Compendium manualis controuersiarum huius temporis, De fide, ac religione. R.P. Martini Becani, Societatis Iesu theologi ab eodem authore depromptum. Opus vtilissimum, quo resectis ambagibus, veritas catholica perspicuè proponitur; & aduersaria falsi

541쪽

duritiam cordis vestri permisit vobra dimittere uxores vestras : ab initio autem non fuit sic. Vnde & Chri stias generatim dixit Marci I o. II. Huicunque dimiserit uxorem suam,

aliam duxerit, adulterium com- smittit super eam. Et Apostolus Rom. I. t. Sua sub viro est mulier,uiuente viro,aIligata est legi: si

autem Ortuus fuerit vis eius doIuta est a lege viri. Igitur vivente viro . vocabitur adulterassuerit cum alio viro. .

3. Loquor de Christianis ; quia aliud est de infidelibus.Na si duo

infideles csi trahant matrimonium,

, , ae

v postea alter colusum fiat Christianus, ti alter persistat in infidelitate, potest Christianus infidelEdimittere, & cum alia Christiana

contrahere , ut docet Apostolus r. Corinth. T. I i. Quod Christianisaeo licet.In nullo enim casu potest maritus Christianus uxore Christianam dimittere, &cu alia contrahere.

542쪽

rahere. Dices , Potest id facere ob ornicationem,seu adulterium , ut fatetur Christus, Matth. s. 32. Omcis,qui dimiserit uxorem suam, excepta fornicationis causa, facit eam moechari,'qui dimissam duxerit, adulterat. Respondeo. Aliud est, dimittere uxorem suam propter fornicationem di aliud, illa dimissa ac vivente , aliam ducere. Prius concessunt esst a Christo, non posterius. Sic explicat Apostolus, i. Corinth. .lo. cum ait: Iii autem , qui matrimonio iuncti sunt, praebio,non ego sed Dominm,vxorem a viro non

discedere:quod si discesserit ob for

nicationem manere innuptam,aut viro tuo reconciliari. Vbi duo consi-leranda sunt:vnum,quod aliquanio uxor possit discedere a viro , ex legitima causa. Alterum , quod vivente viro, non possit alium virum iecipere, sed debeat vel manere inhvpta, vel priori viro reconciliari.

543쪽

CAP v T v I i. V ine animabus iustorum past

hanc vitam,

i. A Nabaptistae, praesertim quis Ix Libertini dicti sunt, docent

animas iustorum post hanc vitam. dormire, id est,extingui, ut referti

Caluinus in psychvannychia , ac noster Bella tminus lib. . de Christo, cap. T. Potest autem dupliciter hoc intelligi, t. quod dormiant, seu extinguantur in perpe- tuum. x.quod non quidem in petapetuum , sed usque ad extremum i Iudicii diem. x.Priori sensu manifeste falsum iti est , quia tollit immortalitatem animae. Nam , si an mae iustorum extinguuntur post hanc vitam in F

perpetuum, certe immortales non Vis

sunt edaeque mortales , ac animae brutorum animalium : nec post hanc vitam habent ullam mercem dem

544쪽

. . a

gem laborem suorum,nec ulla datur Ecclesia triumphantium hominum in coelis.Quae omnia absurda sunt,

3. Posteriori etiam falsum est . primo , quia anima Cliri isti post

lianc vitam non fuit extincta voque ad diem Iudicij. Secundo, nec animae Abraham , Isaac, & Iacob, iuxta illud Matth. xx. 3 . Ego semPeuc Abraham, si Deus Isaac , e,

Deus Iacob. Non est Deus mortuom rum,sed vivetium. Tertio nec anima Samuelis. I Reg tS I L. Quarto , nec anima Omae Ponti fic is L. Machab. I S. I x. Quinto . nec anima latronis , cui dictum est , Hodie mecum eris in Paradiso. Deniisque nec animae eorum,ad quos descendit Christus in triduo mortis. I.Petr. 3.1'.

LIBER

545쪽

LIBER QVINTVS.

De Coutrouersi s Toliticorum.

E OLirici no pertinent

ad peculiarem aliquam sectam,sed cum quavis religione permixti sui.

Nam de apud Catholicos , & apud Lutheranos & Caluin istas reperi uis tur aliqui,qui vel pluris faciut politiam, suam fidem Christuvel ce

te qui mouent quaestiones aliquomodo ad politiam pertinentes. Porro capita, quae ab ipsis disputantur,initio huius operis recesita sunt.Ea nunc ordine persequar.

546쪽

De Fide falaame. I i

CAPUT I. An quilibet in sua fide saluaripsi ipi. culti politici putat, Cathoo Ilicos in Catholica, Luthemranos in Lutherana,Caluin istas in

Caluin istica fide saluari posse. Quod dupliciter explicari pote sic. Primo , omnes & singulos saluari posse in sua fide , modo credant m Christum , iuxta illud Ioan. 3.

II. Vt omnis, qui credit in ipsum, non pereat , sed habeat vitam ate nam. Ratio est. Qui tenet funda mentum si dei , saluari potest et at Christus est fundamentum fidei, teste Apostolo , i. Corinth. 3. I i. Fundamentum aliud nemo potesipstnere , prater id, quod positum est,

quod ost Chrisus I s. Ergo qui tenet hoc fundamentum,id est,qui Hedit in Christum, saluari potest. iam vero Catholici, Lutherani, M

547쪽

s et Liber V. p. L&Caluinime credui in Christiim, Ego perfidem in Clitastum saluari possunt.

x. Secundo, omnes & singulos saluari posse in sua fide,modo credanti x .ari culos fidei,qui in Symbolo Apostolorum comprehensi sunt. Ratio est , quia in illis alticulis continetur summa , seu rhgula totius fidei Christianae, ut recte notat D. Augustinus serm. i 3. s. de Tempore,cum a: tri=mbolum

est regula fidei vestra, breuis S gra-l

ius. Breuis , numero . verborum letrandis , pendere sententiarum. Et sermone 1 gr. Apopoli certam re

gulam fidei tradiderunt, quam se

eundum numerum Apostolam, duo iderim sentetiis comprehensam, S m ibolam vocaverunt per quam credepretes Catholicam tenerent unitatem, eter hareticam conuincerent praubietatem. Nunc autem Catholici,

aeutherani, & Caluinime credunt 2t. atticulos fidei,qui in Symbolo

548쪽

De Fide saluante. I s

eomprehensi sunt. Ergo per hanc fidem laluari possunt.

Prior explicatio discutitur.

3.Prior explicatio potest x.m dis i ntelligi. Primo,omnes saluari posse , qui confuse credunt in Christum , etiamsi non ei edant in particulari praecipua mysteria de Clitis o. Secundo, omnes saluari posse , qui distincte credunt ini Christum , credendo Christi di- . uinitatem , humanitatem , natiuitatem ex virgine , passionem, mortem, resurrectionem , & alia mysteria, quae in Symbolo Apostolorum consignata sunt. Si intel- , ligatur hoc secundo modo, iam coincidit cum posteriori explicatione, de qua paulo post Si autem intelligauir primo modo , falsum es i. Non enim sufficit ad salutem, si confvsh tantum eredas in Christum. Primo,quia alioqui om-s nes Haeretici saluari possent, vis Ariani,

id i

549쪽

Ariani ,Donatistae, Pelagiam, & si, miles alij .Omnes enim, ut renim uin, confuse credunt in Cluius um. At consequens es h contra Euangelium,in quo EiZania iubeii tui alligari in fasciculos ad comburendum.Matth. 23. et s. Harietici autem sunt Zietania. Sccudo si Catholici in Catholica, Lutherani in Lutherana,& Caluinistae in Caluinistica saluari possent, eo quo

omnes, saltem eonfuse,credant in Christum: quid necesse esset tot lites & controuersias inter ipsos excitare Aut cur Lutherani excluderent Catholicos & Caluin istas, &hi vicissim illos 3 Si enim quisque per fidem in Christum saluati potest, maneat quisque in sua fide

cessent persecutiones ae anathemata, seruetur pax & tranquillitas Hoc autem non sit. . t Nec obstant testimon in Scriptu rar, i liori explicatio,

allata iiii Non rum in intelligun

550쪽

tur de Christo in confuso,sed dictincte & in particulari,quoad pridicipua mysteria quae nobis reuelata sui.Verbi gratia. Cum Chlistus desse ipso dixit, Ut omnis, qui credit in ipsum,non pereat, locutus est speciatim de sua diuinitate , ut patet ex contextu , qui sic habet . Sie Deus dilexit mundum, ut Filium suum

mnigenitum daret,ut omnis, qui credit in ipsum, non pereat. Et infra: Qui eredit in eum,no iudicatur: qui autem non eredis iam iudicatus esI, quia non credit in nomine Enigeniti

Fili, Det .Itaque non sufficit, si creta clas in Christum coia se: sed nece se est, ut credas in Christum,quat nus est unigenitus Dei Filius. s. Simi biter , cum Apostolus d xit, Christum esse fundamentum fidei locutus est de prscipuis Chri sti mysteriis, ut alibi se explicat, nempe de Christi diuinitate,Rom r. . Qui pradestinatus est Filius Dei De humanitate, Gal. . . Misit Deus

M in Filium