Opera omnia. Accurantibus A.B. Caillau [et] M.N.S. Guillon

141쪽

omnes retributiones ejus i. n uas retributiones 3 Dic enumera, gratias age. Qua retributiones u ui propitius, sit omnibus iniquitatibus tuis hio sactum est in baptismo Uuic fit modo ui sanat omnes languore tuos. DHoc sit motio : agnosco. Sed quandiu hi Sum Corpus quod Corrumpitur aggravat animam. Dic ergo et quod sequitur, si ui redimit de corruptione Vitam tuam. Post redemptionem de corruptione quid restat Quando corruptibile hoc induerit incorruptionem, et mortale hoc induerit immortalitatem, tunc iet sermo qui Scriptus est, Absorpta est mors in Victoriam. Ubi est, morS, Conten , tio tua , Ibi recte, ibi est, mors, aculeus tuus P Quaeris locum ejus, et non invenis Quid est aculeus mortis quid est, ibi est, mors, aculeus tuus B hi

est peccatum P uperis , et nusquam St. Culeus enim mortis, Si peCCatum ApoStoli, non mea Verba sunt. Tunc

dicetur Ubi est mors , aculeus tuus o Ausquam erit pecCatum, neC quod te Capiat, ne qu0d te impUgnet, nec quod conscientiam titillet. Tunc non dicetur Debita nos tra dimitte nobis. Sec quid dicetur Domine Deus nos-n ter pacem da nobis : omnia enim reddidisti nobis . VIlI. Denique post redemptionem ab Omni Corruptione, quid restat nisi corona justitiae. JpS Certe restat, sed etiam in ipsa vel sub ipsa non Sit Caput turgidum, ut re cipiat coronam. Audi, attende Psalmum, quam nolit corona illa turgidum caput. Cum dixisset Qui redimit

de corruptione vitam tuam : Qui Coronat te, D inquit. Jam hic dicturus eras, si Coronat te, D merita mea fatentur, virtus mea secit hoc debitum redditur, non donatur.

Audi potius Psalmum. Nam et hoc tu dicis Omnis homo mendax si is Audi, Deus quid dicat: re Qui coro

142쪽

D nat te in miseratione et misericordia. Die misericordiate coronat, de miSeratione te coronat. Non enim dignus fuisti quem Vocaret, et Vocatum justificaret, justificatum glorificaret u Reliquipe per electionem gratiae salvae factae, sunt. Si autem gratia, jam non ex operibus : alioquin gratia jam non St gratia ' Nam ei qui operatur, merces v non imputabitur SeCundum gratiam, sed secundum de- ω hilum . Apostolus loquitur, Non Secundum gratiam, sed secundum debitum Te autem Coronat in miseratione et misericordia : et si tua merita praecesserunt, dicit tibi Deus miscute bene merita tua, et videbis quia dona sunt

mea.

IX. Haec est ergo justitia Dei. Quomodo dicitur re Domini salus , n non qua sal VUS Si Dominus, sed quam dat eis quos Salvos facit: Sic et Dei gratia per desum Christum Dominum nostrum , justitia Dei dicitur, non qua justus est Dominus, Sed qua justificat eos quos exim piis justos facit. Quidam vero, quomodo aliquando Ju-ds i. et Christianos se dici Volunt, et adhuc ignorantes

Dei justitiam suam Volunt Constituere, etiam temporibus nostris, temporibu apertae gratiae, temporibus nunc revelatae prius CCultae gratiae, temporibus nunc in area

manifestae gratiae, quae aliquando latebat in Vellere Paucos intellexisse video plures non intellexiSSe , quos ego

nequaquam tacendo fraudabo. Quidam de antiquis justis Godoon petivit a Domin signum, et dixit: Ρeto, Domine,

ut vellus hoc quod in area pono, Compluatur, et area Sicca sit. Factum est Complutum S Vellus, area tota sicca

orat . Expressit mane vellus in pelve' quoniam humilibus datur gratia : et in pelve nostis quid fecerit Dominus Discipulis suis item petivit alterum signum Volo, inquit, x Domine ut Vellus SiCCum Sit, area compluta. T lioe

143쪽

sERMO CXXXI. DE NERBIS TVANG. ΠΟΑΝ 133 factum est. Repete tein pu Veteri Testamenti, gratia occulta est in nube, tanquam imber in Vellere. Attende modo tempus Novi Testamenti, di SCute gentem Judaeorum, quasi vellus siccum iuvenies Orbi Vero totus tanquam illa area plenus est gratia non occulta, sed manifesta. Unde multum plangere cogimur fratres nostrOS, qui non Contra occultam , sed contra apertam gratiam manifestamque

contendunt. Ignoscitur Judaeis. Quid Christiaui quare inimici gratiae Christi Quare de vobis praesumentes quare ingrati Quare enim Christus venit Numquid ua

tura hi non erat Natura non erat, quam multum laudando decipitis Numquid ex hic non erat Sed ait Apostolus Si per Legem justitia, ergo Christus gratis

mortuus est is Quod ait Apostolus de Lege, hoc nos istis dicimus de natura per naturam uStilia, ergo Christus gratis mortuuMeSti.

X. Quod ergo dictum est de Judaeis , hoc omnino iuistis videmus. Velum Dei habent si Testimonium illis

perhibeo , quia gelum Dei habent, sed non secundum Scientiam. Quid est, non secundum scientiam Igno Brantes enim Dei justitiam, et suam Volentes Constituere,njustitiae Dei non sunt subjecti . D Fratre mei, Compatimini mecum. Ubi tales inveneritis, Occultare nolite, non sit in Vobis perversa misericordia : prorsus ubi tales inveneritis, occultare nolite Bedarguite Contradicente , et resistentes ad nos perducite. Jam enim de hac causa

duo concilia missa sunt ad sedem Apostolicam 4 inde

etiam rescripta venerunt. Causa sinita est utinam aliquando finiatur error. Ergo ut adVertant monemUS, Ut instruantur docemus, ut mutentur oremus. 0nversi ad Dominum, etc.

Galat. II, 3I. - Rom. X, 2, 3.

144쪽

SERMO XXXII i.

De verbis Evangelii Joan. VI, Caro mea ere ESCa est, et Saraguis neu Vere potia est. Qui manducat meam

I. SICUT audivimus, cum Sanctum Evangelium legeretur Dominus Jesus Christus exhortatus est promissione Vitae aeternae ad manducandum Carnem suam et bibendum sanguinem suum. Qui audistis haec , nondum Omnes intellexistis. Qui enim baptigati et fideles estis, quid dixerit, nostis. Qui autem inter Vos adhuc Catechumeni vel Audientes vocantur, potuerunt Sse Cum legeretur aU-dientes , numquid et intelligente. Ergo sermo noster ad utrosque dirigitur. Qui jam manducant carnem Domini et bibunt sanguinem ejus, cogitent quid manduCent, et quid bibant: ne, sicut dicit Apostolus , judicium sibi manducent et bibant . Qui autem nondum manduCani et nondum bibunt, ad tales epulas invitati sestinent. Per istos dies magistri pascunt Christus quotidie pascit. mensa ipsius est illa in medio constituta. Quid cauSpe est, audientes, ut mensam Videatis, et ad epulas non CCedati. Et sorte modo cum Evangelium legeretur, dixistis in cordibus vestris Putamus quid est quod dicit u Caro

D mea Vere SCR St, et sanguis meus vere potus est y

Quomodo manducatur caro Domini, et bibitur sanguis Dominio utamus quid dicit Quis contra te clausit ut hoc nescias Velatum est: sed si volueris, erit revelatum.

145쪽

Accedo ad professionem et solvisti quaestionem. Quod enim dixit Dominus Jesus , jam fideles noVerunt. Tu au lom 'alo hii monias diceris . diceris Audi ias et surdus es. Aures nim Corporis patente habes . quia Verba qu edicta sim audis sed aures Cordis aditu clausa habes, quia quod dictum est non intelligis. Disputo non disSero. Eo e PasCha est da nomen ad baptismum. Si non te xcitat os livitas . ducat ipsa curiositas ut scias quid di lum sit ut manducat carneni meam . et bibito sanguin in meum . in me manet . t ego in illo. Ut scias me una quid dictum sit pulsa et aperieturii hiri Et ut tibi dico . Pulsa . et aperietur tibi ita et

'go pulso . aperi mihi. Auribus personans , ad pectus pulSO. II. Sed si a te humoni xhortandi sunt, fratres mei. Ut

ad tantam gratiam regeneralionis CC dore non morentur

quanta nobis Cura esse debet in re lificandis fidelibus ut tirosit eis Iti Od accedunta non sibi ales epulas in judicium manducent thibant Ut autem non in judicium mundii Pontis bibant . bene vivant. Estote ex lior ator sibi Ser monibus, sed moribus vestris ut illi qui non sunt baptigati, si desii non sequi vos ut non pereant imitando VOS. Vulconjugali stis iidem thori servate uxoribus vestris. I: Dddito quod 'xigitis. Vir in coemina exigis Castitatem in 'b illi X mplum . non Prhum. Tu es Caput qua S id C. Nap nim hus ire . illia illi non sit eripulosum so illi imotii ipse qua cis a in s qui illuc hos in hiilaro Abinabo illi ro si xii exigis sortitudinum Carni CODCiqitS- Centium lini, a habetis : qui sortior si prior Vincat. Ettamon quod dolendum si . inulti iri a Dominis vincuntur. Servati s 'milii Casti quam viri serVare luntra et in eo quod non servant se viros videri volturit;

146쪽

quasi propterea Si sortior sexu, ut eum acilius subjuget inimicus aucta est, praelium est, pugna est. Vir sortior est oemina, vir caput est Ceminae Φ. Oemina pug-hat, et vincit tu hosti succumbi. Stat corpus , et jacet caput Qui autem uxores nondum habetis et tamen ad mensam Dominicam jam CCeditis, et ar nem Christi manducatis , et sanguinem bibitis, si ducturi estis Uxores , Servate VOS uXOribus Vestris. Quales eas

vultis ad vos Venire, tales vos debent et ipsae invenire. Quis juvenis est, qui non Castam Velit ducere uxorem PEt si accepturus est Virginem , cpiis non intactam desideret rintactam quaeris, intaCtus esto. Uram quaeriS, noli esse impurus. Non enim illa potest, et tu non poteS. Si fieri non posset, nec illa posset. Quia vero illa poteSt, doceat te quia fieri potest. Et illam , ut pOSSit Deus re git. Sed tu gloriosior eris, si seceris. Quare gloriosior Θillam premit parentum Custodia refrenat infirmioris sexus ipsa Verecundia ci postremo lege timet, qua tu non times. Ideo ergo gloriosior eris, si seceris : quia tu si feceris, Deum times. Habet illa multa quae timeat praeter Deum tu solum Deum times. Sed tu quem times major est omnibus. Ipse timendus est in publico , ipse in secreto Procedis , Videris ; intras, Videris : lucerna ardet, videt te ducerna extincta est, Videt te in cubiculum intras , videt te in corde versaris , Videt te. Ipsum lime, illum cui cura est ut videat te et Vel timendo Castus esto. ut Si peccare Vix, quaere ubi te non Videat, et fac quod vis. III. Qui vero jam vovistis , corpus arctius CaStigate, et concupiscentiae frenos nec ad ipsa quae permi8Sa Sunt,

patiamini relaxare ut non solum a concubitu illicito

i Ephes V, 23. - Cod. Cass. refrenat in miorem deaum ipsa verecundia.

147쪽

divertatis, sed etiam licitum Contemnati aSpeCtum Me mentote in quOCumque SeXu Sitis, SiVe mare , SiVe CH- minae, Angelorum vitam ducere vos in terra. Angeli enim non nubunt, neque uxore ducunti HOC erimus, Cum reSurrexerimuS. Quanto vos meliores, qui quod erunt homines post resurrectionem, hoc os incipitis esse ante mortem Servate gradus vestros servat enim Vobis Deus

stellis in coelo constitutis . Stella enim ab stella disser ingl0ria, ut Apostolus dicit: sic et resurrectio OrtUOI Um.

Aliter enim ibi lucebit virginitas, aliter ibi lucebit castitas conjugalis, aliter ibi lucebit sancta viduitas. Diverse lucebunt sed omnes ibi erunt. Splendor dispar, Coelum

IV. Cogitantes ergo gradus Vestros , Servante et pro sesSione vestras, accedite ad carnem Domini, accedite

ad sanguinem Domini. Qui se scit aliter esse , non aCCedat. Compungimini magis sermone meo. Congratulantur enim qui sciunt Servare conjugibus , quod a Conjugibus exigunt; qui Sciunt servare omni modo Continentiam, Si hanc Deo VOVerunt: qui vero audiunt me dicentem: Qui-CUmque non SerVatis castitatem , nolite accedere ad illum Panem, Contris tantur. Et ego nollem hoc dicere : sed quid faci0 Timebo liominem , ut taceam Veritatem ΘErgo si illi servi non timent Dominum, etiam ego non itineam P quasi non sciam dictum esse SerVe nequam me piger, tu dares , et ego exigerem δ. Μ Ecce dedi, Domine Deus meus; ecce in conspectu tuo et Angelorum tuorum et in conspectu ipsius plebis tuae erogaVi pecu

niam tuam timeo enim judicium tuum. Ego dedi, tu exige. Etsi non dicam, sacturus es. Ergo hoc potius dico :Ego dedi, tu converte, tu parce Fac pudicos qui fuerunt

Malth. xxv, 3o. - Florus ad et Cor. xv, r. - . Matth. XXV, 26

148쪽

138 AI GLATINI AEPISCOPI impudici, ut simul in tuo conspectu , Cum judiCium venerit gaudeamus , et qui erogavit, et Cui rogatum est.

Placet libo Placeat. Quicumque impudici estis, Corrigite vos, dum vivitis. Ego enim Verbum Dei loqui possum, impudicos autem in nequitia perseVerantes de judicio et damnatione Dei liberare non pOSSum.

SERMO XXXIII1.

De verbis Evangelii Joan. vii, Ubi Jesus non se asCensurum ad diem sesium dixerat, et tamen asCendit. I. PROPOSITUM est nobis, in adjutorio Domini, de iocrecentissi in Evangelii Capitulo disputare, ne eS parva lii aesti . ne periClitetur Veritas, et salsitas glorietur. Sed n que Verita perire potest, neque salsitas superare. Quid autem 'stiaestioni habeat ista lectio , parumper accipite et facti intenti per propositam quaestionem, ratem Sus sciamus ad solutionem Dios sestus erat udaeorum Cenopegia ci hi dies sunt, quantum Videtur , quos hodie que ObSerVant quando Casas vocant . Est enim illis ista solemnitas de fabricatione tabernaculorum quoniam ta-bornaCulum 'κ ηυγὶ diCitur. Cenopegia est tabernaculi subricatio mi dies est apud Judieos agebantur et Ρ- pullabatur unus die festus, non quia uno die fiebat, sed quia continuata sustivitate peragebatur; sicut diu sustus

nifestum est , ille estus dies agitur per aliquot dies. Erat

Alias viri, inter editos ex Mss Carthusii maioris. - Ioau. 11. 2. - floreo librieant

149쪽

ergo in Judaea ista solemnitas Dominus Jesus in Galilaea

erat ubi et nutritus est, ubi et consanguineo atque Og-nal OS :iliuit quos Scriptura fratres appellat si Dixerunt Dergo ei, sicut lectum audivimus, fratres ejus 'ransin i in C. et Vade in Judaeam, ut et Discipuli tui videant D Opera tua quae facis. Nemo enim in occulto quid facit, me quaerit ipse in palam esse. Si haec facis, manifesta ten mundo D Deinde subjungit Evangelista Neque enimn fratres ejus Credebant in eum B Si ergo non in eum credebant invidiosa verba subjiciebant u Respondit eis

Jesus Tempus meum nondum advenit tempus autemn CStrum Semper est paratum. Non potest mundus odisse D VOS : me autem odit, quia ego testimonium perhibeo de villo quia opera ejus mala sunt. Vos ascendite in diem sevum hunc Ego non ascendo ad diem festum istum. D quia tempus meum nondum impletum est. Dieinde sequitur Evangelista Haec cum dixisset , ipse mansit in Galilaeam. Ut autem ascenderunt fratres ejuS, tunc et ipse ascendit ad diem sestum non manifeste, sed quasin occulte . Hucusque extenditur quaestio Caetera aperta

II. Quid ergo quaeritur quid moveo quid in periculo

est die Dominus. imo ut apertius dicamus, ne ipsa Veritas credatur esse mentita Si enim volumus mentitum putari mentiendi auctoritatem infiirmus accipiet. Audivimus dicere mentitum esse. Qui enim putant esse mentitum, hoc dicunt Dixit se non ascensurum ad diem sestum et ascendi . Primo ergo quantum in anguSt tempore POSSUmus, Videamus utrum mentiatur qui dicit aliquid et non a it. Verbi enim causa dixi inico iras te videbo : OCCilr-Tit major necessitas, quae retineret; non ideo salsum dixi. Quando enim promisi hoc sentiebam quod dicebam.

150쪽

14o AUGUSTINI IPIscOPI Quando autem aliud majus occurrit, quod impedivit fidem promissionis meae, non mentiri Volui, sed Tiromissum implere non potui. CCe, quantum arbitror, non laboravi, ut persuaderem, Sed tantummodo admonui prudentiam VeStram, non mentiri eum, qui promittit ali quid, et non facit, Si ut non faciat, aliud occurrerit, quod ejus impediat promissionem, non quod convincat falsi

talem.

III. Sed ait qui me audit : Numquid laoc potes de Christo dicere, quia vel non potuit implere quae Volebat,

vel futura nesciebat Bene agis, bene SuggeriS, TeCte CommoneS: Sed, o homo, partire mecum sollicitudinem. Quem non audemus dicere minus Valentem , audemus dicere

mentientem Ego quidem, quantum existimo, quantum pro mea instrinitate judicare possum , eligo ut homo in aliquo fallatur, quam ut in aliquo mentiatur. Falli enim pertinet ad infirmitatem, mentiri ad iniquitatem si disti, inquit, Domine, omnes qui operantur iniquitatem. Dat

continuo Perdes omnes qui loquuntur mendacium . ni Aut tantumdem valet iniquitas et mendacium aut plus eSt Ρerdes, D quam si disti. Neque enim qui odio habetur, Continuo perditione punitur. Verum sit illa quaeStio utrum aliquando mentiri neceSse sit non enim modo discuti latebrosa est, multos Sinus habet; non Vacat Omnexsecare, et ad ViVUm perVenire. Ergo ejus Cimratio in tempus aliud differaturi fortassis enim sine Sermone nostro divina opitulatione sanabitur. Sed quid distuli, quid volo hodie tractare, intendite et distinguite. Araliquando mentiendum sit, hanc dixi difficilem et latebrosissimam quaestionem, hanc differo. Utrum auten Christus mentitus sit , utrum Veritas aliquid salsun