Opera omnia. Accurantibus A.B. Caillau [et] M.N.S. Guillon

271쪽

imnere Paulus ii corpore hoc enim inagnum non est; cum ii,si minime ponant causam beatitudinis in corpore, qui melius sentiunt de corpore. Nam Epicurei et cle corpore et de anima hoc idem sentiunt, quod utrumque mort te est. Et luod est gravius et detestabilius, prius dicunt animam post mortem dissolvi quam Corpus. re diluc inquiunt, post ematum spiritum manente Cadavero et integris membr0rum lineamentis aliquantum durantibus, anima uio ut exierit, veluti huius vento diverberata dissolvitur , 'on ergo miremur quod ummum bonum id est beatitudinis causam in corpore O-Suerunt qu0d se Clius quam animam liabere CDSerunt.

lium quid hoc faceret Apostolus Absit ut poneret in

corpore Summum bonis in Sunimum enim bonum est causa beatitudinis imo vero doluit Apostolus . quosdam o num oro Christianorum legisse Seutentiam Epi- Curcorum non hominum , Sed pol Corum. Ex hoc enim numero erant illi corrumpentes mores bonos colloquiis malis et dicentes Manducemus et bibainus, Cras enimis moriemur . , Epicurei contulerunt cum Paulo apostolo

sunt et Christiani Epicurei. Quid enim sunt aliud di

Centes quotidie Manducemus et bibamus, Cra enim minoriemur P Duo pertinet Nihil erit poSt mortem, Um- in se enim transitus est vita nostra. Dixerunt enim apud Se Ogitantes non recte inter detera Coronem v nos D OSiS, antequani marcescant nullum pratum sit, quod D On pertranSeat luxuria nostra, ubique relinquamus Sig- na laetitiae quoniam haec est pars nOStra, et haec est

yll. Hoc si atrocius objurgemus, si his cupiditatibus Vehementius resistamus, dicent et quod Sequitur : si Op- primamus pauperem justum . o Et tamen dicere vel

272쪽

u6 8. AUGUSTINI EPISCOPI

in hoc loco positi non timentus, Nolite esse Epicurei. χ-gitate quidem illud, quod dictuni est ab iis non recte

loquentibus : Cras enim morimur : sed non omni modo moriemur manet enim post mortem quod sequitur Ortem Comes morienti aut vita erit, aut poena. Nemo di

Cat si uis iuc inde reversus estis o Dives ille purpuratus ero redire Voluit, et permitti non potuit. Si illam sitiens inquisivit, qui esurientem pauperem fastidixit .

Nemo ergo dicat Manducemus et bibamus, Cras enim D moriemur is Si vultis dicere is Cras enim moriemur.

non prohibeo; sed aliud ante dicite Epicurei quippe Velut non Victuri post mortem, quasi aliud nihil habentes nisi quod delectat carnem dicunt: re Manducemus et hi -

bamuS, Cras enim moriemur is Cliristiani vero post mortem victuri, et selices potius victuri post mortem, non dicant: et Manducemus et bibamus, Cras enim moriemur: sed tenete quod dicitur Cras enim moriemur et di- Cite rari unemus et oremus Cras enim moriemur. Addo plane aliud addo tertium ne quod praecipue observandum est prpe termitto, ut de jejunio tuo fames pauperis Satietur aut si jejunare non potes, magi pa SCaS, CUjus saturitate tibi venia concedatur. Dicant ergo Christiani: Jejunemus et oremus et donemus, Cra enim morien ur. Aut si duas res volunt dicere, ego ligo ut dicant: Done mus et Oremus, quam Jejunemus et non donemus Absit ergo ut Apostolus in Corpore potiere Summum Ontini

hominis, id est, beatitudinis Causam. V ΙΙΙ. Sed cum Stoicis non indecens fortasse lucta men est. Ecce enim interroganti ubi pona ut os sciens beatae vitae, id est, quod facit in homine beatam vitam responderit, non CorporiS Voluptatem, sed animi esse vim tutem. Quid Apostolus P annuit Si annuit, annuamus.

273쪽

Sed non annuit revocat enitia Scriptura eos qui consi dunt in virtute sua i Epicureus itaque in Orpore Onens unianum Oiuinis bonum, in Se Spem ponit. Sed enim Stoicus in animo ponens suntinum lio minis honum, in re quidem meliori hominis posuit; sed etiam ipse in se spem posuit Ilomo est autem et Epicureus et Stoicus. Maledictus igitur omnis qui spem suam ponit in ho- mine . , Quid ergo Jam constituti ante Cul OS DOS-tros tribus Epicureo, Stoico, Christiano, interrogemus

Singulos. Dic, Epicurue, qu te res faciat beatum Respondet : Voluptas corporis. Dic Stoice Virtus animi. Dic, Christiano Donum Dei.

IX. Itaque, fratres, velut ante oculos nostros Epicurei et Stoici cum Apostolo Contulerunt et Collatione sua nos quid reji ero et quid deberemus eligere docuerunt. Est virtus animi res laudabilis, prudentia mala et bona discernens justitia sua Cuique distribuens, temperantia libidinos cohibens fortitudo molestias aequanimiter Sus tinens. Magna res laudabilis ris clauda. Stoico quantum

potes sed dic unde habes Non virtus animi tui to facit beatum, sed qui tibi virtutem dedit, qui tibi vello inspiravit, et posse donavit . Scio quia fortassis irrisurus os me et eris in eis de quibus scriptum est, quia Paulum irridebant si Si tu via es ego semino : Seminator LimVerborum sum pro modulo meo. Quod fuit convicium tuum, ossicium est meu in Ego seminora Cadit in tu quod Semino tanquam in terram duram. Ego non Sum pigur; et invonio ferram bonam Uuid ibi faciam tropi et oilsus es, et ora qui divino relii cliensus s. Inter illos s. iiii considunt in virtute sua : infer illos es qui spem ponti ut in homino. Virtus to delectat bona res delectat scio scitis: sed virtutem tibi manare non poteS. SiCCus es;

274쪽

tibi stendero sontem vitae sorte deridebis. Dicis enim apud te te ista rupe hibiturus sum Accedit virga, et

manavit aqua. Judaei enim signa petunt sed tu, Stoice non es udpeu scio, Graecus es et Graeci sapientiamquCorunt 'o autem praedicamus Cliris tum crucifixum . Scandaligulum Judaeus, subsannat Graecus. Judaeis enim scandalum, Gentibus autem stultitiam : sed ipsis vocatis

Judiaeis et i secis, hoc est, ipsi Paulo ex Saulo, et Dionysio Areopagitae, et talibus his talibus et illis, Chrisium Dei virtutem et Dei sapientiam. Jam non irrides rupem : agnOSC Virgam crucem , Christum sontem; et si sitis bibe virtutem. Esto sonte saginatus gratiarum aC tiones fortasse ructu abis: quod ab illo habes, jam non tibi dabis sed in ructuatione exclamabis utiligam te, Diomine , virtus mea . D Jam non dices: Virtus animi mei me facit beatum. Non eris inter illos, qui CognosCentes Deum , non Sicut Deum glorificaverunt, aut gratias egerunt, Sed evanuerunt in Cogitationibus suis, et OhScuratum est insipiens Coris Sorum dicentes enim SeeSSe Sa-stientes stulti acti sunt. Quid est enim dicentes se esse sapientes, nisi a se habere, sibi sufficere Stulti facti sunt: merito stulti. Stultitia vera est falsa sapientia. Sed eris inter illos de quibus dicitur Domine, in lumine Vulis tus tui ambulabunt, et in nomine tuo exultabunt tota, die et in justitia tua exaltabuntur; quoniam gloria Vir-n tu is eorum tu es β. o Virtutem 'suferebas; dic DO-Dmine, Virtu mea n Beatam Vitam quaerebas dic, u Beatus homo ueni tu erudieris, Domine . D Beatus enim populus, cujus non Olupta CarniS, Crius non Virtus pri paria; sed beatus populus cujus est Dominus Deus ipsius' se est patria beatitudiniS, quam omne VO-

275쪽

lunt, Sed non omnes recte inerunt. Nos autem ad talem patriam non nobis viam quasi c0rde nostro maChinemur, et errati Cas semitas moliamur : venit inde et via.

X. uid vult enim beatus, quid vult, nisi non falli,

non mori non dolere Et quid quaerit Plus esurire, et plus manducare Quid si melius est, non esurire Nemo beatus est, nisi qui vivit in aeternum Sine ullo timore,

sine ulla fallacia. Nam falli odit anima. Quantum salii

Oderit anima naturaliter, hinc intelligi potest, quoniam qui mente alienata rident, plorantur a sanis : et eligith0m utique ridere, quam flere. Si duo Sta proponantur, II idere vis, an sere quis est qui respondeat, nisi idere iterum si proponantur ista duo, Falli Vis, an Verini tenere omnis homo respondet Verum tenere. Et ridere ligit, et verum tener : de duobus illis, risu et fletu ridere de duobus istis, sallacia et veritate, Verum tenere. Sed tantum praevalet invictissima veritas, ut eligat homo sana mente flere, quam mente alienata ridere. Ibi ergo in illa patria veritas erit, sallaCia et error nuS- suam. Sed et veritas erit, et sere non erit. Erit enim et aerum ridere, et de veritate gaudere, quia ibi vita erit. Nam si dolor erit, vita non erit : neque enim vita dicenda est sempiternus immortalisque cruciatus Ideo Dominu non appellans vitam quam habituri sunt impiii quamvis in igne icturi sint: vitam non iniunt, ne poenam si uiant Vermis enim eorum non morietur, in guis eorum non extinguetur tamen eam noluit appellare vitam. Sed hanc appella it Vitam quae beata et peterna est. Unde interrogante illo divite Dominum uid boni faciam, ut vitam aeternam consequar P at ipse quidem Vitam aeternam non Dominabat, nisi beatum. Nam habebunt impii aeternam, sed non beatam

276쪽

966 ALGUsTINI EPISCOPI vitam quia cruciatibus plenam. Ergo ille ait re Domine., quid honi a iam ut vitam aeternam Consequar λ

Respondit illi Dominus do mandatis Ait ille Iheo omnia seci , Sed quando respondit de mandatis quid ait Si vis venire ad vitam. on ei dixit beatam

quia misera nec vita dicenda est. Non ei dixit peternum quia ubi mortis timor est, ne Vita dicenda est. Ergo Vita, quae o Domine digna est, ut ita dicatur nouos nisi beata et beata non est nisi aeterna Ha C VO-lunt Omnes, hanc Volumns onmes, Veritatem et ita in Sod ad tam magnam possessionem, ad tam grandem selicitatem qua itur Instruxerunt sibi vias erroris litiosophici alii dixerunt, Hac alii 'on hac, sed hac Latuit eo Via, quia Deus superbis resistiti Lateret et nos nisi venisset ad nos. Ideo Domitius, I g inquit Sum via. Piger viator, venire nolebas ad viam : ad te Venit Via. iiserebas qua res Ego sum Via. D Quaerebas quoi res Ego sum veritas et vita Non errabis quando is ad illum, per illum. Haec est doctrina Christianorum non plane Conserenda sed incomparabiliter praeserenda doctrinis philosophorum . immunditiae Epicureorum superbiae StoiCorum.

De verbis Apostoli. Io m. via. H ΠDn quod Dis, iaci bonum; Sed quod Holo GHilum, hoc ago, Cic. I. LECTIO divina, quae de apostoli Pauli Epistola re-

Jacob. Iv, 6. - Ioan xlv, ff. - . Alias de Tempore riv.

277쪽

citata est, quotiescumque legitur, timendum est, ne male intellecta de hominibus occasionem quaerentibus CCasionem Proclives Sunt quippe liomine ad pecCandum et se tenent. Ubi ergo audierint Apostolum dicentem:

Non enim quod volo, sacio bonum; sed quod odi malum. hoc agoi: agunt malum, et quasi displicentes sibi quia agunt malum, putant Se Apostolo esse similes, qui dixit :u Non enim quod Volo, facio bonum; sed quod nolo, malum ho ago D Nonnunquam ergo legitur, et tunc nobis ingerit necessitatem disputandi, ne liomines male Sumentes salubrem cibum vertati in Venenum. Sit ergo intenta Charitas Vestra, donec quod Dominus donavori l.

dicam vobis : ut ubi me sorte laborare videritis in diis

cultato alicujus obscuritatis adjuvetis inuasse tu pietatis. II. Prius ergo recolite, quod Deo propitio soletis audire, vitam justi in isto Corpore adhuc bellum esse, nondum triumphum. Hujus autem belli aliquando orit riumphus . Ideo Apostolus dixit, et Voces belli, et voces triumphi. Voces belli modo audivimus, re Non enim quod B volo ago; sed quod odi; illud facio. Si autem quod odi. illud facio consentio egi, quoniam bona est Vollo

maria et mihi, perficere autem bonum non invenio. Video

autem aliam legem in membris meis repugnantem Logi mentis meae, et aptiVantem me in lege peCCali quo his in membris meis . D Uando audi repugnatatem.

quando audis Captivantem, ullum non agnoscis Vox ergo triumphi nondum est: sed quia futura est, do et loidem Apostolus, dicens portet corruptibile ioc in is uere incorruptionem, et mortale hoc induere immor Dialitatem. Cum autem Corruptibile hoc induerit in or- , ruptionem , et mortale ho induerit immortalitat ni hibi est vox triumphi tunc siet sermo qui scriptus est:

278쪽

Absorpta est mors in victoriam. Dicant triumphantes Ubi est, mors, contenti tua ' in Dicemus ergo, quand0que dicemus ut ipsum quandoque non erit longe. i Oi enim tantuin remanet de SaeCulo, hiantum jam exemptum est. Hoc igitur tunc dicemus. Modo autem in

isto hollo, ne male intelligentibus lectio ista tuba sit hostis,

non nostra, unde illa ui itetur, non unde in Catur adVer-lite, ObSCCro, fratres mei, Qt qui curtatis Certate. Qui enim nondum Certatis, non estis uti lecturi quod dico : qui juin Certatis, intellecturi estis. O mea in aperto, Vestra

orit in silentio. Prius illud recolite quod scripsit ad Galat s unde hoc bene possit exponi. it enim fidelibus

loquens baptigatis loquens quibus utique in Sancto lava oro omnia suerant dimissa peccata iis tamen loquens, sed pugnantibus loquens ait o Dico autem Spiritu am-Μ hulate, et concupiscentia Carnis ne perfeceritis. D Non dixi feceritis: sed, si diu perfeceritis o Quare hoc Sequitur et dicit u Cur enim concupiscit adversus Spi-M ritum, Spiritus autem adversu Carnem. Hae enim in-Μ xi em adversantur ut non ea quae vultis aciatis. Quod, si Spiritu ducimini, non adhuc estis sub Lege DB utique sed sub gratia. Si Spiritu ducimini quid est duci Spiritu Spiritu Dei consentire jubenti, non Carni Con-CupisCenti Tamen concupiscit et resistit De vult aliquid, et non Vis tu terSQVera, ut nolis tu. IlI. Desiderium tamen tuum tale esse debet ad Deum, ut ne Sit ipsa CouCupiscentia Cui resistas. Videte quid dixerim : Desiderium, inquam, tuum tale esse debet ad Deum, ut omnino non Sit pS CODCupiscentia Cui resisteaee Oporteat. 1 esisti enim, et non consentiendo Vincis: sed melius est hostem non habere, quam lucere. Hostis iste aliquando non erit. Resur animum ad Vocem triumphi,

279쪽

et vide si erit uitii est mors, contentio tua , Non erit, Ubi est mors, aculeus tuus x is usere locum ejus, et non invenies. Non eni in haec, quod maxillae debetis audire : non enim lipec quasi alia natura est sicut insaniunt Manichaei Languor noster est, vitium nostrum si 'onseparatum alibi erit, sed sanatum nusquam erit. Ergo, Concupiscentias carnis ne perfeceritis is Melius quidem erat implere quod Lex dixit, ut e concupiscas . D lenitudo est ista virtutis, persectio justitiae palma Vic loripe, Ne concupiscas vio quia modo impleri non potest.

vel illud impleatur quod sancta Scriptura item dicit :

Post Concupiscentias tuas non eas h. o Melius es eas non habere sed quia sunt noli post eas ire Nolunt post teire : noli post eas ire. Si velint post te ire itoli erunt; quia contra mentem tuam non rebellabunt. I: Phellant rel)olla. pu ant. Ugua DXΡUgnant expugna lao Solum ido,

IV. Ecce aliquid inde ponam unde caetera in tolligatis. Nostis esse homineS Sobri οὐ pauciores Sunt. Dd sunt. Nostis esse et ebriosos abundant. Bapti Zalus est soli ritis: quantum pertinet ad ebrietatem, non ahet cum qua pugnet liabet alias concupisCentias, Cum 'IUil his pugnet. Sed ut de caeteris intelligatis unius tantummodo hostis certamen in medio Constituamus BaptiZatus est ei et, iosus audivit et cum timore audivit, intor op tera mala, quibus liominilbus male viventilis intercluditur regnum Dei, Commemoratam esse et ebrietatem quia hi dictum est: si Neque Ornicatores neque idoli SerVientes neque adulteri neque molles, neque maSculorum Concubiton res, neque fures , ibi additum est: u eque Phriosi oti .n regnum Dei possidebunt . , Audivit et timuit supti gatus est, dimissa sunt illi omnia, quibus inel,riatus est:

280쪽

st o AUGUSTINI AEPISCOPI restat adversaria consueti lo. Ergo habet cum qua pugnet renatus Pi peterita ejus vitiam innia dimissa sunt ei: Obser-

, Ut, Vigilet, pugnet, ne aliquando inebrietur. Surgit ergo illa concupiscentia potandi titillat animum, ingerit saucibus siccitatem, insidiatur sensibus : vult etiam ipsum, si potest steri, penetrare nurum, adire inclusum, trahere Captivum Pugnat, repugna. O si et ipsa non esset Si

Consuetudine mala aCcessit, bona Consuetudine morietur: tu tantum noli ci satisfacere, noli eam edendo Satiare, sed reSistendo necare. amen quandiu est, tostis est. Si ei non Consentias, et nunquam inebrieris, minor et minor

erit quotidie. Nam sunt vires illius subjectio tua. Si enim ei cesseris, et inebriatus sueris, das ei vires. Numquid

Contra me, et non Contra te Ego de loco superiore moneo, dico, praedico: quid mali futurum sit ebriosis, ante denuntio. Non est quod dicas : Non audivi non est quod dicas : Exigit Deus animam meam de manu illius qui mihi tacuit. Sed laboras, quia tibi validum adversarium mala

consuetudine ipse secisti. Non laborasti, ut nutrires eum labora, ut vincas eum. Et si minus idoneus es adversus eum, roga Deum. Tamen si te non vicerit, quamvis ipsa tua mala Consuetudo luctata sit tecum, si te non vicerit, socisti quod ait Apostolus Paulus D Concupiscentias Car Diis ne perfeceritis . Facta est concupiscentia titillando sed non est perseCta potando.

V. Quod dixi de ebrietate, hoc de omnibus vitiis, hoc

de omnibus cupiditatibus. Cum aliquibus enim nati sumus, aliquas ConSuetudine fecimus. Nam propter illas, cui, quibus nati sumus, baptiZantur infantes, ut solvantur a reatu propaginiS, non malae, quam non habuerunt, consuetudinis. Ergo semper pugnandum est; quia ipsa ConCupiscentia, cum qua nati sumus, siniri non potest