Opera omnia. Accurantibus A.B. Caillau [et] M.N.S. Guillon

521쪽

n sperabo, inquit, in Deuni quoniam ipse liberabit nau

de laqueo venantium, et a Verbo Spero in o 'ulla eniin CauSSa St, quae in agi faciat liOminein dispinsatorem Dei pigriorem ad redarguendos Contradicente quam timor Verbi Speri. II. Prius ergo quid sit c ContradicenteS redargUCre nut Dominus doli axerit exponant vobis. ContradicenteS

non uno modo intelligendi sunt Paucissimi enim nobis Contradicunt loquendo sed multi male vivendo. Quando

milii audet dicere Christianus . , Onia in CSSe rapere CSaliebas quando quidem non audet dicere honia In SSetCDaCiter Servare res suas. Numquid enim dives ille , Cui SuCCcSserat Pgio, et non inveniebat ubi poneret ruC- tu Suos, et se Consilium invenisse gaudebat destruendi Veteres apothecas et Construendi novas amplioreS, ut impleret eas, et diceret an inue sine : Anima habeS multa bona in multum tempus, hetare, jucundare, Satiare numquid ergo iste dives aliena quierebat Eru tu SuOSc0lligere disponebat, ubi poneret Consulebiit , nou de cujusquam Vicini agris, Don limite perturbato, non poliat paupere , non Circuinvento simpliceri Sed tantum

modo de suis colligendis cogitabat. Audite quid audierit, qui tenaciter se ivabat sua; et hinc intelligite quid expectent, qui rapiunt aliuna. Cum ergo se prudentissimum consilium iuvenisse nihil raro tur de apothecis Veteribus

angusti dejiciendis, ei amplioribus novis aedili Candis et omnibus suis fructibus colligendis et recondendis, non alienis Concupiscendis atque apiendis ait illi Deus, re Stulte : D ubi tibi sapiens videris, ibi stulte si Stulte,

Dinquit, hac nocte repetunt a te animam tuam . hae , quae praeparasti cujus erunt si , Si Servaveris, tua non

Psal. C, 2. - ue xv, 6. - Cod. Cass. Ii fol. H. Ubi ponerat cogitabat, nulli iolentiam forsere, etc. a Luc. XII, O.

522쪽

erunt: si erogaveris tua erunt. Quid, inquit, reponis, quod relicturus est Ecce increpatus est Stultus male re condens Si stultus est qui recondit sua, Vos invenite no men ei qui tollit aliena Si sordidus est reconditor suo rum, ulCerosus est raptor alienorum. Sed non qualis ille ulcerosus, qui jacebat ante anuam divitis et Cujus .a ne linguebant ulcera . Ille enim ulceroSus erat in cor p0re raptor in corde.

III. Fortassis aliquis respondeat et dicat Non valde magna Cena erat illiti omini cui dixit Deus: Stulte. I 0n sic dicit Deus: Stulte . quomodo homo dicit. Tale in quemquam Dei verbiani judiciu in est. Numquid enim

Deus stultis daturus est regnum coelorum . Quibus au tem non est daturus regnum Celorum, quid ei SaeStal. nisi cinna gehennarum Conjicere hoc videmur apertelio Manifestoque videamus . Nam et ille dives ante Cujus januam accibat pauperrimus ulcerosiis non Si di tu raptor rerum alienarum re Erat quidam divos, in

, quit, pii induebatur urpura et byss', et epulabaturn qu0tidie splendi dest. Dii os inquit, erat: non dixit, Calumniator; 0n dixit pauperum opinessor non dixit,

rerum alienarum raptor aut delator aut QCeptor 140ndixit pupillorum Spoliator non dixit. Viduarum perse cutor nillil liorum sed si Erat quidam dives , Quid magnum si Dives erat, dein dives orat. Cui aliquid tulerat PQu brio ille ausorret et Dominus de illo retico

ret, et personam jus CCiperet si Crimina ejus abscon

523쪽

dstret, qui nobis dicit: si Nolite pers0naliter judicare Si vis ergo audire crimen divitis illius, noli amplius quaerere, quam audis a Veritate si DiVes erat, induebaturn Purpura et bysso, et epulabatur quotidie splendide. Quod ergo ejus ori men dacens ante januam UlCerOSUS et non adjutus Hoc enim aperte de illo dictum est, quod immisericors erat . , Numquid enim, Charissimi, si pauper ille ante anuam jacens susscientem panem a divite acciperet, diceretur de illo quia cupiebat saturari de micis , quae Cadebant de mensa divitis. Propter hanc solam

inhumanitatem , qua Contemnebat pauperem ante a uuam Suam aCentem, ne Congrue digneque asCebat, mortuus est et sepultus et cum apud inseros in tormentis esset, levavit oculos suos, et vidit pauperem in sinu Abrahae. Et quid pluribus immorer Desideravit guttam. qui non dedit micam non accepit justa sententia, qui non dedit crudeli avaritia. Si haec ergo poena S RVaro

rum , quae poena rapiorum PIV. Sed ait mihi raptor rerum alienarum : Ego similis illius divitis non sum Agapes facio, Vincti in CarCere Victum mitto, nudos Vestio, peregrinos suSCipio Dare te putas Tollere noli, et dedisti. Cui dederis, gaudet; cui abstuleris, plorat quem duorum istorum exauditurus est Dominus Dicis ei cui dederis : Gratias age quia accepisti. Sed alter tibi ex alia parte dicit : Ego gemo cui abstulisti. Et pene totum tenuisti, et exiguum illi dedisti. Si ergo quod alteri abstulisti gentibus dedisses, nec talia opera diligit Deus. Dicit tibi Deus : Stulte, jussi ut dares, sed non de alieno. Si habes, da de tuo si non habes quod des de tuo, melius nulli dabis, quam alteros spoliabis. Dicturus est Dominus Christus, Cum in

Joan. II, 4. - Od. Cass. II, Ol. r. Immisericors erat, non quia alie/ι rvtiit, sed quia de propriis erogare noluit. Numquid, etc.

CXXVI. 33

524쪽

judicio suo sederit, et alios ad dexteram et ad sinistram alios separaverit, bene perantibus , si Venite benedicti, Patris mei, percipite regnum D Sterilibus autem, qui nihil boni in pauperes operati sunt, Ite in ignem peternium. quae dicturus est bonis QEsurivi enim, L et dedistis mihi manduCare, et interia. Et responde-kiunt illi Domine, quando te vidimus esurientem y Et is ille ad eos : Cum uni ex minimis meis fecistis, mihin secistis . Intellige ergo, stulte, qui vis eleemosynam facere de rapina, quoniam si quando pascis Christianum,

pascis Christum; quando spolias Christianum, spolias Christum. Attendite quid sinistris dicturus est rate iniguem peternum. Quare uisurivi enim, et non dedistis D mihi manducare; nudus fui, et non estistis me. Ite. Quo u In ignem aeternum. Dirorsus te. Quare re u D dus sui, et non estiStis me. D Si ergo in ignem aeternum ibit cui dicturus est Christus, si Nudus fui, et non es Duisti me quem locum in igne peterii habebit cui dic turus est Vestitus sui, et spoliasti meo V. Hic ortasse ut evadas hanc Ocem, ne dicat tibi Christus Vestitus fui, et SpoliaSti me, mutata Consuetudine, cogitas spoliare aganum, et Vestire Christianum a. Et hic respondebit tibi Christus, imo nunc respondebit tibi per servum qualemCumque ministrum suum

respondebit tibi Christus, et dicet: Etiam hic parce damnis meis. Cum enim Christianu spolias aganum, lini odis seri Christianum. Etiam et hic Ortasse respondebis adhuc : Ego non di poenam ingero, sed dilectione potius disciplinae de spoli Paganum, ut per hanc asperam et salubrem disciplinam faciam Christiata

525쪽

num. Audirem et crederem si quod abstulisti Pagano, redderes Christiano.

I. Diximus contra unum ilium rapinarum, quo reS humanae Usquequaque VaStantur diximus, et nemo nobis contradicit. Quis enim audet apertissimae loquendo contradicere Veritati. Non ergo facimus quod Apostolus

monuit non ContradiCentes redarguimUSi obedientes alloquimur, laudantes instruimus, non Contradissentes re

darguimus. Ita vero non contradiCunt lingua, sed vita. Moneo, rapit; OCeo, rapit praecipio, rapit arguo, rapit: quomodo non contradicit Dicam ergo quod de hac re susscere existimo Abstinete vos, fratresu abstinete vos, filii abstinete vos a consuetudine rapiendici et vos qui sub manibus raptorum gemitis, abstinete vos a Cupiditate rapiendi. Alius potens est, et rapit tu in manu raptoris gemis, quia rapere non poteS, ideo non sicis.

Habeto facultatem, et ibi laudabo domitam cupiditatem. VII. Beatum sancta Scriptura dicit, qui post aurum non abiit; qui potuit transgredi, et non est transgressus; qui facere mala potuit, et non fecit . Tu autem dicis : Nunquam negavi rem alienam. Quia sorte nemo tibi commendavit, aut sorte commendaVit, sed sub testibus commendavit. Dic mihi, reddidisti, quando a solo solus , ubi Deus inter vos suerat, accepisti Si tunc reddidisti, si mortuo qui commendavit, nescienti filio reddidisti; tunc te laudabo , quia post aurum non isti quia potuisti transgredi, et non es transgressus; quia potuisti mala facere, et non secisti. Si sorte alienum sacculum solidorum, ubi nemo te vidit, in via iuvenisti, et sine ulla mora cujus fuerat reddidisti. Eia, fratres, redite ad

vos, inspicite vos interrogate VOS, Vera reSpondete Vobis, et judicate vos nou secundum personam sed justum ju-

526쪽

dicium judicate. Ecce Christianus es, ecclesiam requentas, Verbum Dei audis, de lectione verbi Do laetissime

Commoveris. Tu laudas tractantem, ego quaero a Cientem tu, inquam, laudaSdiCentem, ego quaerosa CiCntem. Christianus es, frequentas e Clesiam . amas Verbum Dei, o libenter audis. Ecce lio quod propono , in eo te Xamina, in eo te appende, in eo ascende mentis iupe tribunal, et Constitue te ante te , et judica ten et si pravum inVeneris , Corrige te. ropono ergo Deus dicit in Lege sua, inventionem esse reddendam iri Deus in Lege sua

dicit, quam primo pupulo dedit, pro quibus Christus

nondum erat mortuus, inventionem tanquam alienum osse reddendam, si quisquam, Verbi gratia, in via inveniat alienum sacculum solidorum , debere reddere. Sed nescit cui P Non se excusat ignorantia, si non dominetura aritia.

Ill. Dicam Vestrae Charitati, quoniam dona Dei

sunt; et sunt in populo Dei qui non frustra audiunt verbum Deici dicam quod se erit pauperrimus homo , nobis apud Mediolanum constitutis Mam pauper, Ut prOSChOlusisset grammatici 7 sed plane Christianus, quamvis ille esset paganus grammatiCUS; melior ad velum, quam in cathedra. Invenit sacculum, nisi sorte me numerus sallit, cum solidis ei me ducentis memor legis proposuit pittacium publice. Reddendum enim sciebat; sed cui redderet ignorabat. Proposuit pittacium publico : Qui solidos perdidit, veniat ad locum illum , et quaerat homi- nona illum ille qui plangens circum quaque Vagabatur, invento et lecto pittacio, Venit ad holniuem. Et ne sorte sudoreret alienum , quaesivit signa, interrogavit sacculi qualitatem, sigillum, Solidorum etiam numerum. Et

cum omnia ille sideliter respondissct reddidit qu0d in

Deut XXII, 3.

527쪽

rependere, tanquam decimas obtulit illi solidos viginti qui noluit accipere. Obtulit vel decem : noluit accipere. Saltem rogavit vel quinque acciperet noluit ille. Stomachabundus homo projecit sacculum : Nihil perdidi, ait: si non vis aliquid a me accipere, nec ego aliquid perdidi.

Quale certamen fratre mes, quale Certamen, qualis pii na, qualis Conflictus Theatrum munduS, spectator Deus. Victus tandem ille quod osterebatur accepit continuo totum pauperibus erogavit, unum solidum in domo Sua non dimisit.

IX. Quid est Si aliquid egi in cordibus vestris, si verbum Dei insedit in vobis, si requiem invenit apud

vos facile hoc fratres eici nolite putare damnum vos parti, si seceritis magnum lucrum est, Si seceritis quod

dico. Perdidi viginti s0lid0s, perdidi ducentos quingen-los. Quid perdidisti De domo tua perierant : alter per

diderat non tu Terra Communis est, in una domo estis, in hoc mundo ambo viatores, hujus Vitaei unum stabulum intrastis. Posuit ille, oblitus est illen cecidit ab illo tu iuvenisti alibi. Quis invenisti Christianus. Quis iuvenisti Qui legem audisti, Christianus qui legem audisti.

Quis invenisti Qui cum audires multa laudasti, tu invenisti. Si ergo veraciter laudasti, redde quod invenisti. Si ergo non reddidisti quod inveniSti quando laudasti, testimonium contra te dixisti. Estote si deles inventores , et tunc iniquos vituperate raptores. Nam quod invenisti et non reddidisti rapuisti. Quantum potuisti, secistici quia plus non potuisti ideo non plus secisti. Qui alienum negat, Si possit, et tollit. Quod non tollis , timor prohibet : non bonum saCis , sed malum metuis. X. Quid est magnum, timere malum Magnum est non

528쪽

5i s. ALGUSTINI EPISCOPI sacere malum magnum est amare bonum. Nam et latro timet malum; et ubi non potest, non facit et et tamen latro est Deus enim cor interrogat, non manum.

Lupus venit ad ovile ovium, quaerit invadere, quaerit jugulare, quaerit devorare : vigilant pastores, latrant canes: nihil potest, non auseri, non occidit; sed tamen lupus venit, lupus redit. Numquid quia ovem non tulit, ideo lupus venit, et ovis redit Lupus venit fremens, lupus

redit tremens e lupus est tamen et fremens et tremenS.

Interroga ergo te, quisquis vis judicare; et vide si tunc non facis male, quando potes facere, et ab homine non puniri tunc times Deum. Nemo est ibi, nisi tu et ille cui facis malum , et Deus qui ambos videt : vide, ibi time. Ρarum est quod dico : Vide, ibi time malum cibi amabonum. Nam etiamsi timore gehennae non sacis malum. nondum es perfectus i. Audeo dicere, si timore gehennae

non facis malum est quidem in te fides, quia credis futurum Dei esse judicium : gaudeo si dei tuae, sed adhuc time malitiae tuae. Quid est quod dixi Quia si timore

gehennae non facis malum, non amore justitiae facis bonum. XI. Aliud est, timere poenam aliud est, amare justi tiam Amor castus in te esse debet, quo amore desideres videre, non coelum et terram, non Campos liquidos maris, non SpeClaCula nugatoria, non fulgores nitoresque gemmarum sed desidera Videre Deum tuum, amare

Deum tuum : quia dictum est Dilectissimi, silii Dein sumus, et nondum apparuit quod erimus, scimus autem v quia cum apparuerit, similes ei erimus, quoniam Vide, bimus eum sicuti est . v Ecce propter quam Visionem fac bonum, ecce propter quam noli facere malum. Si enim amas videre Deum tuum , si in hac peregrinatione illo amore suspiras; ecce probat te 'minus Deus tuus,

529쪽

quasi dicat tibi : Ecce fac quod vis, imple cupiditates

tuas, extende nequitiam, dilata luxuriam quidquid libue rit licitum puta non hinc te punio, non te in gehennas mitto , saciem meam tantum tibi negabo. Si expavisti, amasti; si hoc quod dictum est Faciem suam tibi negabit Deus tuus, conremuit cor tuum, in non Videndo Deum tUum magnam poenam putasti gratis amasti. Si ergo sermo meus invenit in cordibus vestris aliquam scintillam gratuit amoris Dei, ipsam nutrite : ad hane augendam Vos advocate prece, humilitate, dolore paenitentiae, dilectione justitiae, peribus bonis gemitibus Singeris, ConVer satione laudabili, amicitia fideli. Hanc scintillam boni amoris late in vobis, nutrite in vobis : ipsa cum CreVerit, et flammam dignissimam et amplissimam secerit, omnium cupiditatum carnalium laena Consumit.

SERMO CLXXIXL.

De verbis apostoli Jacobi, cap. I. Sit autem ΠΩSqGDque pestrum elox ad audiendiam turdia uialem auloquendum. Ac de illis ibidem Estote autem factG

I. Esthi Dei assiduos auditores, beatus Jacobus apos totus convenit, dicens Estote autem factores verbi, et, non auditores tantum , fallentes Vosmetipsos . D Neque enim eum Crius Verbum est, aut per quem dicitur Verbum sed vosmetipsos fallitis. Ex hac ergo sententia manante de Donte veritatis, per os apostolicum Veracissi

i lias dei verbis I . - Jacob. I, 2 a.

530쪽

vos, respicere nos. Verbi Dei enim inanis est oririsecus praedicator, qui non est intus auditor 'ec ita aversi ab humanitate et fideli consideratione sumus, ut pericula nostra non intelligamus, qui verbum Dei populis praedi-

Camus. ConSolatur autem nos, quia ubi periclitamur in ministeriis nostris, adjuvamur orationibus vestris. Nam ut noveritis, statues, quam tutiore loco Stetis quam nos, ipsius Apostoli aliam sententiam profero dicentis: si Sit autem D unusquisque VeStrum Velox ad audiendum, tardus au-ntem ad loquendum t. n rius itaque de hoc ossicio nos tro loquar , propter hanc Sententiam , qua admonemur esse velociores ad audiendum , tardiores ad loquendum ut cum ossi tum nostrum qui saepe loquimur, eXCUSaVero, tunc veniam ad id quod primo proposui. II. Oportet nos exhortari vos, ut non sitis auditores tantum Verbi, Sed etiam factores. Quod ergo saepe vobis loquimur, qui non parum adverten Sm Cessitatem nostram udicat nos, Cum legit Sit autem omnis homo ve-k lox ad audiendum, tardus autem ad loquendum y Icce studium vestrum no non permittit Stam servare sententiam Debetis ergo orare, SubleVare, quem Cogitis periclitari. Verumtamen, fratre mei, dicam vobis , quod volo credatis; quia hoc in corde meo non videtis. Ego qui vobis assidue loquor , libente domno et fratre meo Epis copo Vestro, et exigentibus Vobis , tunc solidum gaudeo, dum audio Gaudium, inquam, meum tunc solidum eSt, quando audio, non quando praedico. Tun enim SeCurus

delector. Voluptas illa non habet iussationem. Non ibi sormidatur priaecipitium elationis, ubi est petra solidae veritatis. Et ut sciatis ita esse, audite ubi dictum est: Ἀu- , dilui me dabis exultationem et laetitiam. Ibi gau

i Iacob. I, 9 et Prov. XVII, 27.