Opera omnia. Accurantibus A.B. Caillau [et] M.N.S. Guillon

381쪽

lium ilitatis excelsi. Quandiu discretio Cthorum et caruis circumcisio Uuorum Deus venieri, et gloria in pudendis Porum illis futura prii nuntiabantur, jam facta credantur. Non simus ingrati ei qui venit si expectavimus si veniret. Sed unde ducit, ab lia gratia extorres, alietii fugitivi Quia gelum Dei habent, sed non seCundunt scientiam ualli scientiam ignorantes, inviit, Dei justitiam et suam volentes Constituere mon tenentes Deum nisi in praeceptis, et suis viribus se arbitrantes implere posse i decepta, adjutorium devitarunt β. re Finis enim, legis ,hristus persectio iugis Christus, ad justitiam omni credenti si is Et quid sacit Christus Justificat impium Credendo quippe in eum qui justificat impium,

non piunt, sed impium s Clen sium quem reperit m pium si Credenti ergo tu eum, qui justificat impium, de δε putatur ides ejus ad justitiam . Si enim Abraham ex D in umibus justistratus est tanquam pSeseCerit, tanquam is sibi hoc ipse pi pestiterit habet gloriam, sed non aliudis Deum . Qui autem gloriatur, in Domino glorietur is

ot securus dicat, si In tua uStitia erue me, et eXime me ni ruit enim et eximit in Se Sperantes; non uis viribus, quod acceperint, tribuentes. Et ho is Sum eniti est sapientiae, Cire cujus est donum. Quis hoc dixit Qui rota gavit Deum ut daret illi continentiam'. Quae justitia, quae particula justitiae impleri potest, Sine aliqua conti nentia Delectat enim peccare: nam Si non delectaret non fieret Minus autem delectat justitia, aut non delectat aut minus quam dignum est, delectat. Unde hoc, nisi dolanguoribus animae Ρanis in fastidio est, et delectat venenum. Unde iste languor Sanabitur, ObSecro Os Ita-ne a nobismetipsis et per nosmetipsos Qui omnes idonei

382쪽

37 S. AUGUSΤΙΝL EPISCOPI fuimus vulnerare nos, quis nostrum est idoneus curare

quod fecit Sic et in ipsis delictis, quis non cum voluerit, vulnerat se Sed non quis Cum Voluerit, sanat se Sit ergo animus pius, sit fideliter Christianus, sit gratis non in

gratus. Agnoscat Ur medi CuM DUnquam e sanat 'grotus.

SERMO CLXI i.

Christi sunt' etc. I. posTOLLu audiVim US, Cum legeretur, corripientem et coercentem humanas libidines, e dicentem re es D citis quia corpora vestra membra Christi sunt Tolli sis oro, membra ChriSti faciam membra memetricis D Absit . , Corpora ergo nostra membra Christi osso dixit quoniam Christus Caput nostrum est, eo quod homo factus est propter OS : Caput de quo dictu in est; ura se Salvator Corpori S DOStri . D Corpus autem ejus Ecclesiaegb . Si ergo Dominus noster desu Christus tantummodo

animam humanam SUSCiperet, membra ejus non essenitiis animo nostrae quia Ver et Orsu Suscepit per quod etiam Caput est n0bis, qui evanima et Corpore constamus profecto illiu membra Sunt et Corpora nostra.

Si ergo unusquisque Cupien forniCari, Vilescebat sibi, et in se ipso contemnebat Se ipsum non in se contemnat

383쪽

Quo ibas IIedi. Quo te tanquam praecipitare cupiebas Parce in te Christo, agnosco in te Christum si ollens

ergo membra Christi, faciam membra meretricis uere ii est enim quae tibi ad adulterium consentit et sorte ipsa Christiana tollit membra Christi, et facit membra adulteri Invicem in vobis contemnitis Christum, nec agu0scitis Dominum vestrum nec cogitati pretium VeStrum. Qualis autem ille Dominus, qui servos suos fecit fratres suos Sed parum erat fratres suos, nisi saceret membra sua. Ita-ne tanta dignitas viluit Quia tam benigne praestita est non honor ei retribuitur Si non praestaretur desideraretur quia praestita est, Contemnitur pli. δ' autem corpora nostra, quae dicit Apostolus membra esse Christi propter corpus Christi quod ex

genere Orporis nostri suscepit hae ergo Orpora n0Stradicit idem Apostolus templum esse in nobis Spiritus

Sa DCti quem habemus a Deo. ropter corpus Christi Corpora Ostra membra sunt Christi ci propter inhabitantem Spiritum Cliristi corpora nostra Sunt templUm Spiritus sancti. Quid iorum in te contemnis Christum. cujus membrum es an Spiritum sanctum. Cuju tem plum S Ipsam meretricem quae tibi consentit ad malum. non audes fortasse introducere in uinculum tuum ubili abes lectum tuum conjugalem sed quaeris aliquem ab jectunt in domo tua et turpem locum, in quo turpiter voluteris Deser ergo honorem Culbiculo uxori tuae, et

non deser templo Dei tui Non introducis impudicam,

ubi dormis cum conjuge tua et tu ipse is ad impudicam, cum sis templum Dei Puto quia melius est templum Dei quam Cubiculum uxoris tuae. Quocumque enim ieris,

384쪽

desus videt teri qui secit te, et perditum redemit te, et pro Ortu mortula est pro te. Tti te non agnoscis sed ille a te oculos noti avertit, non ad adjuvandum, id ad puniendum si oculi enim Domini Super justos, et aures D ejus ad preCe eorum . montinuo subjecit, et terruit eos qui sibi malam Securitatem dabant, qui sibi dicebant: Faciam ; non enim Deus me tam lurpia facientem digna tur attendere. Audi quid sequitur, cujus sis attende; quoniam quocumque ieris, Jesus videt Vultus autem Domini super facientes mala, ut perdat de terra memon iam eorum . , Sed de qua terra Ubi dicitur, re pes mea e tu portio mea in terra Viventium β. IlI Forte enim malus. Diquus adulier impudiCUS. sornicarius gaudet quia facit et senescit in quo libido non senescit et dicit apud se : Certe Verum est; re Vultus au-n tem Domini super acientes mala, ut perdat de terran memoriam eorum. Ecce ego jam senui qui ab ineunte aetate usque in hodiernum diem tanta Committo, multos CaStos arile me sepelivi multorum a Storum stinera juve-1ium ad sepulcrum ipse deduxi et pudicis impudicus supervixi. Quid est quod dicitur vita re Vultus Dominio Super a tientes in ala ut perdat de terra momoriam 'OD rum PDEst alia terra ubi non est impudicus est alia inrra in regno Dei. si 'olite errare: neque fornicatores, neque nidolis servientes, ne que adulteri, neque moli CS. neque D maSCulorum OnCulbitor 'S. ne Ple fureS, Deque Vari, neque ebriosi ne pie maledici regnum Dei posside Miu Hoc est perdet de terra meliloriam eorum. Multi enim tali: Committentes, spem ibi ponunt: propter eos qui perdito viventes spem sibi ponunt in regno DCi Illo non a Cessini sunt dictum est Perdet de terra memoriam eorum. Erit enim coelum OVum et Crin

385쪽

nova quam justi inhabitabunt. Ibi impii ibi mali, ibi

nequissimi habitare non sinuntur Eligat modo qui talis est ubi desideret habitare cum tempus S ut possit mutari. IV. Dua quippe inlii tali oti sunt; una in igne aeterno alia in regno aeterno. Puta quia in igne aeterno aliter illo aliter ille torquebuntur cibi erunt tamen ibi omnes Cru Ciabluitur minus ille plus ille. Quia tolerabilius ori Sodom p in die judiciti, quam alteri civitatici et

quidam circumeunt mare et terram, faCere unum proSelytum quem Cum secerint, faciunt eum silium gehennae . duplo quam sunt ipsi Puta quia alii duplo alii simplo puta quia alii plus alii minus: non est regio ubi tibi eligas locum Uuaecumque ibi mitiora tormenta Sunt, pejora Sunt quam quia formidas in isto saeculo. Cogita quomodo tremas si tibi aliquis calumnietur, ne mittaris in CarCerein et tu ipse Contra te male vivis, ut mittaris in ignou Contremiscis conturbaris, pallesCis, ad Ccle Siam Curris, epi SCOpum Videre desideras, ad pedes ejus volutaris. Quaerit. Iuare Libsera me inquis. Quid agitur Ecce ille mihi alumniatur. Et quid tibi facturus est

Domino Concultor Domino iii carcerem mittor miserere moi libera in Q. CCC quomodo timetur CarCer. quomodo timetur Conclusio ; et non timetur gehenmox ustio Pi OS remo illlando augCtur Calami IS et premur SHevit atrocior et usque ad mort in saevit, quando honum videtur lio mini ne moriatur no CCidatur debere SUC curri omnes Clamant, adjutoria cuncta implorantur: sub Venite, Currite propter animam Tota exaggerati Calamitatis est quia dicitur, propter animam. SUCCUrreti dum est quidem, nec huii: timor adjutorium denegandum faciendum quod fieri potest a quo poteSt. V. Verumtamen ego interrogare Volo periclitantem,

386쪽

376 AUGUsTINL EPISCOPI et isto nomine mea viscera commoventem; quoniam dicit: Curre propter animam. Facile huic ego respondeo : Ego quidem Curro propter Carnem tuam, utinam tu CurrereSpropter animam tuam. Et tu nOVeris, quia propter CorpUS tuum Curro, non propter animam tuam. Melius audio Christum vera dicentem, quam te timore salso Urmurantem. Ipse eni in Dominus dicit: si Nolite timere eos quin corpus occidunt, animam autem non possunt occidere . Certe propter animam tuam me Vi Currere: eCC quem times, et sub cujus Comminationibus expallescis, non potest occidere animam tuam: usque ad Corpus CeVit, tu noli saevire in animam tuam. Ab illo occidi non potest, a te potest; non lancea, sed lingua. Inimicus qui te per cutit sinit lianc vitam autem quod mentitur, OC- cidit animam . nax his ergo quae in hoc tempore homines timent, Conjiciant quae timere debeant. Timet enim carcerem, et non timet gehennam Timet quaestionarios tortores, et non timet insernales angelos Timet cruciatum temporalem, et non timet poenas ignis aeterni Postremo timet ad modicum mori, et non timet in peternum mori pVI. Ille qui te occisurus est, quem times quem Olihorrescis, quem fugis, a CujUS timore non sineris dormire, et ipsum in somnis si vides , cum dormieris, expaVesCis quid est facturus tibi Exclusurus est de carne tua animam tuam anima tua exClusa quo eat, Vide. Neque enim potest ille aliter Carnem tuam occidere, nisi inde excludat animam tuam, per quam Vivit Caro tua. Praesentia quippe animae tuae caro vivit, et quandiu in Carne tua praeSen est anima tua, neCesse Strat ViVatiar tua. Ille autem qui tuam mortem quaerit, ejicere vult de Carne tua Vitam tuam , qua ViVit caro tua. Putas, non est

aliqua vita, qua vivit ipsa anima tua Est enim anima

387쪽

SERMO CLXI, in VERBIS APOST. I COR. I 377vitariti dam, qua vivit caro tua. Putas nulla alia vita est, qua Vivit ipsa anima tuari aut quomodo habet caro tua Vitam , animam qua vivit Caro tua fit et ipsa anima tua, ut habeat aliquam vitam suam et quomodo Caro, cum moritur, expirat animam vitam suam , Sic et anima. quando moritur , expirat aliquam vitam suam Si inve-n rimus quae sit lippe Vita non Corporis tui, qu0d est anima tua; sed vita vitae corporis tui, hoc est, ita animae tuae si invenerimus eam, ex a morte, qua times

ne de carne ejiciatur anima tua, puto quia plus debes timere illam mortem ne vita animae tuae projiciatur de anima tua. Breviter ergo dicam. Et quid multis teneor Vita Corporis anima est, ita anim. Deus est. Spiritus Dei habitat in anima , et per animam in Orpore, Ut et Corpora nostra templum sint Spiritus sancti, quem habemus a Deo . Venit enim Spiritus ad animam nostram uia charitas Dei diffusa est in cordibus nostris per. Spiritum sanctum qui datus est nobis ci is et totum p0ssidet qui principale tenet. In te quippe illud principatur, quod melius est. Tenens Deus quod melius est,

id est, cor tuum, mentem tuam, animam tu3m, pro

secto per meliorem possidet et inferiorem, quod est Cor pus tuum. Saeviat igitur inimicus minetur mortem, a ciat si permittitur ex ludat de carne animam tuam anima tua non excludat a se Vitam suam. Si recte plangis, et putas te miserabiliter dicere potenti inimico tuo : 'olis erire, parce sanguini me non tibi dicit Deus ui Draerere animae tuae placens Deo - , Anima tua sorte dicit Roga illum me seriat : nam dimitto te. Si enim per-CUSSerit, manere tes una non possum. II Oga, ne seriat, si

vis ut non te dimittam. Quae tibi dicit, si vis ut non te dimittam Tu ipse tu enim qui loqueris anima es. Si

388쪽

ergo percuSSerit Carnem , tu fugis, tu exis , tu migras ua-Cet terra in terra. Ubi erit quod animavit terram quod statu Do tibi datum est, ubi erit Si non emavit vitam suam , id est Deum suum, in illo erit quem non perdidit, in illo erit quem non a se ex lusit. Si autem hiemperas infirmitati anim te tuae, dicenti tibici erit, et dimitto te 0n times Deum dicentem tibici eccas, et dimitto te PVII. De timore vano timorem utilem capiamus. Timor Vanus S Omnium hominum timentium amittere temporalia inuandoque migraturorum, et migrare trepidantium, volentium semper differre quod non possunt auferre. Vanus est iste timor hominum et tamen St, et VehemenMeSt, et resisti ei non potest. Hinc increpandi, hinc

objurgandi, hinc plangendi, hinc lugendi homines, timentes mori, et nihil aliud agentes, nisi serius mori. Quare non agunt non mori Quoniam quidquid agunt. non essiciunt ut non moriantur. Possunt autem aliquid agere , quo esticiant ut nunquam moriantur i ullo modo. rorsus quidquid egeris, quantumcumque invigilaVeris, quocumque fugeris quaelibet munimenta quaeSieris.

quibuslibet divitiis te redemeris, quibuslibet calliditatibus hostem seselleris non fallis febrem. Nihil enim aliud agis,

ut non cito ab hoste moriaris, nisi ut serius aliquando a febre moriaris. Habes quod agas , ut nunquam moriari S. Si limes mortem ama vitam Vita tua Deus est, ita tua Christus est vita tua Spiritus auctus est 'on illi pla-Ce male agendo. Templum ruinosum non inhabitat.

templum sordidum non ingreditur. Sed gem ad illum. ut mundet sibi locum; gomo ad illum , ut aedificet templum sibi : quod tu destruxisti ipse construat quod tu exterminasti ipse reformet; quod tu dejecisti, ipse eri-

389쪽

gat. Clama ad Deum, Clama interius Clama ubi audit :quia et ibi peccas ubi videt; ibi clama ubi audit.

VIII. Et cum timorem correxeris et utiliter timere coeperiS non temporales Cruciatus, Sed aeterni ignis supplicia et ideo adulter non fueris : hinc enim loquebamur propter Apostolum qui dixit, si Corpora vestra men ibi a Christi sunt cum ergo ideo adulter esse non coeperis quia times ardere in igne Sempiterno, nondum laudandus es : non quidem ita dolendus, ut ante, sed tamen nondum laudandus. Quid enim magnum est, timere poenam Magnum est, sed amare justitiam. In terrogo te et invenio te Tu inspice interrogationem meam sonantem et sa de te ipso interrogationem silentem. Dico ergo tibi, Libidine cum Victus habes Consentientem . quare non committis adulterium Et respondebis: Quia timeo gehennam, timeo supplicium ignis i mi timeo judicium Christi timeo societatem diaboli he uuiar ab illo et cum illo ardeam. Quid dicturus

si iiij uale simus quomodo tibi dicebam de adversario. quia quaerebat corpus tuum occidere. Ibi enim recte di Cebalii : Male times, securum te secit Dominus tuus. dicens si oli e timere eos qui corpus CCidunt. D uod cum dicis mihi mehennam timeo ardere timeo, iupiternum puniri timeo : quid dicturus sum Male limes vane times Non audeo quandoquidem ipse Dominus ablato timore subjecit timorem et ait, ubi dixit re o-lil timere eos qui corpus CCidunt. D et OStea non habent quid faciant Sed eum timete, qui habet po-yiles latem et Corpus et animam occidere in gehennam nignis cita dico vobis hunc timete . , Cum ergo Dominus timorem incusserit et vehementer in usserit, et repetendo verbum Comminationem geminaverit, dicturus ego

390쪽

Sum : Male times Ista non dicam Plane time, nihil melius limosa nihil est quod magis timere debeas. Sed Interrogo te Si non te videret Deus , quando facis, nec quisquam te convinceret in judicio illius faceres Turi

vide. Non enim potes ad Verba Omnia mea reSpondere. inspice te ipsum Facere. Si saceres, ergo poenam timeS.CaStitatem nondum amas, Charitatem nondum habes:

Serviliter times sormido est mali, nondum dilectio boni. Sed time tamen ut ista sormido custodiat te, ut perducat ad dilectionem Timor enim iste quo gehennam timeS, et ideo mala non facis, continet te; et si Volentei TI'eCCare animum interiorem non sinit. Est enim qui lans Custo timor quasi paedagogus logis littera est minans nondum gratia juvans. Custodiat tamen te timor iste dum non facis timendo et veniet charitas, intrat in cotuum, et quantum illa intrat, tantum timor exit. Tin10 enim id agebat, ne saceres charitas id agit, ut noli faCere, etiamsi impune possis admittere.

IX. Dixi quid imoatis dixi quid appetatis Sectamin

Charitatem intret Charitas, ad inittite illam, timendiiseCCare, admittite amorem non peccantem , admittit amorem bene viventem. Illa ut dicere coeperam, in

trante , incipit timor exire. Quanto plus illa intraverit tanto timor minor erit. Cum illa tota intraverit, nullutimor erit uia persecta charitas oras mittit timo 'rem'. Intrat ergo ch ritas, pellit tim0rem 'on auter intrat et ipsa incomitata. Habet secum suum timorem lquem introducit ipsa sed illum castum, permanent in seculum snculi . Servilis timor est, cui times Cur diabolo ardore : timor castus est, quo times Deo displiCere. Considerate, charissimi et ipsos humanos interis gale assectus. Timet servus ostendere dominum suum.