장음표시 사용
31쪽
OD IMPIUM IN PIARUM CA SARUM ADQUISITIONE
PRimis religionis Christianae seculis, longe alia
erat Ecclesiiae facies ab ea, quam postea labent, bus seculis induit, & in formam status reipublicae degenerare coepit. Calicibus contenta ligneis, sacerdotibus seuebatur aureis, & Clerici ex stipe coli cta vivere necessum habebant. Constantino M. Vero rerum potito , iis pingviores reditus ad vitam hane transigendam assignabantur, qui ex reverentia & d, lectione populi erga Clerum subinde auctiores redditi fuerunt. Priesertim cum varii ordines in clericorum
societate aucta. cum grege monachorum pullularent, quibus cum labore manuum panem quaerere molestum erat. Lancelorus inde Institue. Jur. Com. l. III. t. . Ad hos monachos, inquit, quies, oratio,wmans labor spectat. Ex quo loco Marcus Anton. de Dominis, e Reipuli. Ecclef. LIX. c.f. n. s. prolixe docet, suorum laborum fructibus non aliis artibus a monachis ede l0cupletandam Ecclesiam. Talem enim laborem priscis ecclesiae temporibus monachis usitatum fuisse, Re Aa Va se in renarch. n. . Probat.
32쪽
II. Ast tenuis haec monachorum conditio, singui rem ipsis sanctimoniae existimationem atque plebis Principumque favorem conciliabat. Plurima hinc diversis de causis moti, vel viventes adhuc iis donabant, Vel morituri bona legabant, quibus eorum inopia sublevaretur. Haec, cum non in singulorum do minium ; verum in universi ordinis emolumentum cederent; administratio eorum episcopis aut praesul, bus fuit oblata. Qui habendi cupiditate nonoum e pleta, indies majora acquirere nitebantur, artibus novis eXcogitatis, per quas rei oeconomi magis, quam Religioni & pietati prospectum ibant. Immodicam nova acquirendi & parta tuendi cupiditatem Ph. Pere. de Ferrarus, qui circa an. M CCCCX. ViXit, in Prax. r. LI. num. s. taravit : Curici s re Mys pro se fecerunt legem, quod non possint vendere, nec alienare, nec H- videre eorum bona, Icque in brevi necesse est, quod omnia bona Laicorum subiciantur dominio Clericorum; nisi bonus Imperator provideat, qui donationem Constantini revocet, s legem faciat, ut omnium Clericorum satus ad satum mendicantium fratrum penitus reducatur,et Papa cum Car-d natibus statister ad vitam Christi s Aristiorum ejus d veniat. Qua impudentia Imperatores ac reges adierint, supra MEI. L. exemplo Me verri illustravimus, qui Henricum Sanctum crebris sollicitationibus ad ir cundiam permovit. Idem eXemplum GHhelmus Nem agensis in reb. 'An P. f. III. c. u. de Henrico II. Angliae rege memorat, qui in publica concione magnatum ita Peroravit: Nonne mestus est, ut pecuniae ista impendantur si a neces
33쪽
necessariis regni negotiis, ipscoporum abfumantur δε- liciis' Nosti enim temporis pra os veterum in se formam minime exprimunt, sed circa officium languidi s remissi totis mundum brachiis amplectuntur. Sic Henricum Leo nem Saxon. Ducem de nimia Episcoporum avaritia dcopulentia conquestum Cranet. Metropol. l. VII. e. r. asserit:
Insanae basilicarum dominicarum structurae, & amplissimi Episcopis & Canonicis deputati reditus, ita uluxu lascivia diffluerent hientius praefantes, quam pre Acantes, Griliet. Ambrig. reri Angl. I. V. c. aa. adhuc Quo
que de opibus Clericorum variis artibus partis testantur. Quam ob causam Veneti, Galli, & Britanni aequum judicarunt, ut donationum ad pias causas &Ecclesias modus esset: ideo promulgatis edictis prohibuerunt, ne quis imposterum p dia aut bona immobilia Ecclesiae aut ordini ecclesiastico absque superiorum consensu donaret, Io n. de Re M. LV. c. a. rad . VI. de Mat. reho es rei H. Quibus ergo artibus ad aemungendam laicis pecuniam pietatis nomine velatis usi fuerint, ulterius paucis pandam.
II LEarum Humnerus, insignis Theologus Lipsiensis,
in Saxon. Ganget. p. t . tres praecipue commemorat: Prima est, quod mulctae pecunianae foco fui antis Co nicarum LGcis imosita, prius ab iis sisendae essent, quam absonerentur. Quae autem impietas in isthoe setisfactionum genere lateat, ex Lanceloti quoque verbis imtelligi poterit, LIV. t. S. I.M. Heredes, ait, ut pro mort fatis faciant, si ponte nolinc, Ecclesiastea censura compesnsfunt. Quam male autem fatisfactionem compensatoriam
34쪽
cum emendatoria illi confundant, & qua ratione, a primitiva ecclesia circa satisfactiones discesserint, neglerus
m not. ad Lancelot. LII LI. I. a. accurate admodum de
monstravit. Marsupiis certe Clericorum admodum proficuae fuerunt, & cum peccatores per flagellati nes, jejunia aut publicas deprecationes nollent, ut ita loquar, in corpore luere, in aere luere necessiim habebant. Major secundo impietas in Indulgentiarum in venta nundinatione deprehenditur, quando merita famctorum e communi eccletiae thesauro ad salutein animae Vendi coeperunt. Maimburgius in Histor. Lutheranismi L .fict. 3. & Pontificii originem ad S. Gregoru Papae, Leonis III. & Clementis VI. tempora ex Decretalibus deducunt, & per Concilium Nicaenum, Ancyranum , Laodicenum, Claramontanum, Lateranum, Lugdunense, Viennense & Constantiense illarum autoritatem confirmatam suisse, fabulantur. Enimvero Mustris Sechendor sus in Comm. Histor. Lutheri ad i.c. Maim- burgii fabulosam originem ostendit. Notum enim est satis, quod Bonifacii demum VIII. Asexandra VI. & Le nus X. auspiciis impudentes indulgentiarum nundin tiones maxime invaluerint. Indulgentiarum vero impietatem manifestam non tantum Lutherus noster orbi
Christiano demonstravit, sed ipsi quoque Pontificii
scriptores Franciscus Guιcciardinus, P. Jovius, Arnoldus
erronius, Natalis C mes & alii eandem dissimulare non potuerunt. Quorum testimonia, quippe in vulgus nota adferre, opus haut est. Tertis loco, Missa intre artes lucrandi bona laicorum, modus admodum est vulgaris; praesertim licentia data eandem quibusvis
in locis celebrandi ; item preculae pro mortuis ex Pu
35쪽
: DE EO, EUOD IMPIMMgatorio liberandis, qui bona sua ecclesiis & coenobiis legaverint. De origine cultus Missifici non est, ut hic
tradam multa. Melanchthon in epistola ad Heman Archiep scopum Coloniensem, quam Sec endor las l. III. SMI. V. s lor. recenset, Missam privatam, scribit, quinήρsculo in Aprica initium ex casu quodam spectri philenae ca fi habuisse, unde paulaWim mos apud barbaras praecipue M
tiones irre erit, s mentio mortuorum in coena recepta sit, cum Graeci in Canone osserre se dicant pro nubens s Ap solis, quos utique a poena liberandos eFe, non cogitabant, sed gratias pro ι sorum missione agebant. Emergente Ve
ro postea monarchia Papali, in Ecclesiam Romanam maJore superstitione aulia transiit, & plures impios
errores peperit, quos Lutherus in Articul. mah. secund. pari. artici de Missa demonstravit. His acquirendi modis, alii ex Theologia Pontificiorum lucrativa addi possent, nisi illi ab Illustri Viro, Pusendos. de Monaris.
Hos Cleri modos acquirendi si quis prudenter examinet, minus mirabitur, per tot secula usurpatin tot praedia, tot episcopatus & ditiones sub pietatis ibtulo ipsis cessisse; priecipue, cum ad superstitionem, lavor in Ecclesiam & Clerum summorum Principum cum veneratione Papae Romani accederet, ut circa modos donationum Jure Civili prohibitos, in gratiam Cleri lacile dispensarent. Ea enim hominum indoles est, ut libentius de alieno, quam de suo largiantur. Humano huic genio sese quoque accommodaverunt Clerici, & praecipue circa bona morientium acquirem
36쪽
da intenti fuerunt. Morti enim jam vicini, dum haeredes bonis percipiendis fraudant, rerum suarum sunt quidem adhuc liberrimi domini, ast cum dominium
brevi exuere necessum habeant, post mortem quoque dominium velut exercere malunt, opesque jure naturali aliis necessario relinquendas, liberae ipsorum dispositioni permittere indignantur. Invidiae ergo, ut certi essent limites, Imperatores constituerunt, Variasque leges sanciverunt ; ne haTedes ab intestato morientis arbitrio plane essent expossiti. Sagaciores inde JCti existimant,'prolixas ambages septem testium, Sc alias solennitates circa testamenta necessarias hanc ob causam a legislatoribus sancitas, ut per has Juris
civilis tricas in condendo testamento requisitas, minrientes a confectione testamento deterrerentur, atque
per fideicommissum, si quid legandum esset, haeredibus rei praestationem injungerent. Has Imperatorum sanctiones, cum Clericis in acquirendis bonis morientium absque discrimine obstare viderentur, saepius evertere ausi sunt, & ex favore piarum causarum, circa dispositionem ultimae voluntatis, privilegia impetra re. Quae, qua ratione nitantur,&, an aliquid ex iniquo aut impio trahant, paucis disquirendo ulterius ostendam.
Prima heic Clericorum fraus occurrit, quod ptu rimas illi res privilegiis piarum causarum intestamento frui voluerint, quae sane minime piis causis accenseri possunt. Quae enim speciatim sub piarum causarum indice Sin. L comprehendi diximus , magnam D pa
37쪽
26 DE EO, a UOD IMPIUM partem ita sunt comparata, ut neque pietati obiectivae, neque subjectivae respondeant. Illa ex Tisa es prafatione ad previlegia & Menoctis Praesumptionibus i. III. c. III.
excerpsit: qui, dum partibus Cleri Pontificii favent, in justitiae regulas impegerunt. Ut igitur ordine, quo
supra species piarum causarum recensui, iterum procedam, num. v. g. V. illorum error utique notandus venit, qui Hospitale privata autoritate erectum ad pias causas referre nolunt, moti autoritate Canonica, quae valorem & titulum piae cauta ex ordinatione Episcopi vel Pontificis pendere asserit. Autor hujus sententiae est Antonsus Gabrietius i. n. t. de pia causa. conclusa. Sed cum supra hunc errorem notaverim, Galbisse hic tantum delinitionem piae cauta oppono, quae, cum Η0 i tali etiam privata autoritate erecto conveniat, Vanum illius studium hac in parte ad condecorandam Episcinpalem potestatem insumtum corruet. Δὶ . V. Membuitidem sententia de piis causis corrigenda venit:
nobilem multa bona possidentem, qua tamen non ex asse qua litatem is conditionem domini exprimunt, etiam favore pueause frui contendit. Non vero video, quod si opulentior sectus sit nobilis, quomodo gloria DEI, qui primarius finis piarum causarum est, promoveatur; is enim, si etiam non lautiore sorte gaudeat, satis habet, s nece saria ad victum & amictum ipfi suppetant. Sane Christiana charitas non splendorem & magnificentiam, sed egestatis levamen respicit. Num. VI. Iegatum pro anim/piis causis adnumeratur. Ast cum huic sermuta nostra verae fidei Christianae prosinio obstet; num inter Protestantes legitimum usum habeat, asseverare haut ausim. Hoc certum est, ex hypothesibus Pontificio'
38쪽
IN PIIS CAUSIS EST. 27rum, qui eleemosynas inter opera satisfactoria res runt, atque animas eX purgatorio etiam citius liberari hac ratione contendunt, iure, si quid sub hac sormula legatum sit, piis causis accenseri. Verum, cum paragr. III. fere II. quid de satisfactionibus istis habendum sit, notaverim, in nostra Protestantium Ecclesia hujus formulae nullum verum usum esse judicaverim. Num. IX. circa quaestionem; num donatum filiolamilias studiorum gratia favore piae causae gaudeat 3 Batius& ipsius assectae superstitiose monent, ad studium Theologicum hoc legatum tantum esse restringendum. Ast cum in omni studiorum genere DEO &proximo inserviri debeat, & gloria DEI & Christiana
uilectio etiam a studioso Juris, Medicae, aliarumque liberalium artium justa ratione promoveri queat; cur illud privilegium Theologiae cultoribus tantum indulgeatur φ Commentum sane id Canonistarum esse videtur, qui ex suo ingenio alios quoque judicaverunt, atque hac quoque ratione Clericos tantum gloriae disvinae ministros nabere voluerunt. Num. X. privilegium
piae causae, illis donationibus tribuitur, quae ad imaginem faciendam aut depingendam Christi aut alicu)us
infinita ferme autorum loca citat, quae in idem consentiunt; neque longe arcessenda erit ipsorum ratio, si venerationem &ώλει , quam imaginibus tribuunt, consideremus. Enimvero cum nobis e Jure divino &morali sit persuasum, imagines nihil ad verum cultum sanctissimi numinis conserre; mirum videri possit, nonnullos nostratium quoque doctorum statuere, legata ad imagines sanctas conficiendas, extruenda mO
39쪽
ejusmodi alia, quae splendorem externum tantum concernunt, juribus & privilegiis piarum caularum gaudere posse. Equidem ornatum templorum, &magnificentiam aedium sacrarum haut spernendam esse dixerim, nec eos, qui Opibus abundant, peccare, qui ad comparanda ejusmodi ornamenta aliquid legant, asseruerim. Num vero talia gloriam DEI, aeque ac eleemosynae & elargitiones, quae ad pauperum min, strorum ecclesiae & Scholae usus ac salaria leganturi promoveant, Valde dubitem Multo minus, quod supra Num. X. privilegium meretricibus favet, piis causis
accensere Velim. Ratio, quam Treaque Ius, Asemiliηsct alii allegant, ut scilicet ad meliorem frugem illae redeant, speciosa ouidem ; ast minus justa & certa esse
videtur. Quando enim fingitur, meretricem a merendo dictam, per inoriam ad hoc sordidum & impurum Vitae genus redactam non indignam esse misericordia, non considerant carnalem voluptatem ad tam
foedum corporis prostitutionem meretrices lapius magis incitare, quam quaestum, quae novo accedente legato non restinguenda, sed maximam adhuc partem auaugenda foret. Accedit, quod legantes, dum post lata quoque, quanti eas fecerint, testimonium prinstare cupiunt, famae suae noceant. Concesso etiam, quod testator publice profiteatur, se hac intentione legasse, ut pristinum vitae genus exuat, dubium manet, testatoris voluntatem fuisse seriam & meretricem
conditionem impleturam. Pietas vero non stas ιn no 'ne 'etatis, sed in substantia veritatis , ait, Tua re ex Lapo adlig. set. Quae curiose Memilius I. III. praef. us. l. i circa
40쪽
circa hunc casum monet, contemplationibus magis, quam communi praxi vitae convenire autumo. Fingit enim tres potissimum casus, quorum primus est,
quando te ire legavit meretrici via concubinae, qua cum
ipse con studinem non habuit, & hoc casu Baldi opinionem procedere statuit. Secundus est, quando testaior concubinae sua Iegavit, quae tamen Iam Husia esse disit, atque iderii, quod in primo, circa hunc definit, quia omnis sint a suspicio cesset. Tertius est, quando restator propria concubinae legavit, quam tempore testamenis in domo retinebat. Hoc casu non credit legatum expietate relictum, sed ob blanditias s uncitum Egum amorem, quo is eam prosequebatur. Sed his contemplationibus meretriciis diutius immorari abstineo, cum fixum sit, meritricibus non deberi iniquitatis praemium. VI. Pergam igitur potius eXpositis illis rebus, quibus false privilegia piarum causarum tribuunt Canonistae,& imprimis illum morem reprobo, qui superioribus seculis apud Gallos invaluerat, ut qui testamento nihil curionibus aut collegiis ecclesiasticis legasset, honore sepulturae careret: ii quis autem inopinato casu obiisset, sacrificulus Pontificis jussit, mortui loco testamentum conderet, & quae vellet Ecclesiae arbitratu
suo quasi testator legaret. Bo . I. V. c. a. de Repubcransius in conserit. de prownciis Europa. p. MI. Felicissima sane ratione hac in parte Caligulam imitati sunt , qui plurimos Senatores Romanos enecabat,& testamentum postea conficiebat, in quo ipse haeres ex asse scriberetur. Hunc morem , quamvis postea Curia