Augustini Steuchi Eugubini bibliothecarii Contra Laurentium Vallam, De falsa donatione Constantini. Libri duo. Eiusdem De restituenda nauigatione Tiberis

211쪽

DE DONATIONE CONSTANT. 33 Constantinosuisse sancitam, ac rata, tua maiestatem,

Principatum is coelestis religionis Petro,, succestari bus a Christo datam asserebat,s probabat nunc aliis rationibus, S conici biris probandum est, illam edicti 'artem, facile nos induci posse,ut credamus oscriptam magno Constantino fuiste,qua regna occidentalia,tos tum i ipsum occidentem Christo, ex Petro, Ecclesiae*subiecit. Has siue rationes. argumenta, siue coniectu/ras palam est Laurentiu comitesci eius ignorasse quip/Pequar in reconditis S interioribus iterarum thesauris habeantur. Sed cum data esset haec scribenti diuino inii, nere amplissima librorum Gra corii Latinorumcn co; pia,unde&super hac re,&reliqua theologia flores, ac gemma olligerentur: hoc scilicet laborandum, atque omni studio contendendum erat, ut haec praret arie suspellectilis facultas, ad honorem Dei, Ecclesia ipsius

p sidium proserretur.

Illa mihi uidetur clarissima coniectura super regnis 3 Ecclesia a Constantin o donatis super ea ccclesiis decreati parte, tua subiecit Ecclesiae totum occidentem,prima ex antiquissimis potificum sanctionibus, siue epistolis, uulgo registra uocatur, quas per uniuersum terrarum orbem ad reges,ac prinopes,uelut eoru domini, trans mittebant: eiso uti subiectis imperabant, eorum regna

Ecclesiae esse fatebantur. AtPhilibri uetustissimi sunt. Qualis est liber sanctionum, siue Epistolarum, sui regi strum Gregorii septimi, qui floruit ab hinc nolira tem. pestate iam septingentos annos cum scribens regibus, ac principibus Hispaniar,diceret: Vos scitis, qud antis qui tus regnum Hispania est Romanae Ecclesiae. Si quis igitur euoluat, ac pensitet, inueniet prosecto

eiusmo

212쪽

i8 AUG. TEUCHVS IN LAV. A L. eiusmodi claram,perspicuamq; ratione. Quemadmos dum nostra tempestate non diceretur antiqua, nisi qua salte quadringentos, aut quingentos anno superarem: sic antiqua fuisse tempore eius pontificis, qui tot anni Sab hoc seculo elapsis floruit, quae supra quadringenio S, aut quingentos annos, nempe ulira millesimum tendeσrent lac si redie censeas, erant antiqua, tempore illius pontificis,quae fere ad ipsum Constantinu attingebant, a quo ad Gregorium quingenti plus minus anni Pretei

ieriint. Si igitur&obedientiam ipsorum reguria, ac Principum,&ex uetustis monimentis argumenta cotuleriS, poterut facile tibi indicare, illas occide tales prouinciaS, ac regna a magno Imperatore, quemadmodii habetur in edicto fuis. Petro consecrata New enim nunc comρ memoro magnam Italiae partem Papino,Carolo,otσtone donatam. Parte alia si contra reges ipsorum ponσtificum audaciam consideres,id poterit indicio esse,non

tam coelastem potest ate, gladium religionis hos an mos eis dedisse, quam substratam, ac subacitam pedibus eorum potestatem. Velut quod proditu est de Agapi topontifice, qui profectus Constantinopolim, cum cepis set super religione altercari tim Iustiniano imperatore, ei dixit Imperator: Aut consenti nobis , aut exilio te deν portari faciam . Cui alacriter pontifex respondit: Ego quidem peccator ad Iustinianum Imperatorem ueni

re desideraui, nunc autem Diocletianum inueni: tamen minas tua non pertini sco.

Igitur quod de Gregorio septimo prodidi, in eius uetulitissimo, ac praeclarissit no registro, seu codice uarias rum eius epistolarum, ac sanctionum, in hunc modum

213쪽

DE DONATIONE CONSTANT. gibus Comitibus, caeterisci principibus Hispaniae saluitem. Notum fieri uobis uolumus quod nobis quidem tacere no eli liberum uobis autem ad praesentem,s myturam gloriam ualde necessamum sui delicet, Regnum Hispania ex antiquis constitutionibus beato Petro, Scsanci Romanae Ecclesiae inius,5 proprietatem tradi/tum esse. Quod nimirum hac tenus,&pia teritorii ipsos rum incommoda,& antecessorum nostrorum tacuit nogligetia. Nam postquam regnum illud a Saracenis per/uasum est seruitium, quod beato Petro inde solebat fieri, propter infidelitatem eorum,&tyrannidem detentum ab usu nostrorum tot annis interceptu eli, pariteretia rerum,S proprietatis memoria delabi cspit. Veruquia diuina clementia concessa uobis in hostes illos semper c concedenda aerram in manus uestras tradidit,ulyterius uos causam hanc ignorare noluimus, ne quod su/pernus arbiteraegum Ac iustitia coditoride recuperan/da iustitia & honore sancti Petra,eius* sanctae,5 Aposstolicie sedis gloria nostrie humilitati ad benemeredum

contulit, nobis, aut uobis ex taciturnitate in negligentiae

culpam, aut uobis ex ignorantia, quod absit, ad detri/mentum propositae,& diuinitus oblatae retributionis obueniat,&α

Haec ponti sex ille in libro sui registri primi qui erat

in bibliotheca Lateranens postea delatus in Vaticanii. Cernis ut asserat, ex antiquis constitutionibus re/Ria Hispaniares sedis Apostolicae, etiam ante quam

a Saraceniς occuparentur. Quὀd si retrocedens peran/nos, ante impetum Saracenorum in Hispaniam, perres Neris, inuenies rationem sere deduci ad tempora Con/stantinia Hinc certe tot iam annis ante, ea regna sedis

Apos

214쪽

18 AUG. TEUCHV IN LAV. A L. Apostolicae fuerunt. Mempore Costantini, aut Prope, ius,ac potestas haec coepit.

Eadem prope, aut similis ratio est de regno Hungagris,de quo idem: Gregorius episcopus seruus seruorum Dei, Diledio filio Salomoni regi Hugariae salutem, c.

Sicut a maioribus patriae tue cognoscere Pores, regnum

Hungariae sacrosanctio Romane Ecclesis proprium est, a rege Stephano olim beato Petro cum omni iure, ac potestate sua oblatum,& deuote tradituna. Praererea Hens ricus piae memoriar I imperator regnii illud expugnans,

uictoriam adeptus, ad corpus beati Petri lanceam & coronam regis transmisit, & pro gloria triumphi sui illuc direxit insignia. o principatum eius dignitatis attin/gere cognouit. Harc 8c alia. Noris de hoc regno, quὀd cum a Barbaris, Scythis,

ac Pannonibus non Christianis iusset post Costantini

tepor occupatu, ereptum P Romano Imperio, cui Ecν

clesia haeres successit, fuisse a Christianis regibus Eccle,siae Romane, cui debebatur,restitiuum. Quod de Hispania luce clarius est, quar& ipsa a Barbaris occupata cum esset, Ecclesiae restituta a regibus est Idem Gregirius de eodem regno ad Geusam ungaria regem eosdem libro, sed non eodem capite: Notum uero tibi esse credimus, regnum Hungariae, sicut S alia nobilissima regna in propriae libertatis statu debere esse, & nulli re, gi alterius regni subiici, nisi an &uniuersali matri Ecclesiae Romanae qua subiectos habet non ut seruos sed ut filios . Quod quia consanguineus tuus a re e Theotonico, non a Romano pontifice usurpative obstinuit: dominium eius,ut credimustatuinum iudicium impedimit.

Audis

215쪽

DE DON ATIONE CONSTANTO Audi quo dominatu imperet Ecclesia noui seruos,

sed ut filio habeat subiectos sibi. Nolaciicit reges possessione,sed sinit eos ut filios dominari, quibus dominati, hiis etiam ipsa dominatur. Vult tamen agnosci regina, ac domina Audis omnia nobilissima regna sed Apo

stolice subiecta esse Et id scribebat ipsis regibus, ipsisci

ueteres constitutiones antiquum dominatum prosere

bant. Alioqui quae audacia suisset ea scribere, uel maxis me priscos, sanctosin pontifices, a quibus iactaritia su perbiacp&ambitio aberat. Unde igitur haec regno/rum antiquissima possessio uenit ad Ecclesiam misi a magno Constantino,cum ab urbe domina ociatium cessit, eam alteri maiori imperatori relinquens. De eodem item regno ad eundem regem ungarie sic scripsit idem sumimus,ac sanetiis Pontifex,capite septuagesimo Ve riim ubi correpto dominio nobili, beati Petri Aposto, lorum principis, ius regnum esse prudentia tuam non latet rex subdidit sese Theotonico regi, & regale nomeobtinuit. Dominus iniuriam suo illatam principii iii dens potestatem regni suo ad te iudicio transtulit. Et ita cosanguineus tuus si quid in obtinedo regno iuris prius habuit, se sacrilega usurpatione priuauit Petrus enima firma petra dicitur,quae portas inscri confringit,atque adamantino rigore destruit,&dissipat quicquid obsi, si ii Haec magnus ille pomis ex. Denuo cernis regnum illud beati Petri esse id sepius,

audaciterci a Pontifice praedicari Cernis Romanam se/dem tametsi domina regnorum sit, pati tamen, S uelle reges suis regnare locis reginam tamen uniuersalem asgnoscentes . Quaeso igitur unde prosecita est ista sedis Apostolica magna , ac peruetusta dominatio: Qui sit

et alicuius

216쪽

alicuius iudicii,quid aliud sentiet quam aprisco illoco.

stantini tempore uenisse

, Similis ratio est de regno Anglorum quod antiqui0simo tempore Ecclesiae Romanae suisse ueterum momi, menta testantur,etiam antea quam ipsum regnum oblatum fuisset Ecclesiae a rege Iohanne. In registro A/lexandri tertii, qui scribens Gulielmo Anglorum re/gi, haec ait Alexander episcopus seruus seruorum Dei, Dilecto filio Gulielmo regi Anglorum , salutem , cApostolicam benedictionem. Novit prudentia tua Ansglorum regnum ex quo nomen Christi ibi glorificatum est sub Apostolorum principis manu,& tutela extitiose, donec quidam membra mali capitis Tecti, elan/tes superbiam patris sui Satanae, paeliam Dei abiece runt, inglorum populum a uia ueritatis auerto runt. Et paulopost: Nam ut bene nosti , Angli fide, Ies erant, pia deuotionis respectu, ac cognitione res ligionis annualem pensionem Apostolicae sed exhibe bant: ex qua pars Romano Pontifici , pars Ecclesiae sanctae Mariae , quae uocatur Schola Anglorum , in usum fratrum deferebaturi mare pontifex priscus saι ne , ac sanctus, quod res eius gesta probant. Ex quo nomen Christi , inquit, auditum in insula est , fuit in sula sedis Apostolica eo uidelicet tempore,cum paus1 ante decesserat Constantinus. Idem summus poli tiseMeidem regi Gulielmo, praeter caetera scribit: In re bus uer sancti Petri,quae in Anglia colliguntur , sic te ut tuis inuigilare monemus , sic liberalitati tua coni, mittimus,ut pium,ac propitium debitorem Petrum reὸ perias Neum tibi ex debito subuenire admoneas. Haec,ut ego nunc loquar, non ne luce clarius copios bant

217쪽

DE DONATIONE CONSTANT. 18bant uetustissimum , uniuersalem c super regnis Ocidentis Romanae sedis dominatum: quo liquidis imo perspicias, uerissimum fuisse Constantinum sua uoce sanxisse, sua manu scripsisse illam donationem. Hiscpomnibus palam fit imperit grammatici inaudita temes ritas, qui sese contra firmissima antiquissimam i sum ma sedis maiestatem , velut a rege Turcarum ad eam euertendam missus opposueritiubiq; scommatis,s maledicentia gramaticis usitata religioni insultans. Hoc quo Joco quaeso omnes respiciant, atq; altissime in pessitus recondant, quo dominatu se mater Ecclesia regina regnorum agnoscat, fateatur, non uidelicet possessione suarum rerum dominis, ac regibus deturbandis: sed eos cupit,sinit regnare,modo domina, reginam* agno/scant. Cumq; ab Hispanis,Gallis,pensionibus beato Petro persolutis uti regina consalutetur, adoretur non ne pala fatentur sese dominae ac reginae ea persoluere,Christum, Metrum, ueluti magi muneribus allatis uenes rantes Hac ratione coepit post Constantinum imperasre mater, ab eo inducta in possessionem. Sed ego reli qua prosequori Si quidem etiam regnum Danorum

est peculium Rue Rigal sacrosancta Romanae Ecclesis, squod eadem pontificum uetera monimenta testanturi Alexander, idem episcopus, seruus seruorum Dei, Di/Iecto filio Sueui regi Danorum salutem, Apostolica benedictionem. Quapropter prudentiam tuam moneymus , ut censum regni tui, quem antecesibres tui sanet

Apostolicae I cclesie persoluere soliti sunt nobis,s suc/cessoribus nostris transmittere studeas ita tamen ut nosicut oblatio super aliare ponatur, sed ut supradiximus tam nobis quam successoribus nostris, ut certius appro

218쪽

betur praesentialiter osteratim muc usq; iste. Regnum item Ruscimuris, ac ditionis est Romanars Ecclesiae, quod eadem prisca monimenta P ses erunt. Gregorius id e septimus regi,5 reginae Rusciae scribes, Dileditis,inqiiit, filiis Demetrio regi Ruscorum, regi-ns uxori eius,salutem, Apostolicam benedictionetria Filius uester limina Apostolorum uisitans ad nos uesnit 5 quod regnum illud dono sancti Petri per manus nostras uellet obtinere, eidem beato Petro Apostolo debita fidelitate exhibita deuotis precibus postulauit:

indubitanter asserens, illam suam petitione nostro conssensu ratam fore, ac stabilam, si Apostolicae autoritatis gratia , ac munimine Onaretur. Cuius petitionibus, quia visi e uidebantur, tum ex nostro consensu, tum ex donati me poscentis, tandem assensum praebuimus, ®ni nostri gubernacula ex parte beati Petri illi tradi, dimus, ea uidelicet intentione charitatis, ut beatus Pe trus vos,o regnum uestrum sua apud Deum interceosione defendit. Haec perantiquus pontifex Anium aduertisti, ac clare percepisti, dono beati Petri regnus lud per manus pontificis tradi postulasse. Audisti , Debita fidelitate beato Petro:item p Regni nostri ushernaculum ex parte beati Petri tradidimus. His perspicuum fit, tametsi regna essent Ecclesi Romanae eatasmen regibus petentibus tradere cosueuisse. Tametsi illi regnarent, atq3 in possessione consisterent,reginam lasmen,ueram regnorum dominam,ac largitricem solistos agnoscere. Nec repetit Romana sedes liri regna, regibusq; cupit eripere: sed uult reges, imperatoreScriregnare, modo dominam, ac reginam quod toties in' cutio, agnoscant, & fateantur.

Regnum

219쪽

Regnii item Croatiae. Dalmatiar,Ecclesiae Roma nar sunt, quern admodum habetur in archiuio sacri pala ti Lateranensis in registris Gregorii septimi, in quibus haec de rege, regno Dalmatia leguntur: In nomine domini sanctu, Sc indiuidua Trinitatis, Anno dominic incarnationis naillesimo septuagesimo sexto, indicitione quartadecima mense Ocitobris. Ego Demetrius , qui uinum i nuncupor Dei gratia Croatie Dalmatia Q dux, a te domino Gebieto ex Apostolicae sedis legatione domini Papae Gregori potesta/tem obtinens in Saloniana Rasilica sancti Petri, synoda concordi totius cleri,dc populi ele, bone R Croaὸ

torum,Dalmatinorum p regni regimine Peruexillum, ensem, sceptrum, Socoronam inuestitus, atq; constituatus rex, tibi deuoueo,opolliceor, me incommutabilis ter completurum omnia, quae mihi tua Reuereda intuligit sanestitas, ut in omnibus,s per omnia Apostolicae sedi fidem seruem. Et quicquid hoc in regno tam Apo/stolica sedes quam legati sui sanxerui, uel sanxerint, ir/reuocabiliter custodiam, iustitiam excolam, Ecclesiam defenda primitiae,decimae, omniumw ad ecclesias per/tinentium procurator istam uice episcoporu presbyterorum diaconorii,subdiaconorumw, ut calle,s re/ lariter uiuant prouidebo Pauperes,uiduas, toru/pillos protegam parentelae illicitam copula destruens, leoitimam dotem anulo sacerdotis libenedi tione constituam, & constitu tam corrumpi non permittam hoν minum uenditioni contradicam. Atl in omnibus,quae ad rectitudinis statum congruunt, mea quum exhibe bo. Ducentorum quo Byzantiorum tributum meos

rum omnium cosultuum, primatuum sanilio Petro per

220쪽

Nisa AUG. TEUCHVS N LAV. A L. singulos annos in resurrectione domini de mihi concesis regno persoluendos statuo. Et ut post me regnaturi, hoc idem perpetuius eruent,sentio,corroboro, at sangcio. Dono insuper,concedo,atq; confirmo Apostolicae sed sancti Gregorii monasterium, cui Hana est uocas bulli, cum omni suo thesauro, scilicet cum capsa argens te reliquias sacri corporis eiusdem beati Gregorii constinete,cum duabus crucibus, cum calice patena, cum duabus coronis aureis, gemmis ornatis, cum Euang liorum textu de argeto,cunq; omnibus suis mobilibus,&immobilibus bonis, ut sancti Petri legatis semper sit ad hospitium receptus&omnino in potestate eorum. Hoc tamen interposito tenore, ut nulli alii potestati de/tur, sed omni tempore sancti Petri sit propriu,5 a me, meis p successoribus defensum, atq; ab omni homine liberum,atq; securui Cuiuscunq autem audacia, emes rario usu praefatum monasterium ex assignato theseus ro priuauerit, terribile illam iudicis uocem, quam dias bolus cum suis Angelis auditurus est, audiat Prieterea cum Deo seruire,regnare sit,uice beati Petri,ac domini nostri Papae Gregorii, atq; post se successorum in Apostolica sede me tuis manibus committo, & committem do hanc fidelitatem iuramento stabilio. Ego inqua De/metrius, qui Suinumi Dei gratia, Sc Apostolicae se, dis dono, rex, ab hac in antea sancto Petro, & domino meo Pape Gregorio. suis successbribus canonicytim trantibus ero fidelis:&ut scisiue post eum suturi pontifices, siue legati eorum, aut membra perdant, aut caavatimabo. Regnum ainemquod mihi per manu tuam domine