Renati Des-Cartes Principia philosophiae

311쪽

PAR A. e sciunt ut ejus polus Australis versus polum Terres Walem convertatur 4 Borealis versus Australem. Quoniam ea quae Terre polo Boreali per aerem ad Austrum tendunt, venere prius ab Australi coeli parte per me liam Terram. venere a Boreali quae ad Boream revertuntur.

Filiciunt etiam ut magnes, pro divellis terrae locis quibus insistit, unum cxpolis suis, altero magis aut minus et versus illam inclinet.Nempe in squalore quidem a polus Australis magnetisi versus B Borealcm Terrae Milo b

312쪽

17 Pgi Ncipio RuM Pu Itoso pNIAE realis ejusdem magnetis, versus Australem Terrae dirigitur, ac neuter altero magis deprimitur, quia particulaestriatae cum aequali vi ab utraque parte ad illos accedunt. Sed in polo Terrae Boreali polus a magnetis N omnino deprimitur, Ab ad perpendiculum erigitur.In locis autem

intermediis, magnes M polum suum I magis aut minus crigit, Riolum a magis aut minus deprimit, . prout magis aut minus vicinus cst polo Terrae B Qtiorum causa cst quod Australes particulae striatae, magnetem vingres

313쪽

Po uis o A. 2 3surae, ab interioribus Terrae partibus per polumi secundum incas rectas surgant Boreales vero ab hemisphaerio a coae AC, circumquaque per acrem versus cundem magnetem N venientes, non magis oblique progredi debeant ut ad ejus superiorem partem quam ut ad inferio-iem accedant Australes vero ingressurae magnetem , a toto Terri tractu qui est inter B LM ascendentes, vim habeant ejus polum ioblique deprimendi, nec a Borealibus quae a tractu Terrae AC ad alium ipsius polum i non minus acile accedunt cum creeius est, quam cum deprcsitis,impediantur. Cum autem istae particulae striatae perfngulos magne et ttes codem plane modo ac per Terram suant, non aliter .

duos magnetes sphsricos unum ad alium quam ad totam se Terram dc bent convertere. Notandum enim ipsas circa unumquemque magnetem, multo majore copia scinper ' acii congregatas, quam in aere inde remoto quia nempe et in magnet habent meatus,per quos multo citius suunt quam per acrem circumjacentem, a quo idcircojuxta magnetem retinentur;utitiam, propter meatus quos habent in Terra interiore, major est earum copia in totoro, aliisque corporibus Terram ambientibus, quam in coelo. Et ita quantum ad vim magneticam, cadem plane omnia putanda sunt de uno magnete, respectu alterius magnetis, ac de crra, quae ipsa maximus magnos dici potest. Neque vero duo magnetcs, se tantum ad invicem con C LIII. Verrunt, donec polus Borealis unius polum Australem at ς' μ'

P . . magnetes

torius respiciat, sed praeterea postquam sunt ita conversi, in i

ad invicem accedunt donec se mutuo contingant, si nihil τοῦ MM ipsorum

314쪽

1 6 Psti Ncipio RUM PHILOSOPHI Erui tu ipsorum motum impediat Notandum enim est particulas st- ii striatas celerrime movcri, quamdiu Versantur in meatibus

vitatu.

magnetum, quia ibi seruntur impetu primi clementi ad quem pertinent,cumque inde egrediuntur,occurrere par ticulis aliorum corporum,casque propellere, quoniam, ad secundum aut tertium clementum pertinentes , non tantum habent celeritatis. Ita illae quae transcunt per m. lignetem O, celeritate qua seruntur ab A ad B, atque an etiad A, Vim acquirunt ulterius progrediendi secundum L l lanea rectas, versus R4 S, donec ibi tam multis particulis

secundi aut tertii clementi occurrerint, ut ab ipsis utrina Gque reflectantur versus . Totumque spatium V. per quod ita sparguntur vocatiar sphaera virtutis , sive acti lvitatis, hujus magnetis O; iram patet co majorem esse debere,quo maguus cst major, praesertim quo longior secundum lineam A R. quia particulae striatae longius per illum progredientes, majorem agitationem acquirunt. Itactiam quae transeunt per magnetem P , recta utrimque pergunt versus Sina atque inde resect untur versus X, totumque aerem in sphaera sus activitatis contentum propellunt. Sed non ideo expellunt, si nullum habeat locum

315쪽

PAR QUARTA. 277 quo possit recederes ut nullum habet, cum istorum, siactum sphaerae virtutis sunt ab invicem disjunctae sed cum in unam coalescunt tunc primo facilius cst particulis striatis, quae veniunt ab O versus S recta pergere usque ad P, in locum carum quae ex ter X ad S RV revertebantur, quam resecti versus V ωR, quo non dissiculter pergunt venientes ab X faciliusque cil venientibus a Pad . pergere usque ad O quam resccti versus X quo ci- iam non dii ulter pergunt venientes ab U: .sicque istae particulae striatae, non aliter transeunt per hos duos magnetes Od P, quam si unicus csset. Deinde facilius cst particulis striatis recta pergentibus ab O ad P, atque a Pad O aerem intermedium expellere abri versus Rd T. in locum magnetum Odi, sicque cilicere, ut hi magnetes ad invicem accedant, donec se contingant in S, quam per totum istum acrem eniti ab A ad b, atque ab V ad X: quae duae viae breviores fiunt, cum hi duo magnetes ad invicem accedunt, vel, si unus retineatur, cum saltem alter ad ipsum venit. Pol autem cognomines duorum mansactum non se LIV

aci vicem accedulit,sed contra potius si nimis prope ad dum se moveantur, recedunt Particulae enim striatae ab co unius

magiactis polo qui alicri magneti obversus est venientcs, cum hunc alterum ingredi non possint, spatium aliquod cxigunt intc istos duos magnetes quo transeant, ut ad alium magnetis ex quo egressae sunt polum revertantur.

Nempe egredientes ab O per polum A. cum ingredi non possint in Pic cus polum a spatium aliquod exigunt inter Ad et per quod transeant versus 4 B, atque vi, qua motae sunt a B ad A, pellunt magiactem P sicque egre M M 3 dicntes

316쪽

1 Isti scipIORUM PHILos O pHi Edientes a P pellunt magnetem O saltem cum eorum axes Brid ab sunt in eadem linea recta. Sed cum tantillo magis in unam partem, quam in aliam inflexi sua

tunc isti magnetes se con vertunt, modo paullo ante explicato; vel si lisciorum converso impediatur, non ad-

tem motus rectus, tunc rumsus unus magnos alium sugat secundum lineam rectam. Ita si magnes Ocxiguae cymbiimpositus aquς sic innatet, ut semper ejus axis mandat ad perpendiculum crectus, ct magnes P, cujus polus Australis Australi alterius obversus

est, manu moveatur versusa, hinc fiet, ut magnes recedat versus Z, antequam a magnetes tangatur. In quam-c que enim partem cymba se convertat. requiritur semper aliquod spatium inter istos duos magnet S , Ut particulae striatae, ex iis per polos Ad a egredientes, versus UR X transire possint. Et ex his facillime intelligitur, cur si magnes secetur 'Mimi plano parallelo lineae per jus polos ductae, segmentum- 'g' is que libere suspendatur supra magnetem ex quo resectum,H. sis: st, sponte sic convertat. ωstum contrarium ejus quem

prius habuerat, affectet: ita ut si partes AH a prius junctae

fuerint, itemque Bini postea bvertat se versus A, Ma versus B: quia nempe antea pars Australis unius Australi alterius juncta erat, R Borealis Boreali post divisionem vero particulae striatae per Australem

Cur δε- se

mutuo etiam res

317쪽

stralem.

Manifestum etiam est, cur si magne dividatur plano, lineam per polos ductam ad angulos rectos secante poli puncta qua se mentorum quae ante sectionem '

se mutuo tangebant, ut id a sint, contrariae Virtutis quia particulae ris striatae, quae per unum ex istis polis egrediuntur aer alium ingredi de H . . 'abent.

Nec minus manifestum cst ean ci vit

dem si vim in quavis magnetis

parte ac in toto: neque enim ista vis alia est in polis, quam in reliquis partibus, sed tantum major Videtur, quia per z. iii illosigrediuntur particulae striatae, quae per longissimos magnetis meatus transierunt,4 quae inter omnes ab cadem parte venientes mediae sunt. Saltem in magnete sphaerico ad cujus exemplum, in reliquis ibi poli cite cena sentur, ubi maxima vis apparet Neoctiam ista vis alia est in uno polo quam in alio, nisi quatenus particulae striatae per unum ingressae per alium egrediuntur atqui nulla sttantilla pars magnetis,in qua, si habent ingrcsitim, non habeant etiam egressum. Nec mirum cst quod serrum magneti admotum, vim L vir Lmaaneticam ab illo acquirat. Jam enim habet meatus recipiendis particulis triatis idoneos, nihilque ipsi in i, cst ad istam vim acquirendam, nisi quoc exiguae quaedam ramulorum ex quibus ejus ramenta constant, X tremita cit. tes, hinc inde in istis meatibus promineant; quae omnes Vcrsus

318쪽

CLII

versus unam n cantium partem secti debent,in iis meatibus per quos transire possunt particula striatae ab Au stro venientes, versus oppositam in aliis Atqui acno te admoto, particulae striatae magna vid magna conici torrentis instar in serri incatus irruentes ista ramulorum extremitates hoc pacto insectunt ac proinde ipsi

Et quidem pro variis partibus magnctis, ad quas serrum applicatur, varie accipit istam vim Sic pars xserris Su

admovetur,

psam di versimode recipiat.

SAustro cicientes,' per partem T ingredientur L Orcales ex polo A per acrem res exas. Eadem pars R, si jacet supra ae-qUatorem magnetis in

respicia ejus polum Bru

lum Australem, ut in D, tunc amittet Vim p6l ta se polus Borealis Denique si Siarim diu im

tangat polum magnetis A, particulae striatae Boreales 'lud ingressi per S utrimque egredientur peradu se que in utraque extremitate recipiet vim poli Australis Rm ζdi vim poli Borealij. yyMG αe. s. Q Π δηxum potest, cur istae particulae striatae οὐ mis

319쪽

R T, sicque hoc serrum secundum suam

potius quam secundum latitudinem,Vim magi ex . in Q suis uti; cipiat sed facilis responso est, quia multo magis apertas - faciles vias inveniunt in serro, quam in acre, a quo id circo crsus serrum resectuntur. Facilis etiam responsio cst, si quaeratur cur magnes nihil amittat de sua vi, cum eam serro communicat. Nulla iuri H enim in magnete mutatio sit, propterea quod particula: striatae ex eo egredientes, serrum potius quam quodvis aliud corpus ingrediuntur nisi orian quod libertu pQ ..--. serrum, quam per alia corpora transeundo, copiosius et in iam ex magi tricum serrum ci adjunctum est, egredian- tu quo tantum abest, ut cus Vis minuatur, quin potius hin

Et brevissimo tempore ista vis serro accedit quia parti culae striatae celerrime per ipsum suunt; sed longa moraui eo confirmatur, quia quo diutius ramulorum cxtremitates in unam partem nexae manserunt, O diu citrus in ista

in contrariam resectuntur.

Et chalybs istam vim majorem accipit quam vilius ser ci xiii eum cui plures xpersectiores habet meatus, particulis θι, is

ta Viendis idoneos Eamque constantius servat,

quia ramulorum in iis meatibus prominentium extremi

Et in orci communicatur amaborE UE

te tum quia particulae striarae, majori cum impetu in pne V, frisum in iis prominentium

320쪽

i8 PHNei pro Ru Pii Icoso pura qui scilicet ex solis serri ramentis constat, quam in magnete in quo multum est materiae lapideae, cui serri a sementa infixa sunt; atque ideo cum pauca tanturn particu lae matae, ex magnete .lcbili serrum ingrediantur, non mnes ejus meatus aperiunt,sed paucos tantum,' quidem illos,qui extremitatibus ramulorum quam-maxinae flexi- linus claudebantur.

Σαι- Und sit, ut ori ni vile ferrum in quo scilicet istae ramulorum ea lini fuit valde flexiles, ab ipsa Terra ma q,- - ΠQx quidem maximo, sed admodum debili, nonnullam oz gin ic in brevissimo tempore possit accipere Nempe si sit oblongum, nulla tali vi adhuc imbutum 4 Nun sua extremitate versus Terram inclinetur protinu

ex hoc solo acquiret, in ista extremitate versus Terram inclinata, vim poli Australis in his Borealibus regionibu S momento illam amittet, ac plane contrariam acquiret, si eadem edus extremitas attollatur,in opposta de Ni

- --r ςhii/Qr. x quam aliis minoribus: Respondeo id non in

recipiendis idonei; atque idcirco perpaucasusque ad nos

in eius bullus exterioris continentur, plane alio modo conversos