorum, qui inter humanas athei maximo videri volunt, vellere aurem non desinunt quae ipsis volentibus ex mente, corde ipsorum euelli non possunt perspicuo demonstrant Deum esse, qui tales in ipsis ciet motus, quibus redduntur Pano1Orvios, Comnes homines docentur Deum esse. 6. Quaerere, an esse Deum Scriptura testetur, ineptum, impium est, cum pagella sacrorum Biblioriim nulla, locupletissimis super hac re testimoniis vacet, quibus Christiani homines, de veritate Dei pleno persuasi esse possint. q. Cognitio ex naturae documentis, quod Deus sit, ex iisdem patet Deum essentiam esse, quia omnibus consentientibus, essentia prior, nobilior est accidente, Deus prima caussa essentiarum exprimum mouens omnium est, ex thes