Compendium manualis controuersiarum huius temporis, De fide, ac religione. R.P. Martini Becani, Societatis Iesu theologi ab eodem authore depromptum. Opus vtilissimum, quo resectis ambagibus, veritas catholica perspicuè proponitur; & aduersaria falsi

591쪽

De Poena Haereticorum. F 8T

dies iudicij: per messores Angeli. Vult ergo Chtaltus per hane parabolam significare, Haereticos non esse eradicandos, id est, non interficiendos, sed simul cum Catholicis in eodem agro, id est, in eadom Ecclesia, usque ad diem iudicis relinquendos. . Respondeo Christus per EiZania non intelligit solos Hqreticos, sed omnes malos,siue sint Catholici,sive Haeretici:sicut per triticum, vel bonum semen,intelligit omnes bonos. Sic ipsemet explicat, cum

ait:Bonum semen filii regni:eis

nania autem, flii nequam. Hec tamen intelligit ' omnes bonos Acmalos pro q*ocunque tempore,lea omnes,qui tales perseuerant usque

ad finem vitae,id est,omnes praedem stinatos & reprobos. Igitur qui ad tempus mali sunt: & postea be

ne moriumur , non sunt Zi Tariia,

sed triticum. Et vicissim, qui ad tempus boni sunt, & postea maiemoriun

592쪽

s 88 Liber V. p. XC.

moriuntur, non sunt triticum , sedetietania. QSod et ii explicat- Christus verbis iam citatis,cum ait,pex

triticum intelligi filios regni, id est, praedestinatos:& per Tietania, filios nequa,seu diaboli, id est,reprobos.

De his subdit:Et mittet eos in caminum ignis. De illis vero: Fulgebunt sicut Soι in regno Patris eoru. Cum ergo in hac vita tion possit nobis constare, qui sint bene , vel male morituri,seu, qui sint praedestinati, aequi reprobi e non potest etiam constare , qui sint triticum , aequi gigania, ac proinde nec possumus, nec debemus Zietania separarea tritico , ne erremus. Hoc primmum fiet in die ludici j, quando

Angeli separabunt malos a bonis, hoedos ab ovibus, reprobos a praemdestinatis. Quo etiam sensu dixit Apostolus i. Corinth. . s. Nolite ante temptu iudicare , quoadusque veniat Dominus f in die Iudici j qui illuminabii abscondita tenebra

593쪽

De Poena Haereticue rum. Irum, O manifestabit consiIta eor

dium. ix. Timot. h. I '. Cognouit

DomiNui, qui sunt eim. Quasi dicat , alij in hac vita non cogno-

. Hnc patet aliud e sse, in hae

vita eradicare EiEania: aliud in lhac vita occidere Haereticos,iates, 'homicidas,adulteros. Hoc licet: illud non licet.Nam Reges & Principes a eperunt a Deo ius gladij, ut puniant huiusmodi malefactoreS,quando constat tales esse:quod constare potest. Rom. 13. . At nemmo nos rhm accepit a Deo ius,seii

potestatem colligendi Eietania de medio tritici, id est , separandi reprobos a praedestinatis quia nemini constat,quinam illi sint.

An Princeps Catholicus p t Har ticos in sua Prouincia tolerare r.I TIZe duo distincta sunt. i. Ptinceps Catholicus coce dit

594쪽

dit suis subditis, ut nant Haeretici: vel introducit haeresim et vel introductam confirmat ili ratam habet: svel alio quocunque modo positi-

ue in eam consentit & cooperatur.

1.Princeps Catholicos solum permittit,seu tolerat Haereticos in sua prouincia. Prius nullo modo licitum est quia haeresis est peccatum,& quidem maius peccatum, quam furtum,homicidium, adulterium.

At Princeps nullo modo pore concedere suis subditis . ut fiant fures,homicidq,adulteri:neque pom. test introducere huiusmodi peccata in suam prouinciam a neque introducta confirmare & rata habere et neque alio quocunque modo positive in ea consentire & coopem

rari : Ergo idem de haeresi diceh-

dum est. Nemo dubitat. t. De posteriori quaestio est,qua hoc loco disputamus , an scilicet Princeps in aliquo casu possit per- mitrere , seu tolerare haeresim in sua

595쪽

De Permissone haresiis. s si

sua Prouincia, in qua Catholici &Haeretici permisti sunt 3 Aliqui aia solute negant. Primo , quia nullo modo licet fauere H cretic s:& qui

favent, incurrunt excommunicatione Bullae Coenae Domini tat tolerare , seu permittere haeresim in sua Prouincia , est fauere Haereticis:ergo non licet.Secundo, non Suefacienda mala,ut eueniat bona, reste Apos olo,Rom. 3. 8. At haeresis sine dubio mala esti ergo non licet eam tolerare, etiamsi aliquid boni inde euenturum sit. Tertio Reges Hebetaeo ru,qui olim in suo regno permittebant idololatriam graui si sime a Deo reprehens sunt , ut Ieroboam,Ioram,& alij plures: Ergo

signurii est, huiusmodi permissi nem Deo displicere.. . 3. Alij rectius sentiunt, Principem in quibusdam casibus posse permittere haeresim: in quibusdam non posse. Ac primo certum est posse permittere, quando non

' potest

596쪽

s yx Liber V.Cap. XVI.

potest impedire: ut si in aliqua ciuitate, vel prouincia sint multo pla res & potentiores Haeretici quam Catholici: & sint tam perti naces, ut non possint, nisi vi coacti ab exercitio cohiberi. Quid facias tunc Princeps Non potest eos vi cogere, quia non est satis potens Nec alius occurrit impediedi mo, dus , cum sint pertinaces. Igitultolerandi sunt,quandiu aliter fiet

non potest. .D.Thomas in x.x.quaest. hoart. I t .addit alios duos casus. Uniuest, quando ex permissione spera, tur maius bonum. Et hoc modcetiam Deus permittit, non solata haeresim, sed alia omnia peccata quae in hoc mundo fiunt: quia postest inde maius bonum elicere,iuxta illud Gen. s oxo. Vos cogitastis de

me ninum linquit Ioseph ad fratreis s) sed Dein vertit illud in bonisi ut exaltaret me , di salvos fae rei multos popuIos unde August inus it

597쪽

Ze Permissione heresis.

Enchir. c. x T. Melius iudicauit de malis benefacere,quam mala nuda esse permittere. s. A lter est,quando ex permissione euitatur maius malum, quod aliter euitari non potest:ut si Primceps Catholicus vellet quidem impedire, vel coercere Haereticos in

tua prouincia: sed si tentaret, ipsi eum vicinis populis & Principibus Maereticis, & impetu facto Catholicos opprimerent,& eorum exere itium abolerent.Tunc enim con- collius esset permittere seu tolerare Haereticos peimixtos cum Catho-

Iicis,quam cum tanto dispendio de iactura illos irritare. s. Extra hos casus non potest Px inceps permittere Haereticos inscia prouincia, vel ciuitate. Itaque Poecantilli qui ex mera negligen- permittut illos sensim irrepere, vel qui spe lucri temporalis libεter eos tolerat, ut fieri solet in quibus-el a magnis emporiis, ubi Haeretici,

598쪽

Iudaei, Turcae, gentiles tolerantri iratione mercaturae. vel qui ob cog nationem . affinitatem , aut aliure respectum humanum non volunt

eos offende re,aut impedire: quocvitium late patet. . Quaeres,An Prineeps non talum possit permittere, seu tolerare Haereticos, sed etiam promittere fini pacisci se permissurum.seu to. leraturum Respondeo. H qc regula seruanda est. Quandocunque per mi Go, seu tolerantia alicuius mallicita est,tunc etiam promissio talis permissionis, seu tolerantiae licita est .Quando autem permissio seu tolerantia est illicita , tum etiam promissio illius , est illicita Patet in simili. Nam si matri moenium inter Petrum & Cathari. narn potest esse licitum,etiam promissio talis matrimonii potest e sic

licita. Si autem matrimonium, tatione alicuius impediminii , nolpotest esse licitum : nec promi sit potes

599쪽

De Permissione herem. Is s

potest esse licita. Ratio philosophica est, quia honestas,vel turpitudo actionis pendet ab honestate, vel turpitudine obiecti;sed promi sio est quaedam actio: Ergo honestas vel turpitudo illius pendet ab honestate vel turpitudine rei promissae. qnae est illius obiectum. Si igitur res promissa, honesta & licita est, etiarii promissio honesta &licita est Et e contrario,si illa est illicita,etiam haec illicita est.

S. Argumenta contraria,quae initio allata sunt facile diluuntur. Primum est:Non licet fauere Haereticis:sed qui permittit hq resim,fauet

Haereticis: Ergo. Respondeo. Maior vera est hoc sensu;Non licet fauero H reticis,quoad hqresim . Minorem distinguo.Qui permittit Haereticorum sine legitima causa, uel illis:seeus si ex legitima causa, '. Secundum est: Non sunt facienda mala, ut eueniant bona: at haeresis mala est. ergo no licet eam

600쪽

tolerare Respondeo.Negatur conisequenti ac Nam aliud est, facere malum:aliud, permittere, seu tole, Iare malum.Verum est,no esse taetenda mala,ut eueniant bona: El. sum, non esse permittenda mala,vi

eueniant bona. Potest: igitur fieri duplex syllogismus. Prior.N5 funifacienda mala , ut eueniant bona: sed haeresis est mala: ergo non est Facienda, ut inde eueniat bonum. Totum concedo. Posterior. Non sunt permittenda mala,ut euenians bonassed haeresis est mala:ergo noesh permittenda , ut inde eueniat bonum.Maior falsia est.Nam Deus permittit omnia mala,quae fiunt innoc mundo, ut eueniant bona , ,

tamen non peccat.1 o. Tertium est. Reges Hebraeorum , qui olim in suo regno permittebant idololatriam , a Deo repte hensi sunt: Ergo. Respondeo. Aliqui ex illis Regibus fuerut idololatiae , qui non solum permitte