장음표시 사용
161쪽
PAR TrRTIA. 23 sed nunc hoc ipsum de iisdem, simulque otiam de reliquis in toto cono contentis hujus primi elementi ope clarius patebit. Ea enim jus pars quae corpus Solis componit, tam globulos secundi clementi qui sunt versus esipticam e quam etiam cos qui sunt versus polos ac denique omnes qui sunt in cono, Id fiersus Id propellit neque enim ipsa majori vi movetur versus e quam versus d&s, alias' partes intermedias: illa vero quae jam supponitur est in Id. tendit versus C, unde perridi, versus Stanquam in circulum regrediatur. Ideoque non impedit ne glcbuli isti ad Id accedant, Riorum accessu spatium quod prius ibi crat, corpori Solis accrescat impleaturque materia primi clementi, a centris KId similibus eo con
Quin ipsa potius ad hoc juvat cum enim omnis motus
tondat in lineam rectam , materia maxime agitata in H---
cxistens, magis propendet ad inde egrediendum quam ad pra
manendum quoinim spatium in quo Versatur est an- ρου ,alia
gustius eo magis insectere cogitur suos motus. Et idcirco: τοῦ
minime mirum se debet, quod saepe ad motum alicujus m minutissimi corporis,alia corpora per quantumvis magna spatia dis usa simul moveantur nec proinde etiam, cur non tantum Solis, sed fellarum quam- maxime rem tarum actio ad terram usque, in minimo temporis momento perveniat.
Si deinde putemus spatium , sola materia primi cie 1 xx menti plenum esse, sacile intelligemus omnes globulos
secundi qui continentur m Ono ΝΜ, a materia primi, i ,-
quae in Sole cxistens, a versus , simulque versus totum με hemisphaerium e g magna vi movetur, coiersus pelli de-eα bere,
163쪽
PAR TERTIA. et bere quamvis ex se ipsis nullam sorte habeant propens nem ad istum motum; neque enim etiam ei repugnant; ut neque materia primi elementi quae est in N; ipsa enim paratissima est ad eundum versus S ibique spatium implendum quod ex co quod globuli hemisphaerii concavi e g.
versus, serentur corpori Solis accrescet. Nec ulla citdiit ultas , quod unod eodem lcmpore globuli secundi clementi ab versus N in materia primi ab versus S, tanquam motibus contrariis debeant serri cum enim haecimateria primi non transeat nisi per illa angustissima intervalla quae globuli secundi non replent ejus motus ab ipsis non impeditur ut neque videmus in illis horologiis, quibus clepsydrarum loco nunc utimur, arenam x vase superiori descendentcm . impedire quo minus aer ex inseriori per interstiti, iis granulorum adscendat. Qi aeri tantum potest an tanta vi pellantur globuli con I xxx xtenti in conoe . versus N a sola materia Solis quam glo- buli Q vcrsu H. abi idem materia Solis ac simul a pro ηρ prio motu quod non videtur, si H ω ab Sisquidistent.
Sed quemadmodum , ut jam notatum est, minor est distantia vcrsus polos inter Solcmin circumferentiam coeliquod illum ambit quam vorsus eclipticam ita tunc ad
summum illa visisse potest aequalis, cum cadem est proportio inter lineas Sin S, quae si inter My AS.
Unumque tantiam bal mus in natura phaenomeniam , ex
quo jusjci experimentum capi possit nempe cum sorte aliquis Conacta tantam cseli partem pererrat, ut primo visus in Ecliptici, videatur deinde versias unum ex polis, ac postea rursus ii ccliptica, tunc enim habita ratione
u distantiae, potest aestimari, in ejus lumen, quod a Soles et ste
165쪽
enti, cos qui proximi iunt centro cxwusque Vorticis, Inl-μ , .li nores e baciclerius inroveri, quam illos qui paulo magis liab eo distant, idque usque ad certum terminum, ultra . ., s se. quem superiores inserioribus celerius moventur,4 quan ' tum ad magnitudinem uni aequales. Ut hic exempli cau quam resa, in primo coelo putandum est, omnium minutissimos globulos secundi cicinenti, si juxta superficiem Solis πιπιο de , ct paulo remotiores gradatim cite majores usque '''ta ad superficiem sphaeroidis N in , ultra quam omnes θη ρ osunt aequales; atque illos qui sunt in hac superficie H Q . omnium tardissime moveri adeo ut sorte lobuli H Q. πις --
triginta annos vel etiam plures impendant, in ab luendo .mis muno circuitu circa polos AB, superiores autem versus M μ' - ρ-
cta itemque inferiores versus e cc g, celerius moveantur. R tam supremi quam insint, circuitus suos intra paucas hebdomadas absolvant. Et primo quidem quod superiores versus M a celeta LXXXIII. rius serri debeant, quam inferiores Versus facile ri tria demonstratur. Ex eo enim quod supposuerimus omnes in Umq
principio fuisse magnitudine aequales , ut par fuit, quia r.λ--Γ-
nullum habuimus ipsarum inaequalitatis argumentum, meta
quod spatium in quo tanquam in vortice circulariter aguntur non si accurate rotundum tum quia alii vorticos circum acciates non sunt aequalcs, tum etiam quia illud debet esse angustius e regione centri cujusq; existis vorticibus vicinis quam e regione aliarum ejus partium;necesse
est ut aliquaudo quaedamia ipsi celerius,quam aliae in
166쪽
ri Par scipio RUM PRILos OPHIR VeantUr , cum nempe ordinem debent mutare, ut ex via latiori transeant in angustiorem. Sic exempli causa, duo globi qui sunt inter puncta Adi, non possunt transire inter duo viciniora a D nis unus alium praecedat, ct manifestum est cum qui praecedit, ait ro celerius moveri. Deinde quia omnes globuli primi coeli, tota sua vim recedere conantur a centro S statiria atque aliquis ex ipsis celerius quam vicini movetur, ille. hoc ipso majorem habens vim magis a centro illo rccedit Lita semper superiores illi sunt qui celerius moventur. Quanta autem sit isticorum celaritas, ta experientia docere potest;nullamque habemus ejus experientiam nisi in Cometis, quos ex uno coelo in alium migrare infra ostendani ut neque possimus determinare tarditatem circuli H Q. nisex motu Saturni, quem in illo vel infra illum Te demon-
se, centro S celerius circulum suum absolvant quam remotiores probatur ex circumvolutione materiae laris , o- , . uisi nem illam cc li partem sibi vicinam secum rapientis.
I nim p0xζst dubitari, cum ipsa sit celerrime agita
ta, semper aliquid sui per angustos meatus qui sunt inter globulos secundi clementi, versus clipticam emittat, Ver V polos recipiat, quin habeat vim secum rapiendi globulos illas usque ad certam distantiam. Hujus lugdistantiae
168쪽
13o PRINcIpIORUM PII ILII PHIAE distantiae terminum designamus ollipsi H N QR, non ci culo quamvis enim Sol si sphaericus, ac non minori vipellat materiam coeli circumjacentem versus polos quam versus cclipticam illa actione in qua ejus lucem consistero diximus, non potest tamen idem intelligi de hac altera actione, qua istam coeli materiam secum in orbem rapit, quia pendet a solo ejus motu circulari, circa suum axem; qui motus procul dubio potentior est in ecliptica, quam
versus polos Mideo hic H4 Q magis distare debent ab
S,quam Nd R. Atque hinc insta ratio reddetur, cur C metarum caudae aliquando rectae, aliquando curva appa
cis um autem hic intra terminum H Q, inferiores globu si in term cselestis,celerius moveantur quam superiores, b, bHι debent etiam est minores sinim essent majorcsic quales, hoc ipso haberent plus virium, ideoque superiorescvaderent.Sed ubi semel contingit, aliquem tanto osse minorem iis qui supra ipsum sunt, ut magis ab iis magnitudine superetur, quam illos celeritate superet semper postea illis inferior manere debet Etsi vero globulo istos in principio quam accuratissime aequales a Deo factos suise supponamus, seri tamen non potuit lapsu temporis, obmaequalitatem spatiorum quae percurrunt,in inaequalit,tem eorum motus inde ortam, ut paulo ante demonstratum est, quin aliqui aliis minores evaderent, iique cutient satis multi,ad spatium H NQR implendum. Neque enim
consideramus hoc spatium, cum magnitudine totius vomticis A BM comparatum, nisi tanquam admodum pamvum;ut etiam magnitudo Solis ad ipsum comparata perexigua est intelligenda quamvis ista corum proportio,
170쪽
13 PRINcIPIORUM PHILos Op AI Enon potuerit hic in figura exhiberi, quia nimis vasta esse debuisset.Notandum ctiam cst varias es e alias inaequalitates, in motibus partium coeli, prςssertim earum quae sunt inter SRHier de quibus paulo post commodius agetur. I xxxVI. Denique non est omittendum, materiam primi clemen- . . ., t venientem ex vorticibus KLd similibus praecipue qui- mentiva dem serri versus Solem , sed plurimas tamen etiam ejus
ulis, partes,per totum Vorticem Aa BM dispergi, atque incle: I si ac alios O. similes transire, ac suendo circa globulos
secundi clementi ossicere ut ipsi tum circa propria centra,r u mur tum sorte etiam aliis modis moveantur. Cumque scisti globuli non una tantum ratione, sed multis discitas mdem tempore agitentur, hinc clare percipitur ipsos, cujus cunque figura fuerint in principio, nunc debere se plane sphaericos, non instar cylindri aut cujusvis sphaeroidis, una tantum ex parte rotundOS. Postquam autem naturam primi ct secundi clementisti utcunque explicuimus, ut tandem de tertio agere possimus, considerandum est, materiam primi non esse aequa-1 ,-- liter agitatam secundum Omnes suas minutias, sed sepe ' in perexigua ejus quantitate, innumeros reperiri diversos gradus ccleritatis. Qiuod perfacile demonstratur, tum ex modo quo ejus generationem supra descripsimus, tum tram ex continuo dus usu:finximus enim eam genitam esse ex eo, quod particulae secundi clementi nondum sphaericae, sed angulosis, ac totum spatium in quo crant implentes moveri non potuerint, quin earum anguli atror rentur,ac minutiae ab iis attritu isto separare figuras suas diversimode mutarent, pro ratione diversi loci occupan-