장음표시 사용
671쪽
ec an inagna prodabilitate dicuntur; nec fucis . . limi ulu quoque amici potest, quod insensibiles cori,oeso in rerum omnium se maxime viventium peneralione etitaeus mutentur. Nam ut in auro, taleo, hydrarxi o di corporibus inaniae, aut insensibiles particulae a stissimo nexu in se cohaereant ac nulla vis eas separare possit, aut ita subra et ad rutinam forinam revocenturm non id tamen aeque omni coepori commune est: non enim verissimile puto carnis, ossium hirrirum minimas particulas in ipsis nutrimentis delitescere Corsu nostrum ex teire pulvere compositum Scriptura docet , Ticdm e minutissimis particulis , iam in ipsa mundi oti ei ne rear
ac tuam n ituram pertinaciter tuentibus constabit: sic enim tot essem elementa quot rerum species , ac differentiae numerantur. Neque
Canta ex diversis corporibus putredine consumotis nutriatur, T
Lib.dege entur adeo ut nihil in s praeter ordinem, aut situm varietur Mul-m c. a. tam hanc sententiam dicit vel thusius, ex quibus colligit ne mi
onis intrinsecte, substantialis expertes: vix llae sunt adeo minutae concisae, quarum motus, quies, figura , situs, magnitudo, in qui-
suam profecto velim ea reiellere sed tantum quae minus intelligo require-adon Primum illud non dabores Ientiam corporis in trina dimensione his pisci esse positam Fateor equidem corporis mathematici essentiam in in His pro O plici dimensione esse constitutam et sed hic de corpore, naturali agibnumn mus, ut mPtuc quietis principium existit, cuius adeo essentia non in omis, lonemid me latitudine, irofunditate sita est secus corpora omnia una simile continerentur unam major aut minor latitudo, aut solafinrae diversitas rerum species non distinguit , Atque hoc idem mihi Cartesius, quod vulgares Philosophi videtur peccare: ille en in geometriae fluetus mathematica , hi vero metaphysicam ad naturareae plicationem transferunt ille ad mechanicas,8 geometricas leges Terum omnium naturas,3 motus revocat ut Peripatetici ad suas c. tiones conceptus quosdam tenerales, quos ut libitum est, aut di
tiplicantus quae lata disserunt cogitatione, omnino diversa putant.
672쪽
Utrique sane no tam res in se ipsis cernunt, qua in ut inente concipiuntur, a quodammodo sunt abstracta : sic continuum infinite dividuum aeque definiunt, quod quantitas a materia secreta aliter concipi nequeat Enimvero non ita res se habent, ut eas cogitatione depingimus idem saepe varios sensus impellit, ac diversas in Phantasia excitat imagines Ut vini spiritus aliter oculos, aliter tactum, alitero factum , aliter gustum movet, quod istorum sensuum organa non uno modo sint constitutari hinc vis imaginatrix tum caloris, tum odoris, tum etiam saporis, aliarum qualitatum diversas essingit imagine set quanquam forte illa o innino sunt una, ineadem res, non tana natura quam effectibus diversari nam ut nervorum fibras exagitat ,
calidan ut linguam pungit, sapida ut retinam oculi impellit, colorata dicitur .
a. Non satis assequor, qui fieri possit, ut ex motu materiar quam raptissime agitatae tria prodierint elementa' adeo ut ille motus jugiter perseveret. Antequam enim communis illa totius universi materies tanta pernicitate in overetur , partes unitas inter omnino
continuas habebat quomodo igitur distractae sunt a se invicem An velut flumina in glaciem concreta , subito confracta est illa non infinita quidem , sed immensa propei omnino indefinita universi moles Quae ergo rimas, hiatus opplevit substantia i Quomodo partes
inter se prius cohaerentes, si bene auguror, omnes quadratae, net vacuum interciperent, circumactae sunt, neque ullum inane pati vir admisereri Haec sane nequeo mente complecti a fateor me tardio .
rem esse, quam ut partes illa cubicas agitari, circumagi potuisse, c in unius modi esset illa materia o omnino plena animo comprehendam. Sed esto fac mihi id, quod ne intelligi quidem potest, este persuasum. Primum elementum sit pulvis ille, qui prodiit ex an g. x gulorum asperitate, instar scobis minutissimae, motus ab ipso rerum materia exordio impressus etiamnum permaneat. Quid illas primi elementi partes se
atomos connectit divisae sunt, .separatae, variis figuris comprehen contingerat lar non ergo ita se tangunt, quin spatio la omnino vacua relinquant citra ina- aut si omnino nullum adinittunt inanes, Quadratam nactae sunt figu ne interram. Quare non ita sunt densae, .compactae, ac ramenta illa crassi ceptum, ora, ex quibus terra, , ut 'ta elementa profecta sunt, quaeque velut tartarus, aut Lex huius fluidae substantiae in imo subsidunt Iam si mo ..tus ille semel una cum inateria procreatus adhuc perseverat, ac globuli coelestes indesinenter exeduntur; certe aliquando tandem lux, seu primuin elementum totum universum occupabit, ac corpora diapha na, quae e secundo orta sunt, tandem ita comminuentur, ut nulla
673쪽
futura sint. An forte globuli aetherei rursus ex primo eae menio
bunt Nam elementa in se invicem commeare necesse est et in
Iae in cometas aut planetas subinde commutentur: quo id modo se ir possit nondum intelligo. Cum ciue rationes omnes ex motibus tango impressis ducuntur, rationi nostrae velat compedes injici videntur ne quidquam ulterius inquirat quemadmodum qui formas aut, qualita
Lib. g. de Mitto quae contra praescriptas motuiim leges dici possunt, quaeque
mente hu-ta loco plentus exposuimus, neque eri, quae Praeter coeteros Thomas mana.c . Anglus adversus singula persequit intelet menta, necesse est ut regeratri.
Nec me fallit hanc velut mundi hypothesim a Cartesio non ut ceratam, sed ut possibilem effcta in fuisse, quo naturae phaenomen com
modius explicaret. Uarias quoque corporum qualitates, ex multi
plici partici in insensibilium figura situ in motu explicari posse non
contumaciter negaverim Corpus etiam aliquod subtilius aere, quod alia perineat corpora, varios in iis motus emcit sive id ex sideribuademittatur sive rebus ipsis infusum fuerit, non eae modo rationes, quas supra attigimus, sed occultae vires inagneticae,& venenatae qua Iitates, quae in vulgata elementa referri non possimi, ortu in . teritus rerum elementorum in unum discors concordia , omnino
vrdentur persuadere. Itaque nulla fere mihi aeque probatur philosophandi ratio, a Cartesiana, si modo quaedam ex Mathematicorum sontibus derivata, quaeque sunt intellectu dissicilia, .forte minus re rum naturis explicandis idone , sustuleristi nam tanta motuum va- rietate mens confunditur. Neque illud facile concedam, nullum corpus a seipso, sed ab aetherea moveri substantia, quae ut dominetur in corpore, tamen non sola est, quae moveatur. Nam absurdum videtur corpus naturale non habere in se sui motus principium, innaturam cuiusque rei in hoc esse positam, ut moveri possit sed motum suum, magendi vim omnelne subtili materia depromere verum haec po- . sterius Mirtim id quoque rerum omnium species, varietatem, pulchritudinem, ordinem animalium vires, inmotus ex illis elementis duci, atque eodem prorsus modo animal se ipsum agere, quo cernimus horologium suis rotis ac ponderibus instructum agitari. Illud omnino incredibile equum a lapide non differre, nisi penes motum subtilis corporis, aut quietem partium aut figuram, aut situm, aut 8. magnitudinem. Sed quis ferat nullum de novo motum procreari,&quantaim uni accedit corpori, tantum de altero decedere adeo ut motus e stibiecto in subjectum commeet: cum tarne nihil sit quam modus quidam corporis, de cujus essentia est subjectum, cui insidet. Mitto
674쪽
Mitto coetera accidentia peri equi. Neque tam Dicilem me prT-bebo , ut quietem non solam elle motus privationem, sed quiddam in rebus positum,&pertinacem partium contactum nulla demonstratione persuasus concedam. Num enim res cessa moveri jam quiescit; neque ille contactus motui per se opponitur; atque ut contactus pertinacia motum inhibeat, non est tamen quietis ratio, aut essentia, Cest enim quies cessatio motu sta motus extrinsecus corpori advenit, quod
per se otiosum est, inquiescit. Quod figuram situm, limagnitudine
attinet, ut ad motum conspirent, non ideo activa sunt, naturam rei cujusque essiciunt. Guneus quidem lignit in non potest finderet, nisi certa donetur figurari obitus varietatem in statera, aut vecte majus minore pondus attollitur et sed male hinc concluditur, aut figuram, aut situm quicquam moliri; sunt quaedam conditiones, , elatres secti apparatus ad agendum requisiti, non principiata aut Oissae, quaractiones possint exerere, quidemimius, quies, situs, figura, magnitudo, sunt communes totius corporis proprietates, quodammodo magis extrariae, neque adeo qualitates dici possunt. Rem eniim tale re non essiciunt ut motus partiumrinsensibilium, qui liuiditatem etficit ut quies duritiem configuratio earundem partium, aut densitat in , aut raritatem, imo naturam cujusque rei potissimurn constituit. Quare communes illae proprietates, rei qualitates clici non possunt cum enim qualis res sit quaerimus, eam moveri, aut quiesco non respondemus ualitates sunt rebus intitatae non extrariae.
Haec quidem in universum de principiis Cartesianae philolaphiae I C. diximus nam singula persequi, ut forsitan molestum, sic ab instituto PH eipia alienum videri posset. Interim illud breviter admonebo, mihi noxia ori simia videri essentiam corporis posivam esse in triplici dimensiones udua a luemitis vis sorte extensio,vel quantitas ipsa a corpore non re,sed medii ne excanun- tantum distinguatur. Corpus physicum habet in se vim mollicem,&tur Et
sui saepe similis effectricem,atqet alias affectiones, quae in solas dimensio- primumnes, uti nec distinctio rerum spectica, suma rerum varietas, nul latet de notionentis referri potest. Quod vero Cartesius nos non habere aliam corporis corporu . ideam claram, distincta in subinde contendit, hoc nihil est. Ideanae
quippe corporis mathemati ei, non physici essingit neq; necesse est, ut
omnium rerum distinctas, claras notiones habeamus et cum, ut ipsemet docet, vis mentis nostrae finita sit, nec rerum omnium ideas gerat. Et sane cum me ipsum consulo, ideas mentis revolvo, vix claram 'distinc am corporis infinite divissibilis notionem invenio id enim ut esse, ita ne concipi quidem potest. Quid igitur erit corpus A subitan-im cxtensionis capax,ut mens est substantia quemadi nodum cortesio
675쪽
videtur cogitans dat mentem nihil esse quam cositationem
Pu nihil esse quam extensionem, vix ut credam ait dueo rarum 'o nim multiplex est cogitatio, quam varia ejusdem rei esse ob si '
sio. Neque iis assentiri possis in qui negant eandem ess proprie L physice loqui volumus, cum iversa percipi si
essentia sit in perceptione constituta tametsi eadem est et minus subtiliter rem totam expendenti. Id quidem ex princi situ C' te si videtur sequi sed nihil aeque sensus comunis res pud&onti vitae Tationem tollit Esto, generica corporis ratio insto et se ut dimensiones habeat vel exigat an tota cujusque in diu du eo
' dixi in trina dimensione erit constitutas Profecto omni
pora eadem omnino spe e continerentur. Nam ut in uno corpore malor sit dimensio, non idcirco ad aliam speciem revocatur mro, inquit, eadem manet corporis extensi, eundem semper occlinattur subtiliora corpore implentures nec quidquam xtensioni di potest; quin simul nova accreseat hibstantia. Ait ita sane. Sed redit eadem, quam supra attigimu; dit ficultas, an subtilis materia quae Erporum meatus subit ita sit denta, ut nullos intercipiat poro. Atqui fieri id possit, cum divisa sit,&jeura multiplicis Et sine secundi elementi olobuli spatia relinquunt, quae primo Clemento complentur. At quomodo huius tenuissimi pulveris granula ita se continuentu nihil mane intercipiant ran naturae sunt ita flexibilis, ut quainti bet figuram statim possint induere At solidissima sunt, ut ipsi olobu- 3σXI, 2 sunt xcisa, nullos enim meatus intercludunt vix aliquid flecti potest, quin poros habeat. Sed neque facile concipimus
deris aut igniss cum eaedem sint ubique dimensiones Mirum si hu- Ius aeris, cruem spiramus, partes omnes quiescerent, tam durae, tam lolida forent, ac metallum quodvis durissimum. Sed ea quae sui aquaeque locis excutientur, in prassentia mittamus. Nunc quae sit corporis natura, quae ratio, ex Cartesio paulo diligentius retexamus Primum itaque nec Cartesii, nec aliorum mihi placet opinio qui corporis naturam in triplici dimensione reponunt; quantumvis eam
in Philosophi, in dio recentiorum pars, ut inconcul
lum philosophiae principium, defendant. Ea potissimum ratione subnixi videntur, quod detractis omnibus, quae in corporibus inesse solent, ut motu, calore, duritie, fluiditate, aliis affectionibus corporum. dummodo relinquatur extensio, seu triplex in longum latum , pro tundum dimensio, semper integra Corporis idea, aut ratio, aut natura
676쪽
remanebit sublata vero e&tensione, quamvis coetera adsint, jam non eo us luturum est. Re . Hoc argumentum specie quidem firmum videtur, excussum ne XI. scio, an vim ullam sit habiturum. Primum enim, quae sit corporis natura, non ex ipsius in teriae affectionibus inter se collatis dedi idea colligunt, quae ex sensu uin praejudiciis fuit efforinata. Corpora quae videntur omnia, triplici constant dimensioneri hac sublata , coeterae corruere videntur affectiones' Ergo, inquiunt, haec est intima corporis natura sed cur tanta tribuitur sensibus aut horitas, ut ex iis, non modo rei existentiam , sed etiam intimam ejus estentiam habeamus exploratam Et quidem vir doctus, idemque Philosophia Carte O tesianae vindex acerrimus, multis nuper contendebat argumentis, nos hyme sensuum testimoniis, vel de rerum existentia certos fieri non posse. Quid ergo, aniliae fit rei substantia, vel natura , ex sola sensuum cognitione perspectum erit nobis tandubitatum p tinde scimus nataturam corporis in extentione positam esse, nisi quod nullum corpus, nisi idem extensum viderimus. Atitillum quoque est, quod tribui in partes non possit, quod non sit impenetrabile, aut quod certa fixilia non sit comprehensum. Quid est igitur cur essentiam corporis non in eo reponamus, quod fit divisibile, aut impenetrabile, aut quod certa figura terminari possit Nam prius concipimus corpus habere partes, uam eas extendi. Quid si mentis ideas non ingenitas, sed hi stas ensibus, vel arbitratu nostro emctas consulimus, tam impenetrabile mihi corpus videbitur, quam extensum. Nec dum satis liquet, an in rarefactionei condensatione non varietur extensio, non mutata corporis natura Quamvis enim long E probabilius videatur, c intellectu facilius, aquam rarescere, cum ejus partes aere, vel aethere subeunte, o ne iii inter se distant tamen non ita explicatu facile est, qui fieri possit, ut aqua, quaeretilla pene
vi densari potest, tot poris sit pervia, tot meatibus pertusa, ut hydra gyro fere quindecies sit levior. Haec quidem non eo dico, quod rare ctionem fieri in solidum,
aquam in vapores exsolutam, in omnes crescere dimensiones pultem Nam satis verisimile mihi videtur corpora rarescere instar sponisti aqua plenae, aut retis explicati, vel auri in tenuissimas bracteo las, aut folia diducti ; sed tamen non ut auri, sic aquae paries ita per tinaciter sibi mutuo cohaerent. Nec facile mens ipsa sibi persuadet eandem esse editensionem in sumo, aut vapore, quae in oleo, vel aqua
fuit neque id ua certum est, ut principii loco assumi queat.
677쪽
vertim aliis quoque rationibus, quas superiori capite Atium eadem refelli potest sententia , quae corporis naturam in trius te mensione constititit. Quod si enim ita sit, adeo plena erunt omni ut hil inanis aut vacui, ne divina uidem virtute admitti posse , Quod quidem libenter , ut principiis uis consentaneum , fateniue Cartesius, inqui eum sequuntur Philosophi Enimvero , non satis ut mihi videtur, attendunt, quaei quanta hinc sequantur absurda quae iam superius attigimus. V Ex iis sane essieitur opinionem illam, quae prima specie rationi blanditur,ab ipsa ratione penitus esse alienam. Nam qui hanc desen dunt nullos corporibus possunt fines praescribereti eaque in infini
tum augent, ne spatium extra hoc universum hoc corpore vacuum. Iidem mcorpus in infinitum sectile statuunt. Cuin enim, ut illis pia cet, de essentia corporis sit extensio,partes cuiusque corporis, quantumvis parvae, dividi semper in infinitum possunt. nod quidem liMathematicis acceptum in scholi obtinuit, ac nescio, an quicquani cogitari possit absurdius, ut jam fuse exposuimus nam ut extenso,
ut a nobis concipitur, sit infinite divisibilis , hoc nulli rei extensa
Ex quibus colligitur extensionem esse corporis Mathematici e sentiam, non item Physici, quod extensionem qui dein, ut quandania affectionem, vel accidens sic exigit , ut tamen sine illa uoisit divina
virtute consistere, cum ad corporis naturam non pertineae: praeseri inicum triplex dimensio, sine ullo corpore esse, concipi possit, ut in spatio inani contingit. Quod quidem cum recti rationi, ut sese probatum a nobis fuit, omnino est consentaneum , tum etiam ad tuenda fidei nostrae circa Eucharistiam Dogmata, multo magis est expeditum, quam si naturam corporis in triplici dimensione collocemus. Non quod eos, qui consentiunt, erroris condemnem sed cum Philosophorum communis opinio cum ratione Whuius sacro Lincti mysterii fide magis consentiat, nec tantis sit obstructa dissicultatibus; quae tamen cum de fid agitur terrere nos debent di non video, quid nos recepta magis opinione cogat discedere. Scio quidem fidei nostra dogmata omnium retro saeculorum traditiones, inscripturae authoritate munita non ericlitari, etiam si Philosophorum placitis non consentiant satis esce, quod DEUS ita est voluerit, idque nobis a verbo scripto, ktradito per omnes fuerit aetates revelatum. Quod autem potuerit DEtri, ne ipsi, qui contradicunt, negaverint e cum DEUM omnia posse satiantur id omnes Catholicos fide credere,post consecrationis verba subis
678쪽
substantiam panis desinere, corpus Christi ad ene species tantum panis remanere. Quo autem modo fiat illa panis in corpus Christi conversio; quid sint illae species; an panis quantitas , aliorum accidentium comitatu instructa , inter Theologos illaesa fide agitari posse . Quo pluribus modis hoc fidei dogma defendi poterit adversus eterodoxos, hoc utique e re Catholica melius futurum, nec uni Philosophorum lecto nostram fidem addici oportere , quam utique non philosophis, sed ab Apostolis accepimus. Cumque varia fidei dogmata S. Patres adversus haereticos defenderint, non multum solii- citi fuere, quid Philosophis videretur, sed quid sacrae Scripturae, universa Ecclesiae sanciret authoritasti omnino persuasi DEUM efficere multa posse, quae ipsi capere non possumus, in quibus tota ratio facti est potentia facientis.
Haec quidem malia hujus generis, quae afferri possunt plurima XIII.
non negaverimus tamen jure meritoque contendam, non ita indulgendum esse praejudicatis Philosophorum opinionibus, ut eas non deleramus , si forte iis , quae fide sunt certa , non omnin consenti an . Nam Ecclesia Asrirat omnem altitudinem , quae se extossit adversus scientiam DEI. Cavendum id tamen esse non inficior, ne superstitione potius, quam verae religionis studio, ita fidem nostram certo Philolophorum sectae addicamus, ut ab ea discedere nefas esse arbitremur, etiam si ratio, sensus, experimenta, contrarium persuadeant .
Neque hinc Religio ipsa, aut fides quicquam detrimenti patia tutare dieque id etiam velim, argumenta ex fide desumpta ad stabiliendas Philosophorum conclusiones transferri oportere de illud a Christiano Philosopho requiro, ut nihil astruat, quod fidei aliqua ex parte repugnet. Quod utique futurum multis videtur, si quis corporis naturam in triplici dimensione reponeret. Manet quippe omnino, quae fuit trina panis dimensi, nec tamen superest ejus substantia quini corpus Christi Domini integrum sub minima parte continetur, quod tamen verisimile non est, ibi trinam habere dimensionem magno quidem argumento corporis cujusque essentiam in triplici dimensione
Quid respondeant non ignoro Negant videlicet Corporum spe XI
cies, aut quae vulgo dicimus accidentia, ut saporem, odorem, colores ipsos usquam alibi existere, quum in sensoriis nostris, vel organis; quatenus scilicet ex impressionibus factis in sensuum organis, tales in nobis exurgunt perceptiones, quae saporis, aut coloris, aut soni nomine donantur, quaeque non magis in ipsis sunt corporibus,qt i in
dolor ex pungente acicula, ipsi inest a cicutae. Est quidem in rebus
679쪽
ipsis vis quoedam , aut effectrix causa earum perceptaonum --ris, aut saporis; sed species , aut qualitates ad nos ipsos non jecta, unde manant, refert affectiones Cainquet mens adesse re
ex iis qualitatibus colligat, ut ex sapore, colore panis, ibi, nem adesse putat, qui has effciat in organis impressitones tutam
dem se res habet iuxta consuetum inatur2r ordinem. At nihil pro iii bet, quominus Etl omnipotens easdem in nobis impressiones eo ciat: et si panis substantia non adest, ecqua tales solent affectione. aut species, una nare. Quamobrem nihil habere videtur haec ninio quod fidei repugnet. .im eae sensuum impressiones, quae Cis 'rensibiles dictimur, tametsi crim punis substantia, ut effectus uui causas tingi solent, tamen m acrosancto altaris Sacrament, ab eliden substantia inpar intur. Quod quidem est, accidentia sine subjecto ad quod referri solent, .unde profluunt, sepia rata conservari. Quanqipam malia stini accidentia, qua hostris non insunt sensibus sediunt in re ipsa, aut impone : ut ipsum ubi ut figura si quae sunt alia eiusmodi quae sane remanent omni subjecto destituta Cum enim corpus Christi, quem ante panis substantia tenebat locum, eandem figuram occupet, ubicunquet erat panis substantia , ibi adesse corpus Christi necesse est . Manet adeo eadem figura, idem ubi manent m-dem superficies corpusculorum, quae ante in pane fuerant Nam ubi-eunque erat panis, j m est corpus Christi atque eodem pror, us modo terminatur, quo ante panis fuit circumscriptus: quod o uidem, camus eandem remanere ubique superficiem, eandem figuram. Nec mirum, si eodem prorsus modo, imprensones in sensuum organa di-
manent et cum corpora ipsa simili ratione sensus nostros asticiant aelu perticies consimili modo habent dispositas. Corpus enim in aliud Per contactum agit contactus vero omnis per superficies perficitur die obiectorum impressiones, aut species sensibiles aliud quiddam Iunt, quam contactus quidam modales. Clim igitur corpus Christi in Eucharistia eadem velut superficie contineatur, hoc est, eodem modo terminetur, ibi sit, ubi erat panis, nihil mirum, si sensus nostros eodem plane modo afficiat. Addunt id quoque ad fidem nostram non pertinere, an species Eacramentales sint accidentia, quae ante pani, ut subjecto inhaerebant an nihil sint quam impressiones in sensibus factae dummodo illud certum' fide definitum teneamus, corpus languinem Christi actu re ipsa sub speciebus panis adesse nec panisi vini substantiam remaneres reliqua fere Theologorum disputationibus permittuntur. Nec quisquam potest certam velut legem, aut necessitatem
680쪽
aliis imponere, ut mysterium eo quo sentit modo, ipsi concipiant, aut opiniones Philolophorum quas Tridentinum concilium illaesas reliquit, ut vide alienas proscribant Saepe enim usu venit, ut opiniones quaedam fidei repugnaret videantii r quae minime repugnant , ut multas persaepe falsas judicemus, quae verae sunt. Atque in his non temere Winconsulto, sed rebus diu multumque perpensis agendum. Nec video S S. Patres hujuscemodi argumenta ex sensuum, aut Philosophiae testimoniis deprompta, cum de mysteriis agebatur, magni unquam fecisse , aut eorum aliquam habuit se rationem Philosophi naturam consueto itinere progredientem , Ac res ipsas , ut fieri solent, contemplanturristi id autem fieri possit a DEO, aut quae praeter usitatum naturae ordinem interdum molia turri non itingunt a.
Quo id fiat modo, ut corpus Christi sub speciebus panis contineatur, non est Philosophi decerneres satis illi fuerit, si rem ita esse
Haec utique cum concesssero, tamen id merito pertendam, a XU. vendum esse, ne illa velut certa inexplorata Philosophiae principia statuamus, quae cum fide nostra minus videntur convenire maxime
si ex sensuum tantum praejudiciis illa velut principia statuamus. Cujus generis videtur esse illud Cartesianae nilosophiae decretum, naturam corporis in trina dimensione esse constitutam Ciam enim natura cujusque rei mutari non possit, non video, qui fieri possit, ut corpus Christi sub minimu hostiae particula contineatur, atque ore sumatur integrum , nisi penetrabilitatem in corporibus admiseris , quam ipse Cartesius ut principiis suis alienam non ad inittet quanquam, ut video, a plerisque, qui eum sequuntur, non penitus abjicitur. Neque id assequor, qui fieri possit, ut superficies cujusque articulae remaneat, non trina dimensio, non profunditas id lane non dicam explicari non enim hoc exigimus sed nullo modo concipi potest. Quod si hoc velut principium cui nonnulli paulo pertinacius adlidem rescunt, sustuleris, ac naturam corporis in triplici dimensione non posueris, facilius ex his laqueis te evolves. Cum enim trina panis dimensio, aut quantitas remaneat, haec species, seu e in phases aut rem liqua accidentia, vel sustinebit, vel in sensus nostros immitte tu nec quicquam alieni a recepta Theologorum sententia, quod fidelium aures offendat, asseretur. Nec clam me est, quam multa multi in hanc rem scripserint, quae sane non sunt contemnenda sed vereor ut satis
Existimat quidem Pater Magnanus, per species posse intelligi XVI.
impressiones, aut motus, qui sensus aut eorum organa percellilnt ,