장음표시 사용
41쪽
cum duo essent, aliquot saecula uno animo rexerunt Imperium , cuinq; diuersis ex familiis regnarent, concordiam quam ne fratres quidem habere priuati possiunt,Reges tutati sunt. qui cum plenum, Grum , integrum haberent imperium, Ἀρραν constituerunt, neq; antc Fanaaenem Leonide filium Lacedaemone regnauit, qui non paruerit Ephoris, quin se ab illis multari sit pallius Addantur Nerua, Traianus, Adrianus, isq; ad Commodum, principes uniuersi Romani,&iam labente republica, Gaudius is, qui Gothos maXimo nullo superauit, qui nisi breuis aeui fuisset, in pristinam dignitatem Veterem l candorem Remp. restituisset. Nec Omittatur maior Theodosius, quem Principem Hispania dedit, cuiuis laudatissimorum Imperatorum, vel pace, vel bello comparandus. Jare confitemini quaeso coelestis imaginem Rcipubliciae Principem csse. At mali nonnulli sucrunt non Principes illi quidem, sed Principatus euersor S. quemadmodum enim pulchrum, c bonum, honestum, de utile, coire inter se dicimus: sic ea omnia in Principem quadrare contendimus. Vertim si placet, ne glorientur illi, Principatum enervasse cum nos In Respui, non simus inuecti quas ipsi laudant, B amplectuntur: par pari reseramus, mordeamus sic homines, nc loqui diutius ausint, atq; iis, quae supra
42쪽
34 VgNTUR E COICI insecatam di ista fuit libertatem nam veram in Pi iii cipatu profitemur esse adiiciamus nonnullarum ciuitatum errata, de illa quidem Palmaria Lis L. E. pectabamus hoc quidem mirabamurq si tibi sic res
abiret, ne gratiam referres, qualem merentur Principatus hostibus. v T. Incipiamus igitur ab exte nis quas illi semper habent in ore sitq; Lacedaemoniorum prima, quoniam est immortalis. Videnturne vobis igitur pulchre partani fecisse, condemnato Phebida, qui in media pace Thebanam occupauerat arcem, ipsos tamen nihilominus quam male partam iudicauerant, Cadmeam retinuisse ' quid qui deum ciuem absoluerunt, qui Atheniensibus nihil molientibus, pacem l colentibus, Pyreum voluit occupare, praedaq; ex pacato, tanqua e hostico duxitJquid cum Lycurgus aurum Sparta perniciem esse putasset, urbe* penitus exegisset, sine quo ea Ciuitas diu, plurimum i floruerat, qua deuictis Atheniensibus Lysander pecuniam miserat, accipiendam publice decreuerunt: priuatis vcri capitalem statuere poenam, si qui aurum habere deprehensus esses
quasi ver non edixerint ipsi priuatis, accipienda pecunia; quid illis esset agendum Itaq; neglecta poena,
opes sibi quoesiere priuati, interiitq; Lacedaemon. quid ' non ne Ams,d Rex, adolescens aretrius in carcire fuit stangulatus una cum Matre, de Auia Snullam
43쪽
nullam aliam ob causam, quam quod servare ciuitatem, quod Lycurgi leges ab inferis X citare decreuerat, suerat a conatus. Haec si oratorie dicerentur si ornate, si copiose, quae nunc a me breui, nuda, atq; incompta dicuntur: quo flumine, qua ubertate dicerentur quibus exaggerarentur figuris quanta visaraumentorum esset quo cXplicarentur, atq; etiam
deplorarentur artifici, Sed mihi satis est, qua gesta sunt attingere, ut intelligatur in omni Reipublicae flatu aliquando peccatum esse.Inclytae Solonis habentur leges prudentissima putatur Atheniensium Ciuitas, quoties tamen Dii boni peccauit j cxpequidem non sine magno Reipub detrimento Classa duces, vicitores, tropheoq; insignes popularis necauit amentia: quam rem unus Socrates Philosophus ausus dicitur dissuadere. Quid de Cimonis exilio dicam S qui cum Lacedaemoniis fauere insimularetur, patriamq; prodere , cum instructi Atheniensium acies esset, cum Laccdaemoniis manum iam a collatura, Cimonii se patria purgaret inter suos dimicaturus accessit: qui cum ab in maicis pelleretur, arma inter suos diuisit, 3 ut acriter pro patria imgnarent si hortatus qui omnes illo praelio ceciderunt, Victosq; poenituit Athenienses, de expulisse Cimonem. clarissimorum, atq; sortissimorum virorum sera tandem miseratio capit. Sed quid opus
44쪽
3s . VENTVR Cog Crest multis Cladis in Sicilia acceptae, qua penitus cor ruit Atheniensium potentia, periit i libertas, quae certior sui causa quam Alcibiades ad iudicium re-Uocatu S, atq; damnatus*qui se vivere Atheniensibus minatus cst ostensurum, praestitit Vltimum tamen, maXimum i Athenarum excidium, eiusdem
Alcibiadis abdicatio nouorum i ducum substitutio peperit qui eloquar hemistoclem in quem nemo negat ingratissimos Athenienses suille quid Aristidem memorem qui ob id unum iustus est exulare qu6d iustitia caeteris excelleret, quόd iusti sibi
nomen coparasset. potitum omnes peragrare Resp. innumerabilia certe patebunt errata, quόd si ad Romanam peruenero, ita x summam illam fCelicitatem
Principii prudelia potius quam fortuna tribuit tot conumerabo peccata, ut&me, de vos simul fastidiucapiat. satis igitur suerit in duabus ciuitatibus, quarualtera ab optimatibus, altera gubernabatur a populo ostendiste no minora, in laudatis Reip. administra d: generibus esse, quam in Principatu peccata. est n. haec imbecillitas humana naturae certe si non erraremus, Di potius quam homines iudicaremur: tantaq; efferremur superbia, ut numen illud supremumqu6d solu errore vacat precari non dignaremur, sulmen V, atq; diuina negligeremus ultione: cum nunc etiaιrostrae ignauiae, atq; humilitatis oscii vix sup
45쪽
MONARCAVI PRIMUS. ros metuamus.Sit igitur haec summa, Monarchiam
quae nius iniperio regitur, si modo Princeps ille sit qui praesit, qui l gubernet, optima costituere Remp. Vnde diuinus ille Plato urbe so licissima, ac fortun tissima acterebat fore, cui Philosophi praesideret. Philosophos aute n6 intelligebat eos, qui philosopharetur, quiq Philosophoria scripta percurrerent. Sed sapienteS, vere litato nomine dignos quόd si sapiente viati omnibus seculis dissicissimu suit inuenire, quid de multis cessebimusJHoc quide certissima una cli, ut
uno ducimur Deo, ut una per uniuersa fluente Natura vivimus, Ut non utrim Ur OmneS, atq; adeo
molles haec tota calore sic uni Principi parendum esse reor, atq; milii persuadeo, si unius hominis prudentia mundus regi potuisset omnis, Deum Opt. Max unum gentibus omnibus Principem suisse daturum. Et quoniam mortalcm cile hominem oportebat, alterum alteri suisse successurum, Deo auspice, atq; author vel certe primum illum ab orbe c5dito regem ad eundem suisse victurum uersum,
atq; corruptum, Volente Deo, cuius non est authoritas vilis coercita limitibus. Quoniam autem procul admodum abest, tanta visit vis in hominum natura pro regionum, temporum i ratione , principes mittuntur a Deo. Dicat aliquiScur non omnes
boni facile quidem rc spondebitur,4Itrem supe
46쪽
VENTVR Cogerrum, atq; hominum regem bonos semper Princeps voluisse, malitia tamen deprauatos humana nec dubito Deum malos regnare aliquando passum, ut populorum puniretur flagitia scelera comprimeret, corta eret, emendaret. Sed tamen sint licet Dei ministri, malos tamen Principes non appello. Itaq; magnopere iucundissime Laeli vobis omnibus gaudendum arbitror, qu id eam videritis aetatem, in qua sit Aetruria verum Principatu adepta, spera reci positis posteris quoq; vestris eadem principatus forma fruendum .dicerem, d libenter quidem, dicerem quam Verum, quam germanum, quam legitimum Principatum agnoscam sed vereor ne rudi, atq; inerti vulgo, atq; prudentioribus tiam videar assentari. quod vitili libero homine indignissimum autumo. nec tantum ego oratione proficere possum, quantum vobis est exploratum, qui quόd viuitis, qu6d homines estis, quὀd ciues, qu id liberi, qu id pati Lmonia non amisistis: quoties domos, quoties VXores, quoties liberos, quoties templa, atq; delubra cernitis , vestri Principis aspicitis beneficia, ni
Cos Mo, Secundum Deum immortalem, acceptu referre debetis. Sed haec vobis notissima sunt, nec Senenses ingratos hactenus credidi. Quare non hortabor vos ad fidem seruandam; ad hunc statum Ciuitatis tuendum ouoniam vos satis inflammatos
47쪽
csse noui, meum praesertim Laelium, cui a maioribus traditum esse scio, 3 haereditario iure relictum M diceam ut colat familiam; atq; obseruet: quod tuus Parens diligentissime Laeli curauit.Itaq; septimo Clementi gratissimus suit, hominum exactissimo consideratori, &Gens Placida semper custodiuit, atq; ut spero culto diei. Vertim de iis hactenus. Multa restant de Principatu dicenda varie, ac copiose a Philosophis disputata quaeri nempe solet, haereditate, an dele tu sint Principes instituendi liberumne imperium uni committendum, an certi sirenaildum legibus. Post crό ab incunabilis Principem, atq; ab ipsis nutricis uberibus, ad summum usq; prouehunt quae Omnia non enarrari paucis, non breui tradi polliunt oratione. Nam QOpinionibus cert, tur, S rationeSin Omne parte non contemnendae seruntur illud conuenit inter omnes Princjpem solutum legibus esse oportere, Ut temporibus medea
tur Reipublicae se a in tot formas vertat, ut de Proteo, ac Vertunia fabulari solent quot Rcipublice tempora pollulabunt si tamen Princeps fuerit, que descripsimus, legibus sua sponte parebit, ut caeteris exemplo sit obediendi Aristoteli delectu creari principes placet, Barbarumq; cxistimatina redit rium principatum, ea credo ratione u id cum de communi agatur salute, ac talicitate, non nisi probatissimum
48쪽
4 VENTvlli COECIbatissimu quemq; deleetum iri putat, atq; optim V. Sed haec res ut ego censeo cautionem habet.Primuenim quaerendum est a quibus nam deligendus sit Princeps,constant enim imperitum vulgus opinione duci, pnaecibus, authoritate, spe, metu, plerumq; etiam precio. Itaq; qui vulgo credit facile fallitui non enim pluries vertitur fluit, refluitq; Euripus quam Vulgus . nunquam igitur huic monstro coquidem sui stagio renuntiandi Principis facultas comittetur. Restat igitur, ut creetur a paucis, in quo
primitia veredum est ne sit apud multitudinem inuidiae praesertim si seueriorem Principem diXerint, depopulo minus obsequentem illud etiam cauendum videtur, ne inter eos ipsos quibus latio suffragii data est oriatur dissensio, quόd nemo non iudicet se quam caeteros principatu digniorem fit enim
saepenumero, ut propter meliorum discordiam,vincant obtineant aeteriores. Sunt praeterea quidam vulpium astu calliditate, fraude, versutiis, atq; fallaciis, qui cum virtutem simulauerint dissimulauerintq; vitia, ubi prinatim ad honores peruenerunt, ubi metuere leges desierunt, vulpinam Xuunt Vestem, quales sunt tales videri volunt, tyrannicosq; gerunt spiritus. hinc ortum est vulgatum iam trito sermone prouerbium, honoribus ostendi mores.Si
meam cygd sententia interponere dc ut alui de ore
49쪽
coelum tangere mihi fas est, haereditarium probabo Principem, non qu id degenere non cernantur plurimi, optimis parentibus, atq; fortissimis pessimi, ac
flagitiosissimi prognati sibi. Sed quonia quaecunq;
mortales a runt erroribus sunt obnoxia, ducationem multum valere., si bona sit,liberalis,d quae tandem Principem deceat existimo .in qua primum illud privcipi solet, ne Principes suturi delitiis cia eruetur , fiantu cffoeminati, ne quid turpe, ne quid obscoenum audiant, vi ctiam inter ludendum cum per aetatem poterunt, regium aliquid moliantur, ut audire controuersias aequalium, de iisq; iudicare,& poenas,& praemia largiri pro merito praesente magistro, qui eum corrigat, atq; plectan, si perperam iudicarit. prodest etiam adolescentem Principem iam designatum, adsistere parenti, vel ius dicenti, vel legationes CXterarum gentium audienti, vel munus aliquod publicum obeunti, ut a tenera, dociliq; discat aetate Reipub administrandae rationem Plato paucis quidem verbis, sed tamen omnia complectentibus, atq; ut dici solet succi plenis Persarum Regum scribit c lucationem; qui lactantur quidem a nutricibus, caetera per Eunuchos geruntur quibus Persae maxima quaeq; credere non dubitant ii membra componunt, dantq; operam, ut pulcherrimi evadant, ac pernicissimi. Septimo ver anno, via religione primus suinatur
50쪽
suma tr auspicium Zoroastri Magiam, quae diuinum continet cultum, regiasq; pueri docentur leges ut vidclicet nullum aetatis tempus, ecquo prinaum intelligere coeperint, absint a religione, patriisq; institutis. Venatione praeterea XCrcentur, ac
frequenter equitant: quartodecimo quacuo magi stris anno traditur futurus Rex Sapientissimo, quo magiam, ut diximus; Fortissimo, uncte rem milita rem Iustissimo, a quo aequabilitatem in omnes acci pit, semperq; vera est iubetur: Temperati ilimo, qui cum voluptatibus succumbere, perturbationibus opprimi vetat, ira, caeterisq; peccatis, atq; vitiis arcet, insignit 1 virtutibus. Sed haoc ut diximus alias copiosius satis enim longa sui orati, nimiumq; diu vos tenui iniare quoniam , ut diei tempus est, curanda sunt corpora, s totis pectoribus amplectimini principatum, d Deum in principe veneramini, de sic labetote, tantum pollere pri sicipem, ut a maximo Christianorum Philosopho rum, SanctiSsmoq; Paulo, non solum bono parere iubeamur, atq; legitimo, sed a recto deflectenti 5 nihil tramite propter Deum , cuius cingi cm praesesert a quo munus, authoritatem l susccpit. Sed iam me ipsum accuso, qui posse non mihi videor perorare.finiam igitur, antequam deserar. XL. Nos qui