장음표시 사용
321쪽
Patrem supplicans, intercedens pro nobis, ut Sacerdos noster, diceret, Verbum
tuum est veritas Dan. i. i. Hia. IX'. 6o.
. Tanta enim est verum Scripturae sacrae, ut diuina veritas, quae quidem est per sermonem in hoc seculo communicabilis, cum Scriptura Sacra sit αντιceopocadeo ut nihil diuinae veritatis illius salutaris extra Scripturam sacram hic exstare possit, & nihil in hac Scriptura, quod idem non sit diuinae illius veritatis. s. lucet autem diuina illa veritas tum in rebus ipsis, tum in oratione ad res significandas adhibita, omnibus, singulis, ubique, semper quo nomine eam Basilius optimo αλσει- -ναιν υνιον --llauit. 6. Ac in rebus quidem, sermone Scripturae sacrae tanta est veritas, ut Scriptura sacra sacrae illi Theolo(f. et So)giae, de qua anto diximus, conformarii diuina symmetria respondens ei sola sibi in hoc argumento laudem hanc vindicet, quod vera, iusta, sancta, perfectaque sit diuinitus, Wdiuino modo. i. Diuinitus; quia expressum est speculum veritatis, iustitiae, sanctitatis ., perfectionis Dei, conditionisque nostrae qualiscunque fuit, est, aut futura est haec in
oculis nostris per Dei prouidentiam, gratiam expositum. I. Cor. a. a. a. m. a. 18. Iacob. 8. 3. S. Diuino autem modo quia nec ad humanae sapientiae modum exarata est, nec verbis humanae sapientiae sed rebus, verbis humanam quamuis sapientiam exsuperantibus. I. Cor. X., a.
s. In rebus etenim vera est Scriptura sacra, quia verissimo exponit veram me logiam ac proinde nihil falsi docet, nihilque non docet veri, quod Deus de se suisque rebus voluerit exponi Ecclesiae suae , quod intersit a nobis sciri Achao.
io. Eodem quoque argumento iusta est diuinitus, quia nihil iniusti docet plano, nihilque iusti non docet quod ex iure est secundum naturam, gratiam, officiumque singulorum se quicquid est facti, illud exponens iustissimo. 11. Quod enim facta iniusta, sermonesque iniusti in Scriptura narrantur, id de iustitia Scripturae nequicquam detrahit quia, iniusto narrantur ut lacta sunt,&iusto
nobis ad exemplum, ut vitemus ea, exponuntur. ia. Nec obstat quod in exemplis rerum iniustarum narrandis Scriptura sacra non definit plurimum, quid reprehen oporteat, quid ferri, quid excusari possit nam ea demum est virtus historiae, ut causas, consilia, facta, euentaque narret quam simplicissimo quaestionem vero iusti, iniusti permittat legentibus extra perturbationem, ne qua gratiae aut simultatis species inesse dicatur aut suspicionis ansa praebeatur. Nam quaestioni iusti, iniusti suus est extra An -xistit historiam locus in Scrip
13. Sancia quoque haec Scriptura merito reipsa dicitur, quia nihil profani aut profano docet, iusique sancti non docet, aeque Mon retios, conuenienter institutioni nostrae.1 . Denique si rem ipsam, argumentum Scripturae spectemus, scriptionum omnium est fersectissima , tum quia nillil in se labis imperfectionisque, ne in minima quidem sui parte habet, tum quia perfectissimam veritatem, iustitiam, sanctitatem exponit perfectissime, tanquam diuina fax praeferens diuinam lucem salutaris illius&verae Theologiae a Pere. I. q.
I S. Quemadmodum autem contemplatione rerum quas Scriptura tradit hae laudes proprie ac singulariter ipsi tribuuntur: sic etiam de sermone uniuerso, singulis eius partibus affirmamus.16. Verus enim est Scripturae sermo se a falso plano alienus, adeo ut ne apex
322쪽
TREsE TREOLOGICA R. assquidem vel tota unum ex ea sit praeteriturum, quin complemento suo, veritate rerum gestarum aut gerendarum, aetereaeque rationi iusti atque iniusti respondeat. Maire. S. S.
ret. Nam quae figurat dicta aut facta leguntur in Scriptiuis ea non aduersantur veritati Scripturae quia res verae non solum proprio, sed, figurato loquendi aut agendi modo verissimo, quod ad substantiam ipsarum, ostenduntur. 18. Imo vero hic ipse figuratus modus adcommoditatem docendi, gratiam, fidem, autoritatemque interdum conducit magis docendis, delectandis, permovendisque hominibus, quin si proprius aut simplex adhiberetur. Is Nam, in Scripturis traduntur multa, quorum alia nunquam nisi figurato modo exponi possunt: alia vero etsi potuerunt dici, tamen pro ratione temporum anae figurare, posteaque proprio dici oportuit alia denique traduntur, quae figurat proponi
expedit ad utilitatem nostram. ao. Iustus est Scripturae sermo, qui suum cuique tribuit conuenientissimh: rerum veritatem, iusti atque iniusti rationem iusto enuncians. 21. Idem quoque omnino sanctus est qui nihil profano, spurco aut turpiter: sed omnia sancto. Wres etiam turpissimas se a Dc, honesto, grauiter decenter enuntiat.aa. Quapropter etiam refectissimus Scripturae sermo dicendus est, cum nihil omnino falsi, iniusti,, profani habeat sed omnia vera, iusta, sanctaque sine labe vlla f. etsi aut specie labis complectatur Cea ipsa omnia quae in se complectitur accommodatissimo ad res ipsas de quibus agituro ad eos quibus instituendis Scriptura fuit tradita, enuntiet.as. Accommodat ad naturam rerum de quibus agitur Scripturam loqui dicimus, prout res quaeque symbolis verborum scriptioniimque exponi potest. Nam cum oratio nostra sit rerum humanarum, terrestrium, Caspectabilium symbolum; hae autem res ipsae diuinariun caelestium, .spiritualium symbolicae sint fieri aliter non potuit in Scripturis sacris, quin harum rerum symbolis exponerentur illae.a . Neque vero aliter dici potuerunt, ut accommodato nobis quibus hic sermo habetur, Scripturaque tradita fuit diceretur. Nam terrestria nobis dicit Deus, pauci intelligunt ea, paucior ue accipiunt fide: ac proinde res caelestes multo minus intelligentia, fide esse percepturi, si dictae fuissent secus Ioram. s. a. S. Ac proptere omnis virtus, quae orationem efficit laudabilem citra fucum sermonemque humanae sapientiae, per Spiritum Dei in Scriptiuis sacris potentissimo
est explicata.ao. Res enim omnes in eis sunt expositae diverbo, .cατoν, grandes granditer, mediocres mediocriter Cexiles exiliter, omnes denique conuenienter naturae suae, captu mentis noStrae. ai. In primis autem eo mentes nostrae commodissim adiuuantur, quod omnia bene se breuitero perspicu sunt scripto constinata. 28. Bene, vel potius optimo nam nihil melius. as Breviter: nam tot tantaeque res nusquam tam exiguo systemate, tam exiguis libellis, tam pauculis verbis cunctae, aut singulae declarantur.3o. Perspicuo nusquam enim res diuinae magis κατ' ἀνθ-n- caelestes terrestri modo, spirituales accommodato rebus corporeis, infinitae circumscriptis verbis, amplissimae maximaeque pauculis comprehensionibus fuerim traditae ex rerum dignitate, utilitate nostia.
si vero igitur diuinam Scripturae formam concludimus, a solo Dei Spiritu
supra quam dici aut cogitari arte humana possit informatam quae intus veritatem, iustitiam, Sanctitatem habui, velut ab illo aetemo Spitit animatam foris dignitatem
323쪽
aM 3IasE TRllo Locic AR. summam eiusdem virtute illuminatam; rex omni parte perfectionem diuinam atque incomparabilem.
DE GAUSA EFFICIENTE SCRIPTURAE SACRAE.
Tuus Is I. ATQvR ea quidem est sacrae Scripturae dignitas essentialibusque partibus illius ita Confirmatur ut nemo homo. m. res creata ulla vero ac iust e ciens causa illius appellari possit. a. Nam neque amplissimam illam materiam hic ulla creatura unquam per se potuit tradere, quae ne traditam quidem perfecto nunc potest capere neque formam absolutissimam indere quisquam potuit, qui neque in sese, neque penes se habet diuinam perfectionem formae illius quam indat alteri. a. Est igitur Scripturae sacrae, verae illius Theologiae autor, vel causa efficiens sua vi atque absoluta, Deus Creator omnium Pater Filius,in Spiritus sanctus essentia
unus, personae tres in unitate essentiae.
. Effecit autem diuina communicatione .se effectorem illius esse diuinis testificationibus confirmavit. S. Modi communicationis sunt duo, sermo, Scriptura.6. Sermo aut est intemus, spiritualis per Spiritum sanctum cum spiritibus humanis habitus aut extemus siue corporalis fuerit hic, siue corporali modo atque per molun ut loquuntur corporis nunciatus. i. Vterque autem sermonis modus aut immediato apud homines fiuili Deo habitus, aut etiam mediat aduentitio rerum creataram, quascunque foris adhibere placuit, ministerio.
8. In iernus, spiritualis sermo (quem Scriptura pro(Lii 58 prio reuelationem vocat)immediat inde a conditu mundi fuit a Deo habitus cum Angelis, piis hominibus, qui aguntur Spiritu ipsius nam hic idem Spiritus contestatur spiritui nostro filios
Dei nos esse, Wdocet omnem veritatem Rom. 8. 6. I n. 6. a.
s. Mediat vero editus est per Angelos quoscunque visum est, velut administros voluntatis suae se significatus hominibus ex mandato ipsius. Io Eaedirnus vero atque corporalis immediat factus est a persona iiij, quum aetemusso os humano corpore sibi assumpto in unitatem personae, quamuis in sinu Patris, inter homines est conuersatus, narravitque consilium eius his ultimis temporibus, quod superioribus fuerat absconditum Ioan I. 8. II Quum autem mediat habuit sermonem Deus, aut in corpore habuit aliunde
sumpto arctet istoνομίαν; aut corporali modo, quamuis sine corpore affecit sensus audientium, auresque pulsauit sono aut ministerio rerum creatarum, Praesertim hominum seruorumque suorum usus est praedicatione. ra. Scripturam quoque alterum communicationis modum, Deus immediato per se, plurimum vero mediat per seruos suos exaravit.
13. Immediam, aut simpliciter, aut adhibito etiam corporali modo ut quum Lex inscriberetur, Qquum digiti manus humanae visi sunt, conuiuante Belsatrare, in
tectorio parietis inscribentes Eaeod. I. 8 dri ad I Dani. S. S.
I . Mediai vero, totum illud systema Scripturae sacrae, singulae partes illius
324쪽
per seruos Des, dictante, Mammte Spiritu illius, tamquam actuarios vel tabularios
publicos Dei, Ecclesiae, est scriptis consignatum. XS. Haec autem omnia a se profecta esse Deus certissim testificationibus cohprobauit, partim ordinariis, parumque extraordinariis. x6. Axtraorae maria singularesque esu eammes vel signa usta sunt generum: aliae enim sunt mero symbolicae, aliae etiam energeticae. Ir Symbolicae fuerunt eae, quibus solummodo praesentiam suam confirmauit Deus, ut verbo haberetur fides o sibi reuerentia. Ita fuit rubus ardens Moae s. IS. Anerget a vero, quum aut homines ipsos allecit exserta in ipsis operatione sua, aut res etiam alias hominum ipsorum causa, propinquas, longinquas, omneis. Ita fuerunt curationes, flagella, terraemotus, Solis, Lunae stationes retrogressione que tenebrae, similia multa facta in evidentia Spiritus, S designata in omnium oculis potentissimo. Marc. 6. s. Matth. i. S. V X. Xq. , aruu testificationes aliae certis temporibus datae, aliae ad perpetuitatem Deo institutae suntiao. Ad perpetuitatem sunt tres una vim Deus intus exhibet, Spiritus sancti affirmatio altera, quam foris exhibet notas, nimirum euentus, quo fidem suam Dominus, id est, dictorum factoriumue constantiam xveritatem asserit: tertia, quam, nobis unperat exhiberi, nempe sancta Ecclesiae professio denique diu omnes actiones sanctae in Mesesiae obseruandae ex praescripto eius, tum perpessiones in membris illius. a X. Ac omnes Tudem hae testificationum species simul concurrerunt, quo tempore Deus Legem populo suo tradidit S Mosem populo non solum annuente, sed etiam flagitante, publicum esse tabularium voluit, communem interuentorem suo Ecclesiae nomine Estoae. Is , a .aa. Quae res omnino fuit necessaria, ut Lmis ii Mose praesentibus partibus conscriptae sanciretur in posteritatem autoritas, S communis canon sermonum scriptori-que omnium deinceps existeret.
as Sequentibus vero temporibus ad deportationem usque Babylonicam haerest cationes exstiterunt arca Dei, nubes ex qua dabat responsa Deus, Ephod ciun rim S 'ummim, Letalis canono Examen Synecti Mesesiastici ex Sareditatibus, Prophetis constituti quibus modis probata, approbata sunt quaecumq. homines Dei verbis illius dixerunt scripserentque, &in thesaurum Ecclesiae importata,vesut canoni suo conuenientia.
ad Sed quum inde a tempore deportationis sublata arca, illa Dei gloria abluisset, quod Iecheae prophetauerat, c. II., signa Vrim, Thummim periissent; illa
ordinaria duo permanserunt canon Legis, tanquam foederis authentio ex consensu
partium perscripti, Prophetia Loiss remque ex testimonio Dei, Legis in Ecclesia receptarum, S legitimum examen Synedrij quae iuris fuerunt, cum lege; quae facti,
cum veritate, complemento suo comparantis, signaque adiuncta ex iisdem rebus diiudicantis secundiu Lmem. Demi. a. X. ab His igitur modis scripta sacra post deportationem, siue perscripta, siue collecta fuerint ex eo tempore, exammata, probata pro minenticis habita,&penes Miamiam fuerunt deposita, ut in perpetuum vim amnenticam ob erent a6. In temporum autem plenitudine, siue his temporibus vltimis Deus per Filium nos alloquutus est gratia, veritate plenum de quo antecedentes Scripturae Perebbuerant testimonium, Wille antecedentibus vicissim testificatus es Heb. I. D. I. Id.
aet. Ac Fili quidem sermo est canon Scripvirae totius, nostrae fidei constanti a simus:
325쪽
a Ruses 'RROLOGICA R. simus hic enim ipse est per cuius manvinam olim stipantibus Angesis merat tradita, sermonemque ne--ικὰν nunciam nobis, ut sermo aetemus patris.s8. Huic vero sermoni tum illa omnia vetera scripta, ut quae ab ipso fluxerunt, hoc tempore contestantur, tum omnia illa testimoniorum genera quaerunt percurrimus, exceptis temporalibus in extraordinariis symbolica, energetica in ordinariis affidimatio Spiritus sancti, euentus certissimus, sancta Ecclesiae assensio, confessioque constantissima.
as quae autem scripta sunt de hoc sermone ab Euangelistis apostolis, Ecclesia que tradita, ea mediat in Christo per Spiritum suum opera illorum confecit Deus. so. Horum testificationes aliae x Deo sunt, aliae ab hominibus. si A Deo immediato sunt testificationes Patris in Filio per Spiritum, quem inspirauit seruis suis scribentibus,, inspirat credituris.sa Mediat vero, tum extra ordinem signa per seruos Dei edita sermones scri turamque ipsorum confirmantia, heuenta illorum tum ordinario Legis totiusque veteris Scripturae canon examen sanctorum Apostolorum, piorum in Ecclesia, tam eorum qui viderunt, Mitim eorum qui Christo non viso ex auditione crediderunt assensio WEcclesiarum diuina collectio ac constitutio ad huius Scripturae praedicationem ac postremo omnium fides, obsequium fidei et patientia inuicta in crucis grauissimae perpessionibus.ss. Ab hominibus denique, quod impij, infideles ipsi virtute Dei huic ipsi
Scripturae, ex rebus visis, auditis, cognitis, perhibere testimonium ali uniuerso, alij ex parte coacti sunt nec veritati, euidentiae Spiritus, quae in Scripturis emicat, ausi sunt obsistere tanta est veritatis vis atque autoritas.
Tuasi LILLIus ergo Scripturae sacrae, de qua anto diximus, tam multiplex impla dignitas evincit mamfestissimo non posse finem illius non esse amplissimum, finiumque omnium
qui in natura rerum aut supra naturam sunt praestantissimum. a. Ac primum quidem aliquem certum finem Scripturae sacrae esse propositum nemo negauerit, qui aut materiam, aut formam illius, aut efficientem causam summam, adiuuantem, aut instrumentalem reputaturus est. a. Etenim si animantes caeterae natura duce, aut homines ratione rem nullam,
ne ludicram quidem appetunt, nisi propter finem aliquem multo minus dari istud potest, sermonem Dei, id est, diuinam illam caelestemque materiam, diuina plano&caelesti forma, a Deo qui totus est sapientia in Scripturis sacris fuisse expositum sine certi finis contemplatione. . Iisdemque rationibus manifesto vincitur illius finem amplissimum esse oportere: ut nihil de aliis in praesentia dicamus. S. Cum autem Scriptura enarret hominibus totum consilium, voluntatem Dei, quam sciri a nobis in hac Lortio vita interfuit, omnis autem confiiij, voluntatis rectae obiectum sit finis, bonum aliquod propterea in definienda Scriptura pro
326쪽
ratione obiectorum duplicem finem, bonum duplex statuimus, gloriam Dei electorum bonum. Ac ao. i. a. tam a. s.
6. obiectorum enim duo sunt genem; num, quod primum est in intentione agentis atque hoc aut unicum est, aut praecipuum, primarium, summumve appellatur, ex relatione sequentis generis alterius alterum, per quod ad illud summum conten litur quod secundarium vel subordinatum ad finem appellamus . i. Atque in hunc modum gloria Dei proprio aut unicus est, aut summus Scripturae inis in Hectorum salus finis est secundarius, si ad rem ipsam simpliciter attentamus: ex relatione autem, vel secundum rationem ordinis, illa finis primarius, haec secundarius appellatur. S. Gloriam Dei summum, aut etiam si placet unicum esse Scripturae finem in tribus locis sufficiet demonstrari, a natura Dei, a natura communi rerum creatarum onmium,in ab humana nostra. s. A natura Dei. Nam cum Deus sit per omnia infinitus, oesiaexuc, infiniis bonus, adeoque immum, infinitum bonum: non potuit a Munmo bono alius finis a se, aut ab infinito lauod extra controuersiam unicum est finia extra se procurari, aut alibi quam in summo bono, id est, in sese Conquiescere.1o. Quod si aliud honum 1 Deo, aut extra Deum, aut alibi quam in summo bono proprius Scripturae finis statuatur alterum necessario conficitur quod absit aut non esse a Deo Scripturam, aut Deum seipsum abnegare in Scripturis, &renum
II. A natura rerum Nam, ipsa rerum uniuersitasse singulae partes ipsius ab uniuersali causa mouentur uniuerso, particulariter, suoque motu appetunt annunciant uniuersale bonum, id est Deum ipsum, ut principium, finem suum naturae
ordinatione Dan. I. Rom. IX. 6. COOS. I. i. Rom. 8. q.
I a. Sed cum aliae uniuersitatis partes appetitu solum naturae seu in natione moueantur, aliae rationis maximum hic discrimen opus est observari. Is Naturalis enim appetitus creaturis omnibus rationis expertibus, animatis inanimis, sic inest, ut ipsae nihil ordinent, sed ordinentur; non moueant se, sed moueantur; nec mgulae Ur se ad bonum uniuersale tendant quod sola ratio capere potest sed in fines particulares dirigantur a summa illa voluntate Dei, uniuersale bonum finemque ex illis particularibus demonstrante. 1 . Rationalis vero illius appetitus, cuiusmodi Angelorum hominiimque est, comditio aliter se habet, quia, naturali praeest tamquam suo comiti,, suam praeterea singularem quamdam naturam habet 1 S. Atque haec singularis est conditio eius, quod ordinat quidem res particulares quasdam, sed ordinatus, mouet se, sed motus a causa uniuersalii principio suo: respectu vero summi finis, uniuersalis boni si finem hunc nouit, propter eundem agit si non nouit, aberrat ab eo, .se perdit ipsum ad fines particulares contendendo,, conquiescendo in eis. Amor. 28. H. Io . r. 16. A natura igitur hominis vel nostra certissimum est argumentum, ad illum Scripturae finem confirmandum cum recta ratio insita homini a natura sit ea ipsa quae docet hominem per fines particulares ad uniuersales, Mad summum illum atque
uniuersalissimum ut ita dicamus contendere se nihil sit indi ius, quin alias res
creatas expertes rationis eo natura moueri, hominem ratione minimo.iet. Atque hoc Salomo confirmauit dicens, omnes operatus est Iehoua propter se, elimque improbum ad diem mali Prou. 6. d. Christus petiuit oblaturus sacrificium sui ipsius Deo, Patri Glorifica Filium tuum, ut, Filius tuus te glorificet;
Ioan. i. n. nosque in nostris precibus docuit tum primo loco, prima intentione petere,
327쪽
petere, Sanctificetur nomen tum tum extremo utramnmum finem addere, Tutam est
regnum, potentia, gloria uam. 6. Sancti denique onmes suo exemplo, praeshuso documentis idem ostenderimLIg. Ac recta quidem ratio, ut nanuae primum , Deo fuit insita, finem hinaeco ouiti, propter eum fuisset actura si in veritate permansisset prout electis An gelis accidit f. aro1 .is. Sed quia homo, abductus , cognitione vis illius, rectam illam rationem labet clauit peccato suo aberrauit , - summo, rectaque ad finem ordinatione; malum duplex creauit sibi, nimirum culpae, Poenamao. Hic vero materia Deo sapientissimo, misericordia fuit hvita, ut sacram Scripturam propter alterum illum, secundarium finem humano generi moxiberet.
ar. Nam ciabolo, ut princiin autorique mortis, non commisit eam; sed homini, qui arte diaboli circumuentus in mortem eandem corruit, dedit hoc singulare documentum potentissimae iustitiae ac misericordiae suae salutariter. sa. Homini enim aberranti, iacenti in malo,, malum, curationem 1 Moper verbum, Stapturam Sacram demonstrauit, exhibuit, contulitque Dominus. as. Itaque pro eo quod homo ii summo illo sanctissimoque fine aberrabat; simque ignorabat, doctrinam de summo fine comprehendit Scripturis.a . Pro eo quod aberrabat a recta illa ad finem ordinatione, eamque sese homo orabat, doctrinam de homine, de iusta ipsius ad finem summum ordinatione iisdem complexus est. as. Pro eo quod per malum culpae ordinem illum qui fert ad summum finem excluserat, eique ex facto indesinenter renunciabat doctrinam de resipiscentia&fide, id est, de conscientia, renunciatione mali studioque bonio de cognitione iustitiae Dei quae est per fidem, fructibus eius, exposuit illis. a6. Pro eo denique quod per malum poenae homo summo illo ultimoque fine in aeremum erat cariturus Deus tum illud malum homini cognoscendum praebuit in Scriptura sacra, tum liberationem ab illo evitae gloriaeque aetemae Praesentem ac futuram communicationem in communione summi illius boni, quod Deus estia . Deus ergo, quum, finem ultimum, ordinem ad illum in rebus creatis natura bonis atque integris pro sinVlarum modulo, conditione exposuit, Propter se fecit ad gloriam suam, ut qui principium est finis omnium, a summum bonum.
a8. Sed rem hominem utilibus naturae documentis propter vitiositatem ipsius destitutum, a suo fine iustoque ordine alienissimum ad res easdem reuoret, alterum cerae argumentum in Scripturis optimo dicitur exhibere ad laudem gloriae
as. Est quidem gloriosum naturale beneficium Dei sed hoc tamen longe o rio'ius; quia ad beneficium naturae additum quia in hominem non modo imm rentem, sed inimicum, malo merentem conatum quia denique amplius iotentius est priore illo creationis naturaeque integrae illius beneficio. ao. Summum igitur Scripturae, ut naturae totius, finem gloriam Dei esse recto concludimus secundarium vero, salutem eorum hominum, qui postquam suo facto a fine, ordine illius defecissent, instrumento Scripturae ita reuocantur, ut gloriam Dei ex hac gratia cognoscant, praedicent, participent semper aeternam continuationem communione illius perfruantur in Deo Patre per Iesum Christum virtute Spiritus cui soli sapient Wimmortali Deo sit laus, gloria in sempiternum. Amen.
328쪽
DE AUCTORITATE SCRIPTURAL SACRAE.
ETSI is auctoritate crisiurae sacrae inter sicconuenit S ex ciniec dento nostris Massius quodammodo constare fotest quia tamen varia controuertitur , commodum futurum est si is ea breuiter quod ofus videtur ad eramuS.
Tuus I I. SCRIPTURAE sacrae auctoritas consideratur duobus modis primum quidem in sese, deinde respectu nostri nobis. s. Auctoritas eius in sese diuina est, ut secundum omneis Causas quas ante exposuimus probari potest quapropter nec dare, adimere, aut mutare eam, ne ei addere, de ea dedi ere, aut mutare de ea potest ulla humana auctoritas.
s. Respectu nostri id est, nobis diuina est Scripturae L 1 6a auctoritas, primum quia summam auctoritatem illam Deus publico Ecclesiae suae testatus est coram sermone, signis, operibusque maximis, priuatimque obsignat aeterno spiritu suo in conscientia piorum omnium, supereaturali, caelesti luce. . Secundo, quia ministerium adhibuit indubitatum seruorum suorum, ut diuinorum Praeconum notarioremque idoneorum, qui interuenerunt inter Deum, Ecclesiam ipsius ad perpetuam rei veritatem. S Tertio, quia accessit, velut a parte altera contrahente, testimonium Ecclesiae agnoscentis, eassentientis, percipientis, eseruantis illud. 6. Illa vero tanta auctoritas duob modis oppugnatur. Nam ab aliis negatur, tollitur plane, ab aliis minuitur. T. Qui negant, aut uniuerso negant diuinam auctoritatem, testimonia eius, ut Athei aut ex parte, ut ali multi, siue inscientia, siue canina improbitate ducti.8. Qui uniuerso negant, i argumentantur aut . caussis effectisque earum, aut accidentibus quibusdam ut ordine dicturi sumus. s. PRIMUM enim Deum causam Scripturae sacrae efficientem negant esse, hoc modo quod non sit ullum Dei verbum quod si ullum est, Scriptura tamen haec non sit Dei verbum, neque auctoritatem illam, testimonium a Deo obtineat.1o. Esse aliquod Dei verbum demonstrant natura Dei, lux naturalis conscientiae nostrae, communis gentium seculorumque omnium experientia. II. Natura sua Deum esse infinit bonum, .modis omnibus, quis dubitet est autem sermo res bona, bonus modus communicandi boni, qui careat aut abstineat Deus I a Luce naturali hominibus praelucente, id omnes hominus habent constitutum, esse diuinationem aliaque diuinarum communicationum genera ea Deo esse est igitur Dei verbum. Is Communis experientia Deum verbo cum hominibus testatur agere. Nam ipsae gentes a Deo alienae oracula diaboli pro diuinis potius habuerunt, quam ut Dei verbum negare, eoque carere dicerentur: infuisse diuinas communicationes, etiam per impia atque nefaria instrumenta allatas, agnouerunt.1 . Sed communicationem illam diuinam, quae particularis fuit hextraordinaria in populo Dei ostenditur. I S. Scripturam hanc esse Dei verbum commune, ordinarium in populo est, rebus essentialibus atque insitis illius, rassumptis Athe conuicti sunt.16. Nam
329쪽
16. Nam essentiales huius Scripturae partes, materia, forma, diuinae sunt, ydiuinus finis Wquamcunq. Scripturam cum hac comparaueris hanc unam ipsi Athei diuina constitutione sua ceteris antestare sentient, xveritate cogente fatebuntur, nec aliam ullam proferri posse. ret. Auctoritatem vero intestimonium quia Deo obtinere hanc Scripturam negant, ij meridie lucere neiant. Habet enim Scriptura, habuit, habebim semper in Ecclesia extra, diuina virtute, veritate atque Complemento. 18. Virtute: nam, semper eam spiritu suo confirmauit, suis temporibus aspectabili significatione,, demonstratione Spiritus praesentiaeque suae.1s. Veritate: nam Scriptura sacra usque adeo est veritas, ut cum vero in reh. diuinis posito conuerti debeati hoc modo Tota Dei doctrina quae quidem hic est in hac vita communicabilis est Scriptura sacra, Scriptura sacra est tota doctrina Dei communicabilis, diuinam in se ex omni parte conuenientiam cum vero, singulaeque partes illius inter se consensionem habent. ao. Complemento nam ne tota quidem aut apex unus de sacra Scriptura praeterit, quin omnia in eadem comprehensa fuerint, sint, futura sint, acciderint, accidant, accisura sint illo Dei consilio .manu. a I. SECvNDo, materiam Scripturae diuinam esse negant primum quia secus videtur ipsis deinde quia si diuina esset, res diuinas integro continent postremo autem, quia non exstant omnes partes illius quorum secundum non videtur eis, tertium videntur sibi certis euidentibusque probationibus ostendere. aa. Inconsequenter eos argumentari constat, qui ita dicunt, Non videtur nobis, Non est igitur. Nam quod summaturale et spiritale est, id supernaturali ac spirituali videtur luce proinde iis videri non potest qui sola vident naturali luce laque tum propter communem vitiositatem nostram, tum propter studia istorum hominum deprauatissima. f. 1 63 .aa. Res diuinas integro non contineri Scripturis dicunt 'φιλorisc. Nam cum rerum diuinarum aliae sint incommunicabiles, aliae communicabiles communiae bilium vero alias in hac vita non expediat nobiscum communicari, alias expediat: omnino satis est ad integritatem Scripturae, eas res diuinas Scriptura contineri quae
sunt rνisgo. Wr-gacis, id est ut cum Scholasticis loquar scibiles, tacitu utiles, atque has Deus integerrim Scripturis explicauit.a . Omnes Scripturae sacrae partes exstare contra affirmamus. Nam quod nonnullos sacrae Scripturae libros desiderari narrant qui in Scripturis sacris adducuntur, in eo falluntur plurimum qui libros istos, ut sacros, adduci putant: cum nec onmes libri qui in Scriptura sacra adducuntur sacri sint nec ali pro sacris, vel sacrae Scripturae libris habendi sint, quam qui a Spiritu Dei dictatio, seruis eius profecti, de rebus sacris perfecto dicentes, ad singularum, spiritualem Ecclesiae usum pertinentes, o Deo ipso in Ecclesia consecrati, imperatio depositi sunt.
a S TERTIO, formam Scripturae, quam sacram dicimus, diuinam esse negant: quia si internam spectes, eam nec cum diuina veritate, nec cum suis ipsius partib. inter se putant esse ἀναλorον sin autem extemam, negant v ιβόλοrom, cum sermone sit exilis, impropria, dubiaque inpartibus ut putant discrepantibus. 26. Forma cum veritate diuina Scripturam ess ἀναλoto ante confirmauimus: nam, ipsissimam perfectae veritatis doctrinam ea perfecto ostendimus contineri,
Wde ea veritate nihil in hac Scriptura dissimulari quod possit, expediat sciri:
siue totam doctrinam Scripturae cum tota veritate illa communicabili, siue partem Scripturae unam cum altera contuleris. a et Esse aeuso oroCanae docuimus quum de forma Scripturae seorsim dicer
330쪽
mus iam id demum est ae oavo . quod dignitati dicentis, naturae argumenti, eorum conditioni ac captu contemperatum est quae dicitur, traditurae. 28. Exilem vocant, cuius nec dignitatem vident nec imitari possunt, nedum assequi amplitudinem studio aut labore ullo. as. Impropriam eam appellant iudices odiosi quae, proprietate verborum
Constructionisque omnes oratores superat, Creoporum figuraremque luce.so. Dubiam esse quum dicunt, seipsos certo ac non Scripturam arguunt. Nam dubia quaecunque appellantur, aut ex se dubia sunt, aut alieni captus infirmitate Per se, aut per intercurrens, aduentitium accidens quemadmodum visui oculorum nostrorum res aut per se obscurae offeruntur, aut infirmitate visus obscurae videntur esse, interiectoue aliquo medio rem, quamuis Per se Claram, obmurante. si Scriptura autem non per se obscura est, aut dubia sed nostro vitio obscura
videtur esse Quod vitium quid ad Scripturam psa Discrepantes inesse partes negamus Scripturae sacrae, nec unquam id proetaturi sunt Antigraphei cuius admirabilem per omnia consensionem suspicimus.sa. QvARTO , ne diuinam esse eam Scripturam negant, qua homo rem ad caeterarum diuinarum rerum, tum ad naturae huius, adeoque sui ipsius abdicationem
prouocatur.3 . Calumnia Nam is summus finis, plano diuinus est, ut in eo ipso glos ficetur Deus, quod homo conformatur, coniungituro adhaeret Deo reliqua omnia ista respectu aliquo dicuntur fines ad summum hunc finem ordinantur.35. Caeteras diuinas res abdicari falsum est. Nam caetera quidem quae adducunt illi, aut non sunt diuina, sed aequivoco ex opinione illorum appellantur aut si diuina sunt, eorum substantiam Scriptura sacra complectitur.36. Ac renunciare quidem naturae vi nos Scriptura docet, sed huic comptae: nempe ut vera, iusta, sanctaque natura illa redhibeatur quam peccati labe amismus. Id autem vero ex natura est, quod cum primigenia illa, vera, iusta, sanctaque natura conuenit, corruptam exterminat. Hoc enim non abdicare naturam, sed
si in renunciatione nostri ipsorum, iudicium idem Nohis enim perditis renunciamus, ut nos inueniamus saluos in virtute Dei. Non Ergo simpliciter, sed potius secundum id quo perditi sumus, vocamur salutariter ad renunciationem nostri. 38. Harum vero criminationum illa quoque est con Loi6 sectaria, quam illae castissimae scilicet Atheorum mentes solent reiicere, Quod Cantica non pauca, libri etiam exstant, qui nihil diuinum sapiunt sed omnia sermone lasciua,
argumento amatoria.3y. Ac salinus quidem S. quem hoc modo notatum volunt adeo diuinus est sermone, argumento, ut typo solum coniugi humanus sit, diuinus caetera quapropter etiam in grauissimo argumento de filio Dei Hebr. I. adducitur. o. Canticum vero Canticorum nihil est reuera aliud quam eiusdem trai, veritatis fucior expositio, humana verba dicens diuina sapiens xtam ab omni spurcitiaqu1m reliqua scriptura abstinens utcunque loci illius ab imperitis, malitiosis mentibus torqueantur in contumeliam Dei, peraiciem ipsorum. r. vImo, in effectu Scripturam esse diuinam negant, quia odor est mortis ad mortem o si qua sunt eiusmodi. a. Inepto vero causarum locos confundentes argutantur isti. Nam causam proximam, quae istum per se effectum parit, ibidem exponit Apostolus, quum ait ad mortem esse in iis qui pereunt nempe vitiositatem, culpam subiecti, quod non est capax aut stabile operationis ad salutem. Quod autem non Scripturae sacrae sed hominum