장음표시 사용
101쪽
dior existit et huic aequalis es motus centri, in parvo circulo M M P. Opinio . Ignoscant mihi Astronomiae principes, si nullam fidem eorum ob- pernici re servationibus adhibeam. Quid enim Ladeone exacte siderum loca aejicitur, statas periodos definire potuerunt, ut aliquod minutorum error non irrepseritu Solae refractiones . veteribus Astronomis neglectae, miniis accurata sui suspectas eorum observationes reddunt. Copernicus ipse tametsi adeo religiose motus coelestes persequitur, in exploranda tamen altitudine poli Frueburgensis , si Tychoni credimus, non parum hallucinatus est: eam quippe statuit e . r. p . Tycho vero illuc misit discipulum cum sextante Oid est instrumenti nomen ac reperit in ea civitate polum s . gr. aa'. elevari. Hinc quenatos esse Copernici errores circa Solis motum, acerrime contendit. Declinatio quippe Solis maxima esse debuit p. gr. 3I . clim Copernicus suppositat minore poli altitudine, illam ri. gr. 28 . constituat . Haec erunt planiora, ubi Astronomiae praxim exponemus. Quocirca verisimillimum puto , nec Solis excentricitatem, nec aequinoctia, nec demum odiaci ipsius obliquitatem , vel declinationem maximam variarita sed omnis illa diversitas ab observationum defectu
Th. te vetus illud proverbium usurpare liceata habeo quos sugiam , quos sequar non habeo. Quod si res mei arbitrii foret, explosis omnium Astronomorum sententiis, unum duntaxat motum sideribus concederem, ut tu ipse nos superius monuisti omnia quippe ab ortu in ocea sum feruntur sed stellae fixae celerius suas revolutiones conficiunt; planetae eo tardi iis , quis longius a stellis recessere. Luna nobis finitima tardissimo motu convertitur: unde in ortum ce- g. hype terrime regredi apparet. Sol igitur spatio El. horarum, non totum ci usi, culum, sed tantum is s. gr. vel circiter peragrat,ac singulis diebus non circulos integros, sed spiras delineat, eo majores, quo aequinoctiali circulo sunt viciniores. Motus vero spiralis ex duplici motu recto scilicet, incirculari componitur, ut videre est in cochlias, quae in orbem circumductae, pondera surptu attollunt. Quo maior est motus remis, eo spirae sunt laxiores. Contra ubi circularis motus rectum superat, spirae sunt consertiores illud licet cernere iri iuniculo circa digitum vel baculum involutori nam ubi evolvitur, non circulos, sed spiras delineat, tanto maiores, tiant radium habent longiorem adeo ut ultima sit omnium maxima. Qtii igitur obstat, quominus Solis motum ex circulari ab ortu in occasum , recto a b eptentrione in Austruna, seu a tropico ad aequatorem, compositum statuamus a
102쪽
Ea certe est circularis motus conditio, ut naturaliter neque accelerari, neque retardari postulet; secus vel in immensum cresceret, vel in infinitum minueretur. Contra accidit in motu recto, qui nunquam
est uniformis, sui similis, sed paulatim intenditur, aut remittitur, ut ex motu rerum gravium constat. Itaque Solis motus ab ortu in occasum semper est aequabilis, unius modi rectus a tropico Caniseri ad aequatorem sensim crescit, atque ab aequatore ad alium tropia eum minuitur nec citius minores spirae quam majores absolvuntur. Idem prope usu venit, atque in calamo volatili, cui duo motus competunt alter centri inrectus; alter orbis in circularis' quanto ille
malo Ist, tanto hic debilior existit. Calamus quidem de motu cenistri, seu progressivo plus obtinet pennae vero in orbem gyrant,
ea lami motum sistunt, eodem tamen tempore calamus , penis nae suos orbes, aut potitis spiras absolvunt. Sed vereor ne in raludierat serio desipiam id unum volebam, rectum modum circula ri nonnihil repugnare tametsi non sunt duo motus, sed duae deteris minationes, quarum una alteram castigat, impedit. Quod si de eli. naiio Solis maxima, excentricitas, ranni magnittido, huc usque aliquantulum imminutae fuerint, id certe accidit propter motum rectum, qui sensim minui potest; non item circularis, qui constans est,
perpetuus. Hinc facile accedo sententiae doctissimi Fabry, qui cena Opino P. set sidera impetu ab Auctore naturae impresso cieri. Id enim alia Fam .
ostendimus motum omnem corporum ab impetu dimanare Impetus
ver ille sideribus impressus non exstinguitur, quia non est inutilis inihil porto destruitur, nisi quod frustra existeret ut calor frigus pe-ximit, quod frustra esset frigus, ubi summus calor est. Quod si turbo propter impetum P puero impressitim, tamdiu in glacie torquettir, tot millia gyrationum agit quid de impetu sideribus impresso existi amate par est , ubi nihil adversatur' An necesse est ad motrices inatelligentias confugere, ubi principium naturale intrinsecum in promptu est sed qua ratione hunc impetum Sol accepit non abhorret a vero simili Solem in apogaeo , ac tanquam in summa epicyaeli abside conditum fuisse, ita ut motu recto inaccelerato, eam calocitatem, quam nunc obtinet, acquisiverit. Quemadmodum si globus
ex aliquot pedum altitudine in planum exquisite politum decidat, intex descendendum comparabit impetum,quo satis diu in plano pro-vo nit. ii odi terra foret laevis, hersa instar sphaerae crystalli.nte, nescio an globus in illam imparuis motum suum unquam sisteret. Quid enim prodiictum impetum destruat Si funependulum, seu plumbum sunt appensum lamel agitatum vibrationes suas, sive itus,
103쪽
ac reditus nunqua in intermitteret, nisi moles aeris, ac funis gravitas obsisterent. Rota denique, quae ad perpendiculum hori Eonti insistit , semel mota non cessaret, nisi strictus, vel collisio partium hunc motum paulatim infringeret. Quid igitii dicturi sumus de motu siderum, quem nulla partium colli lio, nulla corporum resistentia, vel gravitas imminuit Quocirca Sol unico quidem motu, ex triplici tamen composito cietur et duo sunt recti, alter declinationis a Septentrione in Austrum, qui quatuor anni tempora dispensat alter ab apogaeo inperigaeum, quasi deorsum tendens tertius denique est circularis, qui dies noctesque efficit. Declinationis motus, apogae motu aliquantulum celerior est hinc apogaeu in quasi in consequentia ferri nobis apparet. Haec sane mihi verisimilia videntur, tametsi scio me in alieno foro peregrinari, atque extra territorium jus dicenti posse non pareri. radidi S id metri 'his metet LX. 'mbra
I. Corpus lunare non esse tersum es politum, sed asserum terrae,
missimum. II. Lunam colla irari lumine is terra resimo, ea dem terram subire phasis, quas in Luna deprehendimm III. In corpore lunari, ut in terra montes ac Tere, valetes deprimi, lacuses maria di undi. IV De Lunae in xibus de mense atque aliis, quae ad calculum Ecclesiasticum pertinent, agitur. V. Lunaret motus juxta omnium fere syronomorum apothesis explicantur. VI. De dolis es Lunae defectibus multa peculatione digna propo
Orte ita est ut dicis; quique rem, ut physicum decet,
seria aestimatione perpenderit, facile tuae opinioni accedet, atque omnes epicyclorum rotas, vel motuum varietates h coelo depellet Sed veniet Astronomus, qui te dicat desipereri neque ulla ratione stata fiderum periodos definiri, vel phaenomena explicampo se, niti inuita plici motu, tum Sol tum etiam planetae deserantiir. Quis motus coelestes certi numeris persequi queat, nisi circulares eos esse constituerit quod in Luna longe evidentius liquet. Haec enim un.
104쪽
eum reliquis sideribus diurna conversione abripimir, ac motu sibi proprio menses etficit Aliquando longius abest a terra, nonnunqliam vicinior est, ut nillil dicam de motu latitudinis, quo ab ecliptica, seu Solis via , modo in Austrum, modo in Septentrionem deflectitur. Imo
non eodem tenore, sed aliquando tardius, nonnunquam celerius promovetur. Verum antequam de horum motuum diversitate tractare
aggrediar, quid mihi de natura corporis lunaris videatur, explicabo brevi. Pulcre quidem Beda Lunam terram aetheream esse arbitratu O.
Non enim corpus est instar speculi laeve, ac politum , ut stibi fingunt
plerique Philo phi corpus quippe tersum , ac politum unica super
cie continetur; quar ab uno puncto in unum duntaxat locum radi os luminis reflectit Soli convexum speculum expone, id non nisi in unam partem hacem regeret quod si quis in eo loco consistat, vix luminis reflexi fulgorem sustinebit extra hunc locum existenti speculum obscurum, ac subnigrum appareat necesse est. Non ergo Luna Corpus lu- sub visum cadet, si sit instar speculi politari cumque ex omni perte sub nare este obtutum veniat, corpus obtinet innumeris superficiebus asperum, Scalperum, inaequale. Hoc igitur habet Luna cum terra commune, quod utraque non term magna inaequalitat partium, lapacitate donetur; adeo ut singilla sumi puncta in omnes partes radient, nec mintis Luna a telluris globo m. quam vicissim terra a corpore lunari collustretur Quod si quis exeditissimo monte terram aspiciat, eam certe non tenebrosam, sed splendidam, dulgentem contuebitur. Quid, si totum terrarum orbem intueri liceret unde obsecro lux illa debilior, quae per Lunae silentis ac novae orbem dispersa conspicitur Non enim modo extremus Lunae circulus micat, sed tota etiam facies, quae nobis obvertitur, hac tenui luce aspergitur. D. Ratio ii promptu est et Luna quippe proprio sibi, congenito gaudet lumine, quod non modo in noviluniis , sed etiam in mediis eclipsibus prodit. Tum enim luce solari destituta,rubro re terribili suo dam colore insecta cernitur. . Si . Sit ita sane, Luna proprio ruatur lumine, quod nunc non Lunam a discutio Iam cedo, cur lux illa, qua pars Lunae tenebrosa persim di ter a non-tur, fit maxima , cum Luna vicinius Solem petit, ac tenuiter est falca minui mi ceu Luna crescente paulatim minuitur sed ni fallor, cum nocte Diri. intempesta oritur, ac longius a Sole discedit, multo clarius hanc lucem debiliorem contueri liceret. Non ergo lux illa est Lunae insita, sed mutuatitia tantum existit, atque a terra reflectitur easdem enim(si forte nescis phases tetra subit, quas Luna, nisi quod mente Luna, globus
105쪽
Phase Lis globus terrestris pleno orbe lucet si contra Ium vero nobis nova, ua re ire vel videtur Luna, cum inter Solem, ac terram interjacet sic a similis enim Sol partem Lunae nobis aversam irradiat sed cum Soli opponi tur, tum hemisphaerium Lunae nobis conspicuum illustratur Luna talens una cum Sole oritur, koccidit in pleniluniis Sole occidente
oritur. Cumque Luna celerius versi is Orientem promoveatur circuitum enim suum spatio menstruo perficit secundo a novilunio die, tardius Sole occidit, atque ita deinceps unde jam sinuatur in cornua, eaque in Orientem dirigit. Ex Lunae quippe hemisphaerio nobis obverso, jam aliquam partem Sol irradiat, atque I nobis tum cava cernitur quousque medio orbe luceat tum enim partis illustratae, tenebrosae confinium in rectam fere lineam porrigitur. Cumque circanae diam noctem super hori Eontem emergat, lux illa. quam Lunae insitam,&congenita inesse arbitraris, vix percipitur adeo ut Luna gib- hos existente, atque ad plenum orbem antecedente, pars tenebrotti,
hac tenui luce nequaquam perfusa videatur. Unde hoc nisi quod nova existente Luna, tum telluris facies Lunae obveri lumine compleatur. Quod si enim aliquis a lunari corpore terram spectaret, totum hemisphaerium a Sole collustratum intueretur a una crescente terra veluti senescit ita ut in plenilunio iis, qui in Luna degerent, terra sitiens appareret. Quid igitur mirum, si crescente Luna que te rare mendicata paulatim minuatur Imo longe clarius senescente Luna, biduo aut triduo ante utriusque luminaris congressum, quando Luna inane cadit sub obtutum, id lumen conspicitur, qu m post novilunilim, quando nempe post Soli occasum Lunam contuemur: tum enim lumen excipitra parte telluris orientali, ubi terrae est plurimum, aquae perparums totam enim Asiam ea plaga complectitur. Sed ubi Luna fit occidentalis, totum mare Atlanticum respicit hinc parciore luce perfunditur. Abunde ergo ex iis, quae diximus, judicatum est, Lunam, terram sibi mutuas operas tradere, atque unam ab altera collustrari easdem prorsus habere phases, ejusdem esse naturae. Non eis nim Luna corpus est pellucidum, sed opacum, solidum, cinaequale . Quod primus omnium demonstravit Plutarchus, ex eo maxitne, quod partis lucidae, tenebrosae confiniui non sit rectae lineae simile, sed Lunam sacerum, discerptum. Hinc manis esse probat corpus lunare non ees monti politum,&laeve, sed asperum, inaequale Addit etiam ibi&maria, Moucaste lacus, m Gntes, insulas existere Argumentum dabo, si forte du-
- bitas, certissimum , Quid enim sunt ingentes illae maculae omni aevo
cognitae, quae obscuriores apparent, nisi quaedam maria vel paludes
quae Solis lumen non regerunt, sed fere extinguunt inabsorbent punde
106쪽
unde per has maculas umbrae sectio traducta, planissima est,s aequabilis ; a partes etiam littorales recedente, vel accedente Sole, tardius quam subjecta maria illustrantur,i quasdam dilutiores umbras in partes oppositas projiciunt. Multa praeter eooteros addit Gassendus, inprimis longas series umbrarum plerumque nigrescere. In iis quoque maribus esse quasi vada, vel scopulos candidiores. Quid etiam esse possunt innumerabiles macular, quae tubo optico, non solum in ea quae illustratur, sed etiam in tenebrosa parte deprehenduntur cum enim umbras in adversam Solis partem densissimas projiciant , cumque illarum juga sint illustriora , quem partes depressiores , nihil aliud esse possunt quam montes : nam umbrae Luna crescente paulatim minuuntur, quousque in plenilunio penittis evanescant. Idem vi dere est in montium iugis, quae Sol exoriens irradiat, horum quippe umbrae sensim deerescunt, donec Sol ad Meridiem pervenerit et tum enim vel nullae sunt, vel minimae inclinato Sole, augentur, atque in oppositam partem porriguntur. Sic pars illa maculae, quae crescente Luna obscurior fuit, senescente illustratur; quaeque ante lucidior erat, jam apparet obscurior Qtiare eaedem redeunt umbrae, sed in contrarias partes diriguntur. Observat etiam Gallendus varietates teris rarum ut ita loquar silvarum , stagnorum, similia diversum albo rem creare, in rnedio Lunae disco areas quasdam ex ordine humilioribus collibus obseptas videri Sunt item profundiores valles, quae in pleniluniis multum candidae, Sole vero accedentes, vel recedente obscuriores apparent. Est insi: gius versus Orientem cuspis, qua illustiata nihil est candidius sic aliae sunt partes adeo lividae inpallescentes, sive sint laeus, sive tractus terrae nigrioris, ut nulla luce candidiores videantur. D. O delirationem incredibilem l non enim omnis error stultitia est dicenda Exspecto ut cum Xenophane habitari in Luna doceatis, eamque esse terram multarum urbium D montium,sti id enim, si in Luna paludes, maria, continentes existant, necesse est ut pluviae, nubes identidem Solis calore evehantur , quae Lunam subinde occultabunt eamque alae tui nostro subducent. Crassiori quo ii et adre, veluti atmosphaera instar terrae vallabitur. Id si ita esse fateberis, fateare simul necesse est, Lunam in proprio loco observari nunquam posse. Nam praeter coetera obstabunt refractiones, quae Lunam semper ultra qua in par sit altam exhibebunt. Facessant igitur cum
istis portentis Astronomi profecto hoe genere hominum nihil est
107쪽
Simp. Luna non sit terra , sed quiddam terrae miles nulla ineorpore lunari aqua restagnet; sed qtiiddam mari analogum: non sint in Luna montes a sed partes duntaxat quaedam aliis elatiores ali urgant, quae certe sub obtutum cadunt nec demonstrationis fides a. jor aliunde esse possit. Sic velut scopuli vel insula E maculis nigrio. xibus, inperpetuis, atque in media planitie quasi rupes attolluntur ribi areae visuntur, in quarum meditullio assurgunt monticuli. In parte tenebrosa quot puncta lucidiora conspiciuntur, quae paulatim augent tir, cum Luna impletur lumine Iam ubi tenuissime est falcata, nonnullo paries lucidae prope cornua vistin tu ab ipso margine seiunctae; hae forsitan nihil sunt quam montium cacumina a Sole collustrata. Est quaedam macula a caeteris sejuncta, quam idcirco mare Caspium vocitant, quae aliquando extremo margini vicinior est, nonnunquam remotior sive Luna aliquo librationis motu agitetur; sive
propter diversos Solis aspectus, & varios in podiaco situs, id accidat. An ideo in Luna habitati putem l nihil potest dici inconsideratius; quod si Zona torrida vix incolitur, quid de Luna exilitinare par est l, nam totos quindecim dies eidem Lunae hemisphaerio Sol incumbit
Nulla esse An si quae sint plantae, vel animantes, non exurentur Velamque Luna r. in cor re duntaxat gradibus ab eclyptica hinc inde exta irrat vix decem oralatiari in diis minimam inter maximam Solis altitudinem meritu. inam intere-
calo runt Vctim nobis Sol aestate grad. altior existat, quum hieme hinc dierum,' noctium inaequalitas, AEuatuor anni te inporum vicissitudo. At in Luna dies dimidium ment, in contineret, atque intra mensem Sol totum Eodiacum perlustrare videretur. Quocirca minus absurde quis fingeret hunc locum lustrandis animabus sellinari. Quam quam id quoque divinare est magno conatu magnas nugas ago, qui in his reses tendis tempus impendam.
D L 'Mi quoque ut puto necesse est hic de Lunae in haec inferiora
ristum influxibus di utare. Quis enim ignorat Lunam crescentem corpori-bis bus humorem assundere, quem senescens quasi resorbet unde qui
interlunio nascuntur, vel concipitin tur, imbecilliores esse solent, prae humoris defectu Hinc docet Plinius, quod omnia , ille caeduntur Earpuntur, tondentur, innocentius decrescente Luna, qtiam crescente fiunt adeo ut utilissime in coli luminarium sternan i ligna. Nam quae crescente Luna dejiciuntur, prae nimio humore falaricis intis apta sunt: quae igitur vis ut sicca permaneant ea deficiei ite Luna colligas: qu. e humidiora cupis, ea crescente Luna contata mure purpatio optime instituitur in plenilunio, quod tunc corpora lixiora exiliant, ac sicciora semina longe oportunatis in plenilunias terrae mandantur.
108쪽
dan hir. Pol pleniluniui utilius metitur quam seritur. Omitto con-elix iis, ostreisque omnibus contingere, ut cum Luna crescam pariter, pariterque let crescant ac corpora nostra uberiore sanguinis copia perstino, Luna tumente , quam cum sitiens existit; aut denique formica in interlunio cessare. Haec quippe nimis trita sunt, vulgata . Utrum aestum maris reciprocum motus Lunae moderetur, alio loco excutiendum erit. Atque haec, ut ego arbitror, veteres rerum magis eventis moniti, quam ratione ducti probaverunt. Non enim fortalis Deus nos ista naturae arcana scire, sed his tantummodo uti voluit.
Men. Quantum ego conjecturis assequi possum , idcirco Luna
crescente corpora sublunaria humidiora sunt, quod radii solates in Lunae maculas, quas nihil esse quam aquas dixisti, impingantur ,3 ad nos usque reflexi rebus omnibus humorem affundant, ac prolitici ex illant. Est quippe lunaris humor quasi sermentum,quo humidiora corpora solvuntur Radii solares per aquam trajecti vermes, alia id genus procreant. Nihil igitur mirum, si iidem radii a lunariabus maculis huc usque repercussi, tantam rebus terrenis mecunditatem impertiant Luna igitur multos humores excitat, corporum poros laxat, maperit, unde aegris multum obesse, vel prodesse perhibetur. Ptolemaeus quidem Solem vitalis potentiae, Lunam vero faculta tis natur ilis fontem esse existimat Villius quippe lumen calidum est, vivificum, Lunae autem humidum. Nec dubito, quin ex Lunae, a. riis coloribus tempestates facile praenuntientur. Hinc pallida Luna pluit vapor enim plurimus hunc Lunae pallorem conciliat rubicunda flat, quod multa exhalatio interjacens radios luminis, si tibi crevidimus, mi Theophile, interrumpat, ac Lunam rubeo colore tingat sic enim flamma fumo permista, subrubra videtur Alba serenat tum quippe vel nulli, vel paucissimi vapores illam obscurant nulla quoque exhalatione aer inficitur. Sed parum est Lunam esse tempestatum indicem, nisi siti causa, quod ipsa comprobat experientia Plinius
octonis tere annis, vel centesima revolvente se Luna, non modo aestuum maris, sed etiam ventorum, ac tempestatum varietatem contineri
arbitratur; qno utrum verum sit, ipse viderit. Illud vero est similius, aestate Lun .im silentem esse calidissimam, plenam vero gelidam existereri contra hieme interlunium riget plenilunium tepidius existit. Ratio in promptu est Luna quippe aestate cum silet, in eodem cum Sole gradu voratur quare ad verticem nostrum quam proxime accedit plena longissime abest a Sole, ae circulum tropico Capri corni finitiinum natatu diurno describit. Hinc solet esse frigidiuscula,sccus hyeme usu venit, contrariam ob rationema nam interlunio lona
109쪽
Iona isti m E abscedit, a nostro vertice hinc, gelidior existit. I taplena est lumine , nobis est finitimari unde incalore suo nociam tibi
diorem,ssicit. Haec quidem omnibus in ore versantur : neque tamen indigna esse puto , quae a Philosopho diligenter excutiantur. Nunc nisi quid tibi aliter videatur, de variis Lunae motibus quam dilucide poteris, nobis edissere.
iape si . Discedam igitur parumper a Physica, ad quam mox re
vertar; neque enim multum me delectat Astronomica illa subtilitas, quia ono, sed tibi mos gerendus est, inrem satis arduam paucis expediam incis men. Quemadmodum Sol circuitu suo annum , si Luna mensem conficit
qui periodicus est, vel synodicus cille nihil est quam temporis inter
vallum, quo Luna integram revolutionem absolvit, ac diebus a . horis p. min. s. sec. perficitur. Synodicus vero est spatium, quod inter duo novilunia intercedit, constatque diebus as horis a. in in. sec. s. cum enim Luna suum orbem peragrat, Sol interim circitera g. r. in Eo diaco promovetur igitur Luna eum assequatur duos dies, Waliquot horas insumit Alensis itaque synodicus is est quem definivimus tametsi in minuta soleant negligi, ut ad usum pypularem adhibeatur: quare menses alternis adie .go diebus constant. Quae supersunt scrupula in horas colliguntur, donec post aliquot annorum volumina, unius diei summai essiciant. Hic mensis duodecies repetitus lunarem annum producit dierum, . hor. 82 38 . ita ut solari anno diebus undecim, vel circiter minor existat
qui tertio quoque anno intercalantur, atque annum is mensium lunarium efficiunt. Dies aliquot abundant, qui certis annis accrescunt adeo ut pomis. annorum circulum, septies intercalare oporteat tumque lunaris anni solaribus satis accurate exaequantur. Haec est periodus Metonica, decem novalis, seu ure. Merem ei adeo decantata, vel cyclus aureus a Metone excogitatus, qui Graecis sic placuit, ut in fo- c---ro cujusque urbis insignioris praefigeretur Quocirca novilunium cemno , hoc anno I isi in quintum Martii inciderit; exaceo s. annorum ci culo, hoc est, anno Igy . in eundem prorsus diem incurret . cujus rationem, realculum paucis absolvit Petavius hoc modo. Anni 1 p. solares, cygdi dies, I 8 horas complectunttir, seu menses ast continent: totidem anni lunares constant L 32. hor. 23. a. 'or'. seu mensibus are. His igitur desunt septem menses, qui certis annis in te calantur scilicet dies tos horae s*. 8'. ac quos sit 3 a. diebus addideris, iam psy dies, is horas, Ia . E . seu ari menses obtine- his quare cyclus Metonicus minor est i s. annis Iulianis, una fere horas . min. 3a . Non igitur praecis ad eum locum Luna reverti
110쪽
tii , sed hora fere eum semisse antevertit. Quod quidem discrimen
neglectum fuit atque a tempore Nicaenae Synodi post iacio circiter annos, iam quatriduo novilunia anticipabant, quod noviluniorum,&pleniluniorum calculos, Paschatil, infestorum mobilium loca omnino turbabat sed ut supra monuimus Gregorius XIII ea restituit, fatastos emendavit. Cum ante in Martyrologio consueto more noviluis nium praenuntiabatur, jam quartus paene dies Lunae efflixerat. Men. Quid esset numerus aureus , seu Metonica periodus planis sine nobis exposuisti: nuncisti id cyclum solarem vocitent, quaeque sit illius ratio, nobis explicare ne graveris. Sim. Quamvis mihi ad majora properanti hae minutiae non arrideant, tamen quo tu me eumque duces, sequar. Annus g6r diebus, sui O- senis horis constat, qui hebdomadas sa efficiunt, diesque unus su chia pla-perest. Cum igitur septem dies, qui hebdomadam constitunt, T. literis ris. ABCDEFG exprimantur et nisi dies ille abundaret, unaquaeque feria suam literam , vel characterem constanter retineret: sed hic dies superfluus efficit, ut quae liter hoc anno primam seriam, seu diem Dominicum designabat, anno proximo alium indicet diem cae nisi quid aliud obstaret, hic circulus septem annis absolveretur. Ut si hoc anno litera, quae Dominicum diem notat, sit A sequenti erit G, tum , ita ut post orbem T. annorum, ac idem caput liter quaeque revertatur. Nerum bisextilis dies, qui quarto quoque vertente anno inseritur, hanc seriem interpellat, ei licitque, ut non nisi exacto a S annorum circulo, idem literarum tenor recurrat. Nam quater septena 8 producunt Sit ex gr. hic annus bisextilis, cujus literae Dominicales sint G F, hoc est, ante sextum Nalendas Martii, literam fuit Dominicalis post bisextilem intercalatum succedit literare quare anno secuenti eriti, tum D, post C, tum BA, Ita deinceps Neque literae GF, nisi absoluto 28. annorum circuitu revertentur. Iam ut nihil Caidinis videar omittere, tertius est quoque magnus in usu cyclus, qui Indi- vitio. Etionis nomen obtinuit, hic id annorum spatio perficitur. Quocirca cyclus i. r. 3. Lunae est primus, vel secundus, ve tertius annus decem novalis circuli. Idem de cyclo solari, vel indictionis dictum puta Sic Christum natum esse dicimus cyclo Lunae E. Solis Io indictionis; quod si Lunarem cyclum in solarem ducas, Is in et 8 prodibunt, anni sua qui rursus in is seu indictionis circulum multiplicati efficiunt s8o haec es Iuliana periodus a caligero excD2itata, obsignandis temporibus,&epochis perutilis. Clim enim tanta sit opi Fullananionum varietas de numero annorum ab orbe condito; nec veteres peraedimiisdem uterentur annis: alii quippe lunares, alii solares adhibuerunt: