장음표시 사용
121쪽
Nec non etiam corpora quaedam opaca perspicillorum ope nobis conspicua quae dicuntur Solis maculae ipsiusque superficiei contigua sunt, spatio viginti sex dierum cum
Ac praeterea ut sepe in aquarum vorticibus vidi contin- gere, in majori illo collestis materiae vortice sint alii mi Mores Ortices, unus in cujus centro sit Jupiter, alter in cujus centro sit Terra, qui in easdem partes ac major orte serantur Mille qui habet Jovem in centro , dcferat circa ipsum quatuor jus asseclas tali celeritate, ut remotissimus dictus is sequens diebus , tertius horis 3 Rcentri proximus horis et unum circuitum perficiat; sicque, dum semel in majori circulo circa Solem serentur, minores suos circulos circa Jovcm aliquoties percurrant; Σ Lodemque
122쪽
M PRINcIpIORUM ID Los pΠIAEodemque modo vortex, qui habet Tcrram in centro, ossiciat ut Luna mensis spatio cana circumeat, ipsa autem terra singulis diebus , circa proprium axem integrum gyrum absolvat; ita ut codem tempore quo Terra ' Luna circulum communem semel peragrabunt, terra 36 vicibus circa proprium centrum, di Luna duodecicS circa ter
QR ne putemus omnia centra Planetarum accurate
m codem plano semper consisteres, nec circulos quos de-2 . . Distribunt esse Omnino perfectos; sed, ut in omnibus aliis rea bus naturalibus contingere videmus, ista tantum praeterpropter talia esie, citiam labentibus saeculis continuo
Nempe si haec ura repraesente planum , in quo ceni ,-pti'. trum Terrae toto anno Versatur, quod vocatur planum Eclipticae, atque ope Fixarum in cael determinatur, putandum cst unumquemque cx aliis Planetis, in alio quodam plano versari, ad hoc nonnihil inclinato, R ipsum imrersecante in linea quae trans per centrum Solis ita ut Sol in omnibus istis planis reperiatur Exempli causa, ombit Saturni secat nunc Eclipticam inignis Cancri 'Capricorni,supra ipsam autem attollitur, hoc est, versus Boercam inclinatur in Libra, ct infra eandem versus Austrum deprimitur in Ariete, angulusque ipsius inclinationis stcirciter graduum it seque aliorum Planetarum orbitie secant Eclipticam in aliis locis sed inclinatio in Iove&Marte si mino in Venere uno circiter gradu major, in Mercurio maxima: est nimiere 7 graduum. Ac prae
terea etiam in ' silienis Esulii tanta Schcinen S. I. post cujus diligentiam, intactria.
123쪽
PAR TERTIA 'rum macularum phaenomena desiderari posse vi latur iuplani 7 gradibus aut amplius ad Eclipticam inclinati S,
circa Solem volvuntur adeo ut carum motus, hac in re non disierat a motibus Planetarum Luna etiam circa Cr-ram sertur nilano quod gradibus ab Ecliptica dcilectit: Terra circa proprium axem in plano Tquatoris 3. gradibus ab Ecliptica deflectente: tiod planum T illato' ris ipsa secum desert Atque hae Planetarum aberrationes
ab Ecliptica Vocantur motus in latitudinem. Ipsortim autem circuitione Scirca Solem, Vocantur mo G. M, iis iistus in longitudinem: Hique etiam in o aberrant, quod uisuri non aequaliter ubique a Sole distent; sed hac aetate , Saturnus ab co remotior est in Sagittario xiam in Geminis vicesina circiter distantiae suae parte Jupiter in Libra remotior st quam in Aricte: sicque alii Planetae habent Apheliad Perihelia sua aliis in locis. Post aliquot autem sacrila, haec omnia mutata cite deprehendentiar ac singuli Planetae nec non etiam Terra, planum in quo nunc est Eclipti ca diversis in locis secabunt,4 paulo magis vel in his ab illa desectent xillorum maximae ac minina a Sole distantiae in aliis signis reperientur. Jam vero non opus cst ut ostendam quo pacto ex hac XXXV r. hypothes sequantur phaenomena die id noctis, aestatis Rhyemis sive accellus Solis ad Tropicos xcjusdem reces
sus,phasum Lunae eclipsum, station inad rere gradi
num quae apparent in Planetis, praecessionis aequinoctio rum variationis in obliquitate Eclipticae ac similia facile cnim ab illis , qui vel prima clementa Astronomiae didicerunt, intelligentur.
124쪽
86 Patuc ipso RuM III LOSOPHIAE ehunkΘ heana, quam Vulgo jam admittunt illi omnes, qui oper- h. nicanam repucllant, plus motu Terrae quam per hanc tri-
esse, Ter buatur. Primo manente Terra juxta eorum opinionem
V immobili, necesse est ut totum coelum una cum stellis, proprium circa ipsam singulis diebus volvatur quod intelligi non
potes quin simul intelligatur fieri transationem Omnium partium terrae, ex Vicinia partium caeli quas tangunt, in viciniam aliarum cumque haec transatio sit reciproca, ut supra dictum est, ct eadem plane vis sive actio, ad illam requiratur in terra atque in coelo, nulla ratio est cur propter ipsam coelo potius quam terrae motum tribuamuS quinimo, juxta superius dicta, terrae duntaxat est tribuendus; quia sit secundum totam ejus superficiem, non autem eodem modo secundum totam superficiem coeli,sed tantum secundum partem concavam , terrae contiguam, quae ad V COnVeXam comparata pereXigua est. Nec reser si dicant, se non tantum putare concavam coeli stellati superficiem
a terra separari, sed simul etiam convexam ab alio coelo illud ambientes, nempe a caelo crystallino vel Empyreo: i atque hanc se rationem cur illum motum coelo potius tribuant quam terrae. Nullum enim haberi potest argu ἡ mentum, quo probetur fieri talem separationem . totius iri superificiei convexae coeli stellati, ab alio coelo ipsum ama abiente; sed plane ex arbitrio illam fingunt. Atque ita juxta ipsorum hypothesin ratio cur motus sit temestribuendus dea est certa xcvidens ratio vero cur illum coelo tribuant tem quietem, est incerta, ct a sola illorum imaginatione essecta.
itari is, erro gyran , non modo Mercurium & Venerem, sed
125쪽
etiam Martem Jovem' Saturnum qui ab eo remoti O ores sunt quam terra secum ducit quod intelligi non po 'test, praesertim in coelo suido, quale illud supponunt quin tota coeli materia interjacens si nihil seratur Minterim Terra vi aliqua separetur , a partibus istius materiae bicontiguis, atque in ca circulum describat quapropter haec rurius separatio, quae est totius Terrae, ac peculiarem in ea actionem requirit, iis motus erit dicendus. Unus autem adhuc in mea hypothesi scrupulus manet, iis .i ex eo. Quod si Sol cundem semper situm inter Fixas scr- -- , et necelle sit Terram quae circa illum iertur, ad pia ac ia . p. cedere ac recedere toto suae orbitae intervallo, quod tamen ex phaenomenis non potuit hactenus deprehendi sitis. ν , Sed hoc excusatur ne immensam distantiam quam inter nos A fixas cli supponimus talem scilicet, ut totus ille uri circulus qui a Terra describitur circa Solem in acam comparetur, instar puncti sit habendus.Quod fateor incredibile videri possici magnalia Dei considerare non alluctis, ct terram ut praecipuam partem universi, ac domicilium hominis propter quem caetera omnia facta sint spectantibus sed Astronomis, qui jam omnes sciunt, illam ad coelum comparatam instar puncti cile, non ita mirum videri debet.
Ac praeterea Cometae, quos iam satis constat in nostro
acre non versari, ut nimis rudis antiquita opinabatur, , a timvastissimum istud spatium inter sphaeram Saturni R Fixas requirunt, ad omnes suas excursiones absolvendas adeo m. - enim variae sunt, adeo immanes, in Xarum labilitatC, iii, cisis atque a regulari Planetarum circa Solem circuitione adeo discrepantes, ut absque o ad nullas Natu: cari
126쪽
88 Par scipio RUM PHILOSOPHIAE cari posse videantur. Neque nos movere debet quod Tychod alii Astronomi qui diligonteriorum parallaxes investigarunt, dixerint tantum illos esse supra Lunam, versus sphaeram Veneris aut Mercurii, non autem supra ipsum Saturnum hoc cnim non minus recte ex suis calculis concludere potuissent, quam illud; sed cum disputarent contra cieres, qui Cometas inter meteora sublunaria numerabant, contenti fuerunt ostendere illos in coelo osse nec ausi sunt, omnem altitudinem quam calculo de- prehendebant iis tribuere, ne minus sicile crederetur.
Praeter haec autem generaliora, possent adhuc particu-- ri multa, non modo circa Solem, Planetas, Cometas A fh.h. ixas, sed praecipue etiam circa terram nempe illa omnia
sia, . censeri Ut enim veram hujus mundi aspectabilis naturam ni agnoscamus, non satis est aliquas causas invenire,per quas resisὸra. ea quae in caelo eminus aspicinius explicentur; sed ex iis adem tiam, illa omnia quae in terra cominus intuemur, deduci debent. Atqui non opus est, ut illa omnia consideremus ad rerum generaliorum causas determinandas sed tum demum ipsas postea, recte a nobis determinata suis se cognoscemus, cum ex iisdem non ea dumtaxat ad quae respeximus,sed alia etiam omnia, de quibus antea non cogitavimus, explicari adVcrtemus.
'cri, si nullis principiis utamur in videntissime, pQrspecti , si nihil nisi per Mathematicas consequentias ex iis deducamus, interim illa sic ex
hia,sa cum Omnibus naturae phaenomenis accurate consentiant
V De facere videremur,s causas rerum hoc pacto Obi, in uia salsas esse suspicaremur, tanquam nos
127쪽
PAR TIRTIA. Miam imperfectos genuisset,ut ratione nostra recte utendo
fallamur. Verumtamen ne tiam nimis arrogantes csse vidca XLl V.
mur, si de tantis rebus philosophania, genuinam earum is quis vcritatem a nobis inventam esse affirmemus, malim hoc
in medio relinquere, atque Omnia quae deinceps tum cri' hyp.,hs
plurus tanquam hypothesi proponere quae quamvis πῖ
falsa cita existimetur, satis magnum operae pretiuin me . secisse arbitrabor , si omnia quae ex ipsa deducentur cum experimentis consentiant. Ita enim ex ea tantundem utilitatis ad vitam, atque ex ipsius veritatis cognitione percipiemuS. Quinimo ctiam, ad res naturales melius explicandas, carum causas altius hic repetam, quam ipsa unquam ex . A
titisse existimem. Non enim dubium est quin mundus ab zz
initio suerit creatus cum omni sua persectione. ita ut ni rum. qua
ra non tantum suerint semina plantarum, sed ipsae plantae: nec Adam ωEva nati sint infantes, sed facti sint homines adulti Hoc fides Christiana nos docet hocque etiam rationaturalis plane persuadet. Attendendo enim ad immensam Dei potentiam, non positimus cxistimare illum unquam quidquam secisse, quod non omnibus suis numeris merit absolutum. Sed nihilominus , ut ad plantarum vel hominum naturas intelligendas, longe melius cst consi-dcrare, quo pacto paulatim ex seminibus nasci possint. quam quo pacto a Deo in prima mundi origine creatisiit ita si quae principia possimus excogitare, valde sinplicia xcognitu facilia, ex quibus tanquam x seminibus quibusdam, di siderad terram ct denique omnia quae
128쪽
9 Par Ne IpIORUM III Los OPHI Ehoc mundo aspectabili deprehendimus oriri potui siet monstremus, quamvis ipsa nunquam sic orta esse probe sciamus; hoc pacto tamen corum naturam longe melius CXponemus, quam si tantum, qualia jam sint, describeremus. Et quia talia principia mihi videor invenisse, ipsa bre
Q. - Ex alite lictisjani constat, omnium mundi corporum
Antea qua Unam Meandem es materiam , in quaslibet partes divi-2,ό sibilem, ac jam reipsa in multas divissem, quae diversimode
menao moventur, motusque habent aliquo modo circularcs, c1 ais h. semper eandem motuum quantitatem in universo consem Vant. At quam magnae sint istae partes materiae, quam celeriter moveantur,in quales circulos describant, non possumus sola ratione determinare; quia potuerunt ista innumeris modis diversis a Deo temporari, quemnam prae caeteris elegerit, Mia experientia docere debet Jamque idcirco nobis liberum est, quidlibet de illis assumere. modo omnia, quae ex ipso consequentur, cum experientia consentiant. Itaque si placet, supponemus omnem illam materiam, ex qua hic mundus adspectabilis est compostus, suis initio a Deo divisim in particulas quam-proxime inter se aequales, magnitudine mediocres sive medias inter illas omnes, ex quibus jam caeli atque astra componuntur, easque omnes tantundem motus in se habuisse, quantum jam in mundo reperitur ' aequaliter sui si moras, tum singulas circa propria sua centra, ct separatim a se mutuo, ita ut corpus suidum componerent, quale caelum ess putamus; tu mitiam plures simul circa alia qua dam puncta aeque a se mutuo remota, ct codem modo disposita, acjam sunt, centra fixarum;nec non etiam circa
129쪽
PARs TERTIA 'Ialia aliquanto plura , quae aequent numerum planetarum. Ita scilicet ut illae omnes, quae continebantur in spatio AEI, verterentur circa punctum S, ct quae contineban videst. tur in spatio A TU, circa F, Mita de caeteris: sicque tot rq Varios Ortices componerent, quo jam astra sunt in
Qii pauca se uicere mihi videntur, uti iis tanquam XI causis, omnes qui in hoc mundo apparent sicctus, se un- dum leges naturae supra expositas oriantur. Et non puto alia simpliciora vel intellectu faciliora velitiam probabi -- liona rerum principi posse excogitari. Et si enim sorte etiam ex Chao per leges Naturae idem ille ordo qui jam est , Az.
in rebus deduci posset, idque olim susceperim ex lican dum;quia tamen conlutio, minuS Videtur con Venire cum ess pessint.
summa Dei rerum creatoris persecti inquam proportio vel ordo in minus distincte etiam a nobis percipi potest: nullaque proportio, nullusve ordo sinplicior est, ct cognitu facilior, quam ille qui constat omnimoda aequalitate: idcirco hic suppono omnes materiae particulas nitio fuisse tam in magnitudine, quam in motu inter se aequales. nullam in universo inaequalitatem relinquo, praeter illam quae est in situ Fixarum, quae unicuique ccestam noctu intuenti, tam clare apparet, ut negari plane non possit. Atque omnino parum refert, quid hoc pacto supponatur, quia postea juxta leges naturae est mutandum. Et vix aliquid supponi potest, ex quo non demissectus quanquam fortasse operosius per casdem naturae leges deduci possit Cum cnim illarum ope, materia formas omnes quarum est capax, successive assumat . si formas istas ordine considercinus, tandem ad illam quae est hujus mundi po-M 2 terimus