Opera omnia. Accurantibus A.B. Caillau [et] M.N.S. Guillon

151쪽

dixerit, hoc hodie suscepimus admoniti ex Evangelica lec

IV. Quid autem intersit inter falli et mentiri, breviter dico. Fallitur qui putat verum esse quod dicit, et quia Verum putat, ideo dicit. Hoc autem quod dicit qui

fallitur, si Verum esset, non falleretur Si non solum Verum eSSet, Sed etiam Verum eSSe Ciret, non mentiretur.

Fallitur ergo, quia falsum est, et Verum putat dicit autem nonnisi quia verum putat. Error est in humana infirmitate, sed non est in conscientiae sanitate. Quisquis autem falsum putat esse et pro vero SSerit, ipse menti

tur. Videte, fratres mei, distinguite nutriti in Ecclesia, eruditi in Scripturis Dominicis, non udeS, non rustiCi, non idiotae. Sunt enim inter vos docti et eruditi viri et quibuscumque litteris non mediocriter instructici et qui illas litteras, quae liberales vocantur, non didicistis, plus est quod in sermone Dei nutriti estis. Si labor in expli cando quod sentio, adjuvate me et attentione audiendi et prudentia cogitandi. Nec adjuvabitis, nisi adjuvemini. Unde invicem pro nobis remus, et Commune adjutorium pariter expectemus. Fallitur, qui cum sit salsum, Verum putat esse quod dicit mentitur autem, qui sal sum esse aliquid putat, et pro vero dicit, sive illud e rum sit, sive falsum. Intuemini quid addiderim , sive illud verum sit, sive falsum, tamen qui falsum putat et Verum asserit, mentitur fallere assectat. Quid enim ei prodest, quia verum est y Interim ipse hoc salsum putat, et dicit tanquam verum sit. Verum est in se illud quod dicit, in se verum est; apud illum falsum est, non hoc habet conscientia ejus quod loquitur aliud in se cogi tat Verum esse, aliud foras profert pro Veritate. Duplex c0 est, non simplex': non quod ibi habet h0 proseri.

152쪽

Duplex cor olim reprobatum Lahi dolosa in corde et corde locuti sunt malai. Sufficeret ut diceret In corde l6cuti sunt mala, ubi est labia dolosa Quid est dolus ΘCum aliud agitur, aliud obtenditur. Labia dolosa non simplex Cor et quia non implex Cor, ideo in ordo et corde ideo bis corde, quia duplex Cor. V. Dominum ergo desum Christum quid existima mus quia mentitus Si Si minus est falli quam mentiri quem dicere non audemus falli, dicere audemus mentiri Ille vero nec fallitur, nec mentitur : sed onmino si ut

scriptum est de illo quippe intelligitur de illo obet intelligi: nihil alsum dicitur regi, et nihil salsum exiet de ore ejus. Si regem quemlibet hominem dixit, regem Christum regi homini praeponamus. Si autem, quod verius intelligitur, Christus est de quo dixit se quippo salsum nihil dicitur, quia non fallitur ex ejus ore illil

falsi procedit, quia non mentitur : quaeramus quomodo capitulum evangeliCum intelligamus, et non voraginem mendacii quasi coelesti auctoritate Construamus sis au tem absurdius quaerere exponere Veritatem et locum praeparare mendacio. Quid me doces, rogo te qui Capitulum hoc exponis mihi, quid me vis docere Aescio utrum audeas dicere : Falsitatem. Nam si ausus fueris hoc di Cere, Verto aureS et Obtur SpiniS, Ut Si coarctare tentaveris, etiam punCtUS abSCedam absque exposito Evangelio. Dic mihi quid me velis docere, et SolviSti quaestionem. Dic oro te ECCe adSumri aure patent, Cor uratum St, doce. Sed quaero quid Non eo permulta. Quid do tu rus es Quamcumque doctrinam in medio versaturus, quidquid nervorum in disputatione adhibiturus, ioc so lum dic, unum de duobus interrogo. Veritatem me docturus es, an falsitatem Quid putamus eum responSu

153쪽

rum, ne abscedat ne hiantem et Verba exprimere conantem continuo deseram : quid promissurus est nisi veritatem Audi sto, expeCto, intentiSSi me expect0. Ε hie, qui promittebat se doCturum me Veritatem. JeCliristo insinuat falsitatem. Quomodo igitur veritatem docturus, Christum mendacem dicturus Si Christuqm inlitur sperandum est mihi quod tu mihi veruin die

VI. Vide aliud. Quid dicit Mentitus est Christus λUbi, rogo te Ubi dixit: κ Non ascendo ad diem sestum, t ascendit. Ego quidem perscrutari Velim istum locum, ne sorte non sit Christus mentitus. Imo quia non dubito

Christum non esse mentitum, IOCUm Stum aut perscru tabor et intelligam, aut non intelligens diri eram Christum tamen mentitum Sse non diCam. Fac me non intellexisse discedam nesciens. Melius est enim Cum pietate nescire, quam cum insania judicare. amen tentamus discutere,

ne sorte illo adjuvante, qui Veritas est, aliquid invenia mus, aliquid et in eniamur, et ipsum aliquid non erit iii veritate mendacium. Nam Si quaerendo, mendacium in veni ; non aliquid, sed nihil inVenio Ergo quperamus ubi dicis Christum esse mentitum. Quia dixit, inquit, Non ascendo ad diem festum n et ascendit. Unde scis sum dixisse Quid si ego dicam, imo non ego sed ali quis absit enim ut hoc ego dicam quid si dicat alius

il Christus non dixit unde OnVinCis, unde probatu res es Codicem aperturus, lectionem inVenturus, homini demonstraturus, imo cum magna siducia pectoris resis tetit codicem impacturus, Tene, attende lege EVange lium portas. Quid ergo, rogo te, quid conturbas pauli sumi

10li urgere, dic planius, tranquillius. Ecce Evangelium ly0rto, et quid hinc Ille Evangelium I 0quitur Christum lixisse quod nugas. Et ideo crede hoc dixisse Christum,

Forte parvuliim.

154쪽

i44 AUGUsTINI AEPISCOPI quia loquitur Evangelium Ideo plane, inquit. Ego multum miror quomodo dicas mentiri liristum et non mentiri Evangelium. Sed ne sorte, cum dico Evangelium,

codicem attendas, membranam et atramentum Cogites

Evangelium, quid dicat Vide Graecum nomen Evange lium est bonus nuntius, Vel bona annuntiatio. Nuntius ergo non mentitur, et qui eum misit, mentitur Iste nuti Lius, Evangelista scilicet, ut nomen etiam dicamus, iste Joannes qui hoc Scripsit, de Christo mentitus est, an verum dixit Elige qu0d vis, ego ad utrumque te audire paratus sum. Si mentitUS St, non est unde probes Christum illa dixisse. Si verum dixit, de sonte salsitatis veritas non fluit. Quis est sons Christus: rivulus sit Joannes. Venit ad me rivulus, et dicis mihi Bibe securusn et cum de ipso sonte me terreas, Cum in sonte esse falsitatem

dicas, dicis mihi: Bibe securus Quid Libo Quid dixit

Joannes Christum esSe mentitum Unde venit Joannes PA Christo. Vera milii dicturus est, qui ab illo venit; cum mentiebatur ille, a quo venito Legi plane in Evangelio, Joannes super pectu Domini discumbebat iri sed puto quia veritatem bibebat. Quid vidit super pectus

Domitii discumbens Quid bibit quid, nisi quod ructuavit si In principi erat Verbum, et Verbum erat apud D Deum, et Deus erat Verbum: hoc erat in principio, apud Deum. Omnia per ipsum facta Sunt, et sine ipso, factum est nihil. Quod factum est, in eo ita St, et vita erat lux hominum, et lux in tenebris lucet, et te- D nebrae eam non Comprehenderunt ri tamen lucet, etsi ego sorte obscuritatis aliquid habeo, nec comprehendere ad persectum valeam, illa lucet uiuit homo missus B a Deo, cui nomen erat Joannes : hic venit ut testimoniiuni perhiberet de lumine, ut omnes crederent ea

155쪽

, ipsunt. Non erat ille lumen quis Joannes : quis 3 Joannos Baptista De ipso enim licit Joannes evangelista, si Non erat ille lumen Dis de ii dicit D0minus Eratis lucerna ardens et lucensi. Sed lucerna et accendi et extingui potest. Quid erg0 unde distinguis quo loco 'superis Cui lucerna testin uium perhibebat, erat lumen verum . Ubi addidit Joannes veruin, ubi tu susstris mendacium. Adhuc audi pSum Joannem evan gelistam ructuantem quod biberat: in vidimus, inquit, i, s0riam ejus is uid vidit quam gloriam vidit si Glos iam tanquam nigeniti a Patre plenum gratia et e Duitates . , Vide igitur, vide ne sorte debeamus disputa tiones infirmas vel temerarias cohibere, et de veritate nihil salsi praesumere, dare Domino quod debetur sonti glo

riam demus ut securi impleamur si Deu autem Verax

Dimnis autem ioni mendax q. , Quid est hoc Deus plenus est: omnis homo inanis est; si Vult impleri, ac cedat ad plenum re Accedite ad eum, et illuminamini'. Porro si homo inanis est, quia mendax St, et quaerit impleri, et cum sestinatione atque aviditate currit ad sontein impleri vult, inanis est. Sed tu dicis axe sontem, est ibi mendacium. Quid aliud dicis quam Est hi

Venenum

VII. Jam, inquit omnia dixisti, jam me cohibuisti, jam castigasti. Dic mihi quomodo non it mentitus qui dixit u Non ascendo, is et ascendit Dicam, si potero :parum tibi non sit, quia etsi non te constitui in veritate, prohibui tamen a temeritate Dicam tamen, quod et tu jam, si meministi verba quae commenda, i, puto quia cognoscis. Ipsa Verba solvunt quaestionem uultis diebus agebatur ille dies sestus. Ad istulit utique hodiernum

156쪽

diem, inquit sestum, istunt utiquo odi Urnum quando illi sperabant, non ascendit; sed quando ipse disponebat. Denique attende quod sequitur u pei Cum diλisset, D mansit ipse in Galilaea Minimo non ascendit ad istum dieii festum Volebant enim si utres ejus ut ipse prior iret ideo illi dixerant: si ratis hiuc in dire ram. udixerant, ranseamus, quasi Comites ejus suturi aut Sequere nos in Judaeam tanquam priores ituri; sed tanquam ramiissuri. Hoc ille voluit, ut illi Di decederetii hoc vitavit, Cointuendans tomitiis infirmitatem, OCCultans divinitatem hoc vitavit, sicut cum in gyptum fugit i. 'o enim erat nipotentiae: sed et hoc veritatis ut daret exemplum Cavendi ne quisquam Servus ius di ceret: Non fugio, quia turpe est Cum sorte expediret ut sugeret. DiCturus suis re Cum vos persecuti fuerint in hucis civitate, fugite in aliam Dis io ipse exemplum prubuit. Nam quando Voluit, prehensu eSi quando voluit

tur. Aliquid intulit, aliquid abstulit, aliquid distulit

nilii tamen salsi dixit quia nihil salsi de ejus ore pri i- Cedit. Denique posteaquam haec dixi hi autem

D SCenderunt si atres jus D, E angelium loquitur; st . tende, lege quod mihi lier bas vide si non ipsa luctio solvit quaestionein vide si aliunde Sumpsi quod dicerem. HOC ergo Dominus expectabat, ut priores illi ascende

Tent, ne Venturum praenuntiarent, ut OSteaquam ASCendc

D runt fratres ejus, ascendit etiam ipse tunc ad diem ses- D tum, Ou Videnter, Sed quasi occulte is uid, iusis occulte Drahi acit quasi occulte. Quid si uasi c

157쪽

culte , Quia nec hoc erat occultu. on enim oro tu toro cinabatur qui in p0testate habebat quan to tenore iur. Sed in illa ut lixi Occultatione exemplum ira su has cavondi insiclias inimicorun infirmis Discipulis iiiii potentiam ii inas inant, qualido nollent ne prehende rentur. Νam ille etiam palam ascendit postea et docebaseos in templo et dicebant nonnulli re Ecce hic est ecce, docet Ceile dicebant nostri priticipes.' ita appreheu is dere eum volebant: ecce palam l0quitur et nemo in

Deum manum mittiti. VIIJ Jam vero si nos ipsos attendamus si corpus ejus cogitemus quia et nos ipse St. Nam etsi nos ipse non QSSPINUS, non SSet Verum um uni ex minimis meis, soci si is nulli se istis . , Si nos ipse non Ssemus non eSs ' Verum. Saule, Saule, quid me persequoris 3 Ergo et nos ipSe, quia no membra US, quia nos Corpus ejus quia ipse Caput nostrum, quia totus Christus caputet corpus si l Orte ergo nos praevidebat quia dies estos Judaeorum non eramus Cturi et hoc eSt, re Ego DOD S-D cendo ad diem sestum istum D Ecce ne Christus, neCΕVangelista mentitus est; quorum duorum si alterum necesse est eligere daret mihi veniam Evangelista nullo modo veracem ipsi veritati praeponerem : missum ei a quo missus est, non praeserrem. Sed Deo gratias quantuni arbitror renudatum est quod obscurum erat. Adjuvabit ad Deum pietas vestra. Ecce sicut potui, solvi quaestio tiem, et in Christo et in Evangelista Tene mecum amice Veritatem, amplectere sine Contentione charitatem.

158쪽

De verbis Evangelii J0an. viii. Si manseritis in se homeo, esto talisci uti mei ratis, esto. I. ovii Charitas Vestra, Omnes nos uiatim magistrum

habere et sub illo condiscipulos esse. I ec ideo magistri ostri sumus, quia de loco Superiore loquimur vobis : sed magister est omnium qui liabitat in omnibus nobis. Ipse modo in Evangelio nobis omnibus loquebatur, et dicebat nobis, quod oliam ego dico vobis dicit aulo in illo dotiolbis et nobis et vobis: si Si manseritis in verbo meo , non rhique in meo qui modo loquor; Sed in ejus qui modo 1 Evangelio loquel, alui mans 'rilis in veri ο, mpo inquit, ore discipuli mei estis is Ad discipuluinparitia est accedere, sed maner0. Non ergo ait: Si audiui ilis verbum meumri aut Si a Cossuritis ad verbii in molim aut . Si laudaveritis Verbii in meum : sod idolo quid dixerit 6 Si manseritis in verbo meo. Vore discipuli si is ot 0gnoscelis veritatem ol Veritas liberabit L os uid dicimus, fratres mauore in Verbo Dei. Iahorost annon est Si labor est, attende magnum prae-Diium : si labor non est grati MaCCipi praemium Maneamus orgo in eo qui manet in nobis. os si in illo non manserimus, adimus: ille aut m Si in nobis non an

sorit non ideo do inum perdidit. Noxit nim illo manere in se, qui nunquam deseris Se Absit aut 'in ab iomine.

159쪽

ut man a in se qui perdidit s0. Ergo u0s in illo mane mus indigentia: ipsi in n0bis manu miseric0rdia. II. Jam ergo si prop0situm est quid sacere debeamus, quid accepturi sumus videamus. Indixit enim opus, ut pimmisit mercedem. Quod si opus si Si manseritis in

is verbo meo. D Breve opus: Verbo breve, magnum operu :

i Si manseritis is uid est si si manseritis is Si in De

tra aedificaveritis. O quam magnum est hoc fratres, super petram aedificare, quam magnum est si Veneruntis flumina, staverunt venti descendit pluvia, ut imposu- runt in d0mum illam et non cecidit fundata nim orat, supra petrami. Quid est ergo in verbo Dei mauore, nisi nullis tentationibus cedere Pro mitiua quod est 'u' 'o D noscetis veritatem, et veritas liberabit vos , Compuli mini nobis, quia vocem meam sentitis obtusani Dadjuvat emo tranquillitato. ii semiuini Cognoscetis Veritatum. Forte aliquis dicoret Et quid milii prodest cognosceruveritalem veritas liberabit vos , Si non eloci ut veritas delectet libertas. In consuetudine latins lingus liberari duobus modis dicitur Dei maxime in eo Orisu Vimus audire hoc verbum, ut quicumque liberatur, in telligatur periculum evadere, molostiis Carere Liberari autem proprie dicitur liberum serici quom, do salvari, salvum fieri satiari sanum ieri sic liberari, liborum fieri. Ideo dixi. Si non delectat veritas delecto libertas. Hoc in graeca lingua evidentius sonat ne potest aliter intelligi. Et ut noveritis quia aliter intelligi non potest, loquente Domino, responderunt Judsei os nemini scr-D Vi imu unquam quomodo tu dicis Veritas liberabit, vos P Id est Veritas liberos vos faciet, qu0modo dicis nobis qui nemini unquam servivimus Uuos vid 's, iis

Matth. vir, 25. - Ioan VIII, 33

160쪽

ciuiunt, non habere servitutis necessitatena, quomodo pol

liceris eis libertatem y III. Ludierunt quod debuerunt: sed non socerunt quod do memini. Quid audierit ut uia dixi, se Veritas libero

is bit vos Dis attendistis vos quia non servitis homini ut dixistis: si 'emini servivi inus unquam. Omnis, Didat Setia pecus, dives ei pauper lio oratus et privatus imperator et mundi Cus, Omnis qui facit poCCatum, Servusn est peccat nariis, inquit, qui saCit QCCatum, Ser HS D st peccatii. D Si agnoscant homines servitutem, Vide bunt unde accipiaAt libertatem. Ingenuus est aliqui Captivatus a barbaris ex ingenuo factus est servus : auditit Omo miserator Considerat se habere Ucuniam sit Q- demptor pergit ad barbaros dat pecuniam redimilli ominem Plane reddidit libertatem si abstulit iniquit: tem. Sed quis abstulit iniquitatem homo homini Ille

qui serviebat aliud barbaros a redemptor suo red mPlus st: et multum interest inter redemptorem et redemptum tamen sub d0miua iniquitate sorte conservi sunt. Interrogo redemptum mahe peccatum Habeo, inquit. Interrogoer demptorem mahes peccatum Halieo, inquit. Ergo nec tu te acies redenu tum, nec tu te extolla redempto ruin: sed fugite an ibo ad verum liberatorem Pa Tum Si quia qui sub peccato sunt servi dicti sunt; tmortui dicuntur. Quod time liomo no faciat illi capti vit is jam illi socii iniquitas inuid uim quia videntur Vivere, uuamquid ideo 'rraxit ille qui dixit: ii mille mor

D tuo Sepelire mortuos suos Ergo mortui naue SubpeCCato Servi inortui serviendo mortui mori 'ndo SerVi.

IV. Quis ergo liberat a morte et a Servitute nisi in mortuis liber Quis est in monuis liber uis inter peCCatore Sine peccato re Ecce venit princeps mundi, nil Se