Clavis totius philosophiae chymisticae, per quam obscura philosophorum dicta referantur. Compendium tres libros continens, partim physicos, medicos, et pro maiori parte chymicos. Cuius summarium versa pagella indicabit / per Gerardum Dorn

231쪽

ilosophia. Pli Dixit Dius Adanio post lapsum , in ivdole vultus tui vesceris pane tuo, in dolore pariet uxor Na , maledixitque terrae propter hominem, .sterilis fa-leta fuit, quae nullo cultu prius, sed afluentia coelesti tantum producebat fructum abundantissim una : at licet humanis nunc agitata sit laboribus tribulos spinas vix ferre videtur. Ab eo

tempore quo veritatem xuit homo, de victu, amictu quaerendis, eum anxium reddidit ipsa nesccssitas, quae studiorum mater est altera, primarum etiam arti una in uentrix , ut agriculturae, pari ter de pastoralis excrcilii Coe perunt itaque primi sinc riq; ho minesquΞrcr quibus carci non PQ ciaiaret

232쪽

poterant iiὶ pus non solum ea,

sed per fasi nefas usurparunt omnia quae suis viribus inferiora fuerunt. Nuditas docuit primum hominem carnes frondibus tegere nudas, tandem industria paulatim ut moris est propter nece issitatem aucta pellibus animalium Operire mox inde fames fodere, serere , suoque tempore messem colligere , gregis, armentorum, pecudum, de pascuorum habere scuram, talendae similiae , mor bus naturaeque legibus instruenda , conseruandaeque pacis, ab imbrium, temporis iniuria casis tectisque sese, nec non armenta tueri tota primae fuit haec nece se statis anxietas . his artibus primi patres aeui, contenti laetique vixere pacis temporibus. Postquam terra fuit repleta, sufficere non

233쪽

Philosophia ars

notuit, ut quisque portionem haberet ius,in agricola forent omnes , vel pastores at oportuit aliis alios inseruire diuersimode qui non habuerunt Amictui fabricae diuersa genera produxit curiositas, inde sartores, sutores, Eabri, quos acus is alleus comprehendunt, sumpserunt originem. Horum diuitia labore part quaesierunt otium apud nonnullos, qui sibilatum agri compararunt, quantum victui supplere potuit, amictuique penes reliquos augmentum hi considerantes rerumpemariam unius, Malterius abundantiam loci mercimonium exercuerunt: hinc vectores, animali uiti baiulantium actores prodierunt, nec victus ratio caruit suis artibus, nam pistores, furnarios, lanioncs, coquos, di oenopola

234쪽

diis speculativa cogitauit in peregrinantium subsiditim. Haec ab initio bona fide

tantisper administrata sunt omnia, lonec proprium commodum odiumque fraternum irruperunt a quo tempore mutata sunt hominum ingenia,tantumque habendi fames , quantum opulentia creuit in hunc usque diem, quo nemini nemo nec sibi fidere coepit.

Commodo quisqua suo casas in

splendidas mutauit domos, quae tandem in pagos, oppida, castra, ciuitates, iuburbia in urbes exercuerunt, ab odio non immunia tamen, postquam temporis iniuria homines ignavos, qui non proprio, sed alieno labore victitaro volunt, simul bellum peperit inter vicinos potissimum. Hoc it rum sessis, moenibus, aggeribus, propugnaculis indefensionem iniur

235쪽

Philosophia, arr

iniuriarum Edit initia. Contra vitiorum qitorum uis pasta, quam otium cis scitur, bombardarum&tormentorum execrabile genus diabolicum althilit ab inferis, quo totius humani generis, nisi diuino cautum ess t auxilio, rueret societas: lus quidem nouarum arti unavit una conclusit mundi fabricam. Et propter dictorum varietatem pulchrum appellant mundum, IUidiligunt eum at vos auditores m- dicate quaenam sit eorum pulchritudo, quae quanto magis abundant, tanto minus quieta sunt, at imagis anxia. Quae mundum, audistis concernunt omnia labilia

sunt, nec est qui pilum horum pauper vel diues post mortem secum deserat. Videte igitur in quibus spem sibi reponunt miseri mortales, quanta cura sibi coax

236쪽

2 28 Speculativa parant, nihil quod eos peidit, qtai sua sorte contenti nolunt esse. Nunc audite quaeso saeculi transitori peregrinationem huius.

Mundi peregrinatio, quam erroris iam appetamus. A tatis anno ter septeno perilsccto, bivium lactionis maxima pars aggreditur omniumque cursus per angelum Domini tractus hamo retardatur. Verum plarique sub eo repentes, alij transilientes,4 maxima pars dum paucissimi trahuntur inter hamum&introitum erumpens viae, salutem fugi ut omnes quotquot hunc euadere raelum conantur, nulloque fraeno mundum ingrediuntur. Horum pars maxima deliciis &mundanis abusi voluptatibus in paupertatena a Domino Deo nostro misericorde sinuntur

incid

237쪽

sncidere, qua retrahantur ad priorem resipiscenti e viam ted inutile prorsus humanum genus, cui Deo resistere iam innatum est, non desistit media quaerere quibus proprio conatu laqueos euadat, quos sibimet posuit, ab eo non petens auxilium , a quo solo dependet omnis misericordiae munus. Hinc factum est, ut in sinistram viae partem officinam sibi maximam extruxerint, in qua quidem officiorum genus exercetur omne huic

domui praeest industria, quaecunctos praeter ignavos pigrosque recipit. Ab una parte quorum uis studiorum officinae iterariae positae sunt, ad quas se recipiunt illi, qui sua iteras incuria reliquerant: isti plerunque se conserunt in officinas manuales ab altera parte stas, in quibus experiuntur ea quaeli-

238쪽

teris a sapientioribus olim comis inlisa sunt, ne sic sit pritas inexperti rerum litera sola ducantur in opiniones fallaces. Ali qui suo dana

n mercaturam exercuerunt, ac

illi qui manualibus incumbentes artibus in pauperiem lapsi sunt,

nouas rerum formas inauditaque dies ac noctes somniant,quae mercatoribus mercatores, mechanici preci quibus iis passim exponunt, ut damna sua tum resarciant tu ad opimiora perueniant. Quod postquam adepti fuerint, ab industria recedentes in secundam mundi regionem tendunt, per infirmitatis pontem facientes transtum, ante quem secundus Domini tractus oves perditas ad ovile verum reducere conatur, ex quibus paucissima resipiscentiae viam ingrediuntur caetera pon-

239쪽

tem pertinaciter transeuntes,' ni iam industii partis liberius

utuntur quam prioribus. At quia bonus Deus eos retrahere vellet, infirmitates in eos dominari permittit, tum rursus ut prius remedium a se quinentes, ad xenodochium etiam asinistris constructu permaximum confluunt , cui medicina praeest. Ibi pharmacopolarum,chirurgorum , physicorum ingens est copia, quod quo quisque suum exercet officium. Sanitate iam recuperata, non sicut antea ditiores facti, sed diminuti bonis abeunt, pontemque senectutis maxima pars eorum inuito tractu Domini praeterit, novi aut altero viam ingredient apostremam, quae poenitentiae dicitur. Vbi iam ad tertiam muregionem deuentum est, nil

240쪽

Specuatiuater incuruata senum videre dorsa, facierum rugas , claud scationes, lamentationes, suspiria , reliquorum etiam id genus tardiorum aceruum audire licet , quaequae cuique sua facta manent, donec

ad mortis postremum hospitium appulerit, in quo seuerus admodum hospes nullius parca manu, separationis aculeum corporis ab anima laxat ab arcu mortifero, Quid inde fiat ignoro libenter, iudicium cuius est relinquens Deo. Mundi iam fabricae,peregri nationisque statu cognito, videa-rnus quis veritatis viae sit exitus, ut oppostorum debita compara-

tionet facta cognoscatis, utra vel

erroris vel veritatis via sit salutis. Via veritatis. Cophia. Audistis antea gla-