장음표시 사용
51쪽
risterminat naturas; ac j mi separatio 7-da , mristerminario corum, sunt deinceps, idest , conscquenter opinabantur stilicet Pythagorici corpora interiecto vacuo inuicem disterminari, ut suis quaeque finibus circumscriberentur nec inuicem partium permistione confunderentur. Hinc procliue isela vim illaminatura corporibus inditam, qua vacuum illa disterminans praecauetur, Contiguatiuam denominare cui Vt opponeretur eo dem corporum facultas, qua suu quaeque in locum rapiuntur, reiecto Gravitatis, ac Levitatis vocabulo, Vartuti Cotinuatiuae nomen huic m-dere placuit. Verum hisce virtutibus P. Magnus non pro sua sapientia nomen secie, quippe quod rebus non conuenit . . - 'A KEt Primo quidem si virtus contiguatiua vacuu 1m
pedit, haec enim ut ipse ait Paragri Lisdst avuum' se a
im agens naturale quod prohibet locum Ube acuum ab Omm ut 4. . corpore , nulla vis contiguatiua vacuum efficiet a visaIiqua contiguatiua vacuum efficit, si vacuum aliquod
dari P. Magno credimus; non igitur a contiguatiua virtute vacuum praecauetur. istamPvionis veritas inta
notescet, si Authori concedas in fistula superne clausa a Mercurio vi sua grauitatis descendente relictum spatatium esse prorsus inane sic enim ratiocinori Mercuri, grauitia vacuum efficii a qui grauitas omnis est quaedam Vixtus contiguatiua;aliqua igitur virtus contigua tiua vacuum efficiat, necesse ζst TVt autem Grauitatem tum re, tum nomm Virtut cisis ca
52쪽
Grauia no mouentur, ut homogeneis' lentur
dem virtus contiguatiua sit, nisi ut cum P. Magno Pa-xagr. Lusest Racuum loquax, avis esseniua, reconseruati tia contiguitatis sphaerar m Terrae, Aqua, aeris, aliorumqμφcorpomum mixtorum securium proportionem elementi aedθm nantis. At terram fieri aqua contermina aquam terrae, ac aeri interijci, aerem subsidentibus aquis emi nere, huiusque ordinis perturbationem aegre permit' tere, quid facit, nisi sua cuiusque grauitas, aut leuitaS
Grauitatem igitur in earum 1rtutum numerum, qua contiguatiuae dicuntur, ecipiendam esse nemo iuro negauerit.
Qiud enim grauitate, aut leuitate praedita stat coriapora, nisi ut suis a sedibus auulsa eo remeare possint PQuidue certis motibus ipsa se agunt, nisi ut in hac r ruunt uersitate locum quem suae grauitatis, seu leuitatis species expetit', obtineant morpora vero non sit pli citer , sed comtarat grauia dici , seu levia , manifesto indicio est, quod aquas cum aere comparetur, grauis,
terrae collata, leuis censetur . Nam si unico corpor , vel pluribus plane homogeneis,rerum uniuersitas con staret , nihil vel graue esset , vel leue
Cum itaque corpus quodcunque graue ob idipsum, quia graue est, in reliqua corpora, quibus dispar est
grauitatis momentum, suas vires exerceat; non homo genea respicit, quibus continuo nexu copule dux .sed hererogenea quae contingat ideoque grauitas notiti continuatiua virtus est, sed contiguatiua quandoquidem casu accidit , ut aqua ex aere delapsa in aquam intacidari, cui copuletur cum tamen ideo aqua descendat ut aer, ac terra interliciatur IV.
Deinde praerupta e rupe si praeceps bos dilabatur vi suae grauitatis descendit; an ut cum caeteris bobus in
53쪽
vnum contanuum bouem coalescat inscendit ex aquae fundo lignum sibi dimissum nec tamen cum reliquis eiusdem generis ignis continuationem affectat. Non igitur icuit . quaecunque,aut grauitas virtus continua tiua est, u Corpus certum in locum deserat, Vt homogeneis continuum fiat; sed in contiguatiuarum tantum numero est reponendi, quippe quae efficit , ut graue leuiori subsit , grauiori vero leue superemineat. Non itaque vis vacuum impediens est virtus contigua tiua, quamuis ex quodam contiguitatis appetitu vacuum praecaueri contingat. Ne vero ex singulari mixtorum forma illud prouenire suspiceris, quod suum quaeque in locum tenden
tia continuationem cum homogeneis non quaerant place ne elementa perscrutari, aesinquireres, num CD rum tartes a ciuita , Cum ad xeliquas redeunt, illis co
pulari expetandi Terra sane nisi hinc exordium sume rre renuas ex altiori loco delapsa se quidem vi grauitatatis innatae reliqua telluri contiguam sistit, nemini tatameia,quamuis oculis emissi iij circumspectanti, etiamnum videre licuit eam vi orauit alis continuate conne
xam reliquis terrae partibus cohaerere . At, inquis, ter
rae parte vi Axauitatis Circa univorsi centrum sese ii
sphaeram disponunt. HOCCincire Ecli ACris Continuu8Ouidn plura contigua phtaram aemulentur - , Quanduam , quoniam in huius sphaericae dispositio nis mentionem incidi, illud quasi praeteriens animadia
uertas, velim , quod terra in sphaeram conformatio se cundaxius quidam grauitatis enectus censeri debet, qui rectum corporum ordinem consequitur Posito namque Centro , ad quod comparata corpora suas sedes obtineatio ita vetulia centro propiora, alia remotiora stat;
54쪽
sines nisi terra elementorum omnium grauisiimutata sele disponeret in sphaeram , cuius partes extrema a centro aeque absunt, fieret ut corporis grauioris par ab uniuersi centro longius abesset, quam leuiori, cum tamen grauia maiore evectant centri propinquitate. Quid autem obstat, quin huiusmodi sphaericam figuram terra consequatur, etiamsi partes contigua tan tum nullo continuo nexu coniungantur Immo XJJS, quae mox de fluidis in sphaeram se consermantibus dicentur constabit terram longa iacilius sphaericam sua perficiem aemulari , si eius minima non connectantur quam si num continuum corpus ponatur. Quid quod terrae innata ariditas, si ab omni aquarum humentisque corporis con Unercio seiungatur, respuit hanc descendentium eius partiruncum reliquis copulatione Qui igitur fieri potest steterne innata grauitas sit virtus continuationem expetens, quam innata pariter sic citas si quidem terra lancera sit adeo respuit, ut vel ipsi pulueri impressa non delenda huiusce veritatis vestigia facile possis contemplari
At si ad reliqua elementa Aquam, Aexem, agnem quamuis enim hunc non viderim supra aerem no
tamen P. Magno illum in de excludentiassentior, cum ratio suadeat calidissimis, ac leuissimis spiritibus supremum inter elementa locum deberi, quOS, Vt loqui
tu Aristor. a. meteor.summa I. cap. . propter consue
tudinem vocamus ignem, qua de re alibi opportunius Oculos, animumque transferamus, res satis caeca est, ab aspectus iudicio remota, ac ne mentiar, quod apud Comicum est in Mercat. a. i. mi in pectome incerti certant
decem, nec quid corde nuncum si capiam, scio lud magis in scholis decantatum, quam actu. aquam agglutinari,
55쪽
mare continuum esse aeris partium continuationi de igne pax Mio Peripateticorum nemo litem in te tae 'mobrem si eo audaciae prouehar, ut fluido rum corporum,cuiusmodi sunt aer, aqua, Continua'tionem in ambiguo collocem, non temere Vereor n quod ille ait, apud omnes Perimteticae reipublica magistratus meum sit nomen , de velut perturbatae Phil 1bphiae reus traducar. Sed ut ut sit quae anceps animus concepit , depromam , ut eluceat grauitati, ac leuitati satis confidenter factum virtuti continuatiuae vocabulum; cum vix ullum in rerum uniuersitate corpus re periatur, quod naturali motu cieatur, ut suis homingeneis continuo nem copuletur quamuis cum homo genea sint eiusdem generis grauitate , seu leuitate prae dita , in unum , eundemque locum secundum sua C
trem LCentro aequaliter disiuneriim consciant. Rem
ipsim putemus. Quoniam vero aqua magis sub sensum cadit , quam Iaaer, in eam animum , si placet, Oculo quoque in- aquaris tendamus, dispiciamusque, num unus continuus bi- .sti z. quo ille sit , qui in lirdria contine dur. Et quidem silansii iudice res transigatur, nihil certi pro continui
tate natu potest: Nam 61 Cudus inter a partes nul-Iam videt intercapedinem, non Continuo nexia in ariter
illas suspicari licet quandoquidem non raro Contin git, ligna, &lapides scindi, iterumque opificis induta strin eo contactu sibi inuicem fragmenta congruere ,
ut solius contactus citra omnem nexum tamdiu nuta Oculo exhibeatur argumentum, dum manus fi ustum alterum arreptum trahens , reliquo non consequente ,
imposturam revelet. Quidni igitur , si veritatem coniecturis persequi datur, aquae particulas utpote humidas ,
56쪽
midas, alienoque termino fac ile terminabiles, contatingentium corporum figuram induentes , sibi mutuo citra omnem nexum adhaerere suspicemur jum a nus unam aqua particulam ad se trahens nihil oculo exhibeat, quo viso pro particularum cotinuatione sententiam ferat Mon enim magis stillam , qui continuus dicitur,liquo consequitur, quam si contiguus tantum poneretur. Qu.ecunque vero citra omnem dubitatio
nis aleam continuo vinculo colligantur, non ea sunt, quae tam leui negotio ad inuicem seiungantur.
1 sensu relicto ad rationem prouocas. Simile, in hi ... , . quis, simili Rudς. in eundemque locum confluunt; aqua conii , senisi homogenei, quibus nullum est dissidium , o pulentur,qui id praestent heterogenea, quibus inuicem non conuenies Si vero aquae aqua non continuatur,adatomos plane redigatur, necesse est quid enim potius
minor minori, quam maiori maior aqua partIcula is continuetur At si in atomos aqua restinatur, continuum corpus , cui illa insidet, ex atomis pariter Om- . poni facile uincitur atomos autem sincera Philos phia eliminat
Egregie sane . Sed dic bdes nonne homogenea in eundem confluunt locum , quia similis grauitatis spe cies silmilam in uniuersis eorum dispositionem exigit,
ut sese mutuo confoventia, ac ab hostili aggressione tutantia diutius perseuerent At utrumque fine aeque consequentur, si contigua tantum, ac si continua existant Certe aureae scobis ramenta homogenea sunt, uin unum locum, nisi casu alia aliis dissipentur, con fluunt nec tamen in unum continuum corpus coale scunt. Qui d autem elementi partes similes coniunia, quin etiam ea,
santuri cum id nus citi suturum sit
57쪽
quae copulantur, dissimilia esse debeant, ut in se inu cem genria debitam assequantur accidentium com
plexioncm, quam porro eorum,nio, ac mixtio consequatur.
. Quam ui autem contiguas quae particulas esse mih DJ
persuadeam , non tamen auuam in Geometrica ato Aqua nmos omni quantitate carentes re1olutam Cen 1eo,Villam Eb, risis
cuit Galilao lib. de duabus nouis scient ij dialog 1 pagi s '' i. sed tantum tu minima Physica a Deo nos sumo hic aquam omnino sinceram nulli aliorum corporum pQrmistam, cum quibus potest coniungi diuisionem citra substantiae interitum recipientia semperque di uisibilia, vi alibi Deo dante explicabitur nullam enim
molem ex atomis componi, Geometria adulterinis no fucata Coloribus, vel ab inuitis extorquet. Qu'd si aut
fluctuans undarum motris , aut ad Concavo sinu TC-
plendos facilis lapsus, aut lucis per intima transmitten dae pariens natura , aquam in atomos minime quantas resolutam argueret aerem non facile ex motu quiesce tem, tenuissimasque, vel ad momentum , cauernulas respuentem , ac longem novi perspicuitate praeditum, in minores pariter atomos res , lutum censere aequulm
tari potest aquam igitur in sua minima Physica com minutam opinari, rationi magis est consentaneum Plura sunt, quae mihi hanc mentem iniecerunt Cuenim mecum ipse putarem, quemadmodum solida corpora diuisioni resistunt, aceruus autem minorum corporum, puta scrupulorum , faCilius aditum prςbet transeunti,&quo minora huius ιOdi corpuscula, eo minus obsistum , t in tritici aceruo, milli , arenaeque minus ut experiri licet in eam descendi sentemiam,
58쪽
fluida corpora mobili cedero existimarem , quia e
h. . ., minima nullo inuicem nexu copulaturi ideoque
iidim fidi corpus in aqua descendens no totam aquam deorsum. ut prem iiij, s lapidi imponeretur aut ligno, totum 'rpidem aut lignu deorsum urgeret, sed eas sesum, quae obuiae sunt impellit, via alias loco pellunt, non enim penetrare se mutuo possunt; ac proinde minima supremam aquae superficiem constituentia coguntur assurgere, quantu seri descendentis in aqua corpori moles. hoc fortasse colligitur , cur interluida Ita ma-J tis, alia minus obsistan corporibus, quae per ea m*cis fidum uentur: Si nimirum dicatur, ea minus resistere , quo- et T. tum minima physica minora sunt quandoquidem si- - - quaeque substantia sibi certam statuit accidentium complexionem, ita certam expetit molem , citri quam subsistere nequeat; adeoque, sicut omnes non eandem exigunt qualitatum intensionem, ita nec ominibus aequa conuenit quantitatis moles Hinc id aere minus repugnare descendentibus grauibus u in
aquam , quia minimorum aeris moles superatur a mole minimorum aqueorum: procliue est opinari ; nam
videmus astius vestigia imprimi minutissimo pulueri , Quam crassiusculis arenis. Cur vero magis obsistant ea corpora,quorum minima particulς maiores simi , perspicuum fiet, si aceruit maiorum globorum hinc, inde aliarum minuscularupitularum considerabis: Cum enim una particula ut plurimum incumbat duabus, aut etiam pluribus vivi impetus a descendente corpore impressi destendat debet eas, quibus insistit, propellere Au autem maiores sunt, Lips, difficilius OcQmOuζHtur, kpluribus vel saltem maioribus innixuntur parriculis, atque ideo
59쪽
maiori minimpetu ut maiores istae particulae recedente docum Impellantibus reli aquam. At quando particula minores stat , uis, minori impulsu indigent, Vt loco pellanitur, S minoribus particulis insi-1ωntes eas facilius disterminant, seque mediae inter illas intercapedini insinuaue lacumque destendet C
pori concedunt. QEx quibus ulterius m Iicabis,cur aquae aliae aliis gra uiores maiora serant pondera agitque resistant Quja, . s. th, is, videlicet aliarum crassiora sunt minima, aliarum vero 'IPIT tenuiora , siue id contingat, quia non omnes aquς ejus dem plane sunt species, siue quia is admiscentur alio rum corporum minima inter se valde diuersa , quae cum inimis aqueis copulata efficiunt,ut huius liquidi pax
liccitae , in quas diuiditur, maiores sint, quam aberi fuidi; ac proinde magis resistaut . Si nainibus longemioribus sollicitatur mare,quam flumina quia illi adimiscetur sal, his aut non adeo crassa corpora. Quam uis non negarim aliunde etiam variat aquartam est stentiam , quia scilicet unius minima magis rara sunt, ideoque etiam in specie leuiora Placetne iam sividorum motum qui uationis
quibos dam Hi ixinx, uisi in superficiem terrae centro Jaedualiter, hoc est sphaerice Circumsiusam es di nota Cur qua
nunc, expenderes Hinc quoque non contemnendum . Miam dis .
pro neganda fluidorum coni nuatione argumentu exumpet: Mea cest ratio, ut cum Poeta loquar Adelph. v. i. Et Manimum induco meum. Quid enim solidum ex aere calathoides, ubi minor basis terram attigerit, subsistit, eiusque paries supremae, quamuis circumfuso aere grauiores, longius tamen abstini a centro, nec in ista aerem des endunt Id plano particularum conti-
60쪽
nuationi tribuendum videtur: nam si scobina corpus illud in tenuissima ramenta dissolueris,etiamsi scobem calathoidi concavo vasi inclusam,plano corpori superponas, remoto vase statim defluunt ramenta, reiecta calathoidi figi a conum aemulantur: sublato nimirum vinculo, quo particulae omnes detinebantur, ne una moueri posset, quin caeterae consequerentur si
stitur eo spora minime fluida dis upto tantum nς Ha
qui eorum particulas colligabat, suidorum naturam aemulantur , an temere prolapsus censebitur, qui cor
porum suopte ingenio fluidorum minima physica nullo nexu inuicem copulari existimet Neutiquam sane haec enim sententia satis dilucide explanat, quo taliaempacto sui dasphaericam illam figuram assequantur cidquod aegre praestare poterunt, qui huiusmodi particulas continuatas censent, arbitrantes se quaerentibus, cur eam figuram fluida assectent iecisse satis, si1 decantatum illud inculcarint, Sic est ingenium. Non diffiteor eo demum deueniendum nobis esse, ut uniuscuiusqueriaturam Consequentium csiectaui radicem agnoscamus, Philosopho tamen veritatis cupido adnitendum
est, siquo modo exploratas habere queat rationes, qui bus propositum sibi finem natura persequitur.
Cum itaque fluida eo inter cetera consilio opifex na tura molita sit, ut solidiorum corporum rima ser- mearent, nihil erat quod superuacaneo vinculo partes alternis propemodum momentis dissoluendas colligaret D Quamobrem dissolutae huiusmodi particu , nisi tantum impetus conceperint, e pro itere ac re
Wllere eas valeant, quibus insiistunt ut, cum ab aliquo premuntur, coni ligit id consili capiunt, quod c