장음표시 사용
191쪽
iti Lib. I. De gentem e ct conrupti
caeterisque accidentibus corporeis, quq duplicia sunt; quidans incompleta, vel quasi partialia, quae ex propria natura parti,
uon toti conuenilit,ut relationes partium inter sese,&ad totum; atq;etia generatio,&corruptio lubstantialis, & his similia, de quorum subiecto costat, quod non sit compositum, se a partes ipsae, nepe forma, vel materia: quare de his no procedit quaestio, sed de aliis, quae conueni ut quide cdposito, atq; etiam materi , ut quantitas,&reliqua accideria eorporea, de quibus merito dubitatur, an in hac, vel portus in illo sint tanquam ita proprio subiecto. Sed adhuc subiectu duplex esse potest, inlic-sionis,&denominationis, ut in simitate constat, cuias subicctum inhaesionis est nasus, denominationis vero totus homo, qui denominatur simus a simitate existente in solo naso: non ergo inquirimus de subiecto denominationis, sed inhaesionis tantum. Qi,od adhuc est duplex, proximum,&remotum; proximum eli, cui proxime inhaeret accidentia, remotum, cui in-har rent ratione proximi. Procedit autem quaestio de subiecto inhaesionis proximo, non remoto. Et prima opinio allerit vo cise compositum, sed materiam et ita Aue troes in lib. de substantia orbis,& i. lib. Physico mTU .s . quibus locis docet in materia prima esse quasdam dimensiones interminatas illi coaevas, hoc est a principio , quo creataci , et inhaerentes,& nunquam ab ea separabiles sed ingenerabiles, atque incorruptibiles. Per dimetiones aute interminatas intelligit quantitatem, quae quantum est ex parte ipsius mat rix, in qua inhaere coiec cerili aliquam raritatem , vel dentitatem, nec certum terminusuae in agnituditiis, aut paruitatis, nec
aliquam determinatam figuram postulat, quamuis a parte rei determinatam semper figuram habeat, atque etiam aliquem terminum magnitudinis , aut paruitatis secudum exigentiam riuae substantialis. Quantitatem igitur interminatam asseriecti eiu nuda materia tanquam in proprio subiecto, & semper
cum ea persevcrare eadem numero in omnibus generationibus, & corruptionibus:& cu c cera accidentia corporea inhqrcant subiecto mediante quantitate, in eadem materia esse. Ita etiam sentiunt Simplicius i. lib. Phys texi .c'. Philop.r .lib. det generat. text. 3 3.& O. Ammonius in Praedi eam et o qu1titatis.
Gregor. in x. d. I I. q. t. arti c. i. Aureo l. apud Capreol. d. ii. q. r. iaargum . contras. conci Marsilius I. lib. de generat. q. T.Venetus
in summa de gen. capri . Agidius et . Metaph. q. . Nimphus 8. Meta. disp. . Zimara theorem. c.& a quibusdam citatur pro
hac lententia D. Tho. Hi A. d. I i . q. r. art. h. quaestiuncula . Sediolum ea refert ad propositum illius quaestionis, no sequitur,
192쪽
cap. IV. Trin. III. Cuei. VIII, i .
Sed tribus modis intelligitur haec sententia a recutioribus, qui eam sequuntur. Multi enim solam,& nudam materia asserunt esse iubiectam proximum quantitatis,& ommu accidentium materialium; ita ut ipsa per sh, de sine adminiculo fotinae iussicies sit ad recipi eda haec omnia accidentia, de formam ad id non esse ullo modo necessariam, quainuis no pol si t esse materia in rerum natura sine illa materialiter:&ua L, recipienda accidentia solum se habeat quasi comitateri unde
cum non dependeat receptio accidetium in materia ex unione formae cum ea, nec etiam desinunt esse in materia per s eparationem formarum, sed eadem numero, tuae erant in corra
Pro, permanent in genito. Alij vero materiam quidem subiectum inhaesionis omnium accidenti uelle concedunt, no ta men nudam, sed prius unitam formae; ita ut no possit ea naturaliter recipere sine forma: sed non ideo dicunt formam esset aliquo mddo subiectum eorum etiam partiale, nam ossiciun subiecti sola materia exercet; sed quia exilientia actualis materiae per quam est in rerum natura, ex se est imperfectissima, sicut materia ipsa r Sc propterea non potest materia per illan existere naturaliter, nisi unita,& quasi fulcita per forma; uec etiam potest sustentare naturaliter accidentia, nisi tu sormata, quia per informationem quasi perficitur, atque fulcitur existentia eius, ut possit esse subiectum eorum :cta sequenter assem runt separata sorma in corruptione coni positi delinere accia dentia omnia, quae erant in materia, nec permauere eadem numero in re genita, quae erant in corrupta. Ita Coni in b. I. lib. de serierat.cap. .quaesti .arti c. l.& alij.
Alii denique cum primis,&secundis conueniunt lueo, ibaquod tota materia sit subiectum accidentium , sed dependenter a forma id habere docent, non tamen ut a causa sor- mali extrinseca,ut secandi, sed tamquam ab e Scienti, a qua procedit in hoc genere quantitas, & consequenter cTtera accidentia, ita ut a prima forma, quam n interia habuit, Processerint tanquam ab efficienti , a formis vero succedentibus laquam a conseruante in genere causae essicientis : quin non repugnat eumdem numero effectum conseruari a Deo per diuersas causas secudas sibi luccedentes. Et quod de qua,titate dicitur, de caeteris accidentibus, in quibus conueniunt corpora genita cum corruptis intelligunt; de his vero , ita quibus dii limitia sunt, alterunt, de nouo procedere a noua
forma. Et ideo nec omnia accidentia rei, quae corrumpitur, 'permanere eade numero in re genita, nec omnia esse numero
diuella, sed quaticatu cu ins,in quibus similias ut,permaneret eandem
193쪽
Lib. I. Te generatione o com t. '
samdem numero : caetera vero,in quibus disterunt corrumpicum substantia,& alia numero diuersa procedere a forma g niti,quia licet silmilia possint adiuersis conseruari eadem numero, sed diuersa non possunt, nisi a diuersis essicientibus
Probant autem, quod materia sit subiectum accidentium,
in quo omnes isti aut hores conueniunt, testimoniis Aristo t. r. lib.de Gener. c. . tex. x .& lib L. tex. x .ubi ait, quod dum una elementu transmutatur in aliud , non corrumpuntur omnia
occidentia, sed permanent in genito illa omnia,in quibus a
similantur, ut quando ex aere generatur aqua, permanent in aqua genita transparentia, & humiditas aeris, cum non sit a quo corrumpantur. Sed non possunt permanere eadem accidentia, si sint in composito , tanquam in subiecto ; cum non maneat idem compositum: ergo si eadem permanent,erunt in
materia eadem numero permanente:& t. lib. de generat. texr.
s. allelit dispositiones praecedentes pro introductione alicuius formae cum alterationibus, per quas producuntur,versari circa materiam et sentit ergo et se in ea tamquam in subiecto, circa qu od operatur agens. Probatur etiam innumeris pene argumentis ab eisdem , ex quibus haec videntur mihi seligenda , quae maioris momenti sunt. Primum , quia ut aliquid iustentet aliud tamquam sub-chum eius, hoc solum requiritur,& suffcit, quod habeat entitatem realam extra causas, cum actuali existentia, &subsistetia, sed haec habet materia ex se,& non a forma, vel composito, ut in I. lib. Physi probauimus et ergo sum ciens est ex se ad sustentanda accidentia. Quod ex formis substantialibus materialibus confirmari potest quas materia sustentat, tamquam proprium subiectum earum, in quo inhaerent, & a quo depe- dent, non minus, quam accidentales, & hoc ratione propriae existentiae,& subsistentiae, sine quibus non posset eas sustentare, quia quod non existit, nee subsistit in se,& ex se, non potest' alia sustentare: ergo materia sussiciens est, atque idoneum subiectum omnium accidentium.18 Secundo, probat compositum non posse esse subiectum accidentium in homine,in quo uni ea est forma substantialis,&haec spiritualis,ut probabitur i. lib. de anima. Quo supposito ita arguut; quantitas non potest esse in toto homine laquam in subiecto, in quo in hereat, nec potest esse in anima: ergo est
in sola materia. Antecedes quantum ad anima euidens est,naeum sit spiritualis. atque indivisibilis. non est capax quatita is, nec accidentium nrat erialium. Sed probat ut de coposito,
194쪽
naia repugnat accidens immediate unire composito per inhaesionem, quin immediate et lain attingat sua unione mateariam,&formam per modum unius, nam ex his vultis constat compositum,& secundum probabiliorem sententiam non est
alia entitas realis, praeter materiam, formam,& unionem et sed repugnat quantitatem,& accidentia corporea attingere animam rationalem, aurei ullo modo inhaerereressio non minus
Tepugnabit inhaerere composito cuius ipsa est Iorma. Tertium, quia agens natiarale, atque corporeum no potest agere, nisi in subiecto quanto, atque extenso:sed agens a quo Procedit generatio substatialis, agit circa materiam, ta luant circa propria subiectum generationis: ergo generationi prae supponitur materia quanta, & extensa no solum toto tepore alterationii praecedentium, sed in instanti generationis. Probatur cosequentia, quia in illo instanti agens naturale expel. i it a materia unam formam,&introducit alteram : ergo agit
circa illam.Et praeterea in illo in statui materia est subiectum. seuerationis, quae est actio extensa, atque diuisibilis, & ideo non potest recipi, nisi in subiecto diu inbui: in illo autem instanti non habet materia quantitatem praecedentis copositi, quod iam non existit, nec proinde ac ei delia eius, si in eo subiectantur, sed nec potest praeeedere in materia quantitas co-Positi tunc geniti, quia generatio est via ad illua : ergo prior natura via executionis introductione tot Tae substautiari, de ideo prior etiam quantitate ab eadem forma pae et miti Ex
quibus sequitur materiam secum afferre quantitatem , tam quam sibi eoaeuam,&proprium eius subiectum es aliorum que aceidentium materialium. Quartum, agens naturale non introducit formam, nisi it laemateria iam determinata ad illam, potius quam ad aliam pei a dispositiones praeeedetes; sed n5 potes essena ateria disposita, nee determinata in instati generationis, in quo introducitur form a, si accidentia non sint in ea ta quam in subiecto, sed incomposito: ergo ita sentiendu est. Probatur minor, quia licet toto tepore alterationis praecedentis intellisi possit ira teriis disponi receptis dispositionibus in composito corruirpedo;
sed in in stati generationis hoc iam non est: ergo non sermanent di spositiones praecedentes; sed nuda intelligitur nateria omni forma substantiali,&accidentali: nuda aut e materia nopotest elise disposita, nec magis ad hac, quam ad illam formid e termi nata. sed indi Seren s a d omnes. D uod m an i festum est
in genera. ione animalis,ad quam requiritur materia or vani-gataicu anima sit actus corporis Physici,& organici: esse auteorgani
195쪽
xss Lib. I. De generalioue ct corrupi.
organi Lata in instanti generationis repugnat, cum sit nnda,&organi ratio non sit intelligibilis sine quantitate, & acciden-vibus corporeis: ergo nec poterit introduci ab agente naturali una potius forma, qua altera propter desectum determiniis vionis, immo neq; vlla poterit introduci propter defectu dispositionu. Et si dicatur petimo sufficere dispositiones immediato praecedentes, quae licet iam non sint, sed ratione illaru, taut quia eas proximo tempore habuit in se materia, quasi similata manet pro tali forma, potius quam alia recipienda, quod est disposita simul,& determinatam esse. Cotra hoc est, quod habuiste dispositiones tempore proximo, nihil reale in- et insecu est in materia in instanti generation in sed sola denominatio eaeti inseca, ratione cuius, nec disposita, nec determinata tuc exit materia, quia dispositio, & determinatio no sit, nisi pei aliquid reale intrinsecum in re disposita, ac determinata: ergo tale actu duposita, Si determinati non potest intelligi, iii si per aliquid reale,& inti inlecuin actuale in ea: quaresion lusticit denominatio extrinseca ex praecedetibus dat positionibus adqui lita. Si vero dicatur secundo, dispositam esse nateria tu, atque organi ratam in instanti generationis per tu spol :tioues, quas secum asteit in eodem instanti forma iu-troducta, quae licet ab ea plocedanti . . genere cauta emicutis, demuoc genere sint posteriores, sed in genere causae mate-Xi alii, ut p par 2 nateriam pro introductione eiusdem for-n T La .cte possunt ordine naturae. Cotra hoc est, quod ec rei' in nullo genere causae potest esse prior sua causa em- cietae, a qua recipit este, & quam proinde supponit iam exit iantem in reru natura: ergo cum dispositiones istae situ cffe-- ctus eiusde formae, qua proced ut necesse est eam piaesupponant existente in rerum natura, atque adeo informat an materiam, quia nihil intellisitur agere, nisi intelligatur exister
sis Probatur tandem multis experientiis, nam in generatione hominis videmus eo mortuo remanere eadem quantitatem, figura, orgaui Zationem, calorem,& easdem cicatrices, si quas habuit vivus ergo haec, S reliquis accidentia non potet ut elicin toto composito Iam corrupto , sed in sola materia eadem permane irie. Sed respondent non permanere eadem numero, sed specie, videri autem eadem numero propter maximam si,uilitud: iacm,& talia iudicari non quidem ab intellectu, sed alens , qui plane decipitur,&corrigi debet ab intellectu, sicuti iecit ior, atque corrigitur cum iudieat sole, vel stella in loge
breui cile tota terra. Haec tamen solutio aliquid valeret,
ii ii et v et Zeus taliqua Iatio probaui Praedicta accidentia non
196쪽
. Cap. I V. Tr L. III. Quae 3. VIII.
asse eadem nil inero, sed alia distincta, ac de nouo productar sed non solum nulla datur talis ratio, sed potius dantur valde vrgentes, quibus probatur non poste esse alia numero distinctae ergo iudicio sensuum standum est, cum sit rationi cousonitin, ae nullo modo corrigi debent. Probatur minor, quia si illa acacideiuia,quae sunt in cadauere post mortem hominis,sunt distincta numero ab his, quae erant in eodem homine vivo,necesse est assignare aliqua causam determinatam,& particula-Xem aqua producantur:costat vero nullam dari, quia siue n , curali morte ab aliqua interna caula,& naturali, uue violeta, , causa extrinseca intereat homo, nulla talis causa datur, qua possit producere nouam quantitatem, nouam figuram, nouucalorem, & cicatricem , quia plura ex his non sunt necessaria P ro tarma cadaueris, sed impertinenter omnino se habent ast quamlibet generatione nouam. Recursus autem ad uniuersaias causas vel ad primam, a quibus producatur, nullum habed fundanae latum, quia nullus effectus fieri s. litus a causis particularibus .fit a lolis uniuersalibus. vel a prima,nisi urgente ne cessitate,&dcficiete eausa particulari,in proposito vero nulla urget necessitas,ut per se est manifestu;ergo nec talis recursus admitti debet.Et si dicatur urgentem rationem esse,quod ac
cidentia subiectantur in composito,& ideo non pollunt per-: manere eadem numero,sed alia distincta debere fieri, nec dati ausiam particularem, a qua fiant, manifesta petitio principii cst, cum supponatur id, quod probandum est, S pro ratione aiaseratur id,de quo est tota controuersia. Secunda opinio assciit, quantitate, dc caetera accidentia cor- 28 Iporea elli in composito tanquam in proprio adqquato,atquet immediato subiecto inhaesonis , ad materiam vero iam latum ratione in adaequata comparari. II. O.Thomas explesia
se multis suae doctrinae locis, leti praesertim quaestione unica
de spiritualibus creatEIis arti c. 3. ad I S.& I. p.q. s. art. c. Almbertus Magnus in summa de homine par. t. quaestione an nutritio 2At ex simili,art. r. Duran. in I. d. s. q. . Capreol. in L. d. 2 3.q. .conci . t. de 3.&d. g. q. s. conclus c. Caietan. in opus deerate,&eisentia,cap. T. q. ic.SonZin. g. Metaph q. T. & I s. Fe11ar. . contra seu L. cap. 8 I. q.2.& 3.Soto t. libro Plijsq. .&videtur nobis, si non facilior, probabilior tamen, & magis conformis doctrinae,&principiis Aristotelis. Probari posset hoc secudum multis testimoniis Aristotelis, sed praeclara iunt haec .Cap.de substatia in praedicamelis, postquam probauit tam praedicata substatialia,quam accidet alia
xealiter esse in primis substantiis, quae sunt substantiae singu-
197쪽
iro Lib. I. Degeneratione S corrupi.
lates, &realiter de illis praedicari , de uleo et Setundamenturari. omnium praedicatorii, ut i Iomo,animal,viues, corpus, & lub-ctatina,album,autnigrum de Petro,& Ioanne subdit, No ergo xissentibus primu sudis anula impe sibile est aliquid aliorum esse. No imire autem aliorum, non sola uniuersalo, re substantialia praedicata intelligit, sed etiam accidentia, quibus expresse do- .cet substare primas substantias, ergo sentit his destructis petcorruptiDnem non remanere acclaetia,& consequenter in eis
esse tanquam in subiectis, ec non in materia quae permanet. Testunomum hoc praeca pue probat aduersus eos, qui dicunc materia sufficiens subiectum quantitatis,& aliorum acta deu -xium citaria ut in ratione subiecti non dependeat a forma,vel
compotito, & ideo corrupto composito eadem numero a CcIdentia permanere Sed respondent pruno, non loqui Aristote- Iem de primis substantiis in particulari. sed uniuersaliter deoninibusueta vi tensus sit;dem iiis omnibus prinias substan elis , &non senilis de nouo alias nullum accidens earum permanere. ,edlNec tolutio valde aliena est a verbis.& iensu Aristotelis: a verbis quidem, quia exemplum ponit in substantiis particularibus, ut in quodam homine,& quodam animali: a mente vero, Euia Aristoteles non existimauit pollibilem cormptione substantiae, cui non succedat generatro rergo nec p cuit in hoc sensu loqui. Ideo se cudo respondet loqui Aristotelem de corruptione prim rum substantiarum secundum toti suam emitatem, ita ut non solum forma desinat esse, ted etiam materia,sic autem detinentibus pinnis substantus impossibile' est remanere accidera a ., Paec tamen solutio non mira us est co-- tra mente Aristote lis, quam praec edens, quod sic probo. Ari-2ercies non cognouit desitionem substantiae secundum totientitate, quia nΣct'Annihil alio: ergo no potuit de ea loqui Praeterea de materia docuit ei Iesse l. lib. Physesse incorrup-eibit ergo non putauit posti bile, quo prima substantia corrumperetur ex parte materiae. Et si dixeriis loquutum elle ex suppositionecuiusdam impossibilis: probatur elleis uni, , quia
loquitur expresse de primis substantiis, quae veri ' corrum Pu uintur,& asteriis is corruptis, ut pallim contingit, nihil permane. re, hoccst, nullum praedicatum substantiale, nec accidentalerealiter permanere. sentit ergo proprium subiectum accidentium esse compositum,& non materiam. sis Et in hoc I. lib. de generat .cap . ter. 13. asserit generatione subitanti alcm differre ab alteratione ex parte subiecti, quia subiectum alterationis est compositum manens sub utroque Wrmino, hoc est, sub varidi alio cotrario accidenti, in ter quae
198쪽
versatur alteratio ; ut subiectum calefactionis est aqua, vel lignum, quia manet modo sub frigore, quod est terminus a quo, deinde lub calore, qui est terminus ad quem & solum suscipit
mutationem secundum disertas passiones, hoc est, secundu in diuersia accidentia, quae in se recipiens malitur: subicinam vero generationis substat talis est materia prima: ergo sentit alterationem,& caetera accidentia corporea esse in composito tan- qua in in proprio subiecto. Verba eius sunt. Alteratio quidem est, uno manente subiectosnsibili existente transmutatur in eiras pallionibus,aut fontra=iis existentibu .Sed respondent subiectu in alterationis esse compositum, non ratione totius, sed ratione Partis, nempe materiae. Haec tamen solutio non potest esse ad
mentem Aristotelis, qui propriissime loquitur de subiecto inhaesionis, totu vero ratione partis non est subiectum inhaesionis, sed solu denominationis, ut in simitate constat cuium subiectum est homo ratione nasi, non est tamen subiectum inhaesionis homo ratione totius, quia simitas non inhaeret in toto homine, sed in sola parte: dicitur tamen subiectum denominatisnis, quia per inhaerentiam accidetis in una illa parte, in qua sola aptum est inhaerere, denominatur totum ab illo Sr ergo compositum non ratione totius , sed ratione solius pactis est subiectum alterationis: ergo no est subiectum inhaesionis eiuri sed solum denominationis. Quod vero Aristoteles de subiecto inhaesionis loquatur, euides eli,cum dicat, compositum trans mutari per alterationem in propriis passionibus: ergo sentit in se recipere alterationem iplam , quia nihil transmutatur, nisi quod transmutationem in se recipit. Sed clarius hoc idem costat ex s . lib. Phys cap. I. text. s. ubi explicans Aristoteles, quod sit primum,&pro praum subiectum motus simul cum terminis
a quo,& ad que in , ita ait: Alterum enim est . que primum morietur , e,' in quod mouetur , c, ex quo , ut lignum , O rati lum,
se fretum : horum 'autem aliud quidem , quod , aliud vero in quod , aliud autem ex quo , motus manifestum est . quod re lieno est, die Et text. ii. eiusdem libri sic etiam loquit ut de subie-o motus. Primum enim dupliciter eontingit motus esse motum, aut Ut subiem, ut homo mouetur, quia ex albo in nigrum muta- tur i.
Sed probatur ratione, quod materiano possit esse primum, iis re adaequat uni subiectum motus, sed compositum , materia vero ad summum in adaequavam,& remotum. Primo, quia illud est subiectum proprium, dc adaequa tu in accidenti S, quod propriE, Ac adaequale suscipit in se effectum formalem eius,ut subiectiim propriu,&ad equatum albedinis, quod forma trier, L e gener. L et
199쪽
icet Lib. I. De generatione O corrupi.
de adaequale est albiim; sic compos tum suscipit in se primo, de
adaequa te effectum formale motus: materia verb, non nisi in- adaequate,& quasi remote: ergo compositu,& non materia est
primum,& adaequatum subiectu motus Probatur minor, quia formalis effectus motus est moueri, sicut albedinis esse albur sed quod pr in o.& adaequale mouetur quocuque genere motus eth coinpositum: materia vero siue nuda accipiatur, siue informata forma in adaequa te latum sicut pars & ratioue totius
compositi: ergo hoc, &non illa est iubiectum primum,& adsequatum motus, & ex consequenti cui cumque accidentis
producti per motum quia idem est subiectu motus,& termini.
Secundo probatur eadem sententia ex potentiis, & actibus vitalibus, ut ex lentibus externis,& actibus eo Lum , quae cum sint accidentia coi potea, pon ut ut in materia prima tanquam
in proptio,&adaequato subiecto ab opinione opposita. Quod
vero sint potius in composito, tenet expressi Aristotel i lib. de Amma textu 6 s. ubi in hoc ait distingui in homine potentias sensiti uas, tam cognosciti uas , quam appetiti uas ex una Parte, ab intellecta ex altera; quod intelle tus non est potentia organica, hoc est, in organo corporeo inhaerens, sed sp iis tualis inhaerens immedia tu in anima rationali: appetitus autem sensu tuas,& sensus, quorum cognitionem sequitur, sunt Pote ullae organicae, non inhaerentes immediate in anima, sed sui organo corporeo , hoc est , in quadam parte determinata corporis, ut vasus in oculo; unde actus earum inquit) non sunt actus animae immediate, sed totius coniuncti nempe organi compositi ex corpore, Eu anima, siue ex materia , & for-nia, in quo residet potentia sensitiua,ut videre, & audire sunt actus oculorum,&aurium; siue potentiae auditiuae itura aures ipsis, ut in suo proprio organo residentes: ita ut a potentia ipsa sensitiva in illa parte residente eliciantur,& in eadem permaneant Ex quibus haec tria argumenta colligutur. Primum es ipotentiae sensi Duae immediate sunt totius coniuncti,aut comis piasiti ex corpore, & anima; nam ideo vocantur potentiae organicae: ergo immedia id inhaerent in eo, & actus earum proce lit ab eodem taqu.ini a principio proximo, opq rante virtute potentiae, & recipiuntur etiam in eo: ergo sunt in toto comi macto tanquani in proximo subiecto, ut potentia visiua , &actus videndi in oculo,& non in sola materia prima, ut asserit oppolita sententia. Secundum, actiones immanentes hoc di ferunt a transeuntibus, quod istae procedui ab agente,& in eo Dori recipiunt ur, sed transeunt ad passum ab eodem age te di
uersum. ec in illo tanquam in proprio subiecto inhaerent, ut caelefactio
200쪽
Cap. IV. DUI. III. Qita l. VIII. i
calefactio procedit ab igne tanquam ab agente, & transit ad aquam , in qua tanquam in subiecto recipitur: immanentes velo procedunt ab agente, & non transeunt ad passiim distinctum, sed in eodem agento manet tanquam in proprio subiecto, sed actiones sensitiuae sunt immanentes, ut Aristoteles, Ac uniuersa schola fatetur: crgo recipiuntur in eodem principio activo, a quo immedia id procedur,ut viso in oculo: sed principium a quo proxime eliciuntur,est compositum ex organo, di potentia in eo residente, & non materia prima secudum se nulla habes activitatem respectu harum actionum ; nec etiam materia prima vi informata anima, quia neq; hoc modo sumpta elicit amam videndi, nee per potentiam sensit tuam; sed Principium est totum coniunctum ex materia, & forma ; vedocuit expresse Aristoteles , quod patet realiter est edistinctua materia , etiam ut informata forma : ergo recipiuntur in
eodem composito tanquam in proprio subiecto , & non in
His argumentis ex eadem radice procedentibus responde- ictore conantur aduersarij distinguendo actionem transeuntem hoc modo. Actio transiens duplex est , una quae procedit ab agente,& transit ad pallum, non solum ab eo distinctum realiter, sed extra illud existes, quo pacto calefactio procedit ab igne,& transit ad aquam,quae est res alia extra ignem , &haec est actio simpliciter traiisiens, quia nullo modo permanet in agente , sed extra illud tra fit. Alia est actio ab agente procedens,& transiens ad passum, quod licet sit res alia distincta ab
eodem agente, sed non est extra illud: quia pars eius est intra ipsum clausa,&haee est immanens simpliciter, quia intra age ipsum permaneriti ansiens vero secundum quid, quia ad passum transit distinctum ab agente , quamuis intra ipsum manens, & tales sunt sensationes, quae a potentia sensitiva, vel organo per ipsam sentiente et ieiuntur, & recipiuntur in materia,ex qua comeonitur idem organum, & propterea immanentes dicuntur simpliciter, quia in materia organi inhaerentesnpermanere dicuntur intra idem agens, sicut eadem mat
xia intra ipsum est, quamuis ex eo, quod est distinista realiter ab eo,sicut pars actu, secundum quid possint transeuntes vocari, quia ad aliud transeunt quod amodo extra ipsum propter
distinctione realem. Quod vero Arist.assetit has actiones, sicut Potentias, a quibus eliciuntur,esse totius conlucti, hae distin istione explicari debet,nepe elle totius coniuncti,ut principij perantis, a quo procedunt, non tamen ut subiecti recipietis, sed lotius materiae quod vero vocantur immanentes, veru est L et absolute