장음표시 사용
31쪽
candi occasiones amplissimas captabat, ne lue dissidimus Terenti assii amanti illum priorem controverSiam X cilaViSSey . t ne Perperam eii tentia mea percipiatur, aulum alitu asseVero me minime vindicem
Lusci atque propugnatorem prodire Voluisse, Sed salis probasse milii videor totam eius de Publio crisin non Sola ex malevolentia evasisse, ut vulgo accipi solet, lilia Terenti Verbi magis, tuam par erat, culudocti credebant tum Fabia, pii Lanuvinum poetam inii pii latis ali pie invidiae quasi columen descripsit: iluod significanter intellegas iis ex locis, quos asseri iis in otiosum esse putabam: . . . ilis Uc0ula que mauuais conseiis dune doubie ali uste, littera ire et mercantile ly p. 10 mai lam alveillance vallo toussu ei tui out sentiment impar
ut breviter stringamus, quo deinceps ordine singulae criminationes pru- latae sint i luo lum demum ut iam supra contendimus irino undamento uti licebit, cum ipse cerio constitutus erit. Cum autem ut eum enuclearent ductis nondum adhuc evenerit Schang p. 142-14 ἰ Meye p. 32 IIeri manu vshi l. s. i. 40 , ego crimina numerabo tantuni. ne luid desideretur, ordinem prologoriam a Meyero prop0Silum eculus, neque vero Iuic tuam aliud ita ut Fabia concludam, cum periculunt subire nolim, ne ad salsas fortasse conclusiones perducar. Vituperat igitur Luscius Terentium: 1. Λndi prol. v. 15-16 luod sabulas contaminaverit 2. IIeaul.
sui tum commiserit tenuem rationem et Scripturam levem adhibuerit furtum commiserit
IIuc tamen certo colligi licet controversias iam tum erentio inserit
coeptas esse, cum prima eius comoedia acta est, ne lue ullo sere palis
intermisso us lue ad annum 160 esse ductas, tuo IIecyra et delphi ludis unebribus L. Λemili Pauli datae sunt: uni tuam igitur adversarii
Publium, ex quo comoedias docendas susceperat, insectari desierunt. Videamus nunc,oluomodo tot ac tam gravibus impetibus occurret ilΤerentius: a . Ac primum, quod allinet ad contaminationem, ita 'Purgare temptat, uti ceterum assentior Meyero, qui p. 63 Fabiam p. 101himpugnans hae
exposuerit: vix credi potest adversarios licet initio Terentio in sermonibu , cotidianis obtrectaverint, cum hunc sibi coram populo respondere vidissent, eodem genere abstinuisse.
IIeaut prol. 18 factum id esse hic non negat 19 Neque se pigere et deinde facturum autumat. 20 Iabet bonorum exemplum, quo exemplo ibi 2 Licere id facere quod illi secerunt putat'. Andi . prol. Menander se citrandi iam et Perinthiam. 10 ui utramvis recte norit, ambas OVerit: 11 Aon ita sunt dissimili argumento, sed tamen 12 Dissimili oratione sunt actae ac stilo. 13 uae convenere, inrandriam ex Perinthia
14 Fatetur iranstulisse atque usum pro UiS'. 18 Uui tuom hunc accusant, Naevium Plautum Ennium 19 Accusant, tuos hic noster auctores habet' in bonorum' i. e. Naevi Plauti Enni k auctoritate nitatur quomodo quin se merito artificio illo Sum Sse nun proba erit, cum nemo tum ne Fabia luidem p. 196 dubitat ceteris enim in rebus eum minime Plaulum sibi proposuisse ad imitandum iam nunc salis manifestum est ex utrius lue comoediis inter se comparatis. Itaque indicat lanium se ad
naurem maiorum' g revertisse, cur autem redierit reticet. Sane licet
cum Fabia p. 194 suspicari eum, tametsi in scaena de arte disputare
noluisset, coram amicis litterarum perilis, cur contaminaret, expoSuis Se, nobis, tui ad eiusmodi coniectura non inclinamus, quicquam eum attulisse negandum est, quo Suam rationem meliorem esse adversariis
evinceret. Immo alio quodam loco Adelph. prol. v. 11 gloriatur se verbum de verbo extulisse' quomodo etiamsi non praedicat Leo Pl. F. p. 100 omnia se fidum interpretem Verbo tenus reddidisse, certe se salis diligenter exemplum Graecum secutum esse asseverat. Nonne ita alii luantum concessit adversariis, qui cum illud ipsum praeciperent, cuniaminationem spernendam esse censerent γLb . uodsi igitur haec defensio admodum claudicat, multo magis ac illat ea, quae ad tenuis orationi levisque Scripturae opprobrium pertinet. Neque enim omnino Se defendit, Sed ipse potius adversarios adoritur hisce:
i ceterum inde quod Caecilius non nominatur, Leo Pl. F. p. 100 eum n0n contaminavisse concludit, Sed ego quidem prorsum ei assentiri non pos-8um. Nonne etiam fieri potuit, ut Terentius eum non in bonis illis numeraret, quorum auctoritate fulciretur, praesertim cum quanti illius artem fecerit nesciamus Quamquam igitur Leonis sententiae plane repugnare nolo,
tam confidenter colligendum esse non arbitror quam nuperrime iterum conclusit L. G. p. 220ὶ quem Romani non tanta verecundia, quod quidem pertinet ad poetas comicos, colebant quanta Fabia p. 196 arbitratus est; lioquin enim vix fabulas Plauti brevi post mortem poetae obliti essent cf. Ritschi, Parerg. pp. 198-199).
32쪽
Phorm prol. 6 0uia nusquam insanum scripsit adulescentulum Ceriam videre fugere et sectari canes Et eam plorare, orare, ut subveniat sibi.'Quomodo quamquam spectatoribus, quippe luibu accuratiu exanii- nandi parum temporis suppeditaret, Suam rationem haud Scio an pili caverit revera causis mediocriter gravibus non se defensavit Lim lenim merito Luscium aggressus sit - quod diligentius infra inquiti. mus - in alteram partem quasi extremam abire sibi licere nequa luiuuit probavit. Praeterea simodo ille peccavit, non ei soli culpa assignatula est, sed multo magis Graecis, utpote quibus eum industria Se appli . verit erentius autem socio Vitii compote caret, cum eo ipSo, quod illos uua dimidiavit', stilum reddiderit urtianum'. Sed sive ipse sensilorationem suam Vitiosam esse, Sive se rectam viam ingredi persuasinu habuit, ne hic quidem quicquam attulit, quo Suam rationem corrobo a re et ab inimici tegeret. . 0uoniam Afrum illa de arte ipsa crimina argumenti non quisse exposuimus, quomodo honestatem ab adversariis comminutam defensaverit nunc explanemus. - ΙΙ a'. Furti criminationi opponit haec: Eun prol. 27 Si id est peccatum, peccatum imprudentiast 28 Poelae, non ilia sui tum Licere studuerit. 29 Id ita esse vos iam iudicare poteritiS. 30 Colax Menandrisi in eas parasitus colax 31 Et miles gloriosus eas Se non negat 32 Personas transtulisse in Eunuchum suam 33 x Graeca sed eas ali aliis facta prius 34 Lalinas scisse sese, id vero pernegat': iuibus adversariis suturum esse concedit, cur il se insimithireni, mi Q, parasiti et militis personas ex Naevi et Phulli Colacibus deprompsisset: neque omittendum est hoc prologo maliliam iis non attribui. Revera autem ad Graecum exemplum se descendisse, cum veteres illos iam id ni Latinum convertisse ignoraret. Quod cum ita affirmet, nae quidem sententia non est, cur fidem ei abrogemus, et Fabia pp. 224- 'perperam secit, quod ultro eum hoc ementitum esse dixit, cum liennon potuisset, quin illas Latinas quoque bene nosset. Facile Igitur elevenit, ut furti opprobrium repelleret, cum imprudentia tantum Seira
casse concedendum esset, minus autem ei evenit, ut ne hanc itur leni imprudentiam vituperandam esse demonstraret:
Elin prol. 35 0uod si personis isdem huic uti non licet:
36 Qui magis licet currentem SerVom Scribere, i quod Fabia pp. 258-260 opinatus est coniecturis iterum nisus. 37 Bonas matronas sacere, meretrici malas, 38 Parasitum edacem, gloriosum militem, 39 Puerum supponi, salii per SerVOm Senem,
40 mare, odisse, suspicari denique 41 Nullumst iam dictum, quod non sit dictum prius.' i
i liod enim scaena iam conVerSa iterum tractare sibi licere dixit, cum in palliatis eaedem Semper perS0nae in Scaenam prodirent, adversarios hi permisisse, ut uSitata personacintroduceret, sed vetuisse eas eadem ipsa dicentes atque agente ab eo singi, quae iam antea Latinus poeta liuidam ab iis dici atque agi iisdem Scaeni e Graeco translatis secerat, rei lissime exponit Fabia l. s. p. 226-227 ceterum quam utille ar- , umentum eius Sit, Vel inde intellegas, quod iterum veterum auctori- talem appellat. - Facillime rursum surii crimen refellit
Adelph. prol. 6 Synapothnescontes Diplilli comoediast: Eam Commorientis Plautus secit sabulam. In Graeca adulescens est, qui lenoni eripit Meretricem in prima sabula eum Plautus locum 10 Beliquit integrum. eum hic locum sumpsit sibi 11 In Adelphos, verbum de verbo expressum extulit',ium illam scaenam e nun quam Plauto surripere potuisse, qui eam ini imimorientes Suam omnino non recepisset, edocuit et pr0bavit quaestum ex fide affirmasse luce est clarius, nisi sorte se adversariis ansam sui rodendi gratissimam daturum fuisse eum praeteriit, si hoc loco a vero recessisset cuilibet enim ipsi inspicere Commorientes licebat, tuam Plautus partem illam revera integram reliquisset. Itaque e-rentius allero loco argumentis allatis, altero de data furti insimulalii me resutaVit.
IIJ . Λ quartum denique opprobrium si procedimus, duo iterum tuo nobis adhibendi sunt. Λlque tuod primum
lieaut prol. 25 Arbitrium Vostrum, Vostra existumatio 26 Valebit qua re oratos o omnis Volo, 27 Ne plus iniquom possit quam aequom oratio' benevolentiae spectatorum, quos adigit arbitros se commendat, minime eum ita se defendisse nemo non concedat. Multo autem futtilius versibus 1 delph. prol. 17 0uod illi maledictum emens esse existumant,
18 Eam laudem hic ducit maxumam, quom illis placet, 19 ui vobis univorsis et populo placent,
33쪽
20 uorum opera in bello, in otio, in negotio
21 Suo quisque tempore usust sine superbia' se consuetudine notulissimorum uli gloriatur, qui omnes adiuVare senippi parati sint. Cur vero apertis Verbis Se in comoediis scribendis orti in auxilio usum esse negare noluerit, in dubio a me relinquatur cf. Fabia p. 250 , atque licet Suetonius recte Suspicatus Sit, cum annotare vii.
Τer. p. 6 ridetur autem levius se defendisse, quia sciebat ei Laelio et Scipioni non ingratam esse hanc opinionem'. ii lue iis, tuae adVersariis opponit, ne minimum quidem continetur, quod ad eum defensandum valeat unde esseclum est, ut fama illa per totam antiquitatem non modo narraretur, sed etiam Xaggeraretur.
Salis igitur apparetaerentium non ita prospere inimicorum impetus propulSaViSSe neque enim conlaminationis artificium neque scribendi rationem gravibus causis probavit, alieni autem auxilii opprobrium ani0liri nullo sere modo conatus est itaque nullam nisi furti criminationem debilitavit. Sed videamus, num sorte aggrediendo militem magis irenuum Se praestiterit quam defendendo. Quoniam illa inter Luscium et erentium dissensio in eo maxilii eposita erat, quod alter alterum de Graecis exemplaribus utendis praecipiebat, Dum tuo lue tuo et quanta ad vilia Lanuvinus poeta sua
ratione deduceretur docere conatum esse consentaneum St 3 pDi-
secto compluribus locis comoedias eius vellicat. cerrime enim de iis iudicavit Eun prol. 7 0ui bene oriendo et easdem scribendo male Ex Graecis bonis Latinas fecit non bonas. Idem Menandri Pliasma nunc nuper dedit 10 Atque in hensauro scripsit, causam dicere11 Prius unde petitur, aurum qua re Sit Suom,
12 uam illic lui pelit, unde is sit thensaurus sibi
13 ut unde in patriam monumenium ei Venerit', quibus eum ingenio praeditum esse prorsus negavit, quo bonas subulas componeret. Muid autem illud bene vertendo sibi velit, intellegenius Versibus
Andr pol. 20 0uorum L e. Naevi Plauti Enni aemulari exoptat
neglegentiam 21 Potius quam istorum obscuram diligentiam' comparatis namque ibi vertendi rationi eius diligentiam concedit, sed hanc sucosam laudem vocabulo obscura opposito in reprehensionem commutat atque item bene vertendo illo Eunuchi loco cum ironia eum dixisse apertum est, quod eandem sere vim habet atque obscura diligentia vertere' neque illepide Meyerus l. s. p. 24 coniecit poetam hi verbis Lusci pSiu Verba per irrisionem respexisse, qui se solum
saluilas Graecas bene Vertere Ierentium eas contaminare' antea gloriatus esset. Muid autem eniciebatur ex illa bona vertendi ratione Publi quidem sententiari Satis acerbe illi bene vortendo antithesis
figura usus opponit male scribendo'. Ἀc Fabia p. 265 quidem arbi-
iratur verbo Scribendi eandem ignissicationem tribuendam esse atque substantivo Scripturae, quae in Pliormionis prologo legatur, utaerentius malum Lusci stilum loco illo exagitaverit ego vero male scribere' ita interpretari ausim, ut non modo stilum, sed totam Lanuvini poetae poesin vituperarit. Scribendo enim, cui Ennius quidem poetandi verbum antepoSuerat, etiam totam artem poeticam significari et tritum est
et inde cognoScas, quod poetae olim vates vel scribae ipsi nominaban-lui' praeterea autem SubStantivum scripturae nonnullis locis erentiauis IIec prol. 1 et 24 Adelpli pr0l. 1 n0n stilum significat, sed
iiiiiii a poeta Scripta. Quod Si recte interpretemur,aerentius Luscium male poetando comoedias non bonas L . malas secisse dixit, vel ut brevius ea comprehendamus, et comoedias et poetam malos nominavit: ilua universa Scripturae Luscianae improbatione simul fortasse stilum reprehendi minime nego ne que vero Solum eum carin ex iis quoque
versibus apparere mihi videtur, qui illos modo tractatos subsequuntur Lun pr0l. v. 10 13 exemplum enim malae comoediae sine dubio iis ali erre voluit, tuae Donatus ad I uia prol. v. 10 p. 273 IV. recte
ila explanavit: arguit Terentius, quod Luscius Lanuvinus contra consuetudinem litigantium desensionem ante accusationem induxerit'. Ergo cum non illi, Sed compositionis vitium vituperaverit, Versibus 10-13, stiluidem recte eos intelleximus, exemplum malae scripturae assert, quam antecedentibus in universum Luscio exprobravit. Muod autem ad xilium Ierentio reprehensum attinet ipsum, noeliriclitius i. s. p. 34 recte ita iudicasse videtur: . . . uod neque Spectatores Graecos neque ipsum Luscium, cum sabulam Latine verteret, ossendit, neque Terentium offendisset, nisi criminis alicuius aliqua specie indiguisset, ut ad-Versario obtrectaret'. Sane satis obscurum est, quo v. 9 adhuc a nobis imissus pectet; quapropter variis coniecturis duci eum mutare studuerunt cf. Meye p. 25 , quarum a Boihi solam ingeniose ita factamc0mmemorem: Idem Menandri Phasma nuper perdidit' sed omnes pr0rsu Superfluam sunt rectissime inini Meyerii. pp. 25-26)η0ehriclitium p. 33 secutus haec exponebat: Certe quidaerentius in
I usci Phasmate reprehenderit, nos nescimus, Spectatore Vero, cum haec J neque mihi persuasit Fabia, qui p. 268 hos ab illis quasi resecuit.
C0mmentationes Ienenses XI 2. 4
34쪽
sabula nuper acta esset, non ignora erunt'. uamquam igitur singilla perspicere iam non possumus, Asiaim Pliasma quoque exemplum malae scripturae apertissimum de industria in memoria Spectatoriam te. vocasse manifestum est, qui ipsi eam, dum gitur, improbaverant iuuenim versura nihil aliud contineri nisi indicalionem' Fabia p. 268 pernegandum est. Me aulem scribendi interpretatio si accipitur, apte opinor versus - Γ ila disponuntur, ut v 7- Terentius Lusciit, qui ex Graecis bonis Latinas fabulas saceret non bonas, omnem dioesim indolem abiudicarit, ac v. - 13 exempla eiusmodi scriptura ρ' ita attulerit, ut primum v. 9 totam quandam eius sabulam improbanda nive potius iam improbalam esse a populo diceret, et dein v. 10-13 partes Τhesauri quasdam pusillarum rerum ne lue ero stili ipsius caiisa carperet. - Similiter lilia I uia prol. V. soluo pertineat, nim salis Huc et non plane cognoscitur, quid IIeaut prol. v. 31-32 exagitetur: 31 Uui nuper fecit servo currenti in via 32 Decesse populum cur insano serviat γ', sed hoc constat Luscium naerentio non idcirco perstrictum esse, tuo dcurrentem servum in scaenam prodire iusserat, cum haec persona ipsa
inter usitatissimas pallialarum abrasro numereturiun prol. V. 36 l. noeli richi p. 35-36, ac Fabia quidem Terentium id potius ituperasse exposuit, quod inimicus Servo currenti topulum citius stipiti viam dedisse secisset quod Romanos spectatores, cum male Stale tu puli indignum esse putassent, sibilis improbavisse, Publium aut in occasione eos de illa scaena antea explosa admonendi usum SSe iluae omnia si Fabia pp. 275-277 recte coniectaifit, e renitus advel sario vertit vilio, quod exemplum religiose alitu anxie sectatus Graecos more numanam in scaenam traducere non dubitavisset Romanus Spectatores se sic laesurum esse ol,litus cuiusmodi incusationem le-rum pusillam esse et Fabia et noeli rictilius p. 36 recte dixit Jς
iamen me illius explanationes, luamvis proliabilitatem iis concedas, plane accipere vereri confiteor, et nos luidem, cui Ierentius Luscium reprehenderit, ignorare largiri malim, spectatores autem bene noxisSe, cum ille sabulam huius recens alam respiceret Sed ulu res se id bet, utique reprehensio illa vel irrisio non ad totam sabulani, sed ad unam Scaenam reserenda est, aliive etiamsinoeli rictilius i. s. pp. 36 ii universum quidem salso dixit leves erenti et Lusci rixas suisse ei tales, luales etiam nunc inter versificatores poetasilue scaenico e X l tari solerent, in quibus non tam de serio certamine luam de detres
tando adversarii, ageretur', hoc quidem loco ei assentior. - Phuruli
onis denique prologo versibus 6 Uuia nusquam insanum scripsit adulescentulum Cervam videre sugere et sectari canes Et eam plorare, orare ut subveniat sibi' Terentius adverSarium carpsit, quod insaniente descripto talem scaeliam in com0ediam Suam inseruisset vel potius de Graeca transtulissetitualis et argument et dictione abhorreret a comoediarum natura. uenii uipelum non ita idoneum fuisse, quo Aser suam scribendi rationem delenderet, etsi Supra commemoravimus, aliquid tamen ponderis ei tribuas: ipiam tuam enim Plauti, utpote quem erentius ipse bonum nomina-xisset, auctoritatem appellare Luscio licuit, cum hic quoque nonnullos lucos tragico colore Fabia p. 278 noeli richi p. 35 imbuisseti , admodum profecto dubium Si quadrentne eiusmodi tragicae περιστασεις,
is uas Donatus ad h. l. II pp. 351-352M dicit, ad comici generis ar-nimenta porro autem ipsi Scaenam illam iam non novimus, neque scio ait Luscius certo sine transgressus Sil, quos ultra elegantia consisterendi fuit quod si fecit, hic quidem erentius demonstravit, quantas adiit eptias adversarii accurate Graecorum sabulis in Latinum versis interdum ducerentur. Uuis autem certius aliquid de ea re affirmare audeat 3 Summam iterum si subducimus, Publius de tota Lusci poesi satisimul emptim iudicavit dicebat enim eum comoedias non bonas secisse, i suo suo arbitrio non admisso obscura cum diligentia exempla Graeca inii latus esset. Cum igitur hic illius sabulas contaminatas vel, si recleti ac Vocabulum intellexerimus, consarcinatas esse contendisset, ille huius comoedias malas nominavit eumque, pli scripserat, malum poetam. Uuumn conviciorum utrum gravius sit, in dubio relinquam, sine dubiuaulem LuScio tuoque satis super Iue erat, cur malignitatis adversarium accusaret. uod vero'erentius hoc universum iudicium singulis ad- ersarii peccatis, quae patefecisse sibi videbatur, corroborare studuit, levissima tantum protulit, praeterquam quod uno loco illo recte fortasse eum Vituperavit, luod utrumque scaenicae oeSi genu perperami UmmiScuisset se autem suo iure sabulas contaminavisse ne his quidem allulis probavit. At obiecerit fortasse quispiam Luscium quoque conviciisl illlum adversarios cavillatum esse singulis causis non adiectis cui erit tecordandum illius verba nos non habere ipsa, sed ex adumbratione id illum expressa, tua maerentius ei inimicissimus prologis nobis prael qui Ila lue non recte, ut vulgo sit, Luscius solus malitiae arguitur, ne erentio 'luidem quicquam liumani alienum fuisse cum' ergo Sarsinas quoque poeta hoc opprobrio quadam quidem ex partet Πgitur, atque ut supra ita hic intellegimus Terentium ab eo, quamvis eumi ceret magni in singulis non raro discrepuisse. 4.
35쪽
iam edocuisse milii videor, tum ex illis locis apparet haud paucis l. Meyerip. 26-27 R0ehrichi p. 36 , ubi adversariis minatur. De quibus accuralius agere et longum et Supervacaneum Si cum nihil se relucri nostrae quaestioni inde faciamus sed mirum quidem est auditu
eum compluriens ΙIeaut prol. v. 30-34 Eun prol. V. 14-19: Phorm prol. v. 22-23 se plura adversarii probra in lucem prolaturum esse minitari, cum ea, quae revera patefecit, nulla sere sui se meminerimus: vanae igitur eiusmodi minae esse identur. Ign tanaen,
qui a nobis quoque commemorentur, Pliormionis prologi Versus 11 sint: Quod si intellegeret, cum stetit olim OVa,10 Actoris opera magis tetiSSe quam Sui ,11 Minus multo audacter, quam nunc laedit, laederet'; iis enim quamquam unam ex fabulis inimici, quippe quas omnes male
scriptas esse diceret, plausum spectantium tulisse concessit, Luscium non suo ingenio hunc successum esse adeptum, Sed actori tantum operae debuisse statim addidit. Num Terentius minus invidiose ita se gessit malevolo illo, qui eum non sua indole, sed aliorum auxilio litu-dem nanctum esse dixerat γAlterna inter utrumque altercatione satis, opinor, exliausia mulcquasi in appendice in Iuiremus, num quae alia artis criticae Vestiuia exstent in comoediis erentianis. - Andriae prologi, quem prinium fuisse verisimillimum est, Versibus
5 Nam in prologis scribundis operam abutitur, 6 Non qui argumentum narret, sed qui malivoli Veteris poetae maledictis respondeat' spectatoribus aperte indicat se quamquam prologum sabulae praemiserit,
argumentum eo narraturum non esse, sed responsurum tantum male
dictis adversariorum unde argumentum ita praetermittere tum, Si lnovi, tamen inusitati quidem aliquid suisse apparet. Adversarios autem prologis argumenta exposuisse certum est cs. Meye p. 63 , cum ali ii ne petatur veritus futuro impetu iam hic occurrere conetur Terent ut,
quod recte secit, nam postea ob id ipsum inimici eum vitupes a
Pliorm prol. 12 Nunc siquis est, qui hoc dicat aut sic cogit ei: 13 Vetus si poeta non lacessisSet prior, 14 Nullum invenire proli gum poSSet I OVOS 15 Quem diceret, nisi haberet cui male dicerei': 16 Is sibi responsum hoc habeat, in medio omnibus 17 Palmam esse positam, qui artem tractent musicdnt'. liailue Terentius quasi tacitus e seiunxit et ab aequalibus poetis et a Vetustioribus, qui illiuSmodi prologos conscripserant in quibus impriniis numeremu Naevium et Plautum ipsum Quatenus autem ad Caecilium specta erit, mihi quidem dubium esse videtur: si enim iam iii argumenta prol0gi explicari noluisset quod opinaturaeo Pl. F. sis, 193-194 - Spectatores huic novo mori adeo iam assuetos suisse
lusuros certum est, ut Aser ne minimum quidem liaberet, cur tam expresse animo eorum illuc res erret ergo ego quidem mihi persuadere ne lueo iam Caecilium comoedias ea compositione artificiosa instruxisse, suam Afri rationi facile concedas itaque ille quoque et simul fortasse Ennius, si quid de prologis eius conicere liceat, tacita illa aestimationeia uli untur Sed ut hic illic singula comoediarum priorum improbaret, nusiluam, quantum Vidi, expreSSi Verbis eas castigabat. Immo Naevit aut Enni auctoritate utebatur, qui sabulas contaminandi licentiam defenderet, et e consulto illorum bonorum exemplum secutum esses,rusilebatur de Caecilio Statio' denique quomodo iudicarit nescimus. Duod vero ad alterum dramatis genus attinet, nullum de eo iudicium
apud Terentium legimus nisi quod Donatus I p. 397 ad Eun. III
b, 42 annotavit: sonitu concutit parodia de Ennio templa caeli summa: tragice, sed de industria non errore' tantum autem abest, ut irrisionis causa iunc versum ex tragoedia transtulerit, ut idcirco eum asciverit, ilii id quo Summus deorum designaretur aptissimus esse ei videbatur. Nusquam denique de scriptis prosa oratione compositis quicquam iudicavit. Jus d ad sinem sere progressi quaerimus, quid de sua poesi dixerit Terentius, perpaucis locis eiusmodi aliquid invenitur, ac Meyerus recte de hac re sensisse videtur, qui scriberet p. 23 Etenim semper prae- Slat poetam spectatores comitate usum sibi conciliare studere quam sua ipsius merita laudibus elserentem illos laedere'. Nonnullis tameni incis quasi per caliginem perspicimus, quanti poeta Suam artem putaverit. uod enim Naevi Plauti Enni auctoritatem appellat, se et excusat si e latoribus et commendat, cum se bonorum illorum aemulum pro- sileatur, qui in ore omnium versentur. Porro fidelph. prol. v. 18-19 se Summae sua vertere laudi praedicat, quod a Scipionibus Laeliis interdum quidem iam Terentianam rationem adhibuerat Leo l. F.
I p. 200-201 Maccius. quomodo eius carminibus usus sit, legas in ynhleni praefatione spp. XXIV-XXVJ. δ ex eius quoque comoediis non nulla mutuatus esse videtur Shutsch RE III p. 1191); ceterum dubito, sitne rh0rm. v. 686 Ad restim mihi quidom res redit planissime sumptus ex Caenili versu 215 R: Ad restim res redit', cum etiam fieri potuerit, ut haec ver-h ab utroque ex sermone vulgari haurirentur namque et iam a Plauto cf. 0it0, 8prichw. p. 29S et his temporibus eadem ipsa vox restis similiter ad-
36쪽
aliisque i. e. ab eruditissimo quoque Roman comoediae Suae probentur. Iertio autem loco asseram IIeaut prol. Versus
28 Facite aequi sitis date crescendi copiam 29 Novarum qui spectandi faciunt copiam
30 Sine vitiis': . . . quibus ore histrionis usus novas comoedia atque Viliorum experie spectatoribus se praebiturum esse pollicetur suas igitur sabulas bona esse gloriatur, cum Luscianas non bonas nominaVerit. Itaque se unimum poetam esse certe persuasum habebat, quamvis Ennium imitatu sua ipsius laude se iactare nollet. Prologis Terentianis gravissima artis criticae testimonia servata uul, quibus propterea praecipue iuvamur, quod utramque litigantium parte ni tuas audimus, cum aditu alterius tantum iudicia acceperimus quani- quam Lusci quidem verba non ipsa nobis suppetere, sed ab inintimi reddi, cui quodcunilue libebat licebat omittere, non est obliViscendunt. Λttamen satis et asseverasse et exposuisse mihi videor controversiani alternam in eo imprimis positam fuisse, quod alter alterum de Grae is exemplaribus utendis praecipiebat Etiamsi autem ita in aesthetica aestimatione versabantur, ambitione maxime atque invidia ad huiusmodi censuram impellebantur, cum alle laudem partam olitinere, alter eripere studeret Et licet Luscius prior laesisset' Eun. I Ol. v. ii, minime per eum solum stetit, ut controversia in altercationem mularetur, cum neaerentius quidem malignitatis absolvi posset, cuius illum accusare non desiit Sane utrum Lanuvinus poeta ne suae fabulae agregum dominis iam non emerentur veritus etiam avaritia perductus sit necne, in dubio relinquam, cum fila confidere dubitem affirmanti Phorm prol. 18 Ille ad saniem trunc a studio studuit reicere', quod exaggeratius quam verius dictum esse putem. Mixta igitur ei alar critica docta cum nativa, sed ita, ut hac illa tota sere operiretur: unde haud scio an secutum sit, ut lio discidium, ex quo Terentius primam comoediam docuerat, iamluam sedaretur, donec poeta illima in Graeciam decederet.
Quodsi denique tritum illud κρίσιν eo magis florere, quo magis it
ierarum Studium coleretur supra commemoravimus, hac quoque eli lepraeter Luscium etaerentium haud pauci palliatas scripsisse videntur cf. Schan pp. 166-168 quorum iam nomina numerare me iuel, cum in fragmentis eorum nihil' spectet ad artem litterarum criticam.
t Iuventi enim in fragmonto IV quomodo verba iudicium Aesopi in
tellegenda sint, admodum obscurum est iam supra autem monuimus, ne a
libus versibus, quales leguntur Sexti Turpili 25 R vel 149 R, ad futtiles opi
iduamquam ex Suo cuiVi arbitrio conicere licet eorum hunc illum internialevolos illos suiSSe, qui iam acriter impugnabantaerentium.
0uoniam salis diu apud comicos morali sumus, ad tragicos accedii empus est ita ut Plautus primu comoedias tantum scripserat, Pacuvius primus alter dramalis generi soli operam navavisse videtur Eum autem cum adVei Sarii controversias habuisse neque memoria de eo accepta neque fragmenti cognoScitur quod i miremur, quibuscum manus conserere potuerit meditali. Cum enim provectis iam annis
Romam se conseri et cf. 4 eusset Caec Stat et c. ubingen 1858, p. 6 anu. 8 , Livius et Naevius iampridem mortui erant, ut solum, quantum
videmus, aemulum haberet Ennium ne lue Vero eum unquam Vunculum suum atque magiSirum, a quo ipso iussus Romam venisse videtur Teuisse l. s. ann. 6, Vellicasse pro certissimo ponere liceat. Τumanni post mortem VSque ad Λccium, quem anno 140 sere primunt in publi-
cuni prodisse probabile est F. Marx BI I p. 142J, per triginta circiter
annus Scaenae tragicae quasi dominus erat, ut vix hal eret, cur artem criticam exerceret, simodo erant aequales, quibuscum in certamen descenderet. Neque multo post illum annum ' grandi iam aetate et morboc0rporis diutino adfectus I arentum ex urbe Roma concessit teste Gellio XIlI 2,2 quod autem idem narravit: Accius iunc haut parvo iunior pr iliciscens in Asiam, cum in oppidum venisset, devertit ad Pacuvium climiteritu invitatus plusculisque ab eo diebus retentus tragoediam suam, cui fitreus nomen est, desideranti legit. um Pacuvium dixisse aiunt Sonora quidem esse, quae scripsisset, et grandia, sed videri tamen
ea sibi duriora paulum et acerbiora et c. . . .' tota liae labella iam ser-
mi nibus ipsis maxime dubia est cis Schan p. 177, ac siquidem Iuid
eri ea continetur, auctores Gelli nescio an Pacuvium paria laude contentum ultro atque sine ira iuniori aemulo scaenam luasi cessisse ita ducere voluerint testimonio autem ariis criticae ea uti nolimus. Si- modo Vero iis ipsis causis permotus arenium se removit, eadem serem0destia praeditum se praestitit atque carmine sepulcrali Geli.
Λdulescens, tametsi properas, hoc te SaXulum Rogat, ut se aspicias, deinde, quod Scriptum St, legas. IIi sunt poetae Pacuvi Marci sita Ossa. IIo volebam, nescius ne esses. Iale', qu id genuinum esse iam supra salis asseveravimus. Ac recte a Gellio Verecundissimum nominatur cum enim et aerius et Ennius grandibus
37쪽
verbis suam artem extulisset, Pacuvius ne Verbo quidem ingenium utim laudavit ae lue alitu ex nullo fragmentoriam eiuSm0di quicqui in cognoscitur. Uuod vero Bormannus l. s. p. 239 vocabulo poetae alia quid laudis contineri contendit, non assentior Enni enim auctoritate hac Graeca Latinas vatis vel scribae Voces brevissime ex usitato sermone pulsae esse videntur, atque si quid lionesii iam in ea relicium esset, quo a nudino poeta assicietiatur, Terentium Luscium sibi ininii cissimum non ita nominaturum suisse mihi quidem persuasum est: praeterea autem in hoc carmine vox ea nihil aliud spectat, nisi ut siti, munere destinctus unctus sit designet, sicuti in simillima illa insciis,-tione Bormanii l. s. p. 227 haec leguntur: ii sunt ossa Maecilii ei
sita Pilotimi vasculari'. uodsi autem Pacuvius tanta modeSlia uil, eum, ut natura non erat pronus ad rixandum, collegae natu minori edere maluisse quam laude satis magna conciliata grandaevum allercationes subire facile intellegimus. Sed utut res se habet, eum unquam alios tragicos irrisisse aut castigasse ex nulla re concludi licet. blue sicut Terentius alterius scaenici generis poetas non attigerat, Pacuvius quoque comicos nusquam strinxisse videtur. Illud tamen fragmentum
omitti non licet, quo quasi hymnum de oratione cantari finxit v. 17 R :
O flexanima atque omnium regina rerum oratiot'; cuius laudis partem non mediocrem ad eos perlinuisse conSenianeum est, qui oratorio munere sungebantur oratores autem cum non pauci
optimi illuc usque Romae illa aetate iam fuerunt, tum Pacuvium Cal0nem ipsum publice dicentem audivisse verisimile est porro reminiscendum est Ennium quoque eius magistrum summi fecisse oratores.
Praeter hunc autem locum nullo Pacuvius aut aequales aut ri tres litteratos strinxisse videtur certe iamen persuasum habebat se elustioribus tragicis arte praestare, praesertim cum quibusdam ex partitus ab eorum ratione recederet veluti cum tritas fabulas iterum tractare nollet, ignotas sere ex obscuritate quasi deprompsit simulque ostendit, quanta Sset doctrina. Longe alia natura erat Pacuvi successor Accius nam saepissime de aliis litteratis iudicium tulit atque primus Romanorum et nativant ei doctam artes criticas exercuisse videtur. Etiamsi enim iam Luscius et Terentius de composilionis et lili rationibus contendebant et de te gantia inter se dissentiebant, tamen tamquam munere censurae n0niungebantur, sed modo se defendebant, modo adoriebantur nati, inligitur potius quam aestheticam crisin eorum supra nominavimus fici ius Vero, quippe qui eodem sere anno quo Crates Romam advenit natus esse videatur cuiusque in adulescentia litterarum ludium in urbe es numerit, hoc ossicium SuScipit. Itaque in quaestione apte duo criticae genera ab eo exercitata inter Se Separabimus, ac primum quatenus nativum illud exercuerit digeremus. Duaerentibus quid de Se Suaque arte dixerit, nullo quantum vidi si agmentoIIIm quicquam nobi respondetur bene autem accidit, quod eumplures Veterum l0ci Suppetunt, unde eum ingenium suum permagni duxisse assatim elucet. Neque enim solum statuam in aede Camenarunt sibi posuit Plin. n. h. 34, 19 , sed etiam Iulio Caesari, amplissimo
ae florentissimo Viro, in conlegium poetarum venienti nunquam adsurrexit, non maieStati eiu immemor, Sed quod comparatione communium
studiorum aliquanto Se Superiorem esse confideret. Val. Max. IIII, 11. Λ lilii adhibere mihi liceat versum ex Diomede eius reliquum 272m :
Non genus Virum ornat, generi Vir sortis loco', quo quin simul suam de dignitate sententiam pronuntiaverit Vix dubium sit praeterea quod laliellis, quamvis ficta in singula, mores atque natura eorum, de qui-liu narrantur, recte describi solent, etiam ex responso, quod Accius in sermone illo arentino acuvio dedisse dicitur Gell. XII 2, 4-6, alii tui superbiae ei innatae perspici potest. Cum autem eximia ad poesim facultate Se praeditum esse confisus sit, non miramur, qu0d matulam publice sibi imponi non patiebatur velut mimum quendam, sui in scaena nominatim eum compellaverat' accusavit et effecit, ut maledicus ille damnaretur auci ad Iler. I 14 I 13 . tque eum omnibus aemulis, qui de palma cum eo certare audebant, acerrime obstilisse exspectamus, quod tamen in tragoediarum eius reliquiis nihil tale invenitur, iterum non est mirum, cum vix tuisquam suerit, qui cum e0c0ntendere posset Pacuvius enim ultro cessisse Roma Videtur,
iuniorum autem C. Τilius tantum et C. Iulius Caesar Strabo nominandi Sunt, quorum utrumque plus in oratione quam in tragoedia valuisseverisimile est: ille enim scribebat satis quidem acute, sed patrum tragice' fici Briit. 45,167), huius autem artem sua multo inferiorem esse Λccium putasse vidimus. Contra coniectaverit fortasse quispiam nonnuSiluam Pacuvium Accio imitationi suisse, cum et similia verba Pac. V.
Pac. v. 362 R Nunc primum opaca sura lanugo genas' - Λcc. v. 246 R i Ianugo flora nunc demum inrigat' in utriusque fragmentis iam legantur; at utrumque, ut erat tragicuS,
per Se eadem sere dictione usum esse probabilius est. Neque tameneunt e priores arte victurum esse non speravisse vel inde elucet, quod
plus quam semel argumenta eorum retractabat velut compluriens ita
38쪽
cum Livio et Ennio et semel quidem cum Pacuvio concertavit cf. Teul. se l. s. p. 30 In universum igitur Accius Vix habebat, cur tragicus
aemulos defenderet aut aggrederetur eo autem Vehementiore conli ,-
versia implicabatur cum Lucilio saturarum poeta is enim Vix Saturas scribere coeperat, cum principi tragicorum inStitit, atque quin ident prior alterum adortus sit, vix dubium sit, cum in castigando ipso nox uni eius Saturarum genus valuerit. ac si quid veri iterum ex fabella illa Quint. V 13, 43 : ... aiunt Accium interrogatum, cur cauSa non geret, cum apud eum in tragoediis tanta vis esset optime respondendi , lianc reddidisse rationem quod illic ea dicerentur, quae ipse Vellet, in uni dicturi adversarii essent, quae minime vellet', quam univerSe reiciendam esse Marxio III I p. 143 prorsus assentior, promere liceat, curaui populo cum aliis rixari Accium non iuvabat uae quoquo modo se habent, certe is quoslue, poStiluam petitus St, adversario respondebat:
quae singillatim infra demum explicare poterimus, cum reSponSa eius ex Lucili fragmentis enucleanda sint. Sed ut verbum quidem praeni0neamus, id maxime SueS sano poetae dedit vitio, quod argimaenia salu- rarum ignobilia essent atque indigna, quae poetica arte tractarentur. Accium praeter illam cum Lucilio controversiam parce tantum alivam artem criticam exercuisse adhuc eruimus; quoniam autem Silani artem persectam esse considebat, eliam eum se Sse putabat, qui cum suae artis tum totius poeticae historiam scribere posset quocum munere una alteram illam criticam, quam doctam nominavimus, suScepit administrandam. Ac primus omnium Romanorum utrius lue gentis universarum litterarum historiam et temporum et generum habita ratione enarrare aggressus est opere illo Didascalicorum celeberrimo: a rebat autem illorum libro I de poesi epica libro I de poesi scaeni a libro VII de apparatu scaenico libro I iterum de variis poemalorum generibus libris denique qui erant inter tertium et septimum disim-tasse videtur de oesi Romana uibus in iluaestionibus occasiones ei offerebantur amplissimae sua de singulis singularum aetatum ille risiudicia inserendi iluibus eum usum esse iam nunc cognoscinim e fragm. Ι 13 Baehr. : sed Euripidis, qui choros temerius
quo cliorum quendam Euripideum vituperavit, et ex fragm. 112 Baelit. Et dum brevitatem velint c sequi Verborum Aliter ac sit rellatum, redhostiant responSum', ikVerba ordoni Rh. M. 4 pp. 530-531 aptissima ipsa attuli. quo dialogi alicuius comp0sitionem reprehendit. Per se autem intelle- iiiiii eum eiusmodi iudicia de iis Saepissime edidisse, in quorum censura usus ei Suppetebat, nempe de prioribus Romanorum tragicis: eorum enim vilia cum patefaciebat, suis simul tragoediis etiam maiorem laudem conciliabat. Quibus revera strenuum Studium ab eo impertitum esse discimus ex in Signi illo errore, quo in tempore prima sabulae I lxio actae desiniendo implicatus est ij quo magis dolemus, quod tam
paucae Didascalicorum reliquiae et Vantur. Quod autem in praefationeaulumavimus Cratetem Mallotam una cum arte grammatica aesthetice censendi artem Romam importaVisse, Accius cum aliis rebus tum ea quo-isue ex Pergamenorum disciplina pendet, quod inscriptionem huius ulieris j ιδασκαλέαις Carystii, Pergami qui eadem sere aetate erat, mutuatus esse videtur Reischi V p. 395 , et quod Pergamenos seculus IIesiodum vetustiorem IIomero suisse voluit. Gell. ΙΙΙ11, 4-b .
Λlque profecto eum Graecorum grammaticorum more κρίσιν exercuisse
inde imprimis elucet, quod genuina discernere studebat a spuriis ut eum indicem sabularum Plautinarum composuisse et nonnullas a Plauto abiudicasse Gellius tradit III 3, 14 9 iterum dolendum est, quod quibus ex indiciis spuriam earum originem cognovisse sibi visus sit nescimus. - Λd Didascalica accedunt Pragmatica, quibus eum de similibus rebus egisse probabile est. uamvis vero de argumento eorum docti dissen-liani cs Schan p. 181 , mihi quidem Nordentis l. s. inscriptionem recte explanavisse videtur qui cum edocuisset o πραγματικόν rubi ad litteras referretur, usu sollemni opponi si λεκτικω cito opere de argumentis eorumque dispositione et thesin actum esse recte, opinor, censebat Simodo huius viri doctissimi explicationes, qua per Se d-m idum firma esse equidem puto, sulciri velis, haec addere mihi liceat: aperte Λccius versu 25 Baehr.:
- - - - - describere in theatro perpero. Popularis'. . .' L Leo Pl. F. p. 66-67 K. Allen Amor. our of phil. 19 p. 438. λὶ quod saturam Menippeam fuisse Marxio RDI p. 146 assentior, quamquam illi aliter do hac re incerta sentiunt. cf. Schan p. 180 Leo L. G. p. 390).
quae vox quid sibi velit quaerendum est cum adverbium usitatum perperam semper fere contrarium esse solent adverbio recte', adiectivum, quod h0 tantum loco invenitur, etiam ad mores hominum spectare poterat; nam primum substantivum perperitudo apud Accium ipsum v. 26 Baehr. idem Fignificat atquo levitas vel temeritas animi, deinde Graeco vocabulo περπερος riuod ex Latino derivatum est cf. Walde l. s. p. 577), eadem fere Vis inest, postremo Nonius 150 M perperos interpretatur praeter indoctos, stul-t08, rudis, insulsos etiam mendaces esse intellegendos unde sequatur, ut vix iniuria perperos idem fore significare coniciamus quod leves vel vitiosos , t raesertim cum Accius ipse perperitudinem vitium esse dixerit.
39쪽
poesim quandam respicit, cuius argumento ignobile ηθος inest, cum perperi eo introduci dicantur. uis autem illis temporibus perperii vel vitiosos describebat Nonne ultro in mentes nobis venit Lucili, ul- pote cuius saturae vitii hominum perstringendi totae sere consulit:uitur 3 uarii argumenta, quod ignobilia essent, Λccium ipsum vituperasse admodum verisimile est habemus enim versum quendam , unde Lucilium revera liosum popularem', nempe larem descripsisse iam apparet neque Luciliano versu idem fere Verbum perscriberi,' legi quod Λcciano describere' omittendum est. Lepidissime igitur conicere liceret illum spectare ad hunc, dummodo ne verbo theatrum' ita concludere prohiberemur, quod nullo modo quadrat ad saturas Lucilianas. um autem nihil aliud restat nisi ut hunc Λcci versum ad comoedias spectare dicamus, utpote in quibus salis multi perperi p0pulares prodierint. uamquam Vero Accium de argumentis aliorum poesis generum iudicavisse assatim ex Lucili fragmentis scimus, et
vocabulo πραγματικον illam, quam commemoraVimus, Vim inesse
Nordentis docuit, colligere liceat de argumentis et thesin Pragmaticis ipsis actum esse et in iisdem illa de Lucilio quoque iudicia e ripotuisse. uid quod Nordentis non male coniecit ragm. 24 Baelir.
inbecilla ob ponderitatem gravitatemque nominis' Accium non suam sententiam protulisse, sed Lucili inimici, qui latumorem tragicum irriserat quod etiam forma enuntiati ipsa indicari videatur. Nonne igitur facile fieri potuit, ut Accius hoc primo vel priore Pragmaticorum libro ab illius calumniis se purgaret 2 quod lu0 aptiore loco sacere potuerit nescio cum Nordeno l. s. p. 533-534. Quando autem eum a Lucilio ita pelitum esse censes Ea potissimum satura, qua Acci tumori tragico ipsi poetam Suessanum illusisse satis lir0babile est, i. e. in libro XXVI cs. Cichorius, Uni et S. Ρp. 127sqq. . Ac P0rro
coniciamus mitra coniecturas enim quicquam his in rebus obscurissimis proferre non possumus, Pragmaticis eum non modo se de sendisse, sed ipsum aggreSSum esse adversarium, quem, quod MuSconis manum perscripSisset lagacem vituperaret quam reprehensionem Lucilius rursum haud scio an respexerit libro XXX v. 1031 IIJ. Cum autem libri XXVΙ-XXX universe quidem ex temporum ratione rei nati esse videantur cf. Cichorius p. 70 eorumque singulas Saturas plerumque brevi, postquam compositae sunt, a poeta suras editas ei
postea demum uno corpore comprehensas esse verisimile sit, facile, auli quod infra accuratius videbimus in Luc. v. 608 M oxplanando 'hoc quoque 1031m copiosius infra agemus.
ego allor, si eri potuit, ut Lucilius libro XXV Accium ob tumorem tragicum adoriretur, hic illi ragmaticorum libroci, cui illud fragm.
24 Baetir attribuendum est, responderet, ille rursus libro XXX liaec responsa impugnaret; nam eo qu0que libro tragicum poetam carptum esse a saturico pro certo ducere licet cf. Cichoriusip. 202 sqq. . Quae
si recte suspicatus Sim, Pragmatica λ inter saturarum libros XXV et XXX ponenda sunt, i. e. inter anno 13 et 123 illo sere enim Lucilius, quantum cogn0Sci 0teSt, Satura Scribere coepit, hoc autem primum earum corpus comprehenSum edidit j. Quo eodem tempore Accius ea ipsa aetate erat, quam Graeci ἀκμὴν vocabant, iam per decennium sere tragoediis condendis occupatus itaque satis erat litterarum peritus, ut hiStoriam poesis Scribendam SuSciperet, quippe qui iam tumeliam grammaticis in studiis versaretur, simodo Lucilius libro XXVIielematia ad illa pertinentia impugnavit cf. Cichorius p. 128 . Postremo autem haec quoque ad tempora huius operis ita desinita quadrare videntur supra vidimus fragmento 25 Baehr argumenta comoediarum ab Accii carpi; quo l0ngius progressu Vocabulo populares permotus nunc
autumaverim togatas ibi tangi nonne enim id ipsum earum proprium erat ab histrionibus non Graecorum, sed Italorum, i. e. Luciliet Λcci 0pularium partes agi 3 cf. Marcn I p. 709. Cum autem
Afranius, huius dramatici generis facile princeps, Gracchorum aetate floruisse videatur cf. Marci. s. p. 708 , quo eodem sere tem-p0re Pragmatica composita esse opinati sumus, seri potuit, ut Acciustio opere ipso de Afranio iudicaret: neque aliter certe tragoediarumli tela, qui ut nobilia argumenta poesi inessent postularet, de eo cogi- laxit ac multo postea Horatius, qui eum humili sermone in obscuras tabernas migravisse existimaret ari poet. v. 229 , aut uintilianus,
qui exclamaret XI, 100 : linam non inquinasset argumenta
puerorum laedis amoribus mores suos fassust Ceterum quod Accius fragmento 26 Baehr.: Et eo plectuntur poetae, quam Suo Vitio, SaepiUS, Ducte vilitate nimia vestra aut perperitudine'δὶ etiam per populum, qui pravo elegantiae uteretur iudicio stare dixit, ut poetae in vitia delaberentur, ad togatarum iterum poetas eum ita
θ Vel, ut accuratius rem circumscribamus, primus potius eorum liber; te alterum aut alios eorum libros paulo post eum conditos esse per Se Ve
ri simillimum est quod Cichorius spp. 70-76 edocuisse mihi videtur, cum Marxius libros XXVΙ-XXX iam inter annos 131 et 129 editos esse voluisset
pr0l. p. XXXIV). η ex voce vestra apparere videtur non ad veterem CO-
moediam Atticam es Ribboch Rom. Trag. p. 268ypertinere, sed ad togatam Ade aequalem, qui suos populares ita appellaverit.
40쪽
spectasse si coniecerimus, eruntiae, qui nimiae nos arguant temeti
talis 3 . Sed sive recte tempora Pragmaticon circumScripSimus, Sive erravimus, pro manifestissimo hallere licet ea non minus quani Didascalica i locos praebuisse aptissimos, quibus Accius aestheticae aestimationis munus subiret. - uod denique primus Romanonini indicem sabularum Plautinarum constituisse videtur, pater criticae altioris,oluae vocatur, quasi factus est, si ita dicere liceat' In utroilite autem genere studiorum, quae introduxit, et litterarum historiae scribendae et indicum componendorum brevi postea haud paucis imitalioni erat, ut laudi ei attribuendum sit satis magnae, quod ea a Graecis mutuatus est at lue primus sua ratione nativam crisin coniunxit cum ducta.
IIuius paragraphi quasi in appendice pauca dicam de . Valerio Surano, aequali Acci natu paulo minores cs Cichorius Herm. 41 pp. 67-68, qui similia in quaestionem vocavisse videtur atque ille et uni- modo perquam credere liceret SchanZio dicenti p. 222 Aus ei litterar. historisches edictit in IIexametern siiliri in Vers, in dem Accius WegenonWendula einer i techischen kkusativsor gela dei uirit', liber et vindicandus esset haud dispar Didascalicis Pragmaticisve Accianis. Sed doctissimus ille mea quidem sententia plus quam certum estas firmavit ex versu enim Varro de l. l. X 70 : Λccius ΙIectorem nollet sacere, Hectora mallet' nihil aliud aliparet nisi Valerium grammaticum quendam Sum Accii Proprium commemorasse ergo hoc tantum apparet eum grammaticis rebus studium impertivisse, quod idem ex aliis fragmentis Funai ilip 78 discimus. tqui minime nego eum etiam de litterarum sui lasse biStoria egisse, praesertim cum Cicero de r. ΙΙΙ 11 43 litteratissimum togatorum omnium a Crasso eum nominari singat, sed neque ex si agmentis neque ulla veterum memoria tale quicquam elucere tenen dum est. Uuae cum ita sint, recte fecit Cichorius i. s. , quod cum leri studia enumeraret, illiusmodi commemorare noluit ac nemo qui dem tam certo quam Schangius, Zillingerus l. . . 6 , alii eum carniende litterarum historia ipsa scripsisse assii mare audemus nescimu igi tur, num Accium imitatus aestheticae aestimationis ossicium exsecutus Sil.
Lucilium demum saturam novum poesis genus atque Romanorum Proprium condidisse inter omnes constat cum enim Enni saturae nihili quae mea quidem sententia post illa conscripta sunt, cum singulae quaestiones antecedere soleant universis a ita eum nominavit Zillingerus l. s. p. 6). ac ne id quidem Schangio concedo fieri non posse, quin repte hensionis aliquid ex hoc Versu enucleetur.
aliud suissent nisi carmina, quibus argumenta maxime Varia continebantur, Lucilius Satura, quam nominabat, praecipue utebatur ad omnessere res et homines, qui ei occurrebant, destringendos itaque litterati, quoque aequales, utpote qui SSet romplissimus ad aggrediendum, ea, illabatur veluti Accium maxime ab eo petitum esse iam supra commemoravimus. Quod nunc eiusmodi iudicia composituri sumus, nos in editione atque commentario arxi et libro Cichori nil confiteamur vix necesse sit qu0rum doctissimorum uterque eximie de Lucili poematis interpretandis meritus etiam loco a nobis tractandos ita plerum- liue excussit, ut 0 quidem haud ita Saepe aliquid adicere possimus. Primum interrogantibus, quid de tragoediis senserit, significanterie pondetur versu XXV 587 Mi nisi portenta anguisque volucris ac pinnatos Scribitis', quo poeta ad beluas sabulosas atque portenta alluibusdam scripta respicit quae quin et in Pacuvi et in Acci tragoediis saepissime versata sint, non est dubium ut illius anguium volucrium descriptio clarissima erat Marx II p. 219 . Neque multum interest, uti in haec Verba adversario Lucili cuidam attribuamus Marci. s. , ilii eum admoneat, ut eaSdem re carminibus persequatur qua tragici,
an Lucilio ipsi Cichorius p. 130 , qui hos impugnet arbitratos monStristia describendis animos populi esse capiendos utique enim poeta hoc versu tragicis obsistit, cum non portenta, sed homines aequale eorumiliae mores saturis depingendos sibi proposuerit. Duo autem verbo scribilis certos quosdam adversarios, nimirumaei luales, alloqui videtur, Accium in primis perstringi verisimillimum est cf. Cichorius p. 131 , quem principem qui tum erant tragicorum luisse salis supra exposuisse mihi videor ac mihi quidem non improbabile est in scribitis illum contemptionis pluralem, quem arxius dixit, in arte litterarum critica ipsa haud raro usurpatum ineSSe, ut accius, quippe qui quasi dominus scaenae tragicae tum fuerit, solusisertasse hic tangatur utique cum tragici tum is ipse intellegendi sunt.
ii id idem affirmes de versu eiusdem libri 608 M:
- nunc ignobilitas his mirum ac monstrificabile', qu i sacelissime Lucilius eorundem impetus propulisse videtur' iis enim, qui tragoedias suas nobilitate quadam ornatas esse dicerent' ,' longe alia neque vero, opinor, veri similia de vorsibus huius libri inter se conectendis protulit Theodorus Biri ZWei politische Satire etc. Idrburg 1888, p. 78 SS commemorantur quidem eiusmodi portenta Rique prodigia acuvi versibus 80-82M 381 R Acci versibus 209-213 R; praetexi veresibus 5-6 17-28 29-38. malim enim Cichorium p. 1303hequi quam Margium II p. 226), quem hunc versum recte ad ambitiosos rettulisse parum credibile est hcf. Cichorius p. 130 ceterum quod oratius