장음표시 사용
141쪽
PAR TrnTIA. IOJquam in So, vel SI adeo ut insim lineae SI, viciniores cssent centro S, quam insimi incae SI; quia tamen infimi illi, citius circuitum suum absolvi sient quam superiores, nonnulli ex ipsis adjunxissent se statim cxtrcinitati incaeSI, ut sic tanto magis ccederent ab S; idcoque nunciamnes insim istarum linearum, aequaliter remoti sunt a
puncto S, ct ita spatium B CD, quod circa illud relin
quiant est rotundum. Praeterea notandum cst, non modo globulos omnes oui
lunt in linea cela Si se invicem premere versus: si fori uictiam unumquemque x ipsis premi ab omnibus aliis qui continentur inter lineas rectas ab illo ad circumferentiam B CD ductas. ipsam tangentes. Ita cxcmpli causa globulus , premitur ab omnibus aliis , qui sunt intra incas
B F F, sive in spatio triangulari BFD non autem se
reliquis adeo ut si locus Felici vacuus uno 'codcitatem δε ς ρη
poris momento, globuli omnes in spatio BFD contenti. accederent quantum possent ad illum replendum no autem ulli alii Nam quemadmodum videmus candem vim gravitatis, tu lapidem in libero aere cadentcna recta ducit ad centrum terrae, illum etiam oblique codes erro, cum impcditur ejus motus celus a plani alicujus declivitate ita non dubium cst quin cadcin vis qua globuli. mnc in spatio BF contenti, recedere conantur a centro S secundum incas rectas ab illo centro eductas iussi cita ad ipsos ctiam inde removendos, per lineas a centro isto declinaAtes.l ocque
142쪽
is I xiv cIpIo Ru PHILO sopuIEHocque exemplum gravitatis, rem aperte declarabit, si conficieremus globos plumbeos in vase BFD contentos, 'Ubi mutuo sic incumbentcs, ut foramine facto in fundo vas F,globus sit gravitatis suae descendat, simul enim alii duo Ε, Σ, illum sequentur,in hos subsequentur alii tres ,3o, 3 4 sic de caeteris ita ut eodem tempori momento, quo infimus I incipiet moveri, alii omnes, in spatio triangulari BFD contenti, simul descendant, reliquis immotis. Ubi quidem notare licet duos globos et, et postquam aliquantulum sequuti sunt globum I descendentem, se mutuo impedire ne ulterius pergant. Sed idem in globulis secundi clementi locum non habet, cum enim in perpetuosnt motu, quamvis aliquando possit contingere, ut eodem plane modo sint dispositi, ac globi plumbo in hac figura depicti, hoc non nisi per minimum temporis punctum, quod instans vocant, durare potest, R ideo continuitatem carum motu non interrumpis Ac praeterea notandum cst vim luminis, non in aliqua motus duratione consistere, sed tantummodo in pressione sive in prima praeparatione ad motum, etsi sorte ex ea motus ipse non sequatur.
ἡ 'Rjbus clare percipitur, quo pacto actio illa, quam
.iιρνορ i, pro luce accipio, a Solis vel cujuslibet Stellae fixae corpore in Omnes partes aequaliter se diffundat; ct in minimo tem poris
143쪽
PAR TtRTI A. Iosporis momento ad quamlibet distantiam extenclitur; id. - . quidem secundum lineas rectas non a solo corporis lucidi centro, sed etiam a quibuslibet aliis his superscici punctis, ductas. Unde reliquae omnes lucis proprietates deduci possisnt. Quodque sorte multis paradoxum videbitur haec omnia ita se haberent in materia coelesti,etiams s. i, nulla plane siet vis in Sole aliove astro circa quod gyra tur: adeo ut, si corpus Solis nihil aliud esset quam si a tium vacuum, nihilominus cus lumen, non quidem tam sorte, scd quantum ad reliqua non aliter quam nunc comneremus, saltem in circulo secundum quem materia coeli movetur nondum enim hic omnes sphaerae dimensoncs consideramus. Ut auicinitiam possimus explicare quidnam si in ipso Sole ac Stellis, quo ista vis luminis augeatur,xsecundum omnes sphaerae dimensones disiundatur, nonnulla de coelorum motu sunt praemirtenda. Quacunque ratione moti fuerint ab initio singuli in eis . . rum vortices, jam debent esse ita inter se compositi, ut
unusquisque in eam partem cratur, secundum quam re ρι . an liquorum omnium circumstantium motus minus illi ad versantur quia tales sunt lege naturae , Ut motus cujus i. HEumque corporis alterius occursu facile possit insecti quam ob rem ii ponamus primum Vorticem, cujus centrum S, a serri ab A per Eversus I alius vortex ci vicinus,cujus ccimtrum , serri debet ab A pera versus V s nulli alii ci cum acentes impediant sic enim corum motus optime inter se consentient. Eodemque modo tertius vortex, cujus centrum non sit in plano S AFE, scd supra illud cxtans, cum centris Sini triangulum constituat j qui
duobus aliis vorticibus ALI MAI V in linea AL unga-
145쪽
PAR TERTI A. IOItur , ferri debet ab A per E sursum versus. Quo posito
quartu Orte cujus cntrum s serri non potest ab Eversus I, ut ejus motus conveniat cum motu primi, quia sic adversaretur motibus secundid tertii; nec ab E versus V, quemadmodum secundus, quia repugnarent primus tertius: nec denique abi sursum versus, ut tertius quia repugnarent primus secundus Atque ideo supc cst ut unum expolis suis habeat versus , aliumque in parte opposita versus B, vertaturque circa axem EB,ab Iad . Atque hic etiam notari debet nonnihil adhuc contra Lxvirictatis in istis motibus fore, si trium priorum vorticum
eclipticae, hoc est, circuli a polis remotissimi sibi mutuo in dirccte occurrant in puncto E, in quo sit polus quarti vor ricis.Nam si, exempli causa LV X sit illi us pars quae cst se
circa polum E vertiturque in ombem secundum ordinem notarum IV X, primus vortex radet illam secundum lineam rectam EI, aliasque ipsi parallelas. secundus vomte candem radet secundum lineam E ,in tertius secundum lineam EX, qua ratione motui ejus circulari nonnihil repugnabunt. Sed hoc facile natura per leges motus mendat, trium priorum vorticum cclipticas, nonnihil inseaciendo in cana partem, secundum quam vertitur quartus IV X quo
sit ut illi postea ipsum radant, non secundum lineas rectas 2 EI,
146쪽
is Par N cIpIORUM PRILosopΗ EI, TU EX sed secundum obliquas II, LV, 3 X, ita cum ipsus motu plane consentiant. Nec sane ullus mihi videtur cxcogitari posse alius modus, secundum quem variorum istorum vorticum motus sibi mutuo minus adversentur. Si enim duorum polos se mutuo tangere supponamus, vel ambo in casdem partesserentur, R ita in unum vorticem coalesccnt vel in contrarias & ita sibi mutuo quam- maxime repugnabunt Atque ideo quamvis non tantum mihi assumam, ut omnium coeli vorticum situs Minotus ausim determinare puto tamen generaliter posse assirmari, atque hic satis esse demonstratum, polos cujusque vorticis non tam vicinosisse polis aliorum vorticum contiguorum , quam partibus ab ipso iam polis valde remotis. Praeterea, inexplicabilis illa varietas quae apparet in stufixarum plane ostendere videtur, illos vortices qui circa ipsas volvuntur non si inter se aequales . Quod autem nulla stella fixa esse possit nisi in centro alicujus talis vorticis ex ipsarum uae judico esse manifestum luceminimaccuratissime per tales vortices , ac ne illis nulla alia ratione posse explicari, partim ex am dictis, partim cx infra dicendis patebit. Et cum nihil plane aliud in Fixis sensupercipiamus praeter ipsarum lucem Sapparentem situm, nullam habemus rationem aliud iis tribuendi, quam quod ad haec duo explicanda requiri judicamus . At non magis requiritur ad lucem explicandam, ut Vortices materiae coelestis circa ipsas volvantur, quam ad apparentem Carum situm ut isti vortices fiat magnitudine inaequaleS. Sed sane si sunt inaequales, necesse est, ut quorundam par
tes a polis remotae, tangant aliorum partes polis vicinas: quia
147쪽
PAR IERTIA. 29 quia majoriamin minorum similes partes ad invicem applicari non poliunt. Ex his autem cognosci potest materiam primi clemen. 2. Iti fluere continuo versus centrum cujusque vorticis ix mi eti- aliis circumjacentibus vorticibus, per partes ejus polis vi
cinas:ac vice versa ex ipso in alios circumjacentes vorti m vorti'
ces siluere, per partes ab ejusdem polis remotas. Nam si
ponamus, exempli causa in YBMisi vorticem primi W- - coeli in cujus centro et Sol, quique polos cile Adultra-sistem di borealem circa quos totus gyrat quatuorque ' circumjacentes vortices KOLC gyrare circa axes TT,
YY ZZ. R M. ita ut ille tangat duos O MC in ipso
rum potis 4 alios duos da, in partibus ab corum po ses se iis valde rcmotis patet ccantc-diciis omnem ejus materiam recedere conari ab axe AB. atque ideo majori vi tendere ccus partes c& M. quam crsus Adi Cumque in Y S M occurrat polis vorticum Od C, in quibus non magna est vis ad c resistendum;& in Adi occurrat partibus vorticum K i. quae ab corum polis sunt remotissimae ac proinde majorem abciat vim ad cundem ab L MK versus S, quam partes circumpolares vorticis S, ad eundem versus L A non dubium cst quin materia quae minridi progredi debeat versus S,atque illa quae in in S. versus Oct C. Atque id quidem non tantum de materia primi cle- Inienti seditiam de globulis secundi esset intelligendum, . . os si nullae cauis peculiares, horum motum eo versus impe
dirent Vcrum, quia multo celeriorcst agitatio primi cle-m inta menti quam secundi,ssemperque ipsi liber est transitus permillos exiguos angulos , qui a globulis siccutidi occupari Ora non
149쪽
non possunt, cis singeremus omnem materiam tam primi quam secundi clementi, contentam in vortice L Uno eodem tempore a loco medio inter contraridi, progredi coepisse versus S intelligeremus tamen illam primi clementi, citius ad centrum S pervenire debuisse, quam illam secundi.Atqui materia primi clementi, sic in spatium ingressa, tanta vi protrudit globulos secundi non modo versus clipticanae vel MY. sed maxime etiam versus polos vel AB, quemadmodum mox cxplicabo, ut hac ratione impediat. ne illi qui veniunt ex vortice L propius accedant versus S quam usque ad certum aliquem terminum qui hic iteram notatus est. Idcmque de vorticeri, aliis omnibus cst judicandum. Praeterea etiam considerare oportet particulas secundi LX Iclementi quae volvuntur circa centrum L. non solum ha
here vim recedendi ab isto centro sed etiam perseverandi in sua celeritate; quae duo sibi quodammodo adversantur: ''quia dum gyrant in vortice L, a vicinis aliis vorticibus,
qui supra es infra planum hujus figurae intelligendi sunt,
intra certos terminos cohibitae, non possunt, vagari versus B, quin tardius moveantur inter L&B, quam interi alios vicinos vortices, cxtra planum hujus figurae intelligendos; quidem tanto tardius quanto spatium L Berit majus Nam cum circulariter moveantur, non postiliat plus temporis impendere in transeundo inter I d istos alios vortices, quam inter L&B. Atque idcirco, vis quam habent ad recedendum a controi cilicit quidem ut nonnihil evagentur versus B, quia ibi occurrunt partibus circumpolaribus vorticis S, quae non disii iter ipsis cedunt; sed ex ad verio vis quam habent, ad retinendam celerita