Opera omnia. Accurantibus A.B. Caillau [et] M.N.S. Guillon

291쪽

, enim spiritus vii de liberavit tum lege peccati et mortis . DLex est id i lex est Spiritus, lex est gratipo, lex est mi sericordi illa vero lex peccati et mortis, non est lex Dei sed peccati et morirs illa vero altera , de qua dicit

Apostolus, re Lex SanCta, et mandatum aDCtum, et jus, tum . et bonum, D Lex est Dei, Sed faCtorum , lex operum Operum lex, qu9 jubet non juvat cio quae tibi ostendis , non tollit peccatum. Ab alia tibi lege ostendi tur peccatum, ab alia tollitur. Duo sunt Testamenta. Vetus et Novum Audi Apostolum dicentem Dulicito milii, sub Lege Volentes esse, Legem non legistis Scriptum his enini piodo braham duos filios liabuit unum de Drancilla et unum de libera. Sed is quidem qui de an-D Cilla, Secundum Carneni natus est; qui autem de libera, illo promissionem : Plae Sunt in allegoria. i. C enim D sunt duo Testamenta, unum quidem in monte Sina in D servitutem general S, quae est Agar ancilla Sarrae , v uis data est Abraliae et peperit Ismaelem servum β. Est orgo Testamentum Vetus pertinens ad Agar, in servitutem gens rans. G Quae autem Sursum es Jerusalem , libera est,

D quae QSi mater nostra si , Ergo silii gratiae, dii sunt ii bor. silii litterae, filii sunt ancillae. Quaere lios an ill u Littera occidit. n iis re silio liberae si Spiritus D autem vivificat d. Lex Spiritus vita in Christo Jesu li

Dioravit te a lege peccati et mortis unde te non potuit

liberare lux littor uoc enim impossibile erat legis,

in quo infirmabatur per carnem ρ. D Rebellabat enim Caro tua, subjugabat te Caro lua; audiebat Legem, et plus incitabat concupiscentiam tuam. Infirmabatur ergo

Lex litterae per Carnem : ac per hoc impossibile erat legis littora liberare a lege peccati et Ortis.

292쪽

VIII. . Misit Dous Filium suum in similitudinem car-

viis peccati non in Cirne pec Call. In carne quidem, sed n0n in Carne peCCati. potura ergo omniti in hominum Caro , CaroleCCati Siaa illiu S, non Caro peccati; quia non eum mater OnCupiSCentia , Sed gratia Concupit ta-

incudiabens similitudinem caruis peccati; unde et nutriri et esurire , et sitire, et dormire, et satigari, et mori potuit si In similitudine carnis peccati misit Deus Filium

IX. Et de peccato damnavit peccatum in Carne. De quo peccato Quod peccatum si e peccato damna D vit peCCatum in Cariae, ut justilia legis impleatur in

D nobis . Iam illa ustitia legis impleatur in uobis' a milia justitia quae jubetur, impleatur in nobis per Spiri tum qui adjuvat id est Lex litters impleatur in nobis

per Spiritum vito ui non Secundum Carnem ambu in lanius, Sed Secundum Spiritum . Die quo ergo peccato Dominus quod peccatum damnavito Video , video qui dem quota peζCaium damnavit, video prorsus Ecce D Agnus Dei, ecce qui tollit peccatum mundi . , Quod peccatum omne CCCatum, Omne nostrum ei Catum damnavit. Sed de quo peccato Ipse non habebat pCCC a tu in de illo dictum est ui peccatum non seCit, ne ris inventus est dolus in ore jus δ. D Nullum prorsus, trahendo , ne addendo nullum peccatum habuit, nec originis, nec propripe iniquitatis Originem virgo de monStrat Con Versatio Vero ejus sancta satis ostendit nihil eum fecisse unde dignus esset morte. Ideo ait Ecce, venit princeps vijus mundi, diabolum siquis raus,)n et in me illi inveniet si , Non invenio quare me CCt- dat princeps mortis. Et quare erg0 0reris v Sed ut sciant

293쪽

omnes, quia voluntatem Patris mei facio , eamus linc. Et perrexit ad passi0uem mortiS, mortem Voluntariam non necessitatis, sed arbitrii uio testatem habeo ponendi D animam meam ut 0testatum babo iterum sumetidis eam. enio tollit eam a me, Sed ego Ono eam , et ite- Butun Sum eam i , Si mirari potestatem, intellige majestatem. Ut Deus loquitur, Christus loquitur. X. De quo ergo peccato damnavit peccatum Intellexerunt quidam, et pervenerunt ad Sensum non impro hum. Sed tamen quid dixerit Apostolus quantum mihi videtur indagare minime potuerunt. Rem tamen non

in alam dixerunt hanc vobis prius dic , et deinde quidniihi videatur, et quod ipsa Scriptura divina stendat

esse verissimum. Cum turbarentur : De quo peccato damnavit peccatum Habebat peccatum ' h0 dix iunt: De peccati damnavit peccatum . de CCCato non suo tamen de peccato damnaVit peccatum. Si ergo non suo . de cujus De peccato Judae, de peccato Judseorum. Unde enim fudit sanguinem in remissionem peccatorum Quia crucifixus est a Judaeis. Quo tradente Juda. u daei quando illum occiderunt, Judas illum tradidit. Hud fecerunt, an peCCaVerunt Bene di tum est, et veredi, tum est, quia et de peCCato Judaeibrum Christus dantuavit Omne CCCatuli , quia illis persequentibiis sudit sangui nem, quo delevit Omne peccatum. Verum tantun alio loco

id quid dicat Apostolus Pro Christo inquit toga

Britone ungimur . tanquam C hortante per os obse η cramus pro Christo . id est tanquam Christus 'Os hs DCret, pro Illo VOS Obsecramus, reconciliari Et se luitur Eum qui non noverat CCCatum D Deus Cui Vos obsecramus recci Ciliari, uinum qui non no 'orat iuc-

, catum . id est Christum Deum eum Christum sis si n

294쪽

M noverat peCCatum, peccatum pro Olbis secit, ut nos, simus justitia Dei in ipso . , Numquid ii potest intelligi peccatum Judae, peccatuli Judaeorum . peccatum cujusque alterius hominis Cum audias, uinum quin D noverat peccatum, peccatum pro nobis secit is Quis 3 quem P Deus Christum Deus Christum se it pro nobis poccasum. Non dixit : Fecit pro n0bis peccantem sed, Eucit cum peccatum η Si nefas est dicere peCCaSSe Christum , quis erat peccatum esse Cliris tum Et tamen non possumus Apostolo contradicere. Non ei possumus

dicere : Quid est quod loquoris Si enim hoc Apostolo dixerimus, ipsi Christo dicimus. it enim alio loco is An, Vultis experimentum ejus accipere , qui in me loquitur, Christus 3 XI. Quid igitur ost Intendat Charitas Vestra magnum aliumque mysterium Felices eritis, si intellectum

diloxeritis et ad dilectum perveneritis. ProrSUS . prorSUS liristus Dominus noster, usus Salvator noster, Redemptor noster peCcatum fac tu est ut nos essemus justitia

Dci in ipso. Quomodo Audite Legem : Qui noverunt,

Si iunt quod dico : et qui non noverunt, legant, Vel audiant. In I oge peccata vocabantur etiam sacrificia, quae pro peccatis 'fferebantur. Habes, Cum iCtima pro peC-cato adduceretur, dicit Ponant manu SUIS ZCerdotes super peccatum , id St, Super Victimam propeC-cato. Et quod est aliud quam Cliristus sacrificium pro peccato si Sicut et Claristus, inquit, dilexit os, et tran didit semetipsum pro volbis oblationem et hostiam Deo, in odorem suavitatis si is Ecce de quo peccato damnavit peccatum de sacrificio quod factus est pro peccatis, inde damnavit peccatum. Ipsa est uae Spiritus vitae,

quae liberavit te a lege peccati et mortis. Quia Lex

295쪽

illa altera Lex littorse Lex jubens, bona est quidem si Mandatum, sanctum, et justunt, et honum S0U Iim sirmabatur per carnem, , et quod jubebat in noliis in pleri non poterat. Alia ergo Lux, ut dicere cooperam tibi ostendat peccatum , alia tollat : ostendat peccatum Lex litterae, tollat peccatum Lex gratis'.

SERMO CLIII i.

n erudieris , Domine . et e lege tua docueris eum Si lentium si praebeatis, audietis. Non invenit locum sapientia, ubi non est patientia. Nos loquimur, sed erudit Deus nos loqui inur sed Deus docet. Non enim beatus dictus est quein docet tona , SQ quem tu crudioris . Do mine. O plautare posSumus et rigare sed Do os in crementum dare. Qui plantat et qui rigat, sol in sociis operatur qui dat incrementum intrinsecus opitulatur.

Quae nobis lectio de sancti Apostoli Epistola proposita sit ad loquendum , quam dissicilis, quam latebrosa, quam si non intelligatur aut male intelligatur periculosa

puto , si a tres , imo Cio , quia nobi Cum recitaretur,

296쪽

audistis; et fluctuastis, si advortistis aut si aliqui et intuli existis, quam sit arduum sine dubitatione vidistis. Hauc itaque lectionem totumque ipsum molestum et Ohscurum, sed intelligentibus salubrem Epistoliae Apostoli lo-

Cum SusCepimus , adjuvante misericordia Dei, exp0ner disserendo Charitati Vestro debitores nos osse Cio, XIC-lore Vos esse Sentio. Quemadmodum nos, ut ista perCipiatis, Oramu : Si et Vos Orate, ut ea vobis expli rare valeamus. Si enim oratio nos 1 a concordet et vos a Ciet

Deus idoneos auditores, et nos debiti hujus fidelissimos redditoreS.

II. re Cum enim essemus in carne ait Apostolus, DiaSSionexpeCCatorum qua per Legem sunt. Operabantur, in membris nostris , ut fructum surrent morti . nil

videtur, qu0d non intelligentibus primum et grande periculum est, Apostolus reprehendere et Culpare Legem Dol. Dicit aliquis obsit hoc ab animo qualiscumque Cliristiani quis hoc vel insanus audeat de Apostolo suspicari Et tamen fratres mei verba ista male intelle ita, sona item insaniae furori Manichi eorum subministrarunt. Manichaei enim Legem Dei per Moysen datam dicunt

non a Deo datam et eam Evangelio Contrariam esse Contendunt. Et quando cum eis agitur, his testimoniis apostoli aut 'lupe non intelligunt, conantur On iDCCre, quid dicam , Catholicos non intelligentes, et non potiuS negligentes Non uini multum est si quis velit esse diligens, OS Calumnia ab haeretico auditas, Saltem ConSidorare in codice circumstantiam lectionis. Quod si socerii; ibi mox inveniet unde adversarium loquacem redarguat; unde hostes Legis rebellesque prosternat. Etsi e uini tardus est ad intelligenda verba Apostoli, manifesta ibi lausPS expressa Legis Dei.

Rom. vii g, et Florus ibidem.

297쪽

III. Viciet enim prius et advertite. Tuni uini esse D mus in Carne, ait, paSSione peccatorum quae per, Log in sunt, Operabantur. Diisjam Manichaeus erigit cervicem, exaltat cornua, impetit te, sacit impetum se e inquit, si assiones pecCatorum Uη per Legeni sunt. D Quomodo bona est Lex per quam in nobis sunt paSSione peCCatorum, et operantur tu membris nositis ut luctum serant mori ty Lege, aliquantum progredere, totum audi patienter, etsi non intelligenter. Hoc enim quod ait, si Passiones peccatorum quae per Legem Sunt , operabantur in membri SmOStris, o multum est ut intel-sigus sed prius est mecum Legis laudat' , et tunc serii iiii ilieris intelleCtor Clausum Cor habes, et ClaVem accusas I tulerim quod non intelligimus, paululum seponamus ad laudem Legis quae aperta Si Veniamus uri 'asis sioneS, inquit, CCCatorum, quae per Legem Sunt, Op D rabantur in membri nostris, ut fructum errent morti. D uia ergo evacuati sumus a Lege mortis, in qua deti-Μ nebamur, ita ut Serviamus in OVitate spiritus, et non, in vetustate litterae. Dodhuc Videtur Lege in arguere, culpare improbare, detestarici Sed non intelligentilbus. Cum enim dicit u Cum essemu in Carne, paSSion SleCD Catorum quae per Legem Sunt operabantur in membris D nostris ut fructum errent Orti. Nunc ergo evacuati , funius a Lege mortis , in qua detinebantur, ita ut ser-D Vinnius in novitate Spiritus, et non in vetustate litteraei, ni illas utique Videtur Legem accusare atque Culpare Vidit hoc et ipse, vidit, sensit se non intelligi, et Contra obsCuritatem verborum suoruni cogitationes tominum commoverici sensit quid possis dicere sensit quid possis contradicere : et prior hoc voluit dicere, ut tu non invenias quod diceres.

298쪽

IV. Quid ergo dicemus, inquit is Hoc sequitur. si Quid ergo dicemus Lex peccatum est Asit is noverbo Legem absolvit. legis accusatorem damnaVit. Auctoritatem Apostoli contra me proferebas, o Manichaee, et dicebas milii, cum Legem reprelienderes, CC audi Apost0lum, lege Apostolum assiones CCCalorUmn quae per Legem Sunt, Operabantur in membris nostris,n ut fructum errent morti. Nunc ergo evacuati Sumus an Lege mortis, in qua detinebamur, ita ut serviamus in noVitate Spiritus, et non in vetustate litteri '. Iactabas te, Clamabas, dicebas, Audi, lege vide cista dixeras, et jam Verso tergo ire cupiebas. Expecta, audi te. audi me imo nec ego te, ne tu me sed ambo simul audiamus Apostolum , qui solvit se, et alligat te. Quid D ergo dicemus, inquit Lex peccatum est Dioc dice ' bas, iste peccatum est, D lio nempe dicebas. Ecce

audisti quod dicebas, audi quod dicas Legem Dei peccatum SSe dicebas, quando eam caecus et improvidus reprehendebas Errasti vidit Paulus errorem tuum.

Quod dicebas, ipse dixit u Quid ergo dicemus 3 Lex pec-

ω catum est , Quod dicebas, hoc dicimus P, Lex pecca, tum est Absit is Si Apostoli sequebaris auctoritalent. appende Verbum, et Cape inde consilium. Audi, si Lex, peccatum est Absit. D Audi Absit is Si Apostolum sequeris, Si ejus auctoritatem plurimi pendis, audi, re absit : D et quod sentiebas, a te absit u Quid ergo diis conius P, Quid dicemus, quia dixi, lassiones PCCa- D torum 'Iude per Legem sunt, Operabantur in membris D nostris, ut luctum errent mortici is quia dixi Eva - , cuati sumus a Lege mortis, in qua detinebamur quia dixi, si Serviamus in novitate spiritus et non in Vel US

1 Rom. VII, 7.

299쪽

ktate litterae : Lex peccatum est Absit is Quare stigia, Apostolo tanta illa dixisti λV. Lex absit ut sit peccatum Sed peCCatum , in quit, non CognoVi, nisi per Legem Nam OnCupiscen- tiam nesciebam, nisi Lex diceret: on OnCupisces. Jam modo interrogo te, 'Ianichaee, modo te interrogo. responde mihi Mala est Lex quae dicit Non conpupis- ces Dio nec luxuriosus mihi et nequam aliquis res

ponderit. Etenim et ipsi homines sagitiosi quando re

prehenduntur, erubescunt et quando Sunt inter castos lascivire non audent. Si ergo malam dicis esse Legem quae dicit Non concupisces D impune Vi concupis Cereri CCuSas Legem , quia percutit libidinem. Fratres mei, si non audiremus Apostolum dissentem I ex pec catum est 'obsit is sed tantummodo Verba Legis com memorantem hi dictum S Non Concupisces etiam Legem illo non laudante, nos tamen laudare deho remus illam laudare , nos a CuSare. CC Lex, CC desuper tuba divina clamat hominici 'On Concupisces. Noti concupisces , D reprehende Si potes, a Si repre . hendere non potes. Audisti On OnCupisCes D re prehendere non audes uia bonum est quod dixit u On ConCupisces D malum Si ConcupiSCere. Malum culpat Lex a tuo malo te prohibet Lex. Ergo concupis cere malum culpat Lex a tu malo te prohibet Lex. Ergosa quod jubet Lex noli sacere quod Vetat Lex, noli con

h ciebam nisi Lex diceret Non ConCupiSCes , Ibam enim post concupiscentiam meam, et qua trahebat Currebam

ejusque illecebras blandas, et ex carnali Silaritate jucundas magnam felicitatem arbitrabar. Laudatur enim peccator ait Lex : In desideriis ammδ suae, et qui iniqua gerit

300쪽

, benedicituri. Iuvenis hominem OnCupiscentias suas Carnales SeCtantem, totumque Se illi Servunt lonantem,

aucupari undique Voluptates, fornicari, inebriari, non dico amplius fornicari, inquam, inebriari. Haec dixi quae licite Committuntur, sed non Dei legibus. Quis enim aliquando ad judicem ductus est, quia meretricis lupanar intravit Quis aliquando in publicis tribunalibus accusatus est, quia per Suas syris tria lascivus immundus luddofluxit Quis aliquando habens uxorem, quia ancillam suam vitiavit, crimen invenit Sed in soro non in coelo; in lege mundi, non in lege Creatori mundi. Luxuriosus autem, immundus atque lascivus felix dicitur : abundare voluptatibus, rui deliciis. Jam vero si se etiam vino in

gurgitet, si bibat mensuras sine mensurari parum PS quia non invenit Crimen, etiam viri sortis aCcipit nomen Manto nequi0r, quanto sub oculo invictior. Cum laudantur ista, et dicitur : Felix est, magnus est, bene est illi Ct non solum lio non putatur esse peCCatum , Sed etiam putatur

vel Dei donum, vel certe suave blandum et licitum bonum procedit Lex Dei , et dicit u rion Concupisces. Ille homo qui putabat magnum bonum SSO, magnamque

homo audivit Deo credidit, peccatum Suuin vidit, quodl Onum putabat, malum Sse cognovit : voluit renare concupisCentiam, non ire post eam, Strinxit e conatus est, victus est. Qui fuit antea QSCiu malorum Suorum factus est doctus, et prius est iCtu : Coepit eSSe non Solum peccator, sed etiam praevaricator. QCcator enim et antea erat : Sed antequam Legem audiret, peccatorem Seesse neSciebat Legeni audivit, peccatu in vidit conatus