장음표시 사용
331쪽
PAR Q u ARTA. 93 vel aliis magnetibus vicinis advenientes oblique vel averse ipsius meatibus occurrendo, paullatim commiguras
Denique vis magnetica humiditate rubigine, ac situ vat 'de minuitur:& valido igne plane deletur Rubigo enim x ,---- ferri ramentis si orcscens, meatuum risicia occludit:
idemque praestat aeris humiditas situs, quia rubiginis imminuat,
initia sunt. Ignis autem agitatio litorum ramentorum I O m,men,
sitionem plane disturbat. Nihilque puto hactenus circa; Ἀγω. magnetem vere ac pro certo suiu observatum, cujus ratio ex iis quae explicui non facile intelligatur.
Hic autem Iccasione magnetis qui trahit serrum, ali 2 Dquid addendum cst de succino, gagate, cera, resina, Vitro ira tionu&imilibus . quae omnia minuta corpora etiam trahunt. Quamvis enim mei non sit instituti, particularia ulla ex dimitiplicare nisi quatenus requiruntur ad encratiora, de qui bus gi confirmanda nec examinare possim istam vim in gagate vel succino, nisi prius x variis expcrimentis plures alias corum proprietates deducam ita intimani
ipsorum naturam investigem quia tamen adem vis in vitro etiam cst de quo mihi paullo ante sui agendum ad ignis euectus demonstrandos, nisi cana xplicarem alia sorsan quae de illo scripsi possent in dubium revocari. Praesertim quia sorte nonnulli videntes istam vim in succino, cera resina dileagineis sere omnibus reperiri putabunt ipsam in co consistere quod tenues quae lanam ramo istorum corporum particulae frictione commotae. frictio enim ad illam vim xcitandam requiri solet, per aerem vicinum se diffundant ac sibi mutuo adhaerescentes procinus reucriantur,in minuta corpora quae in itinere osteno ora dunt,
332쪽
29 PRINcIpIORUM PHILO sopΠIIdunt, secum trahant. Quemadmodum videmus ejusmodi pinguium liquefactorum guttas, bacillo appensas cui motu ita excuti posse, ut una earum parte bacillo adhaerente, alia pars ad aliquam distantiam ab co recedat, statimque revertatur, nec non sestucas, aliave obvia corpuscula secum adducat. Nihil nim tale in vitro licet imaginari,
saltem si natura ejus sit talis, qualem cana supra descripsi mus; ac proinde in ipso alia istius attractionis causi cst C
Nempe ex modo quo illud generari dictum est facile colligitur, pr ter illa majuscula intervalla, per quae globu- si sectandi elementi, Versus omnes parte transire possunt,
multas ctiam rimulas oblonga inter ejus particulas reperiri, quaecum sint angustiores, quam ut istos globulos recipiant, soli materiae primi elementi transitum p ebent: putandumq; est, hanc materiam primi elementi, omnium meatuum quos ingreditur figuras induere assuetam, per rimulas istas transeundo, in quasdam quasi sciolas eanues, latas,d oblongas tarmari, quae, cum similes rim ualas in aere circumjacente non inveniant, intra vitrum se continent, vel certe ab eo non multum e Vagantur xcirca ejus particulas convolutae motu quodam circulari, ex unis ejus rimulis in alias suunt. Quamvis enim materia primi clementi sui dissima sit, quia tamen constat minutiis inaequaliter agitatis, ut in tertiae partis art. 87448 cxplicui rationi consentaneum est, ut credamus multas quidem ex maxime concitatis ejus minutiis a vitro in acrem assidue migrare . aliasque ab aere in Vitrum carum loco reverti;sed cum caerius revcrtuntur non sint omnes aeque concitatae, illas quominimum habent agitationis, versus rimulas θ' s nis os
333쪽
P a A. 293mulas quibus nulli incatus in aere correspondent,expelli, atque ibi unas aliis adhaerentes, fasciolas istas componere: quae fasciolae, idcirco successu temporis figuras acquirunt
determinatas, quas non facile mutare possunt. Unde sit, ut si vitrum satis valide fricetur, ita ut nonnihil incalescat, ipsae hoc motu foras excusae per aerem quidem vicinuin se dispergant aliorumque etiam corporum Vicinorum meatus ingrediantur, scd quia non tam aciles ibi vias inveniunt, statim ad vitrum revolvantur,in minutiora corpora quorum catibus sunt implicitae,sQVum ad Wςδη oriri Quod autem hic de vitro notavimus, de plerisque aliis , a-
corporibus tiam credi debet nempe quod hi stixj
quaedam interiorum particulas reperiantur,quae cum ni juis .i,amis angusta sint, ad globulos secundi elementi admittendos solam maioriam primi recipiunt δε cum sint majora iis quae in aere circumjacentc. soli isti materiae primi clementi ctiam patent, implentur minus agitatis jus mini liis quae sibi mutuo adjunctae particulas componunt diversas quidem habentes figuras juxta diversitatomist rum interstitiorum, sed maxima ex parte fasciolarum ii star tenues latas ct oblongas ita ut circa particulas comporum quibus insunt,se convolvendo assidue moveri posse sint Interstitia enim a quibus figuram suam mutuantur, cum debeant cite valde angusta, ut globulos secundi clementi non admittant, nisi client oblonga rimarum instar, in post inlisie majora iis, quae inter aeris particulas, ariobulis secundi ejusdem secundi clementi non occupantur uapropter etsi non ne in aliam caussam attractionis ante xpositam, in aliquibus sorte corporibus locum
bere posse quia tamen non est na generalis, aura
334쪽
CLXXoII. Ex dictu intesisti, quaensim
ista in valde militis corporibus observatur, non aliam puto in illis vc saltem in maxima illorum parte, quam in vitro osse quaerendam. Caeterum hic notari velim , particulas istas in meatibus Corporum terrest rium, ex materia primi clementi fibramatas, non octo variarum attractionum, quales sunt in finis, a. electri in magnete, sed ' aliorum innumerabilium
I admirandorum nectuum causiasisse posse. Dcnim in
unoqUOque corpore sormantur, aliquid singulare habent
. III in V Mura, quo disserunt a reliquis omnibus, in aliis di 'Orporibus serinatis cumque retineant Inaximam agitas. I 00ζm primi ementi, cujus sunt partes, minimas ob caussas fieri potest, ut vel cxtra corpus in quo sunt non evagentur, sed tantum in ejus catibus hinc inde discumrant vel contra celerrime ab co discedant Malia omnia corpora terrestria pervadentes, ad loca quantumlibet remota brevissimo tempore perveniant, ibique materiam suae actioni recipiencta cloncam invenientes, raros aliquos essectus producant. Et sane quisquis considerabit, quam mirae sint magnetis & ignis proprietates ac quam di Vcria ab iis quas vulgo in aliis corporibus observam unquam Dagens amma x minima stimula momento temporis possit accencli, quam magna si ejus vis ad quam immancin distantiam stellae si Xae lumen suum circumqua edis undant, reliqua, quorum causas meojudicio, satis evidentes,' principiis omnibus notis, Mab omnibus admissis, figura scilicet, magnitudine. stua morti particularum materiae,in hoc scripto deduxi facile tibi persuadebit nullas esse vires in lapidibus aut planiis tam occultaS, nulla sympathiae vel antipathiae miracula tam stupenda, nihil denique fa
335쪽
A. 297 denique in natura universa, quod ad caussas tantum corporales, sive mented cogitatione destitutas, debeat referri, cujus ratio ex iisdem illis principiis deduci non possit adeo ut aliqua alia ipsis adjungere non sit necesie .
Plura non adderem in hac quarta principiorum Philo clxxxviii sophiae parte, si quemadmodum mihi antehac in animo
fuit duas adhuc alias quintam cilicet de viventibus sive Σ --
de animalibus xplantis ac sextam de homine essem scri δε his in ..
pturus. Sed quia nondum omnia, de quibus in iis ager
vellem mihi plane perstricta sunt nec scio an satis unquam motio otii habiturus sim ad ipsas absolvendas ne priores idcirco diutius retineam, vel quid in iis desideretur, quod ad alias sarii. scrvarina , pauca quaedam de sensuum objectis hic sub jungam. Quippe hactenus hanc Terram, totumque adeo hunc mundum aspectabilem . instar machinae descripsi nihil praeter siguras Minotus in o considerans sensus autem nostri multa alia nobis exhibent colores scilicet, odores sonos A similia, de quibus si plane tacerem praecipuam explicationis rerum naturalium partem videre omisisse. Sciendum itaque humanam animam , t si totum cor pus informet, praecipuam tamen sedem suam habere in cercbro in quo solo non modo intelligit Mimaginatur tam seditiam sentit hocque opere nervorum, qui sitorum instar accrebro ad omnia reliqua membra protenduntur, iisque sic annexi sunt, ut vix ulla pars humani corporis tangi possit, quin hoc ipso moveantur aliquot nervorum cxtremitates per ipsam sparsae, atque carum moriis ad
alias corum nervorum extremitateS, in crebro circa se-
clam animae collectis transferatur, ut in Dioptricae ca-
336쪽
pite quarto satis suse cxplicui. Motus autem qui sic inici rebro a nervis excitantur animam sve mentem intime cerebro conjunetam diversimode assiciunt,prout ipsi sunt diversi. Atque lici clivorse mentis assectiones, sive cogitationes ex istis motibus immediate consequentes, sensuum perceptiones, sive, ut vulgo loquimur, sensus appellaim
, 2.' Horum sensuum diversitates primo ab ipsorum nervo
θών, rum di Verstate, ac deinde a diversitate motuum, Qui in is, , iis vi in Nati HerVis siunt, dependent. Neque tamen snguli ner
t. i, se iunx singulos sensus a reliquis diversos, sed septem
isvivi Q. tantum praecipua clinerentias in iis notare licet, quarum t. d. pQxtinent ad sensus internos, aliae quinque ad exter his, hasti a nos. Nempe nervi qui ad Ventriculum, oesophagum, seu ces, aliasque interiores partes, explendis naturalibus desideriis destinatas, protenduntur, faciunt unum ex sensbos internis, qui appetitus naturalis vocatur:Nervuli vero qui ad cor' praecordia quamvis perexigui sint, faciunt alium sensum internum, in quo consistunt omnes animi commotiones, sive pathemata δε asi eius, ut l:etitis, tristitiae, amoris,odii, similium Nam, exempli caussa sanguis it temperatus, facile ac plus solito in corde se dilatans nomvulos circa orificia sparsos ita laxatd movet, ut inde alius motus in cerebro sequatur, qui naturali quodam sensia Maritatis assici mentem ac tiam aliae quaevis causta, nervulos istos codem modo moventes eundem illum laei senstim dant. Ita magmatio si uitionis alicujus boni, non ipsa sensum laetitiae in se habe sed spiritus xad musculos, quibus illi nervi inserti sunt, mittit, corumque spe onscia cordis expanduntur,in ejus nervuli in
337쪽
P uis o A. 299 ventur eo motu ex quo sequi lebet ille sensus. Ita audito grato nuncio, mens primum de ipse judicat, ' gaudet gaudio illo intellectuali quod suae ulla corporis commotione habetur, quodque idcirco Stoici di xcrunt cadere posse in sapientem deinde cum illud imaginatur spiritus
ex cerebro ad praecordiorum musculos fluunt, Mibi nervulos movent, quorum ope alium in cerebro motum cxcitant, qui mentem assicit laetitiae animalis sensu. Ea leni ratione sanguis nimis crassus maligne in cordis ventriculos suetas ct non satis ibi se dilatans alium quondam motum in iisdem praecordiorum nervulis facit qui cerebro communicatus, sensum tristitiae ponit in mente, quamvis ipsa sorte nesciat cur tristetur: aliaeque plures causiae idem praestare possunt. Atque alii motus istorum nervulorum,
tenus sunt tantum assectus, sive animi pathemata, hoc cst, quatcnus sunt Onsus quaedam cogitationes quas mens non habet a se sola, sed ab eo quod a corpore, cui intime conjuncta est aliquid patiatur. Nam distinctae cogi rationcs, quas habemus de iis quae amplectenda sunt vel optanda, vel sugienda,inc toto genere ab istis assectibus distinguuntur. Non alia ratio est appetituum naturalium, ut famis. sitis,&c qui a nervis Ventriculi, saucium, Rc pendent suntque a Voluntate comedendi, bibendi, dic plane
diversi sed quia ut plurimum ista voluntas sive appetitiocos comitatur idcirco dicuntur appetitus. Quantum ad sensus externos, quinque Vulgo num e Cyci
rantur, propter quinque di Versa ob celorum genera ner
vos iis servientes moventia, ct totidem genera cogitatio rei, rinum consularum, quae ab istis motibus in anima excitan
338쪽
3oo grvcr pro RuM PHIL sopΗΙΑtur. Nam primo nervi in univcrsi corporis cutem desinentes , ita mediante a quibuslibet terrenis corporibus tangi possunt in ab illis integris moveri, uno modo ab illorum duritie alio a gravitate, alio a calore, alio ab humiditate 'c quotque diversis modis vel moventur, vel amotu suo ordinario impediuntur, tot in mente diversos sensus cxcitant, ex quibus tot tactiles qualitates denominantur. Ac praeterea cum isti nervi solito vehementius agitantur, sed ita tamen, ut nulla laeso in corpore inde sequatur, hinc sit sensus titillationis, menti naturaliter gratus, quia vires corporis, cui arcte conjuncta est, ei testatur; si vero aliqua laeso inde sequatur, sit sensus doloris. Atque hinc patet , cur corpore voluptas dolor tam parum distent ab invicem in objecto, quamvis in sensu contrarii
Deinde alii nervi per linguama partes ei vicinas sparas, ab eorundem corporum particulis, ab invicem disjunctis. simul cum saliva in ore natantibus diversi modemoVentur, prout ipsorum figurae sunt di vcriae, sicquc di-Versorum saporum sensus efficiunt.
I Tertio, duo etiam nervi, sive cerebri appendices extra
iis Calvariam non exsertae, OVentur ab eorumdem corporum particulis disjunctis, ct in aere Volantibus, non quidem quibuslibet, sed iis quae satis subtiles ac simul satis vividae sunt, ut in nares attractae per ossis spongios meatus, usque ad illos nervos perveniant, Ma diversis corum motibus sunt diversorum odorum sensus. u. 'arto, dii alii nervi in intimis aurium cavernis re conditi, excipiunt tremulos Vibratos totius acris imcumjacentis motus Aer enim membranulam tympani
339쪽
diversitate diversorum sonorum sensus oriuntur. Denique nervorum opticorum cxtremitates, tunicam, retinam dictam in oculis componentes, non ab aere nec a
terrenis ullis corporibus ibi moventur, sed a solis globulis secundi clementi unde habetur sensus luminis colorum ut jam satis in Dioptricad Meteoris Q pliVVj o LProbatur aulcm evidenter, animam non quatenus est . ἡ,-
in singulis cmbris sed tantii in quatenus est in cerebro, ea quae corpori accidunt in singulis membris nerVorum vi uri, ope sentire primo ccco quod morbi varii solum ccrebrum alucientes omnem sensum tollant, Vel perturbent; ut ipse somnus, qui est in solo cerebro, quotidie nobis magna ex parte adimit sentiendi facultatem, quam postmodum vigilia rostituit. Deinde ex co quod cerebro illaeso si tantum viae per quas nervi a membris externis ad illud porriguntur obstructe sint hoc pii illorum membro in sensus etiam perit. Ac denique cx co quod dolor aliquando sentiatur, tanquam in quibusdam membris in quibus nulla tamen cst doloris cauda, sed in aliis per quae transeunt nervi, qui ab illis ad cerebrum protenduntur. 'od ultimum innumeris xpcrimentis ostenci potest, bd unum hic ponere susiciet. Cum puellae cuidam , manum gravi morbo assectam habenti, velarentur oculi
quoi ies Chirurgus accedebat ne curationiSapparatu turbaretur, cique post aliquot dies brachium ad cubitum iis oue ob gangraenam in eo serpentem sui sici amputatum, L anni in ejus locum ita substituti, ut eo se privatam sic plane ignoraret, ipsa intcrim Varios dolores, nunc in uno
340쪽
3 o. Isti scipio RUM III hos opuIAE ejus manus quae abscisa erat digito, nunc in alio sic sentire querebatur quod lane aliunde contingere non poterat, quam ex eo, quod nervi qui prius ex cerebro ad manum descendebant, tuncque in brachiojuxta cubitum terminabantur eodem modo ibi moverentur, ac prius moveri debuissent in manu ad sensum hujus vel illius digiti dolentis, anima in cerebro residenti imprimendum. Probatur deinde talem csie nostrae mentis naturam, ut ex eo solo quod quidam motus in corpore sant, ad quasi-
bet cogitationes, nullam istorum motuum imaginem re-
iis ta bis lentus, ii Vesensationes dicuntur. Nam videmus verba sive ore prolata, suo tantum seripta, quaslibet in animis nostris cogitationes xcommotiones excitare. In cadem charta, cum eodem calamo ' atramento, si tantum calami extremitas certo modo supra chartam ducatura iteras exarabit, quae cogitatione praeliorum, tempestatum, su-riarum assectusque indignationisin tristitiae in lectorum animis concitabunt; si vero alio modo sere simili calamus moveatur, cogitatione Valde diversas tranquillitatis pacis, amoenitatis, assectusque plane contrarios amoris xlaetitu cisiciet. Respondebitur fortasse, scripturam vel loquelam nullos allectus, nullasque rerum a se diversarum imaginationes immediate in mente excitare sed tantum modo diversas intellectione. quarum deinde occasione
anima ipse variarum rerum imaginc in seisibi mat Ouid autem dicetur de sensu dolorisin titillationis Gladius corpori nostro admovetur illud seindit, ex hoc solo sequitur dolor, qui sane non minus diversus cst a gladii vel corporis quod scinditur locali motu, quam color, vel sonu S, Vela