Compendium manualis controuersiarum huius temporis, De fide, ac religione. R.P. Martini Becani, Societatis Iesu theologi ab eodem authore depromptum. Opus vtilissimum, quo resectis ambagibus, veritas catholica perspicuè proponitur; & aduersaria falsi

561쪽

s s 6 Liber V.Cap. r.

stat Marcellinum Pontificem gra- tuter peccasse,3uod ob metu mortis,idolis sacrincauerit, ut patet ex pontificali Damasi. Tertio, multi Martyres per simulationem potuissent euadere mortem,& tamen noluerunt,quia iudicabant non licere. Quarto, qui per simulationem adorat idola,comittit mendacium, non quid a verbo, sed facto, quiasianificat se esse idololatram, cum non sit. at mendacium nullo modo licitum est i in se. c. xod x. Solent obiici aliquot exempla in contrarium Primo , exemplum Ieliu Regis Israel,qui simulabat se velle sacrificiu offerte idolo Baal, ut haberet occasionem occidendi Sacerdotes Baal,qui erant in teplo congregati. .Reg. I S.I '. Quam ipsius simulationem approbauit Deus,cum dixit:Studiose egisti,quod rectum erat , S pIacebat in oculis meis. tibidem v. goo;

562쪽

De Cultu idolorum. Is

3. Deinde exemplum Helisaei Prophetae, qui etia approbauit simulationem in causa religionis. Cum enim Naaman Syrus, ut fati Faceret Regi suo geniali, vellet per simulationem adorate idolym intemplo Remmon, petiuit ab Heliseo, ut pro se oraret Deum pro condonatione huius peccati. Respondit Helisaeus: e in pace. l . Reg. s. I '. Quasi diceret, poteris hoc bona conscientia facere, si non habes animum adorandi falsum Deum, sed tantum si inulandi adorationem.

. Tertio exemplum Danidis, qui immutando faciem suam co-ra Rege Achis, simulabat se stultum esse , ut euaderet periculum mortis,quod putabat sibi immine.

te. (x.Reg LI. 3. His exemplis utitur Adrianus loco citato ad suam sententiam confirmandam, quam praecedenti cap. recensui. i.Respondeo. Haec exempla non obstant

563쪽

s s 8 Lib. V Cap. V

obstant nostrae resolutioni .Primh, squia Iehu per illam simulationem vere peccauit,ut docet D. Augustinus lib contra mendacium .c. a. . ubi id eonfirmat ex illo .Reg. i C. St. Iehu non custodiuit,ut ambularet in lege Domini Dei Israel in toto eorde suo. Nec verum est, quod Deus illam approbaunit. Solum laudauit factum Iehu in eo , quod omnes Sacerdotes Baal occiderit, & domum Achab funditus deleverit, ut

ex contextu patet.

6. Adoratio Naaman Syri non fuit ceremonia religiosa sed politi- ea & lieita.Non enim flectebat genua in templo Remmon,ut coleret idolum, sed ut Regi suo praestaret seruitium politicum. Pro quo notandum est , fui sie morem Regis Syriae, ut inniteretur humeris alicuius famuli, sule in templo, siue in foro di, ideoque famulum,cuius humeris innitebatur, ex officio de- sbuisse hoc obsequium illi praesta

Disit Eed by Eo le

564쪽

De cultu Idolorum. I s '

tet,vbicunque Rex esset. Si ergo vel staret, vel ambularet,vel genu fles eret; necesse erat famulum etiam are,vel ambulare,vel genu flecte- te,non intuitu religionis,sed ratioue obsequi, ciuilis , quod quilibet

eruus tene ut exhibere suo do- Dino. Unde magna erat disserentianter Naaman & Regem. Nam ido ratio Regis fiebat intuitu reli- ionis.Cum enim esset homogenilis , colebat idolum adoratione, eu genuflexione. Adoratio auem Naaman fiebat intuitu ciuia is obsequij. Cum enim flecteret enu, non alio anim D saciebat,

luam ut suo Regi genu flectenti, amulandi studio , subseruiret. Ita bulensis in lib. Reg. c. s. quaest.. s. Lyrarius ibidem , circa textum, Eoi lib. 8. Moralium,c. 2T.q. T. &ionnulli alij. . David coram Rege Achision simulauit falsam religionem,le qua simulatione hic agimus,

565쪽

s co Lib. V.Cap. Vf.

sed thultitiam & morbum. An liciute,quaistio est,quae huc non perti Dei. videatur D. Thomas in x. eti

I naturam rei spectes, non est per se malum,sed indifferensi

ire ad templa Haereticorum, aut getilium. Potest enim, ratione circunstantiarum , vel bene,vel male

fieri. Male quide,si fiat, veI animo profitendi falsam religionem I vel cum aliorum offensione & scancla-

lo;vel denique cu nostro, vel al te ino periculo. Bene , si his omnibus seclusis, bona intentione orem di Dcu,& aliunde sit aliqua rationa bilis necessitas,cur ibi potius,quam

alibi opus sit id praestare.

566쪽

De Cultu Idolorum. s c

et. Quod duplici exemplo declarari potest. Primo, exEplo Cath licorum,qui habitant inter Haereticos. Nam, si Princeps illorum siti Haereticus,de madet, ut omnes subliti,cuiuscunque sint fidei, orati odinis tempore ad unum templum conueniant,poterunt Catholici id

praestare: modo Princeps non mandet hoc in odisi religionis, sed ob

alium finem licitum & honestum. ta Aetor lib.8. Moral .cap. 5T.qu st. . Deinde exemplo serui Christiani, qui apud Turcas, vel gentiles captus est. Nam si Dominus illius velit uti ipsius seruitio, non solum domi, sed etiam in templo,potest te ruitium illi praestare,& dum prq- hat, simul animum, orandi studio. id Deum attollere. Sicut de Naanan dictum est. Vide Aetorium bidem,quaest. T.

567쪽

i sian, vel cum scandalo aliorum, vel cum periculo subuersionis Bene,si, his malis exclusis, fiat in eum sitanem, ut Haereticorum errores faciis,

lius & securius refutemur. Igitur tametsi actio docendi haeresim ex se instituta sit ad cultum falsae r ligionisin ideo semper illicita, tamen actio audiendi eiusmodi conciones non est determinata ad unum finem,sed ad varios ordinati potest. I. ad cultum falsae religionis Sie illicita est. et .ad confuthtionem erroris. Sic licita est, si absit scandalum & periculum. Idem fit

in contrario.Nam etiam audire fidem CHRISTI , potest referri ad duos diuersos fines. i. ad eam discendam .et .ad oppugnandum. Prio rimodo audiebant illam multi Iudaei & gentiles tempore Christi; poneriori Pharisaei. Nn x CA

568쪽

An liceat Sacramenta cum Hareticis partiovare. i. T Vtherani & Caluinime ag I noscunt duo tantum Sacramenta , Baptismum & Eucharistiam.Dico ergo primo, non licere Baptismum ab illis petere, extra casum necessitatis. Ratio esst, quia licet ipsi verum Baptismum administrent,adhibita legitima materia& forma cum intentione bapti-Zandi,tamen, cum eundem Bapti- sinu possimus petere a Catholicis, impium & scandalo sum est confugere ad Haereticos. Adieci, Exura easum nece sitatis. Nam , si esset urgens necessitas, & non adesset Catholicus , qui Baptismum consediret, liceret accipe te ab Haeretico.2. Dico x Non licere etiam cum iLutheranis aut Caluinistis Eueha- s

istiam participare ; quia ipsi vel

569쪽

VDe Sacram. Haeret . Is s

non habent veram Sacramentum Eucharistiae , ex defectu Sacerdotum consecrantium; vel si aliquando habent, quod rarum est, proiiarentur peculiarem errorem circa idem Sacramentum.Nam Caluinistae negant corpus & sianguinem Christi realiter adesse in Sacrame--to. Lutherani concedunt quidem adesse , sed simul asserunt,maneret

substantiam panis & vini cu su stantia corporis & sanguinis Christi. Si ergo Catholici cu illis com

municarent , viderentur fauere ipsorum errori.

An liceat matrimonia cum Hareti-

cis contrahere'

I. Ertum est , generatim lo- quendo, non licere. PIimo, quia est contra prohibitionem Ec

570쪽

sgs Liber C. p. IX.

dalosum. Tertio est periculosum, quia Catholicus,qui accipit Haereticam, se& filios suos exponit periculo subuersionis. Quarto committit sacrilegium, prophanando Sacra metum matrimoni, dum illud haereticq personq administrat. Quae omnia fuse prosequitur noster Serarius in Libello de Catholicoru cu Haereticis matrimonio.

et Solet tamen speciatim disputari, An Catholici in Germania

possint cotrahere cum Haereticis, praesertim cum iam usu id receptulit 3Affirmat Aetorius lib. 8. Moralium,cap. M.qu. S. &Sancheglib. .de matrimonio,disp. II. num. s.

qui citant pro se Nauarrum. Alij

contrarium tenent.Ego existimo, Catholicos in Germania saepe excusari posse. Primo, quia canones illi, qui prohibent talia matrimonia,vel n6 sunt recepti in Germa-hia, vel certe per contraria cosuetudinem abrogati. Secundo , in Germa