장음표시 사용
301쪽
Pax QUARTA. 263 insunt, situ mutato, alia sua orificia particulis striatis ob
vertunt has rursus occurrere exircinitatibus ramulorum
in meatibus assurgentium, ipsasque paullatim in aliam partem insectere,4 quo saepius atque diutius hoc iteratur, eo ramulorum istorum in utramque paricia inflexionem faciliorem evadere.
Et quidemia ramenta, quae saepe hoc pacto per exterio C Iz
ris teres venas ascendendo, modo in unam, modo in aliam is, i ...
partem conversa suere, sive sola simul collecta sint, sive aliorum corporum meatibus impacta, glebam ferri componunt. Ea vero quae vel semperiundem situm retinuerunt vel certe, si ut ad fodinas pervenirent, illum aliquoties mutare coactae fuerint, saltem ibi postea, lapidis alteriusve corporis meatibus firmiter impacta per multos annos immota remanserunt, faciunt magnetem. Atque ita vix ulla est serri gleba quae non aliquo modo ad magnctis naturam accedat, nullus omnino cst magnes, in quo non aliquid ferri contineatur ct si sorte aliquando istud serrum aliquibus aliis corporibus tam arcte adhaereat, ut facilius igne corrumpi quam ab iis educi possit. Cum autem serri glebae igni admotae liqucsunt, ut in XI. serrum aut chalybem vertantur, carum ramenta vi calo ris agitata, Mab heterogeneis corporibus disjuncta, hinc inde se contorquent, donec applicent se una alus, secun I. tim. dum cas superficies, in quibus dimidiatos catus recipiendis particulis striatis idoneos , insculptos esse paullo ante dictum cst; acitiam donec istorum meatuum medietates tam apte congruant, ut integros meatus citarinent. Quod ubi accidit, statim particulae striatae, quae non minus
in igne quam in aliis corporibus reporiuntur, per illos liberius
302쪽
16 PRINCI p IORUM PHILOSO puraberius quam per alia loca fluentes, impediunt ne exiguae superficies, ex quarum apto sit uin conjunctione exsurgunt, tam facile quam prius situm mutent, ct ipsarum contiguitas, vel saltem vi gravitatis, quaeramenta omnia deorsum premit, impedit ne facile disjungantur. Cumque interim ramenta ipsa, propter agitationem ignis pergant moveri, multa simul in eundem motum conspirant, ct to tus liquor ex iis constatus, in Varia quasi guttulas aut grumulos distinguitur ita scilicet, ut Omnia illa ramenta qu simul moventur, unam quasi utaSm consi antiquae gutta suam superficiem motu suo statim svigat ' perpolit. Occursu enim aliarum guttarum, quidquid si rudeatque angulosum in ramentis, ex quibus constat, ab ejus superficie ad partes interiores detruditur atque ita omnes
cujusque guttulae partes quam arctissime simul jungun
b. Et totus liquor,hoc pacto in guttula suo grumulos dia
stinctus, si celeriter frigescat, concrcscit in chalybem ad- - modum Virum , rigidum 'fragilem fre ut vitrum. , Mik. Suppe durus est, quia constat ramentis sibi mutuo a ctissime conjunctis & rigidus hoc est talis, ut flectatur, sponte redeat ad priorem figuram, quia flexione ista ejus
Tamentorum exigue supersicies non disjunguntur, sed soli meatus figuras mutant, ut supra de vitro dictum est: lenique est fragilis, qui guttu he, sive runulli, quibus constat, sibi mutuo non adhaerent, nisi per superscierum suarum contactum atque hic contactus, non nis in paucissim perexiguis locis immediatus esse potcst. cxr ii NOH autem Omnes glebae aeque aptae sunt, ut in chalv
I Dem vertantuna etiam illae caedem, ex quibus optimus Rdurissimus
303쪽
durissimus chalybs fieri solet, vile tantum serrum dant, in cum igne non convenienti landuntur. Nam si glebae m. ' menta sint adeo angulosain confragosa, ut sibi mutuo umprius adhaereant, quam superscies suas apte possint ad invicem applicare, atque in guttulas distingui vel si ignis non sit satis sortis, ad liquorem ita in guttulas distinguendum ' ramenta ipsas componentia simul constringenda vel contra si sit tam sortis, ut istorum ramentorum aptum situm disturbet, non chalybs, sed serrum minus durum4 magis ilexile habetur.
Ac etiam chalybs jam actus, s rursus igni admovea ex uitur etsi non facile liquescat quia Hus grumuli nimis crasssunt' solidi, ut ab igne integri moveantur di amenta:
quibus unusquisque grumulus constat, nimis arcte compacta, ut locis suis plane extrudi possiat mollitur tamen quia nanc ejus particulae calore concutiuntur ' posteas lente refrigeretur, non resumit priorem duritiem, nec rigorem, nec fragilitatem, sed sit flexile instar ferri ili ris. Dum cnim hoc pacto refrigeratur, amenta angulosa confragosa quae ex grumulorum superficiebus ad interiores corum partes V caloris protrus crant, orasse exserunt, una aliis implicata, tanquam uncis quibusdam perexiguis uno grumulos aliis annectunt; quo sit, ut ramenta ista non amplius tam arcte in grumulis suis compacta sint, atque ut grumuli non amplius immediato contactu Ad tanquam hamis vel uncis quibusdam alligati sbi mutuo adhaereant & dc chalybs non admodum durus nec rigidus, nec fragilis, sed mollis Milexilis evadat. In quc non disicit a serro communi, nisi quod chalybi iterum candefacio. deinde celeriterrefrigerato, prior durities
304쪽
1 66 lxi scipio Ru PHILOSOPHIAR rigiditas reddatur, non autem serro, saltem tanta Cujus ratio est, quod ramenta in chalybe, non tam longe absint a sinu, ad maximam duritiem convenienti, quin facile illum ignis vi resumant,d in celerrima refrigeratione retineant cum autem in serro talem situm nunquam habuerint, nunquam etiam illum resumunt .Et quidem ut ita chalybs aut serrum candens celerrime refrigeretur, in
aquam, aliosve liquores frigidos mergi solet ac contra in Oleum vel alia pinguia, ut lentius frigescat quia quo durior,& rigidior, coitiam fragilior evadit, ut gladii, serrae, limae, aliave instrumenta ex eo fiant, non semper inirigidissimis liquoribus cxstingui debet, sed in temperatis, prout in unoquoque ex istis instrumentis, magis minusve fragilitas cst vitanda, quam durities optanda. R ideo dum certis liquoribus ita mergitur, non immerito dicitur tem
CXLIV. Quantum autem ad meatus recipiendis particulis stria-3 si tis idoneos satis quidem patet ex dictis, permultos tam in
chalybe quam in serro esse debere; ac etiam Ovelle in chalybe magis intcgros & persectos, ramulorumqUe X-f α tremitates in ipsorum spiris cminentes, cum semel in unam partem nexae sunt, non tam facile in contrariam posse insccti; quanquam etiam in hoc facilius , quam in magnete sectantur ac denique omnes istos meatus, non in chalybe aut alio ferro, ut in magnete, orificia sua recipiendis particulis striatis, ab Austro venientibus idonea, in unam partem, R idonea recipiendis aliis a Borea venientibus, in contrariam convertere; sed corum situm varium
atque incertum si debere, propterea quod ignis agitatione turbatur. Et in brcvissima illa mora, qua haec ignis agitatio
305쪽
' A. 26 agitatio frigore stitur, tot tantum ex istis meatibus vo sus Austrum4 Boream converti possunt, quot particulaestriatae a polis Terrae venientes, sibi tunc temporis per illos viam quaerunt. Et quia istae particule striatae, omnibussere meatibus multitudine non respondent, Omne quidem serrum aliquam vim magneticam accepit ab co stu, quem habuit res cetu partium terrae, cum ultimo cande- factum cstiguit, vel tiam ab co in quo diu immotum stetit si diu in codem stu steterit immotum; sed pro multitudine meatuum quos in se continet, potest hal re adhuc majorem. Quae omnia ex principiis Naturae, supra expostis, ita LV sequuntur, ut quamvis non respicerem ad illas magneti et Tiscas proprietates, quas hic explicanoas suscepi, ea tamen se V
non aliter se habere judicarem. Deinceps autem videbi
mus, horum ope tam apted perspicue omnium istarum proprietatum dari rationem, ut hoc cliam videatur suis Ore, ad persuadendum ea vera esse, quamvis e Naturae principiis sequi nesciremus. Et quidem magneticae proprietates, quae ab ipsirum admiratoribus notari solent, ad hac capita possunt referri. i. Quod in magnete duo fiat poli, quorum unus ubique locorum, Versus Terrae polum Borealem, alius versus Rustralem se conVertit. 1. Quod isti magnetis poli, prodirem Terrae locis quibus sistunt, diversimode versus ejus centrum se im
306쪽
168 Pgi scipio RUM III L s pHIAE . Quod postquam sunt ita conversi, ad invicem accoe
. Quod si in contrario situ detineantur, se mutuo resu-giant.
6. Quod si magnes dividatur plano, lineae per suos polos duci e parallelo, partes segmentorum quae prius junctae erant, se mutuo etiam refugiant. . Quod si dividatur plano, lineam per polos ductam ad angulos rectos siccante, duo puncta prius contigua, fiant poli diversis virtutis, unus in uno, alius in alio se
8. Quod quamvis in uno magnete sint tantum duo poli, unus Australis, alius Borealis in unoquoque tamen ex ipsius fragmentis, duo etiam similes poli reperiantur; adeo ut ejus is, quatenus ratione polorum diversa videtur, eadem scin quavis parte, ac in toto.9. Quod ferrum a magnete istam im recipiat, cum tantum ei admovetur. io Quod pro variis modis quibus ci admovetur, eam divorsimode recipiat. i. Quod serrum oblongum, quomodocunque magneti admotum, illam semper secundum suam longitudinem recipiat.1 . Quod magne de vi sua nihil amittat, quamvis eam
13. Quod ipsa brevissimo quidem tempore serro communicetur, sed temporis diuturnitate magis & magis in
I . Quod chalybs durissimus cam majoremrccipiat, ct receptam constantius servet, quam vilius serrum. 13. Quod
307쪽
am Terra sit magnos, nonnihil de
sua vi ferro communicet. i . Quod haec vis in Terra maximo magnete, minus sortis appareat, quam in plerisque aliis minoribus. G. Quod acus a magnete tactae suas extremitates e dem modo versus Terram convertant, ac magnes suos polos. I9. Quod cas non accurate versus Terrae polos coim vertant sed varie variis in locis ab iis declinent.
ΣΟ. Quod ista declinatio cum tempore mutari possit. M. Quod nulla sit ut quidam junt, vel sorte quod non eadem,nec tanta si in magnete supra unum ex suis polis perpendiculariter recto,quam in eo,cujus poli aequalitera Terra distant. 22. Quod magne trahat serrum. αῖ magnes armatus, multo plus serri sustineat,
et . Quod ejus poli quamvis contrarii, se invi injuvent ad dona serrum sustinendum. et . Quod rotiris serrcete, magneti appensae gyratio in utramvis partem, a vi magnetica non impediatur. et Quod vis unius magnetis varie possit augeri vclis nisi varia magnctis alterius aut serti ad ipsum applica
Quod magnes, quantumvis sortis serrum a se diutat s ab alterius .lcbilioris magnetis contactu, retraherensin possit.:8. Quod contra magne debilis,aut exiguum serrum,
308쪽
1 PRINcIpIORUM PHILOSOPHIAE iape aliud serrum sibi contiguum separet a magnete som
29. Quod polus magnetis, quem dicimus Australem, plus ferri sustineat in his Borealibus regionibus,quam ille
quem dicimus Borealem. 3o. Quod limatura ferri circa unum, aut plures magnetes, certis quibusdam modis se disponat. 3 i. Quod lamina ferrea polo magnetis adjuncta ejus vim trahendi vel convertendi Ferri desectat. 31 Quod candem nullius alterius corporis interposito impediat. 3 . Quod magnos ad Terram aliosve vicinos magnetes aliter conversus manens, quam sponte se converteret, si nihil ejus motui obstaret, successu temporis suam
3 . Quod denique ista vis etiam rubigine, humiditate di situ minuatur, atque igne tollatur non aute i uiui alia
CXLVI. Ad quarum proprietatum caussas intestigendari prinna , L ponamus nobis ob oculos Terram A B, cujus A lliolus striat per Australis , I Borealis notemusque particulas striatas, suta ab Australi coeli parte Evenientes alio plane modo intortas esse, quam venientes a Boreali F quo fit, ut ian aliurum meatus ingredi plane non possint. Notemus' ', Australes quidem recta pergere ab A versus B p diam Terram , ac deinde per aerom ci circumfusur ru' verti a B versus A codemquc temporc Boreales traiis Q a B ad A, per mediam Terram in reverti ab A adis r traerem circumsusum quia meatus per quos ab una pa xQ ad et iiii
309쪽
PAR QUARTA. 27 Iad aliam venerant, sunt tales, ut per ipsos regledi non pollini.
Interim Vero quot novae semper accedunt a partibus coeli Edi tot per alias partes coeli σ&m abscedunt vel
in itinere dissipantur,4 figuras suas amittunt non quidem transeundo per mediam Teme regionem; quia ibi- meatus habent ad mensuram suam excaVatos, per quos si se omne ullo ostendiculo celerrime suunt; sed redeundo pcr μὴ
acrem, aquam di alia corpora terrae cXtenoris, in quibus nullos
310쪽
Σ PRINcIpIORUM PHILOSOPHO nullos ejusmodi meatus habentes, multo dissicilius o. Ventur , particulisque secundi Micrti clementi assidue Occurrunt, quas chim loco expellere laborant, interdum ab ipsis comminu Untur. CXLVUI am vero si fori istae particulte striatae magnetem ibi
his trans nendant, cum in eo inveniant meatu ad suam Iaguram: . . '' conformatos, eodemque modo disposito ac meatus terquam e rae interioris, ut paullo ante diximus, non dubium est, quin multo facilius per illum transeant, quam per aerem vel re ex e alia corpora terrae exterioriS saltem cum iste magnes ita situs cst, ut habeat suorum meatuum orificia conversa Versus eas Terrae partes, a quibus Veniunt eae particulaestriatae, quae per illa libere ingredi possunt. XI Fu .uemadmodum in Terra, sic in magnete, punctum poli m ne medium Q US partis, in qua lunt Oriticla meatuum, persus ingrediuntur particulae striatae, venientes ab Australi caeli parte, dicemus polum Australem punctum autem medium alterius partis, per quam hae particulae striatae egrediuntur, Maliae venientes a Septentrione ingrediuntur, dicemus polum Borealem. Nec moramur, quod vulgo alii polum quem vocamus, Australem Vocent Borealem; neq; cnim cade re vulgus, cui soli jus competit nomina rebus male convenientia frequenti usu approbandi loqui solet. CS Cum autem hi noli ma iactis, non respiciunt caS Terrae
tiseeonsor partes, a quibuS Veniunt cae particulae striatae quibus libe-
, , i. rum transitum praebere possunt, tunc istae particul striar tae , Oblique in magnetis meatus irruentes , illum impellunt caii quam habent, ad persevcrandum in suo motu secundum lineas rectas, donec ipsum ad naturalem situm reduxerint: sicque quoties a nulla externa vi retinetur, essiciunt,