장음표시 사용
651쪽
6 De consensi vel , novae Thic
aut fuit altera,tametsi sunt coniunctis,non idcirco unum qui id, mobjecta, Sed , inqui , compositio partes omnes ad unitatem redi oesolut que illa unitii cum multitudine partium alva elle potet 'β T. compositum sitam habere unitatem, quae sibi propria ei uti ' compositionis appelIatur, sed haec partium multitudinem nori tat dit Corpus itaque omne est ianum , insectile solidum, incontinuum tini nil enim est quam atomuS. Sed materia ipsa , seu atom, rum , aut corporum acervus est divisibilis , ex partibus constat deseri numero comprehensis se sibi mutuo contiguis.
Instas, murges pressi usui partes illae sam fiunt ab invicem secretae ergo quaeque suam habebit essentiam completam. Hoc aesta menti jam supra disibivimus sique eadem racione evinci posset e menta non acturi sed potestate tantum contineri in mixto. Nihil ita auo abstirili est, si quae separata per se cxistunt, sit aut conjuncta novum , inpraestantius suppositum et sciant. Sic rerum gladiis a tura temperavit , ut inferiores praestantioribus inservirent, atque
V. Quamobrem ut longae, inmolestae disputationi finem impona. Nullis musa sic nobis de continui divisione , natura videtur, ut id partes in eoisi habeat actu diversia finis enim actu sint in continuo , partes erunt nuo pun nunquam; siquidem separatae jam non sunt partes Sed ne illud
quidem potest intelligi, continuum esse in infinitum divisibiles cum cujusque rei moli sint certia natura praescripti fines. Augeri quidem
indefinite potest continuum , id enim omini potenti Creatoris opus est sed nullius rei natura patitur , ut in infinitum minui possit. R stat igitur, ut continuum ex minimi particulis , qua vocant ut mo compingatur. Neque tamen ex punctis mathematicis id constat, ut probatum est simo ne ulla quidem sunt in continuo ejusmodi puncta , nullae omnino lineae , nullae superficies. Haec quidem finguntur Geometris, non asseruntur. Quid enim sit in rerum natur non est eorum definire Quemadmodum iis liberum est supponere asingulis circumferentiae majoris circuli punctis lineas per minoris circuli peripheriam ad commune centrum deductas adeo ut tot sint futura, non modo in minore circulo, sed etiam in contro puncta, quot in majore numerantur. An non illud omnino absurdum videtur, totesi punc sta in minores, quot in majore circulo V Iterque circulus in rectas lineas porrectus concipiatur hac minorem majori subduplum ponamus nonne id sequi necesi est, ut tot sint puncta, tot adeo pa te in dimidia parte lineae rectae, quot linea integra complectituri
Jam enim ostendimus non plura esse iii majore circulo, qu1m in minore
652쪽
Diicta nunc vero illi circuli in rectas lineas explicantur Perg irrutraque linea indivisibilium numerus aequalis futurum est. Quomodo id incommodi effugient, qui demonstrationibus mathematicis adre
tum physicarum explicationen, aburuntur cum e ex punchis mathematicis continuum confl:ire non audeant, illiu partes punctis vinciunt, terminant i Graviorem scilicet plagam accipiunt, ut leviorem repellant. Praeterquam Vnim iisdem premuntur incommodis , quae,sterri solent adversus eos, qui continuum ex punctis componunt: nam minor terrae circulus tot puncta habiturus est, quot maximus ire minamento circulus. Quorsum ista in continuo puncta , cui tandem usui deservienti Scilicet ut extrema linearum terminent. An vero his
sublatis linea non erit terminatat Profecto finita est , neque proprios excedit limites Intrinsecus adeo jam est terminata, neque hos existi fines extrarios. Sed forte puncta lineae partes copulant i An non sua sponte uniuntur e An non sese tangunt, Nile se mutuo complexu stringunt Cum etiar linea in duas partes dividitur: num iti id duo puncta ex uno dimanant nisi forte velis idem punctum in ditas partes secari. Unde haec puncta oriuntur, quae prius non erant Z neque enim duo immediate consequuntur. Sed neque arbitror defendi posse quicquam in linea praeter puncta, vel insuperlicie praeter lineas existere, cu n ejusmodi indivisibilia, ut nexus, recopulas partium admiseris ubique enim secari potest linea, cumque divisi est, in utrisque extremi puncta in
sunt: nec fatis liquet, quomodo generentUr, si ante nou eranc Demonstrationibus mathematicis confici volunt circulum a recta linea in puniae o tangi, ut ab Euclide demonstratum quemadmodum globus planum in puncto contingit, ut Theodosius probat. Adde quoque cylindrum plano secundum rectam lineam insisteres; quid ergo aliud erit in plano praeter indivisibiliae Quid praeter lineas ex puncti compositas V olva Lib. s. tur enim globus, vel cylindrus in plano ille describet lineam ex puri imetis, hic superficiem ex lineis conflatam nihil enim est in plano suod Lib. r.
cylindrus motu continuo non attingat nec tangit planurn,nisi in limea: si h mnihil adeo in plano praeter linea futurum est. Facete quidam respondent, globum, Vel cylindrum, d im moveriar, subsultare alii , Ut ma num suae subtilitati argumentum excogitarim planum a globo non in puncto, sed in parte indeterminata tangi. At quomodo globus subsi Tltat, illi viderint neque enim ulla in plano asperitas, vel in globo inora qualitas supponitur sed aliquid iis lilii dicendum , ne nihil dicerent. Nec satis cogitatione complector quid sit illa pars indeterminatae, cum ipse contractus sit certus , indefinitus An non satius est omnia om nino puncta mathematica tollere, quam tam impudenter resisti iii
653쪽
Enimvero demonstrationes mathei naticas nobis obtrudit
busdam a nobis satisfactum putos quare Geometrae bona cuirino dimittamus, eosque exoremus, ut figuras, indimensiones orbo, Aut a materia secreta persequantur, nihil de natura, nihil de exii 'tia rerum , nihil de materia corporum definian At ver circulu.rectam in puncto tangit. Ita est de circulo , ut a Geometra concilii tur , sed is nusquam est , uti nec inea. Sed corpora se mutuo an gunt choc verum. Nec secundum profunditatem se si penetrant Fateor id quoque Realis , determinatus est ille contractus id illud quoque negaverim Ergo secundum longitudinem inlatitudi nem dumtaxat neque id negari,'test. Ergo , inquis , est aliquid in corpore, quod longitudinem tantum , Iatitudinem habet, idque
vocamus superficiem Detrahe illam vocem exclusiivam , tantum:
est enim in corpore longitudo, & latitudori sed utraque a subjecti
profunditate non fidungitur tacumque unum corpus aliud tangit, id quidem , in quo perficitur contactus , profunditatem tabe suain: tametsi qua H ofundum est, non tangitur. Quemadmodum ipsi ..tentur superficiem extimam corporis subjectas partes tangere, sed non secundum profunditatem ci enim citra penetrationem fies non potest. vi Democriti atomos esse omnino admittendas ostendimus, simul expedita est de continui compositione operosi , indissicilis quaestio. 'm' ' Nunc quomodo atomi aliae aliis inserantur bidendum est. Haec solent in atomorum stractura distinguere hujus philosophiae Principes,
figuram itum , ordinem , magnitudinem , motum , vel pondus. Innumerabiles sunt atomorum figura, quasdam enim esse rotundarum, alias quadratas , alia ellipticas , aut alterius figurae , non abhorret averisimili. Cujus rei indicio est, quod ubi aqua alsa ignis calore exhalatur , in fundo vasis corpustula salis subsidunt, eadem figura,
nempe cubica comprehensa , quod ex atomis itidem cubicis coierint. Quin etiam si aquae alse guttula , quae vitro forte adhaeserit, in v. porem extenuetura tum innumeras salis particulas figura cubica instructa microscopio dis cernes csic aqua aluminosia ubi calore fuerit dii flata , omnes aluminis atomi , vel moleculae figurae octatarieae, quae scilicet octaei facies habet, easque triangulares, in fundo vasis apparebunt. Imo si aqua alumine, vitriolo , sale , saccharo praegnans evaporetura minutissimae salis particulae in unum confluent, cum aliis diversi generis non confundentur ideo ut quaeque cum similibus socientur ea quippe est constantissima naturae lex, ut re unaquaeque sui similem quaerat. At
654쪽
At quomodo, inquibus vinculis connectuntur atomia Multa se-
ne commutascuntur Epicurei, quae nulla demonstratione ita coniecturis tantum assequuntur. Laeves , inquiunt, atomi aliarum angulis implicantur, vel hamulis coercentur. Itaque necesse est alia corpora quaedam esse laevia ilia aspera rotunda alia sartim anguis Iath; curvata quaedam , c quasi adunca. Neque haec unt flagitia Democriti, vel Leucippi, ut Ciceroni videtur, sed rerum compositioni explicandae omnino accommodata Nisi enim haec sit figurarum in atomis diversitas , nisi hamis pleraeque se stringant, vix tanta rerum arietas , aut partium in cordore continuatio explicari poterit Minores quidem particulae sola convolutione, ut in contortis funiculis videre est, sibi mutuo adhaerere possunt. Hinc quae corpus- eula intra aliorum hamos minus cohibentur , facilius se se expediunt, ut vim caloris effugiantes sic aqua facilius in vapores abies, quam oleum quo metallum perfectius est, ut aurum, hoc di sicilius e halatur meque enim atomi , vel aduncae, vel hamatae , quae se se mutuo arctissimo nexu complectuntur, facile evolvi possunt. Ex his Quoque explicare licet, tum mollit lem, tum duritiem corporum:
sed de his plenius erit dicendum , cum do qualitatibus corporum
Jam illa corpora, licet individua hue magnitudine,, figura, sic
motu suo ac pondere donantur. Nam re quaeque ex atomi concreta , quo tenuior, hoc mobilior est si quidem atomi sunt liberiores, atque ab aliarum vinculis magis expeditae. Sic bruti animam concipiunt , ut tenuis limam atomorum texturam , quae idcirco principium sit omnis motus. Falsus tamen est Epicurus , quod motuna atomorum fortuitum esse crediderit , cum sit ab autore naturae impressus secus enim nihil aliud , quam monstra videremus , nec Smile ex simillia secretur. Quis credat ex atomis effectum esse coelum , atque terram , nulla cogente natura, sed concursu quodam fortuito Quis fuit iste cassis , unde tam felix concursus atomorum , Ut repente homines , animalia nascerentur 3 An forte tam praeclara operari ex individuis corpusculis , nulla moderante naturii, prodiere
Jam qui fieri possit , ut tot rerum species ex atomorum vario ii contextu Emergant, dicti dissicile videtur Non deest tamen Epicuro , iueretio rationum , atque similitudinum copiari quibus res ' concursu atomorum generari posse satis apte explicent. Infinitas, - inquiunt, dictiones , in nummera hilo adeo libros ex paucis litteri varie disipositis , formari, atque impleri nemo ignorat Aliterrer
655쪽
secto sonat vox illa Roma caliter Maro caliter amor o Se tam, dem tunt ubique litterae; sed quae divel o ordine collocatae itidem diveri certiciunt. Non dissimili modo ex vario ordiri 'figura , magnitaidine atomorum , species rerum prope infinitae et deunt. Nam ut ex litteris syllabae, ex syllabis dictiones, ex his nique constant orationes cita eri Lomi quAdam corpuscula , ex iis
alia majora contiantur et adeo ut atomi mareriae , compost io formae locum obtineat nisi sorte iis quae crassiore fiunt, partibus , matellae nomen tribuas , ut tenuior , quae spiritus vocari latent, formae no men innotionem sibi vindicant. Quibus autem modis generatio perficiatur , praeter ea , quae si periori capite diximus , quaeque non multum ablaorrent ab Epicuri philosophia, paucis aperiam Generationem fieri transpositione paratium, additionetam detractione docent. Cum e casco formantur vermes , id fieri per transpositionem minutissimarum partium existi mant, idoue de omnibus , quae ex putredine oriuntur , sentiendum putant sed de his quid nobis videretur, aut potius quid non videre tur , jam sum diximus. Quae autem prodeunt ex semine , ut plantae, haec quadam partium additione formari arbitantur reum enim
parva seminis moles quidquid invenit sibi similes, id sibi conciliat,
termentationis beneficio in siuam commutat naturam. Nec dissimili modo nutritio, vel accretio perficitur esiouidem forma animalis, vel plantae, ceu flamma tenuissima , partes alimenti sibi similes evolvit, instar ignis pabulo suo continenter alitur. Atque ut ignis facilius nutritur , quam accenditur, sic vegetatrix , aut sentiens anima aegre quidem generatur , sed ubi semel accensia est, tum alimenta facile pervadit, eaque in minutissimas rodigit partes, ac sibi tandem asciscit. Multa denique sola detractione generari putant Epicurei sic ignis emicat ex secretione aliarum partium, quae simul in ligno cum igneis atomis erant confusiae. De mixtione nihil dicam , eam quippe heri sola pallium appositione, ut combinurn aqua diluitur, ex iis, quae superius dicta lunt, facile colligitur. Nam minutissima aovae
corpuscula, cum vini atomista citra ullam penetrationem, vel co ruptionem permiscentur : aquam enim vino mixtam extrahi posteneminem fugit. Nihil etiam de sualitatibus , quae nihil sunt Epic rota praeter atomorum effiuvia , subsiciam riua enim suo quaeque linco fusius, atque uberio sunt exponenda Hic rerum principia, non qualitatat pei sequimur.
656쪽
Restat alterum ex Democriti sententia naturae principium, quod inane , aut vacuum appellaturri idque aut coacervatum ei totas 'vidi M.tens, aut dispersum quodammodo in rebus disseminatum me noeia praes Entia dicetur a nobis , illud enim opportunius alibi tracta inius Vacuum in natura saltem dispersum admitti oportere, multis rationibus probare nituntur Epicurei Primum negant quicquam
moveri posse , si plena sunt omniari quo enim colous movebitur , loca quaeque aliis corporibus obsidentures nisi forte plura simul corpora eundem subeant locum. Verum haec ratio non satis nrma mihi videtur iam simul atque corpus loco movetur, aliud sibi proximum expellic; idque rursum aliud protrudit, donec motu 3Uodam Circulari locus a primo corpore relictus, ab alio juxta posito occupetur. Rem totam satis commode explicat Cailesius, exemplo globorum, qui in orbem disponuntum cum enim unum ex his deae trorsum m--lis , hic globui vicinum sibi trudet in easdem partes clii rursus alium , donec continuato pulsu locus , quem primus deserit, a Proximo globes simul impleatur non enim corpus hic cedit, quin eodem
momento eidem loco succedat alterum.
Nec illa ex salibus in aqua exsolutis deprompta ratio , quae tantopere placet Gassendo , nobis omnino probdur. Salem in aquam inficit, donec aqua velut satiata nihil ejus possit amplui, exsolvere. Tum immittit saccharum , quo itidem usque ad certam quantitatem impraegnature deinde alumen, pos vitriolum adjicita haec quo aue dissolvuntur. Unde hoc Nisi sint in aqua quaedam spatiola per e inania variis figuris comprehensi V duae igitur quadrata sunt, aue cubica, minutissimas alis partes ejusdem figurae excipiunt; his impletis stat amplius dissolvi nequit sunt item alia foraminula UuSdem cum sacchari , aluminis , aut vitrioli partibus figurae, quae tandem opplentur , nec aqua plus exolvit hujusmodi alium , quam illa pol-
sunt capere sipati ola. . - . Sed neque hoc argumenti moenta concludit nam aqua . NU, siaccharo, Calumine praegnans intumescit e licet fortastis in cyatho aqua pleno , Ut cinerum , ita alis certa quantitas, citra aquMeliusionem , possit accedereri nihilominus tum aquae superncies murum tum attollitur , dicit globosiores unde si thermometros seu tubo Zitreo , quem alibi desis ipsi, alem , aut cineres imposueris, tantum crescet aquasi quantum ali injeceris. Non igitur a lxiae patrola pernitus inania rex alium solutione demonstrari possimi. Quid ver causi sit, cur aqua uno late atiata alios excipiat , jam alio loco V
657쪽
tia, vir Sequi xur aliud argumentum ex rureractione, coi et risusTT- ... hinis inomtum idquc co quidem judicio minime est contemno,
vix enim explicari potest, quomodo res possit rarescere tali vi meatus, vel pori amplientur , Ut in condensata coarctantur fortassis illa foramina subire potest , Implereri sed cum aerarin inlatatur, an corpus aliquod fingere necesse est , quod illius meatu otis tendat hoc quidem argumentum omittam hoc tempore nam etatem, densitatem suo loco , Ut caetera qualitate persequar Nunc vero vacuum disseminarum e ipso atomorum contini, demonstrabori non enim possunt atomi inter se cohaerere nisi quintummodo hamataS, aduncas mente concipiamusti id vero fiori nequit, nisi quaedam vacua spatiola intercipiant. Sic majores harticulae ex atomis contextae , seu com olutione quadam fibrarum ut in contorto fune seu mutuis velut ansuli sint inter se conserta 'quo dam poros , quibus mi vidi, raeparari pol sint, admittent hi forte meat, Cibtiliori corpore pleni sint; sed illud subtilissimum eorpus ex atonius utique componitur, quae profecto non olunt ita ad amussim sibi convenire , ut foraminuta omnino vacua non intercipiant, meo plura aut majora erunt , quo corpus ipsum rarius est Quacumqtie enim Ioa donentur atomi, non ponsunt se se mutuo contingere , quin inane aliquod patio lum relinquant nisi bile
omnes atomos quailiata , aut cubica velis. Sed praeterquam solo contactu vix possunt connecti cum moventur, viseparantur at
mi vix aliae cubicae loca relicta statim occupabunt, quin sipatia omnino vacua in ipso Laltem motu essiciantri neque illae atomi cubicae ad motum erunt accommodatae , nec verisimile est omnes atomos eadem figura comprehendi. iam quidem cum relegerem , incidi in librum eleganter conscriptum , cui titulus, varia Philosophica , medica , cujus prima dissertatio est de Atomis Ibi praeter caeterascitu dignissima , illud observatum video , atomos admitti oportere, non omnino insectiles , sed indivises ametsi enim ex particulis constant minoribus , nunquam tamen in eas a natura dividuntur. Sic in aqua se exsolutus , in exiguas concisius particulas , vix ab e dem aqua in minutiores dissolvi potest Sunt enim cuique dis lutioni a natura fines constituti,, manent in omni naturae actione, aut mistione partes quaedam indivisae nec fere alio explicari modo potest, qui fiat mixtio per minima, cur quaedam corpora majorem habeant partium tenuitatem. Quamobrem tomi sunt velut in duplici ordine constitutae. Aliae sunt ita minutae, aut solidae, ut nunquam a natura dividantur. Aliae
658쪽
Aliae in certi solutionibus ita manent integrae , ut in aliis secari possint. Prioris generis atomi partes habent continuas , Cuju m di fere sunt partes ejusdem annuli. In hoc genere sunt forsitan auri atomi, quae aut nunquam , aut aegre admodum a natura confringuntur. Ac nisii plures atomi ipsi continuitate partium essent indissolubiles , nihil in rebus firmum , nihil solidum ibret. Itaque primi saltem generis atomi Elidae sunt , rinflexibiles. Qupi enim est molle, id debiliorem, minus firmam habet partium cohaesionem: tum igitur illae atomi , ne vix quidem dividantur , partes habent arctissimo nexu copulata , non mutui velut anstuli concatenatas, quod ex Aristotele flexibilitatem efficit. Ac secundi quidem generis atomi ita fere sunt constitutae inde Sc dividi quandoque possitnt. Non me fugit, quae, quanta adversus Epicurum opponi Ibi, Tanta sed neque ea unt, quae omnino disitavi non pollini Natu-S'am' ram aiunt, horrere vacuum, Liibus tandem argumentis id colli- objectionia sunt experimentis scilicet, quorum rationes clius ignorent, eas ad bis. iugam vacui referunt; sed ea profecto non est naturalis , inefficiens causa , aut aseensius gravium , ut aquae in aemometro haut ejusdem aquae e lagena inversa suspen e , aut illius tam firmae adhaesionis, . quam inter duas tabulas planas , laeves contuemurn his enim aliis effectibus veras, ut puto, inpositivas causas suo loco reddidimus , non fictilium vacui metum , quod non magi natura refugit, qu in caecitatem , tenebras, talia primationes. Sed estori vacuum coacervatum ut vulnus in corpore animalis horreat natura , cur spatiola corpora vacuari ut poros in cute , tanquamspiracula, quibus efflavi continenter erumpant, talia deforis incurrant, adeo
pertime secta An forte nutriti, vel accretio fieri posset, nisi infiniutis prope hujusimodi foraminulis corpus esset pertusum Quomodo aer tum lucem siderum , tum alios forsitan influxus exciperet, si nullos haberet meatus , si omnino plenus esset E An duo corpora simul esse possunt aut id , quod plenum est, comprimi poterit, Sedensari citra partium penetrationem Z Quomodo , intra bombardi lepneumaticum , aer comprimitur : si nulli erant meatus, nulla velut hospitia in ipso aere quietosi, libero , quibus novus subinde aer intrusus exciperetur Nihil, inquis, in aere nisi plenum est rubi ergo locus novo aeri 2 Sint mille partes aeris non compressi inae an mille itidem partes loci occupabunt; Ipse loci capacitas aeris quoque moli respondebit. Ecce quindecuplus aer non sine magna ri immittitur in selopeium Vnonne ergo quindecim partes aeris in eadem
parte loci simul inerunt i laqueta, penitus absurdum sit, quid in Nnnula cur
659쪽
icur acrem suis poris, ut reliqua corpora pervium esse di I
An surte aetheria aut subtilis materia Cartesii e poris aer 'fugit sed aether quo rarior, hoc plura admittet libramimi illa tandem implebit spina , cui is
Sed nullus , inquis , locus vaea corpore, eum trin. ei mensi iis constet hic rursus mathematica quae sunt, de omnino is rebus L. cta, ad res ipsas transferre non dubibas Fateor vacua spatio habere longitudinem , Sc latitudinem , profunditatem , allides '. ticas quidem , non physicas. Ilaiaue vacuum illud corpus erit ho Geometra spectatur , trina dimensione constans, non aliqua sub artia , vel natina An non potest Deu omnem aerem , qui han iri, plet aulam , destruere, atque impedire, ne ullum aliud succedat odi pus Nonne eadem manebit parietum inter se distantia , idem situ, idem omnin locus misi forte credas cum Guid o Parisieni iure ut parietes se se mutuo contingant nam ea be tangere dicuntur quae mullo corpore interm dio, unguntur imine Cartesius existimat omnino vacuum esse impollibile, quod locus corpore destitutus tri natu dimensione constaret quae quidem ut ipsi videtur, est notio natura corporis semita locus esset vacuus ex hypothesi, plenus quandoquidem corpus esset At vir eximius, atque in mathematicis prope singularis, hoc ipso fallitur, Iubd res physica Mathematici
rum more contempletur. Hinc essentiam corporis in trina dimensione collocat; ubicunq; damensiores concipit, ibi corpus extitere colligit Sed natura, quae est agendi principium in stolatu .intitate, quae nihil esticit,posita non est neq; ubicumque trina dime nilo mente o acipitur, ibi necesse est, aut corpus, aut realem quantitatem existere Cium se tangunt corpora, nullum quidem aliud corpus interjacet; sed non retro commeat, neque necesse est ea se contingere, quae nullo corpore disjunguntur. Quod si Deus novum conderet coelum, longe ab em- pyreo dissitum , an cogeretur aliud interjacens corpus abricare Nec aliud quiddam es locus, quam patium illud inane corpore occupatum. Est enim quid penitus immobile, quod omnes loci notioni, aut naturae tribuunt. Est etiam aequale, atque ut aiunt , oorporis cato commensu atum trina quidem dimensione constat, scd pen trabili, non Physica , non positiva , ut loquuntur. Quae quidem ambientis corporis superficiei non conveniunt. . Neque enim est inam bilis, cum aeris superficies continenter varietura neque contento corpori aequalic cum id extrinsecus tantum ambiat, nec denique ea
supci ficies communi notione concipitur, cum rem loco motam, aut
in certo loco esse constitutam concipimus , Quiddam sane ab aere,
660쪽
atit aqUa diversum tum intelligimus , nempe vacuum illud spatium, quod eum sit immobile, diversa corpora non simul, sed alia aliis su cedentia excipit. Contra in tempore perennem fluxum concipimus. Hinc pulchre vir Dochissi , candidus Bernerius, qui Gaurendi nilos , pniam non contraxit modo, sed maxime illustravit, tempus cum loci, comparat. Id locum , sic tempus in omni sua latitudine, ut quid inu
finitum concipimus Iocus seu spatium illud inane ultra hoc univeriai sum ita porrigitur, ut nullis finibus coerceatura idque blus Deus sua immensitate implet quodammodo, dum ubique est non spatiis dixistis, sed unus simplex, ubique integer simili quidem ratione tempus, ut infinitum quiddam citra mitium, finem, quod unus Deus sua aeternitatet complectitur, summa mentis agitatione intelligimus. Res creatae
ut alicubi ratione loci, hoc est in certo spatii illius infiniti puncto, sic aliquando, id est, incerta temporis parte consistunt. Inumquodque temporis momentum idem ubique est, sic idem loci punctum in omni
temporis successione permanet suas habet locus dimensiones sed fixas, repermanentes suas itidem habet dimensione tempus, qua non ulna, aut pede, sed horologii fluxu, aut certo solis motu dimetimur. Quam vis idem esset tempus, etiamsi sol aut celerius, aut cardiu moveretur.
Idem es locus seu vacuus sit, seu repleatur corpote. Idem Iroque ethtempus, sive res aliqua in tempore existat, sive nihil omnino esse fingamusa seu res aliqua moveatur, seu quiescat. Ut loci continuitatem, aut immobilitatem .nulla vis potes perrumpere, sic nec uvis temporis fila xus ulla vi sisti potest. Certam spatii, aut loci inliniti partem elegit Deus, inqui mundum conderct, sed inerito quaeri potest an locus, aut tempus sit quiddam reale sipositivum, an nihil omnino. Qti reein. pus attinet, id mihi a re alicujus duratione distinctum non videtur, acti uxus ille, in quo ejus ratio consistit Imaginatione quidem concipitur, sed nusquam est in rerum natura Est igitur tempti , aut locus, ut numerus , non quid positivum, aut reale a rebus ipsis secretum. Locus enim dicitur spatium incorporeum , non quod sit quiddam sphitale, ut mons tale quia non est corpus Est revera spatiun illud, sed non est res quaedam, nec substantia, nec accidins, uti det numero diximus.
Non equidem ignoro Cartefium corporum meatus subtili quadam materia replere, quae cum sit divisa in partes, non quidem infinitas , sed quoclammodo indefinitas, se se cujusque foraminuti hin Iae accommodate Sed praeterquam illae partes finitae sunt, aut infinitar,
neque illa vox indefinita intelligi potest, vel a Philosopho admitti: subtilis