Compendium manualis controuersiarum huius temporis, De fide, ac religione. R.P. Martini Becani, Societatis Iesu theologi ab eodem authore depromptum. Opus vtilissimum, quo resectis ambagibus, veritas catholica perspicuè proponitur; & aduersaria falsi

451쪽

infantibus , qui non sunt capaces scandali, sed de pueris grandiorimus , qui vocati accedebant ad Christum, ut ex contextu patet.

flens in utero materno habuit fidem in Christum: Ergo , &c. Re spondeo. Exemplum Ioannis Balistae non facit regulam generalem, Icut nec exemplum asinae Balaam , ut recte notat Augustinus epist.s . ad Dardanum , quaest. R. Non enim sequitur: Asina Balaam locuta es et ergo omnes asina loquuntur. Nec item: Ioannes Baispinta credidit in Christum : ergo omnes infantes credunt in Christum. Deinde Scriptura non dicit. Ioannem credidisse, sed exultasse, ut bene aduertit idem Augustinus loco citato. v. Quarta . si infantes non credunt , iam adstantes mentiuntur, quando responderat pro infante

452쪽

De Impanatione. sinentiuntur, quia non significant illum credere actu proprio , sed

alieno , ut recte notat -D. Thomas in 3. parte,quaest. 68, artic. '. ad 3.

Quomodo autem fides aliena pocsit illi prodesse,ex S. Augustino explicatum est. Prodest illi fides ali na sicut obest peccatum alienum.

CAPUT III.

De Imanatione.

Vtherani nobiscum sentiunt contra Caluinistas , Christum vere praesentem esse in Eucharistia. Sed quo modo sit praesens , in eo dissentiunt. Nos docemus fieri praesentem per transsubstantiationem, id est, per conuer

sionem substantiae panis & vini, in substantiam corporis & sanguinis Christi: sicut substantia aquae in

nuptlis Canae Gallicae, conuersia est in substantiam vini. Ioan. 2.2 Hanc conuersionem negant Lu- theraui,

la s

453쪽

therant,afferentes substantiam Panis & vini simul manete cum substantiacorporis & sanguinis Chrio sti: Itaque Christum non fieri pic- sentem in Eucharistia per conue sionem unius substantiae in alteram, sed alio modo. Quis autem ille modus sit , in eo discrepant. Plerique putant, praesentem fieri per Ubiquitatem. Ali j per unionem hypostaticam hristi cum pane revino. Alij per simplicem coniunctionem unius cum altero. Omnes tamen in eo conueniunt,quod haec

propositio sit vera : Panis est corpus Christi, Vinum est fanguis Christi. Item,Corpus Christi est in pane umpane,sub pane. Atque hinc ortum

est vocabulum Impanationis. Haec omnia examinanda sunt.

Prima Quaestio.

x.An Christus sit pra, res in Eucharistia per Ubiquitate F Plerique Lutherani affirmant cum Luthe-

454쪽

ro. Sed male. I. quia Vbiquitas iamqxplosa est.x.Multi Lutherani docent, Christum non fuisse ubique praesenterm nisi post Astensionem: ergo ante Ascensionem, vel

non fuit praesens in Eucharistia: vel si fuit, non potuit esse per Ubi, quitatem , sed per transsubstantiationem , quod noS docemus. 3. uod ubique est, non mouetur de loco in locum, ut supra demonstraui: si ergo eorpus Christi est ubi que , non monetur de loco in locum. Ergo Minister Lutheranus,

quando alicui porrigit hostiam, non porrigit corpus Christi: sed nudum panem. Nam id, quod por

rigit,mouetur ex manu ipsius in os& stomachum communicantis.

Cmpus autem Christi, si ubique

est, non potest ita moueri.

Secunda Quaestio.

3.An Christus sit praesens in Eucharistia per unione hirostaticam

455쪽

Hoc potest dupliciter intelligkPrimo, ut fit praesens per unionem personae verbi eum pane & vino. Secuudo, ut sit praesens per unionem corporis Christi cum pane,&sanguinis Christi cum vino. Hoc posterius videtur asserere Lutherus in lib. de capi.Babyl. cap. de Eucharistia.Sed non recte. Nam unio hypostatica non fit in natura , sed

in persona, seu hypostasi di s inde

enim vocatur hypostatica, seu personalis. At in Christo non est ulla persona,nisi verbi:Ergo nulla potest fieri unio hypostatica, nisi in persona Verbi. At unio illa, quam fingit Lutherus,non fit in persona Verbi:Ergo non est hypostatica

Tertia Quaestio.

. An Christus sit praesens in Eucharistia per simplicem coniunctione Hoc putamur sentire Lemnitius,& aliqui recentiores Luthetant. Quos refello ex duobus ipso

456쪽

Nam principiis. Vno, quod verba ista, Hoc es corpus meum, propitet intelligantur,& non mataphorice. in quo nobiscum sentiunt. Altero, quod per pronomen, Hoc,designem tuet panis in quo sentiunt cum Caiau in istis. Igitur volunt hunc esse sensum verborum et me panis ect proprie coram Christi. Nihil absu dius. uando enim duae res distin- ac disparatae,no aliter, qua per simplicem coniunctionem uniun-tUr, tunc una proprie non potest dici altera.Non er im dicimus, a in panis , tametsi aer sit in pane, aecum pane, Neque, Angelus est h/-- , licet possit esse in homine aecum homine.Ergo, si corpus Christi per simplicem tantum coniunctionem est in pane & cum pane, non licebit dicere, Corpus Christi proprie est panis Mut e contra.

Quarta Quaestio.

s . An Christus sit praesens in Eu-Fri chari

457쪽

De Impanatione. si

deret de coelo , ut Christus nasceretur ex Virgine. Cur ergo non possit facere, ut substantia panis mutetur in carnem 3 Addo ego, id quotidie fieri in humano corpore. Panis,quem comedimus,conuertitur in carnem de substantiam nostram. Quis dubitat p6. Ide Ambrosius lib. . de Sacramentis,c. . sic habet inanis iste , panis est ante verba Sacramentori rubi accesserit consecratio e pane sit caro Chrisei. Et Cyrillus Hierosoly-rnitanus catech. g. mystagogica Aquam olim in vinum conuerrit in Cana Galilea; S non erit dignus,cui credatur,quod vinum in Languinem tra mutariiseti infra, :bid.Subsiecie panis datur tibi corpus , si sub Je-eiae vini datur tibi sanguis. Et Cyprianus in serna. de Coena Domini: Panis isse , non Uigie , sed natura inutatus , omnipotentia Virbi fa-ectus es caro Et Hil1rius lib. 8.de Trinitate.De veritate carnis C

458쪽

s r. Lib. II. p. III. De Imp.

sanguinis non ect relictus ambigendi oeus.Et Ciegor. Nys R. orat. catechetica, c. 3 T. Rectὲ nunc quoque credo , Dei verbo sanctificatum panem in D Ei Verbi eorpus trans mutari. Haec testimonia clara sunt. . Obiici potest i liud , . Cor. I o. j I s. Panis, quem frangimus , honne participatio corporis Domini estJEt c. II. 26. Suotiescunque manducabiri, panem hunc. Ex quo videtur se-ci ' pancra manere in Eucharistia,& nullam fieri transsubstanti t onem. Resp. Apostollas inquitur de pane mutato : sicut Christus, cum ait, Cael vident, id est,

qui antea erant caeci, nunc vident.

LIBER

459쪽

LIBER TERTIVS.

De Controuersiis Calaim-siarum

tur varia nomina, ut alibi

dixi. In Anglia vocatur Phritani: in Gallia, Hugonottae: in Hollandia,Geusi j: in Bohemia,Pia carditae:in Helvetia,Sacramentarii& Zuingliani:in Germania, Calvianistae. Capita controuersiarum, in quibus speciatim a nores dissident, sunt haec fere. i. De attributis diuinis. x.De Christo. 3. De Imagine Christi. .De praedestinatione. s. De gratia.6. De Authore peccati. . De baptismo infantium. 8. De Exormeisino. s. De reali praesentia corpo

ris Christi in Eucharistia. Io. De circulo Caluinistico.

460쪽

De Attributis diuinis.1.TN hoc capite nominatim dici putandum est contra Conradu volstium Caluinistam,qui in Tractatu de diuinis attributis sic sentit i. Deum secundum essentiam &

essentialem perrectiorem , non esse infinitum.1. Nec ubique praesentem in hoe mundo, sed taritumin: coelo. . . In Deo esse accidentia. . Decreta Dei non esse ab mer-DO. S. Aternitatem Dei non esse, iudi uisibilem & totarn simul, sed diuisibilem & successiuanta Hi quinque Atheismi refutandi sunt. Atheismos voco , quia, qui ita de

Deo sentit, non agnoscit verum Deum. Atheus ergo est.

I. Conclusio.

x.Deus secundum essentiam,seu

esseatiale perfectionem est simpli