Compendium manualis controuersiarum huius temporis, De fide, ac religione. R.P. Martini Becani, Societatis Iesu theologi ab eodem authore depromptum. Opus vtilissimum, quo resectis ambagibus, veritas catholica perspicuè proponitur; & aduersaria falsi

141쪽

vel, ut loquitur in commentario, quia veritate praeonio suo celebrat, quia pura es sinceram retinet, quia ad posteros irasmittit.Vel denique, ut loquitur in c. 3.Isai .v. I S. quiflveritate tuetur Spropagat, Ut a pq, steris in omne auum eotatur. Haec omnia seruient nobis pro 3.Conc

Extra hane visibilem Eeclesiam n mo potest saluari. 1g.TTa pastim docent Patres Au- Igustin. lib. de unitate Eeclosiae,cap. 1 2.Ad ipsam vero fatalem, inquit,ae vitam aternam nemo per-Menit,nisi qui habet caput Christum. Habere ad tem caput Chrictu nemqpoterit nisi qui in eisu eo ore fuerit, quod est Ecclesia.Et epist. so.ad Bonifacium Comitem, sub finem: EDelesia Catholica sola est eorpus Chri-yneuius ille caput eΗ, Saluator corporis fui. Exs, hoe corpus nemixem vivificat Spiritus sanctus. Et paulo

post

142쪽

De Ecclesia. i 3 s

bos et No hab i itaque Spirita factae, fui sunt extra Ecclesia. Et epist.ist.1d Donatistas:Leuisquis ergo ab hae Catholica Eeelesia fuerit separatus, uuantulibot laudabiliter se vivere Oxistimet,hoc soloscelere,quod a Chriam onitato disiunctus 'non habebit vitam fed ira Dei manet super eum. Et S. Gregor. l. I .morat Ium,c. t. Sacta uniuersalis Ecclesia praedicat, saluari veraciter, nisi intra se, non pesse: serens,quod omnes, qui eAtra ipsam sunt, minime saligentur. I; C5senti ut duersari j. Caluinus

l. .c. I. s. . 'rum,inquit quia nune

de visibili Erelesia disserere propositu est, discamus vel uno Matris elogio, qua utilis sit nobis eius cognitio,immo necessaria, quando no alius est invita ingressus,nisi nos ipsa recipiat in utero,nisi pariat nisi ala suis uberibus: denique sub rufyodia S gubem

natione sua nos tueatur,donec exuti carne mortali similes er:mus Angemitissit paulo Fiost: Extra eius grex imi nul a

143쪽

i Liber L Cap.

nulta estyersea peetardis,nusia sarm. Et rursu sinquit, hse nobis obstru Primum quantalibet sanctitate Pl .anislii Dei,hae tamen conditis semper esse, quandiu in mortali eor. pore habitant,ut sine pereatorum re missione eo Here nequeant coram Deo. Deinde, hoc beneficium se issi Ecclesia proprium, ut non aliter et set amur , quam si permaneamus is situs communione. Tertio,pre Eceh-fa Ministros S Pastores nobis dispensari,vel Euangeli pradieatim vel Saeram e torum adminiserationia. O .Et Philippus Melanchthon is Examine ordinandorum, titulod Ecclesia : Non loquimur,inquit. o Ecclesia, ut de mea Platonica , sumonseramus Ecclesiam iuxta dicti Dic Ecclesia. Hic necesse est iistellismi bilem Eeelesiam. Et mox qu ut, An necesse sit, singulos homine saluandos fieri ciues huius Ecclesiae visibilis 3 Et respondet his verbis

144쪽

De Ecclesia.

;: Prorsuu necesse est. I. Eius rei variae assignatur cau- ab Augustino serm. I gi . de Te-ire. Prima, quia in sola Ecclesiai molatur hostia Redeptoris. Al-ra,in sola vinea laborantes,mer-dem denari j accipiunt. Tertia,nnes, qui extra arcam Nod fue-it,diluuio exstincti sunt. Quarta, embrum,quod iaci manet in co rie,vita habere no potest .Quin- ,ramus praecisus ab arbore , non test germinare.Sexta,riuus a fo-

separatus, arescit. Alij hanc adunt: Christus est Sponsus Eccleae: At Christus no est adulter, nec enerat filios, nisi ex Sponsa sua cclesia:Nemo ergo filius Christi , nisi matrem agnoscat Eccle- m.Huc spectat Cyprianus in lib.

e unitate Ecclesiae, cum ait: Non ibet Deum Patrem, qui ecclesi mpn habet Matrem. Et August. lib. . e symbolo ad Catechumenos, m

ii quis absque Ecclesia inuentus

i. I fue

145쪽

138 Liber I. Cap. III.

fuerit, alienus erit a numero Fili me habebit Deum Patrem,qui Selesiam noluerit habere Matrem. et x. Eodem pertinet vaticinii: Isaiae cap. 6 o. I l. Aperientur pertitue iugiter, die ae nocte non clarum, Utur, Ut adferatur ad te fortitus gentium, Reges earum adducam tur. Gens enim S resnum,quod ira

feruierit tibi,peribit. uibus vetbis duo praedet t. Unum,quod Ecclesi Christi futura sit visibilis,quae si

teat omnibus gentibus,si velint is traret. A lterum,quod omnes sint perituri, qui eam ingressi non fueristi I U. Conclusio. Hae vi sibilis Ecclesia non potest se ficere vel errare in fide. 13. T TAEc concbus o non debet L A intelligi de aliqua pati: Ecelesim sed de tota Ecclesia.Nλ' certum est, aliquam Ecclesiae pax lem,id est, aliquos Cht i l i a nos es

rate

146쪽

De Ecclesia. i b

et posse,& re ipsa errasse.Errauitrius negans Christi diuinitatem. trauit Macedonius,negans Spiriis sancti diuinitatem.Errauit Ne-orius , asserens duas in Christo

2rsonas. Errarui Eutyches & Dioc rus, asserentes unam in Christoaeturam. Errarunt Pelagiani, ne- a rates peccatum originale , & n rnitatem gratiae.Errarunt Donastae,& alij plures.Qui omnes pro-ter silos errores, ab Ecclesia damati, & tanquam putrida membra, bctissi sunt. x . At quaestio est ,an tota Ecclea Christi , seu tota multitudoli ristianorum,quatenus ex Pastobus & ovibus conflata est, possitrare in aliquo puncto vel articu- , fidei: vel, ut clarius det cam , an

liristus, qui Ecclesiam suam gu-ernat, permissurus sit,ut ipsa tota, uatenus toto orbe diffusa est, pulice profiteatur aliquod dogma, uod sit cotra fidem vel Euageli ut

147쪽

st; l

i o Liber I. p. I II.

Hic a nobis distentiunt adueI.rii. Arimi totam Ecclesiam viliblem, quae primis quingentis and habuit veram fidem de religion. postea errasse, ae multis suculis,3 sque ad tempora Lutheri, in erro periticisse : vel, ut alij loquunt i tota in periisse & de feci sie ; no quo .l perierint aut dia fecerint ho mines , ex quibus conflata est foclesia visibilis , sed quod defectri eorum fides, de sincera religio. Iupassim Luttidiani Zc Caluinlita . x s. Sia mam test e refelluntur 'Iconcessis.Ptimo, quia ipsi concc

dunt esse articulum fidei, dari Ec clesiam Christi visibilem,quae la8 cha dc Catholica sit& hoc sensu interpretantur illud, quod in sim, bolo profitemur, Credo sancta Ec-

essiam Catholicam, ut conclusi U- ne secunda os esum est. At articuli fidei femper sunt veri, nunquam

Lalsi. Ergo semper verum est, dati Ecclesiam Christi visibilein , quT, Laneti

148쪽

- De ecclePa. I rricta & Catholica sit. Ergo falim est totam Christi Ecclesiam sibilem,post primos quingentosnnos defecisse, & multis taculis uitam fuisse visibilem Christic clesiam.Nam si ita effet,non licii sset tune dicere, Credo sanctam seclesiam Catholicam. Es.Secundo,concedunt etia ad .ersarij , Ecclesiam visibilem esse ponsam Christi, ut conclusioue eitia dictum est. Hinc formo du- ilex argumentum. Vnum ex parte ponsi, qui indissolubili vinculo,:oniunxit sibi Ecclesia visibilem, anquam sponsam perpetuam , ut:xplicat Apostolus Ephesis. 31. Et,taedictum est ab Osea cap. t. I '.,posabo te mihi in sempiternum.Erdio nunquam ab ea separari potest. . lterum ex parte sponsae, quae ad . . perpetuam subiectionem & fidem

coniugalem obligauit se suo so,ut insinuat ide Apostolus, cum ait:Suut Ecclesia subiecta es Chri-

149쪽

i et Liber I. Cap. IIb

sto,ita S mulieres viris suis situs

sint in omnibuA. Quasi dicat: Ecclta est norma seu exemplar sue: ctionis & sid litatis, cui mulitii conformare se debent. At noli set norma fidelitatis si post alius annos deficeret a suo mota,&tiret adultera. Unde Cypr. l. de valute Ecclesiae. Adulterari no pote blsa christi: incorrupta est, si puιμL . Tertio, Ecclesia visibilis Domus Dei,de qua Christus inbuangelio, Matth. I s. i 8.Superias petram adificab- Ecelesiam memio, paria inferi non praualibuat uersus eam. ubi duo promittit. si mo,quod velit Ecclesiam suam et disicare super petram. Secuaepiquod porti inferi non sint eam es, pugnatur*In utroque alludit aliqquod Matth. . et . dixerat, sapiest: architcctum esse, qui aedificat omum super petram. stultu, qui super arenam. Causa addit quia ilius do oritur aliqua vehemens tem sit.

150쪽

as,mox corruit,illa quae super a-: nam , non altera, quae super petam sudata est. Christus ergo volit imitari sapientem architectu, et aedificate Ecclesia suam super

etram. ut nulla ventorum aut im-

rium vi possit disturbati. Hi neatet, eos magnam iniuriam irro-are Christo, qui asserunt Eccleam ab ipso aedificatam posse decere,& re ipsa defecisse. Nam ine sequitur,non super petram, sed aper arenam fuisse aedificatam: c proinde Christum fuisse stulam, non sapientem architectum. mmo fuisse medacem quod pro-iiserit se super petram aedificatua in no fecerit:quod dixerit, poris inferi n5 prqualituras,& prqua-lerint. Hoc algumeto usi sunt ple-que Patres, ut postea videbimus. A 8.Quarto. Ecclesia visibilis di-itur columna & firmamentum eritatis,triplici sese,ut supra dixi.ximo, quia est columna firma re