장음표시 사용
291쪽
CAP. xxvii. LIBER TERTIUS. et cicius liberatur. Ideo ut dixi in in XX capituli huius multi divites mundi errant in isto, plurimum putantes quod ipsi singulariter habebunt de bonis ab executoribus suis distributis appropria te Sustragium , contigit enim pauperes quantumlibet illi incognitos, plus illis participare, ex quo fuerint aput Deum veriores domini et plus ad honorem Dei usi fuerant de dictis bonis, ut patet ex condicione dominii graci exemplata . . . capitulo huius quinti. Ideo ut tangitur isto capitulo)io magna videtur stultici quod divites superstites non distribuunt pauperibus bona sua, quod meminit beatus
Gregorius IV Dyalogorum capitulo ultimos inter eoinquit sciendum quod lucior ista sit ut bonum quod βο quisque post mor i tem suam Sperat agi per alio agati dum vivit ipse per se. Beacius est quippe liberum exire, quam post vincula libertatem querere debemus itaque presens eculum vel quia iam conspicimus defluxisse tota mente contempnere, quotidiana Deo lacrimarum sacriscia quotidianas carnis eius et sanguinis hostias molare; et orae namque singulariter ictima ab terno interitu animas Salvat sacerdoti autem prodest si se ipsum Deo in
cordis contricione et corporis maceracione mactaverit,
et specialiter si delicta in ipsum dimiserit. Qiti, inquit Gregorius, paSSionis dominice isteria celebramus, debemus ad imitari, quod agimus. Et hec effica memoria passionis et cimit actonii passioni. Christi est causa precipua ministracionis huius venerabilis sacramenti. Unde subdit Gregorius in fine denter dico quia salutari hostia non indigebimus, si ante mortem Deo hostia ipsi fuerimus. Nec sequitur ex dictis istis quod superfluunt Oracione Specia pravors speciales, quia per illas mens oranti caritate ampliori . :'sti' hasiiqaccenditur . et sic prosunt per accidens, sed non plus in the in os
quam oraclo genera S, Si in generat assit tanta caritas
utrobique et sic prodest intencio oratoris, cum hinc 35 accenditur in amore et devocione et sciens quod non
meretur eis in vos tantum diligit ii si si in gracia
precavet peccata sectando frequenciam otiorum operum
et virtutes ad talia requiritur privata intencio oratoris,a6o' ut dicit sanctus Thomas, non quod nemo in purgatorio
'. umerus capituli deest I8. Cod. quo Deo.
292쪽
participabit merito nisi cogitetur private de illo et ut specialius cogitatur, sic ille singulariter alleviatur. Non sic, sed meritum ecclesie et capacitas vel dignitas purgandi mensurant participium allevia cionis et abbreviacionis pene sic quod assistente maiori merit, ecclesies et maiore capacitate purgati plus participatur de therauro ecclesie, licet promerentes nichil cogitaverint de purgando, quia quodlibet meritum ecclesie prodest omnibus et singulus secundum suam dignitatem. Et sic intelligendum est dictum Geronimi positum in decretis decio Consecracione distinc cione V Non mediocriter cum, inquit, pro cunctis animabus psalmus et missa dicitur, nichil minus valet quam si pro quolibet ipSOrum diceretur. Nec obest iis dictis quod accelerentur cum discrecione elemosine pro defunctis, quia de tanto plus meretur ibecclesia et per consequens redundat bonum omni ecclesie et dampnatis. Sed non est credendum quod specialiter anima potentatus liberabitur per huiusmodi multitudinem missarum vel elemosinarum alii capacioribus participantibus, cum communiter paupere mundo incogniti erant et omaior causa huius boni operis, quam dictus potentatus, nam dominacio civilis non tantum promovet ad dictam capacitatem suffragii, Sicut paupertas evangelica.
mostly ex asseccione proprietaria ut plurimum sunt decepti. mih ' ς' Chi istus enim et sui apostoli docent melius esse quod temporalia minutim more pluvie sint dispersa. Ideo dicit Beda i in Epistola ad archiepiscopum 26o Eboracensem quod donacione regum Anglie bonorum oecclesie erant Stultissime. Et Si obicitur quod non prodest iuxta istam sentenciam habere privatos oratores, dicitur probabiliter quod plus officit ecclesie quam proficitis iis aused b, Propter multa Primo quia facit superstites fastu percuti sucu in ordinando post se elemosinas tales perpetuas, secundoque
quia facit bona ecclesie debite distribu pauperibus propter appropriacionem temporalium ad manum mortuam, terci, quia facit divites dimittendo meritum
ia Cod. psalmus e missa dicitur dee St. 29, o Cod. ArchemEhorum.
I l. Decreti tertia pars disr. V, cap. XXIV. 29. Epist ad Egbertum antistitem, igne, to XCIV, p. 22.
293쪽
proprium, de oracione elemosinarii ficte confidere, cum omnes oraciones mundi non prosunt nisi ex dignitate meriti sui capacibus et ille qui plus fervide imitatur Christum in moribus est meriti Christi et sui corporis, mistici magis capax. Et quarto quia multiplicat discolos elemosinarios qui ex in pro porcione, pocris et aliorum victorum generibus perturbant rempublicam, ut ostendit beatus Gregorius in De Cura Pastorali, I capitulo. Tales enim circumveniendo scandali sano simplices. Nemo, o inquit Gregorius. amplius in ecclesii nocet, quam qui Tl se mei are perverse agen habet nomen et Ordinem SanctitatiS. Delin i m . hisisquentem inquit hunc redare uere nullus audet et in in saucii
exemplum culpa vehementer extenditur, quando peccator reality. pro reverericii ordinis honoratur. Vales tanti ponderis 15 pericula fugerent, si veritatis Sente iciam sollicite cogitarent. ι Scandalisa verit, unum, inquit, de pusillis istis qui in me credunt, expedit ei ut Suspendatur mola asinaria 6o in collum eius et demergatur j in profundum maris. Per mola. quippe asinariam secularis vite cruciatus aceto labor exprimitur et per profundam mari extrema dampnacio designatur. Qui ergo ad sanctitatis speciem deductus vel verbo ceteros destruit vel exemplo, melius profecto fuerat ut hunc ad mortem sub seculari habitu terrena acta conStringerent, quam quod sacra officia in ab culpa ruinosa mutabilem ceteris demonstrarent. Quia nimirum si solus caderet, hunc utrumque pena inferni tollerabilior cruciaret. Confidamus ergo de propriis operibus nostris meritoriis, diligendo Christum et ecclesiam SP OnSam suam, habeamusque ipsos et membra eorum in 3 cupida ex dignitate meriti oratores et sic perveniemUS ad statum in quo non sit necesse procuratori Sic orare.
8. Opp. tom. II pag. 4 et Si dist. III, cap. Nemo quippe
294쪽
I cIpIUNT CAPITULA LIBRI UINTI.
Si immury Capitulum primum premittit supposicionem triplicem, Ch/p quarum tercia est quid est ordo atque religio dividitque
totum ordinem christianum in tres partes; et declarando membra probat quod seculares sunt religiosi secundo obiciendo tripliciter quod non sit licitum mendicare. ponendo quid nominis terminorum servit obiectus. Et tercio postquam declaravit quod Christus mendicavit et per consequens quod Fratribus licet sic facere, ostenditque mendicacio sit detestabilis tam in possessionatis quam ioin FratribuS.Chap. I. Capitulum secundum obicit tripliciter quod non licet supra religionem Christi in scriptura sacra traditam novam superaddere et commentando religiones privatas ponit tres conclusiones Prima nisi fuisset christianorum bdesidia, non oportuisset sectas privatorum ordinum introduci secunda conclusio: ulli privati ritus preter illos qui in evangelio fundantur implicite constituunt novum ordinem laude dignum. Tercia: nichil est essenciale alicui ordini nisi declinacio et o peccato et conversacio virtuosa Ex quo primo concludit correlaries quod omnis religiosus incidens inmortale ut sic apostata a suo ordine; secundo quod domus religiosa, dum est in mortali, iniuste occupat quidquid habet et quod omnis peccator ut sic apostatat a Confirmat tripliciter Tercio infert correlari quod nullus
est prior vel alicuius dignitatis in ordine, dum fuerit inmortali: quod probat per Bern hardum et Augustinum des connexione virtutum. Quarto infert quod licet 4 26i domibus religiosis post apostasiam cognitam et tempore 3o
prohibitam incorrectam auferre temporalia, quod probat scriptura autentica. dictis beati Augustini et eviden cla
naturali. 37. servit ita cod. et triglici in cod. 27. Cod. est deest.
295쪽
Capitulum tercium adicit tres conclusiones alias Summa .
quarum prima dicit quod pure religio Christiana est Ch/p sis, quacunque privata perfeccior, quod probat tripliciter;
secunda conclusio nulla obediencia facta reposito in religione privata prodest ad meritum obedienciarii, nisi de quanto inclinat ad principaliter obediendum Christo in observancia mandatorum, quod et probat tripliciter. inferens correlarie, quod repositi debent diligentissime notare in onerando suos subditos consilia evangelica etio precepta tercia conclusio dicit licet votum obediencie factum privato reposito prodest plurimum, tamen per-laccius foret simpliciter pure sub Christo unanimiter militare. Et declarat tripliciter periculum hodie intrandi religiones privatas Contra vero obicit: primo, quod
1 strenuus miles intraret religionem ad destruendum errore claustralium et declarando oppositum ostendit quid itatem et formam obediencie et quomodo vera humilitas habet octo condiciones sufricientes pro regula cuiuslibet ordinis christiani; secundo obicitur per hoc a quod secundum doctores oportet subditum obedire in actibus neutris suo reposito, et declarando sensum huius ostendit, quod in actibus vocatis neutris obedire
debet subditus solius Christi consiliis et quod resistendo inprudenti reposito obeditur, tercio obicitur per hoca, quod ingressus in religionem delet peccata et habet 61' multa cilia comoda; sed declarando modum quo hoc
proficit, ostendit quod stat secularem ex tam perfecta obediencia ante vel ampliUS promereri. Capitulum quartum premittens hanc maximam fidei Chap. IV. So quod oportet omnem christianum in moribus sequi Christum, secundo Supponens tres supposicione de Christo, probat tercio tripliciter quod fuit humanitus Summe pauper. Prima racio tenet ex hoc quod venit ad destruendum gentilitatem civilem, secundo ex hoc 3 quod vixit vitam perfectissimam viatoris, tercia ex effectu quomodo vixit totam iacionem suam in artissima paupertate et confirmat ex dictis beati Augustini et Bern hardi.
Capitulum inuintum dubita si Christuc dominatus Chap. V. o fuit civiliter, et secundo, principaliter recitando quinque modos regnandi Christi exponit eviden cias et oppo-
296쪽
DE CIVILI DOMINIO. CAΡ. XXVII. Summary. Siciones domini Ard machani secundo tollit eviden clasquibus credi posset quod Christus habuit ius ad regnandum civiliter secundo arguit tripliciter contra illud, et tercio suadet simpliciter quod impossibile fuit
Christum habuisse ius ad regnandum civiliter osten bdendo quod regnacio Christi humanitus fuit solum regnacio spiritualis. Et ultimo solvit tres obiectus sophisticos concludens quod Christus fuit optimus homo possibilis faciens cuncta opera Sua ad regulam non declinando vel in minimo a medio iustici vel virtutis, o
ut predicitur. Chap. I. Capitulum Sextum declarat primo ex processu actuum
apoStolorum, quomodo christiana religio ab abbate Christo pro l cesserat, exponens regulam octu plicem 61 christiane religionis Actuum V. Secundo ostendit ibsecundum regulam beati Augustini quod regula clericum regularem SSe proprietarium; et tercio ostendit idem ex regula beati Benedicti addiciens quid dicunt incolniensis et eronimus in hac parte. Chap. VII. Capitulum septimum introducit regulam beati Francisci eto in testimonium 4 vangelice paupertatis et premittendo descrip cionem eius quid nominis declarat per ordinem
eius excellenciam e natura, ex Scriptura et ex gracia.
Ex natura tripliciter: Primo quia illa est statui innocen cie conformior, secundo quia ille est status compendio absissimus beatitudinem acquirendi tercio quia ex me thaphi sic Deus cui est cura de omnibus non potest servis suis in utilibus eis deficere. Et irmando ex dictis Augustini et eronimi declarat quod voluntarie sic pauper non temptat Deum, Sed quid se sollicitat citra omundum. Ex scriptura ostendit, primo quando Christus
predixit paupertatem 'vangelicam ex illo Math. VIII: Vulpes foveas habent; secundo ostendit ex superadditis sanctorum testimoniis quod fuit in persona propria Vere pauper et tercio quod apostoli et eius discipuli 35
conceperunt Sequendo eum Se oportere profiteri paupertatem. Tercio vero ex gracia declaratur tripliciter, primo ex vindicta capta in contravenientes huic, secundo ex inspiracione apostolorum, quando sensum istum docuerant et tercio ex mirabilibus factis per observanciam huius o
SensuSP e quibus concludit quod omnes religiosi
tenentur profiteri et defendere huiusmodi paUpertatem. 262
Si Cod. ostendit quod 37. Cod. Tercia.
297쪽
Capitulum octavum declarando concordiam Sentencie Summary.
domini Archidyaconi, declarat primo quomodo dives C. hap. VIII. pauper accipitur multipliciter in scriptura secundo declarat sex conclusiones per ordinem prima quod in Christo fuisset superfluum civile dominium, secunda quod utentes eisdem ditandi principiis positivis formalibus
servant pro statu presentis miseri altissimam paupertatem, quibus innocenter viventes in statu ingenue sue prim eve originis ditissimi extitissent, tercia quod Christusione dum sit pauper, Sed eciam Summe pauper, Uarta ne dum est catholicum quod Christus fuit pauperrimus. sed pertinaciter defendere oppositum ex maxime hereticum et allegat ad hoc decretalem Exiit quinta cum Christus nedum non iudicavit civiliter, sed impossibilei, fuit ipsum civiliter iudicare, asserere quia iudicavit civiliter est error periculosus religionis Christi seculariter tardativus. Sexta conclusio quod paupertas evangelica inpertinens possessioni temporalium, sed modum habendi
respiciens, potest cum augmento diviciarum nunc augeri, et nunc minui, sicut econtra potest cum privacione eorum nunc minui, nunc augeri. Ultimo declarando quomodo
oportet vitam Christi esse exemplar cuicunque vite Christiani laudabili obicit tripliciter contra Christi pauperiem et dissolvit et c. et Capitulum nonum declarat quomodo non est consili Chap. Xevangelici quod persona ecclesie obliget se perpetuo
et bet ad carenciam possessionis vel usus singulari temporalium. quem non licet pro loco et tempore variare, sed satis est Christianum cum Deo pangere quod non conSUmat 3o vel occupet bona ecclesie nisi de quanto opus est ad suum officium. Et inferendo tres conclusiones declarat
triplicem usum possessionum atque dominii Secundo movendo dubium si Petrus fuit proprietarius post apo stolatum ex hoc, quod legitur habuisse navem, dissolvit 35 dubium et recitando glossas palliatas conciliorum ipsas specificat et confirmat ex sentencia Bede quomodo proprietatis asseccio est dissolucionis Christiane religionis cauSa precipua, tercio arguit tripliciter contra fucum dicentem quod consilia non obligant generaliter et pro in Semper, detegendo Sensum Storum neque dua tantum tunicas habeatis addendo, quod de quanto Christianus vivit striccius in esculenciis et tegumentis cum corresponden cia habitus mentis, de tanto vivit religiosius;
quarto obicit tripliciter probando sollicitudinem licere
298쪽
DE CIVILI DOMINIO. CAP. XXVII. Summary clericis, cum Apostolus fuit sollicitus et declarando quodlibet sollicitari circa communia ostendunt quomodo
meum, tuum et UUm sapiunt in Scripturam. Secundo
arguendo ex oracione dominica et gestis patrum utriusque testamenti ac probando et respondendo ad duplex argu bmentum movet dubium, si licet pape civiliter dominari. Chap. X. Capitulum decimum arguit quintupliciter contra evangelicam paupertatem. Primum argumentum inducit quomodo secundum Aristotelem divi cie sunt necessarie ad
felicitatem et distinguendo de felicitate triplici ostendit ioquod philosophi iudicarent paupertatem esse necesSariam Christiano cuilibet in puro lumine naturali. Secunda a jracio movet per hoc quod omnis virtus consistit in medio et declarando distinc cionem virtutum theologicarum ab aliis, declarat quomodo paupertas tenet medium Ibtercia haci, arguit compossibilitatem diviciarum et felicitatis de Abraham, Job et David. et declarando quomodo isti tres precipue ex imita cione paupertatis Christi erant adeo gloriosi; declarat hoc singulatim de quolibet et specialiter de David, movendo dubium, quare o David riguravit regnum Christi, licet ipse non regnavit vel iudicavit civiliter, quod probat ex sentencia sancti Thome Quarto arguit tripliciter ex sentencia domini Ard machani quod di vicie plus sonant inperfeccionem evangelicam quam paupertas. Et detegendo equivoca abcionem probat quintupliciter, quod paupertas evangelica est perlaccior quam divicie seculares, Secundo quod carencia civilitatis est perfecta simpliciter, carencia autem paupertatis est illius perlaccionis, quod si est perpetua, condempnat subiectum. Tercio probat quod carencia 3 opossessionis civilis est perlaccior quam civilis possessio et declarando quomodo una paupertas excedit aliam secundum speciem is et gradum specie, declarat
quomodo paupertates reponuntur citi tenere quinto principaliter arguit civile dominium sapit inper-3,laccionem, tunc maius Saperet maiorem inperfeccionem, et negando consequenciam declarat conclusionem quintu- membrem, ostendendo quod canoni facio divitum non 6 arguit sanctitatem eorum super paupere S Secundo
principaliter arguit: si bonum est dominari civiliter, o
melius foret extensius dominari et negando consequen-
299쪽
ciam. declarat quomodo oportet dominium ponere in Summury mensura tercio principaliter quod dominium civile sit naturali ter iccius, quies est sibi superadditum; et
declarando oppositum diffuse declarat commendacionem evangelice paupertati S.
Capitulum indecimum dubitando si licet clericis Chub xl dominari civiliter, ponit conclusionem, quod nulli puro clerico pro tempore gracie inue est huiusmodi licet
civiliter dominari. Pr, cuius declaracione premittitio primo quid nominis clerici ex testimonio Augustini et Jeronimi cum deteccione equivocacionis termini, ponitque quid nominis dominacionis civilis, cum declaracione parcium descrip cionis. Et tercio fundat sentenciam ex illo Luc. XXII Neges dominantur eorum, Uo et i, sentencia Crisostomi concludit triplicem veritatem prima quod humilitas sufficit pro regula christiana, secunda quod correpcio est illicita nisi correptus inferior fuerit correptore et tercia est quod habere primatum secularem est civiliter dominari; et annectit quomodo duplicitera equivoce convenit hominem habere civile dominium, scilicet formaliter et materialiter multis modis.
Capitulum duodecimum probat quintupliciter quod Chap. XII.
illicitum est clerico dominari civiliter; primo ex sentencia Geronimi aliorum sanctorum, qua ponunt et clericos per ioc differre laycis secundo ex hoc 263 quod civile clericorum dominium non est fundabile exscriptura quod probat duplici racione ronica, tercio per io, quod omni clericus lebet esse precipuus
Sequax Christi summe pauperis et confirmat hoc tripli-3ociter quarto per hoc quod civilitas fuit reclusa a sacerdotibus veteris testamenti; et confirmat hoc multipliciter exemplo beati Clementis, probans incidentaliter quod omnia debent esse communia et quod hec sentencia debet omnibus predicari quinto arguit hoc idem 3, per locum a maiori de sacerdotibus Pharaonis allegans ad hoc originem et confirmans illud tripliciter de omnibus bonis ecclesie universalia communia. Capitulum tredecimum obicit per hoc quod a tempore ilia p. XIII. beati Silvestri stetit dolacio ecclesie per sanctos plUrimos o confirmata et concedendo quod do tacto ecclesie est meritoria, distinguendo de dolacione triplici ponit triplicem causam quare dolacio in temporalibus potest
300쪽
Summary es Se meritoria, et declarando quomodo occasione huius secundum tres gradus clerici declinarunt ad seculum, ostendit ex sentencia Ard machani et racione octo OnclusioneS, quarum una est quod stat clericum habere
quotlibet temporalia atque dominia sine clerici domina bcione servata altissima paupertate. Et ultima conclusio est quod omnes sancti clerici renuent dolacionem civilem, de usu et naturali dominio contentati, quod probat tam racione quam cronica de vita Augustini et Bernhardi.
Et post ponit septem differen cias inter naturale dominium oet civile ostenditque quomodo dominium dicitur tripliciter, et facta distinc cione multiplici de partibus dominii concludit finaliter, quod licet dolaci l ecclesie cleri- 63 corum cum temporalibus sit licita utrobique tamen status prim evus fuit securior, meritorior atque perlaccior ibquod probat specialiter ex sufficiencia naturalis dominii. hap. XIV. Capitulum decimum quartum allegat primo legem Anglie de forma dominandi ecclesie in perpetuam elemosinam quod licitum est clericis civiliter dominari; secundo allegat iura civilia quod res sacre nullius in dio bonis sunt, tercio allegat triplicem legem canonicam tripartitam, et confirmando ex dictis doctorum iuris canonici quarto obicit et solvit per hoc quod licet clericis habere patrimonium cum beneficio ecclesiastico, et in illa materia elicit quatuordecim conclusioneS 25 notabiles quarum quinta est: si per possibile bona ecclesie dedicata forent melius per laycos quam per clericos distributa, foret ecclesie utilius et legalius, quia complacencius, quod ablata forent a clericis et limitata ministerio laycorum. Et alia conclusio est: quicunque 3 oclericus habitualiter proprietari abutitur bonis ecclesie, debet redargui tanquam hereticus, ex quibus elicit
correlarie, quod nedum licet dominis, sed tenentur auferre a sic abutentibus bona ecclesie . Chap. XV. Capitulum decimum quintum venatur primam ut 35 peculam qua arguitur omne actus civiles competere licenter clericis, et tenendo contrarium describit actum civilem et docendo tres conclusiones detegit equivocacionem dacionis et accepcionis et quod officium sacerdotum Christi nominatur tripliciter in scriptura et o