장음표시 사용
211쪽
le, quantum aliae motiones vix saepius repetuae. His ita deductis, an non probabile est , nos naturale causam attigissc Inuenta ba quid opus est violentam contempla'
ri Pudeat ergo ignavos istos physicos, qui perfunctorie, & obiter inspectis ali
quibus sunt contenti, inde vel superficialem causam arripiunt, qualemcunque, vel ignorantiae patrocinium quaerunt subsidium ignauiae, esse scilicet naturalem
causam, sed qua scire noliceat. Haec ingenia merito ianorantiae Deo consecramus, Si aliquid naturale est, a natura deno /Lnimationem nabens, eius vim ait quetur Baiis, iste
Natura ipsa est materiari forma, vel seorsim consideratae, vel coniunctim sumis, tanquam substantia& totum. Si ergo naturale; aut secundum materiam, aut formam, aut Vtrumq; competet. Nam florualiquid est,iam ipsa erit natura, non naturale. Quia vero natura istae sunt causae ex causis autem profluunt stecta naturalia primu erunt effecta Deinde tota natura etiam ratione subiecti obtinet subiecto autem pendet adiunctum: itaq; cundo naturalia dicentur etiam adiuncta. Haec sunt propria vel communia, seu perpetua vel mutabilia. Causas internas vel externas id stia turales, quae t male . ria for-
212쪽
1o AND LIBAVM CONTEM P ria, forma, de substantia propria ita dicuntur, vel violentas, quae ab externo substinti vim faciente appellantur, habentia. Omnia in his sunt compra: hensa. Ulc- quid ergo secundum haec non incs , nec ποῖ - natura est, nec naturale. In hac ipsa con ' 'tem titione simul rudioribus ' i/
nata ratio si V Duam Ompcndiosam propoliari is qua facile posmia peruenire ad cognitio tum naturae; obseruato simul hoc, in cumulo variarum causarum id arripiendum esse, quod proximum csti determinatum seu quod praeientia N absentia sua variat rem seu cffecta rei, siue sit sola causa, siue coniunccta; quae omnia valde accurate Fameati, de diligenter monstrantur in logica Ra-c-ia- mea; cuius qui peritus est, ita ut cognosccatordinem . necessitatem consequentium se mutuo ponentium, dc struentiumque, is instructus si ad omnem scientiam facultate amplissin a ιυ. t oiI Postquam a naturalisci cntia digressum
est restaut adhuc duae: omnino enim tres sunt teste philosopho, speculatiuae oblathematica scilicct&Tbcologia. Si patet .mathematicorum si uras, seu omni- , Do quantitates nihil habere virium adna
hὸbu turalem citectum. Nam neque Aratiam et a non spe licus numerus, neque Geometrica ma
213쪽
quae circa diuina, seu cratia visunt, Occupatur, non ut mouentur. Nam conii de S b et ratio mei: physica est circa οον ον
sibilosophus considerat primum motorem, in physicis hoc facit modo is verum subiccitum Theologiae statuit quod ta-incia non si a vcra Theologia alienum. Duplex enim apud nostros citii aviticatio neologiae una generatis, quaeres mina uiuini, isn- complactitur omnes siue in se considere tum persetur diuina, ut sunt, siue ut ad hominem&a tui alia se habent creata materialia, in quac 5. 'pς ita sideratione actiones sunt plurimae Deo quoque ita te accommodante ad homi manu. nem ut multa, quae de hoc dicuntur, Deus sibi ipsi tribuat, ut ire, Io qui ratiocinari,
manus, aures, oculos, cor, affect iis, habere
Alia Theologia specialior est , aut potius syncerior, qua exponit essentiam Dei S
diuinorum, ut sunt. Diuina autem hic ac-D M.
cipiuntur omnia existentia absque nrateria, ut nudae formae, sicut loquuntur philosophi, Deus, spiritus boni , mali, Manimae hominum siue reuerasse parabiles, siue per se separatim cogitata . Ad quae reducunturitiam Ideae, tametsi hae potius fiunt considerationis logicae. Sed quod ad cruelitationem hanc nostram attinet palamist,
214쪽
sepe sit soι viai. Eos AND LIBAVI CONTEM P. est,eaui non pertinere ad philosophiana primam, quae est absoluta Theologia;quia motus est in materia, nec si sideratur ubstantia ut est separatain immobilis. Se cundum alterum Theologiae modum potest considerari. Nam ea attingit naturam habetque operationes Dei diuinorum in natura, sed hoc fit ita, ut prima causa reuocetur ad Deum tropinquae vero, quae attingunt materiam, in hac ipsa proxime quaeruntur. Qua ratione iam ante concessimus ad Theologicam causam posse factum accommodari Sed cum unicuique scientiae tribuimus quod suum est,&vltimam hanc causani per se consideramus licet connexa sit
cum causa prima modo anaen contem
pliud seponenda est inique ita ad na
turalem scientiam pertinebit tota causaeipropin quae explicatio. Nemo autentu tua nos tam impios esse, ac fuit Plinius , a cnus , Seneca in ali Stoicoruni succis , qui negarunt De uni quicquam posse , nisi quod naturae consent meum sit. Omnia Deo pos ibilia cuni Theologis fatemur; at cum in hoc
et una tura utitur, quem etiam sine ea poterat praestare, causam non immerito, quatenus a natura sumi potest, inuestig mur. Nam Deus utitur natura non oci-
215쪽
D CRvENT CADAU. 2o7.sa, sed ut instrumento. At organo necne est vim inesse, qua fiat id, quod de
et Hanc vim scrutari nobis licet. Ex di-yctis ergo patet, nos non tantum recte ex
physicis indagare causam effecti, sed, nec
taliter potuisse, aut debuisse. Non autem theses hae laeso usque ad D I id. propriae lunt usus materiae Nam is, , , is apologiam continet aduersus maliciosas ligne bis r quorundam intcrpretationes de hoplia interr et ltrias, in qua diximus effcctum , aut nasturalem esse, aut daemoniacum. Si natu- alis sit, ceremonias adhibita tantum es- se meras imposturas; in daemoniacus, cum neque Deus , neque boni angat procurent; Nam bi ita non medicania tur, nec ullum , eque in sacris, neque
profanis historiis est exemplum uid
ergo iam erat consequens ' nempe cum
nulli geni restarint amplius praeter ina' sorum superstitiosorum principes
rnentes humanas: hae autem ita sanare ne,
queant, factum istud aperte Diaboli esse. Itaque concludimus, si quae non sananatur magic ea sanari naturaliter, modo nempe quem Eus instituit, lcgi timum esse voluit. At ad hune minime requiruntur ineptiae illae, quas adhibenthopliatri neque vis ista potest peruenire ad patiens membrum. ItaqMutota
216쪽
tota illa s. perstitio est temeraria Nec dis sentimus, ii quis dicat in his, quia cro
curandinnodo adistu superstitiosum confugiunt, diabolicam impost aram acce dere, ut scilicet in vulnere possit excitari : dolor si ferrum aeri exponatur, vel alias male tractetur. Aut enim ille malus e inius causas dolorum tunc machinatur aut mentem p rs stingit ut dolere se credat, qui lire uera non dolet. Eid quod impellit patientem ad intemperantiam alias i actio :: ne prauas, unde mali humores vaporesue concitati ad effectum locum asstu ut eum ique distendunt. Sed de his alias Putaba tinus aliquem proditur una, resumturumque quaestionem, cuius gratia simul en tionem fecimus alienae materiae.
toritate. Nam is qui autor, αυτο πι set ς est, it
rerum omnium essen jas, alia intime linon tantuna cognoscit ut sunt, sed , t fuerunt usu tura sunt.Hominis tanta per-isectio non est Itaque testabitur hic tantum, quantum sensibus obseruauit ipse,&ratione coltcgit. Sed quia tam sensus, qua ratio possunt falli , quam firma est authoritas, tam est θ demonstratio, seu constr-lmatio peritiam. Hinc euenit, ut veterum autorum scripta legamus quida, a multa tiineis amplectamur tantum probabiliter. ..
217쪽
am cum naturae res sint perpetuae ob eruationes & experientias etiam perpe-uas esse necesse si . .iae ergo nos obseruamus nostiis temporibus aliter ac vete' res ea non immerito istorum idem inldubium vocant, siue quia alias aliae causa accessoriae mutarunt effectum, seu quia non satis attenderunt, licet idem multi, Mnempe alter alterum secutus, pariterque deceptus, dixerint. Accedit quod plaeri- , que non sat dextre iudicauerint. Propterea quod omnes circumstantias seu noriri obseruarint diligeriter, seu non potuerint ob raritatem exemplorum.
Itaque non obligamur istorum verbis dinos plura exempla inuestigationes peruenerunt per plurium diligentiam: Et idem et apud posteros. Itaque
nobis promtius est iudicium, quam veteribus. Si sunt res quaedam , quae ob-
concursum causarum mirabilem, rarumque raro eueniunt, aut quae semel totot mundi tempore seu accidunt, seu possunt accidero in his aetati sua est assentiendum; ut fuisse diluuium uniuersale veterum di-ictis credimus; etsi non experti simus nec velimus experiri. Discrimen ergo atta ' ρ μ' tendendum est in his, de quibus autori tas est. Et si licet per alios iudici acumine valeates , seu per nos non hebetes
218쪽
eto AND IBAVI CONTEM IG1ngenio periculum facere, Mexperiri remita pronunciabimus, utilia se habet, siue i consentanea veterum placitis dixerimus,
siue non Attendendum tamen , quod si is Hiorun rationes nos facilius possint ad efiisti, cognitioncm ducere. Itaque di- ligenter sunt cognoscendae Et unus homo non videt omnia;nec si industrius sis, semper succurrent, quae velis, aut qui lbus opusest nec pariter semper es Fe ictus. Itaque auxilio nobis crunt con issilia,&rationes aliorum. In hoc tamen
a bl duo genera hominum peccant ' Qui
rntiam. dam enim nihil verum aestimant, ita
quod ipsis sit visum , etsi a reliquorum densuri, nimium quantum distet, cum rex perimentis pugia eo Pronunciant ii illem statim veluti si palma foret mundus qua inspecta subito omnia se offerrent. iHos vocat Philosophus imperitos Pars horum tantum rationem sectatur, ne i clecto sensuri pars sensum tantum, di quem applicant , quamuis rationem.'
Hi ergo sunt αυτοδίδακτον, nullius M-ώὸ toris testimonium attendentes. Alij adeo imordicus suorum praeceptorum 'Mo- nocet ubera rum dicteriis, etiam falsis,in cum rebus se urinantibus insistunt, ut omnia alia etiam euidentissima reiiciant. Et si ritur ab ipsis rati, illud suum υτὶς
219쪽
D CRVENT CADAV. Hccinunt aut si tuntur ratione sui auditoris, etiamsi paralogismus sit, tamen pro necessaria dian noea istum obtrudunt. Tales sunt aliqui Galenici peripate Ritici, alij, quos nos dicimus recite com- 'imiseratione dignos essedum imbecillitate
quadam Iudicij, nisi ea ignauiacst, prostituunt omnem ingeni libertatcni, in cognoscendis rebus vigilantiam, de-
Thema hoc est, de quo controuersiis , quodque probandum sus copimus I e
inempe, cum sanguinem qui percussorem μή cm c.
iii nocentis violentum indicat vim seu V μ ν l. 'l transeipso habere naturali uidim ' sis Daulone acceptam, i commoucatur adactum praesentis percus ris, facto triusque contactu. Non ponimus in quovis duanguine eam es e nec semper c me Nani ldispositiones nim ira seu habitus ac-iquisti interdum non diu manent Et
licet ad eos suscipiendos subicctum siti
doneum tamen nisi impressio vel crebro vel semel violente sit facta , non insunt. In quo ergo sanguine praecedens alte atio non est facta in eo non ponimus ius miliam Sinailiter potest accedere im- redimentum motuS. Neque ergo tunc actum poni f.
220쪽
Quaestioni, propositae argumen xum ex adiuncto totius ad partes adhibetur Notum enim est, quod toti generaliter inest, idem partibus homogeneis inessu' debere Perinde ac si uniuersali argu
mento otio κώ Scias hominem omnem iesse ratione praeditum .de singulari logico idem nescire non potes tametsi sin i gularia sensilia varient circumstantiis lNam esse potest, qui iam instar bruti se gerat&deliret quique sit in potentia. Sic derisu,&hoc ipso effectu cruentationis. Omnino sensilia singularia sunt mutabilia, quod diximus in lib. de visione aduersus Zabarellam. Poteramus autem letiam generalius assumere argumentum, lnempe de omni animali id deprehendit verum, quod postea demonstratur de homines bestiis, ita, thema hoc sit principium prosyllogismi ad comproba
tionem argumenti assii inti. De bestiis se μυωη- - quetur 19 thema. Sed Mad animat o mρ in nino licet transire Namin in plantia obseruamus aliquid simile Et bis quae ablistis post mortem seu interitii sunt sumta.l Nec poteramus res inanimes Paracelsci etiam his animam seu vitam tribuunt
omitteres, atque ita comprobare totaminaturam talem quandam δυνα εχ ιν possi-ldere, tamicis rebus, aut inimicis com