Renati Des-Cartes Principia philosophiae

발행: 1644년

분량: 682페이지

출처: archive.org

분류: 철학

351쪽

SPECIMINA

PHILOSOPHI F:

DISSERTATIO

Recte regendae rationis, S veritatis in scientiis investigandae:

DI OPTRICE,

Ex Gassico transsata, sed Aucioreperlicta, varii ie

Apud Ludovicum Ingevirium.

352쪽

PRIVILEGE.

ae mils uenit te et densore eis Uie o. parte Royensen consili Ceberet seelle dii grand seau de ire aune sursimile queue.

353쪽

MATERIARUM CONTENTARUM

in Distertatione de Methodo recte utendi ratione,c veritatem in scientiis vestigandi.

Aria circa scientia considerati

Pracipua i ius Methodi quam investigat: Autor regula. 93. Suadam loralis scientia regula, ex hac Methodo depromta. I9q. Rationes quibus exsi entia Dei se anι- ma humana pro. atur . qua sunt Meta - sica fundamenta. irassionum Ph sicarum ab Autorern et sigatarum ordo ac in pecie motus cordis quarundam aliarum ad Medicinam pectantium perplexarum opi- monum enodatis rum, quaesit me nostram ct brutorum animam disserentia.

in Dioptrica.

qu namsi natura colorum ac ne opus esse specubus intentionalibus ad eos videndum meque ut in ob ediis aliqui sit nostris sensibi is imite. Ibi d.

6. Nos inter ii videre ope radior:ι-qtιra ob eois in oculos nostros veniunt Contra feles noctu videre ope radior:ιm, qui ab ipsorum oculos in ob edia tendunt. 7O, II p. ranam sit materias tιά radios transmittit , quomodo diver orum ob ectorum radii imul in oculum ingredi possimi aut ad diversos oculas tendentes per eundem aeris cum sine permixtione transii re aut ita , ut ali non siint Ita impedimento nec ab aeris iditate na- pedi. tur nec a ventorum agitatione nec . vitra aut aliorum et modi pePucidorum corporum durities o, qui fieri

possit, ut nihilaminussint recit i8. 'uid proprie sim si radii se quomodo infinit a singulta taminat corporis punctti exeant. 7 29. siit corpus nigrum. quid album, Item quid sit speculum o quomodo specula tam plana , quam con Uexa radios refectant. In tio consi a natura mediorum colaerum P, Io. 6' omodo colorata corpora radios re-

factant se qui si refractio. Ibul.

354쪽

s. Et quantlan, eum in aquam ingredi

tur. 8o

c Cur refractio tanto sit major quanto incidentia est obliqtuor se nulla, cum incidentia es perpendicularis. Et cur aliquando bombardarum i versus

quam displosa in eam non possim ingredi, sed versus aerem refectantur gi7. uantum radii refrangantur ape cidis corporibus , in qua penetrant. I ai Luomodo refractionum magnitudinem metiri oporteat. 8 39. Radio facilius trajicere vitrum,quam aquam, ct aquam quam aerem, o cur

IN. Cur rariorum aquam subeuntium re fractio, aqualissi radiorum inde exeuntium refractioni.Et cur idnon sit universale in omnibus peltacidis corporibus 8 Ii Radios aliquando incurvari posse, nec tamen ex eodem peltacido corpore exire.. ibid. r. Tuomodo a refracZio in singulti ciιrvarum superficierum punctis ibid.

i Embranam , vulgo retinam di-1VI Eam nihil aliud esse quam

nervum opticum. 62. uales t refractiones ab ocul humoribus producta. 8 3. In quem usum vita coarctetur dilatetur ibid4. Motum sum pupita voluntarium se.

3. Humorem Pinum esse muscuti instar, qui totius oculi figuram mutare potest se flamenta processus ciliares dicta, issim esse Endines ibid. IV. De Sensibus in genere. . in imam sentire , non corpus G λ que quatenus es in cerιbro

non qua alia membra Mimat ri

I. Ipsam nervorum ope sentire poy Interiorem forum nervorum substantiam ex multis tenuissimis capitamentis constare ibid.

q. Eosdem esse nervos, quisensibus sequi

motibus inserviunt ibid. 3. Spiritus animales in forum nervorum membranis contentos membra moveres subsantiam illorum internam sensibus in ervire: ct quomodo ope nervorumstat sensus si 6. Idem, quassensus externi in phantasiam mittunt, non esse imagines objectorum aut saltem opus non esse ut eis mmitissint ibid. a. 7. Diversos motus tenuium uniuscul usque nervi capisiamentorum sufficere ardiversos ensus producendum. 3

De Imaginibus quae Armantur insundo oculi.

i. c Omparatio sarum imaginum cum iis qua in obscuro cubiculo conssiciuntur. 3a Explicatio istarum imaginum in oculo animal mortui. 9 3. Hujus oculi figuram ausis longiorem esse reddendam, cum ob lecta propinqua sunt, quam cum sunt remota cibid. 964. Multos in hunc oculum radios ab uno-noquoque ob eit puncto ingredici omnes ilios qui ab eodem puncto procedunt, infundo oculi congregari debere circa idem punctum; guramquesuam in hunc Mnem esse coliocandam e diversorum radiorum puncta ibidem in Qversi sun-cctis congregari debere. 961. uomodo colores videantur per chartam albam , qua es infundo pius ocu b. Imagines qua ibi formantur similitudinem objectorum referre ibid.

6. Suomodo pupida magnitudo ista rum morioum perse Iuni inserviat.

355쪽

modo etiam e dem inserviat refracti qua' in eculo χ obsitura μset si mavor foret aut minor quam rei as. Oos aeuomodo internarum istius culι partium nigredo. cubiculi obscurito in quo sae imagines conspiciuntur. ι dem etiam insermiat cur nun :ιam adeo perfecta sint in us extremitatibus atque in medi quomodo intelligi debeat quod vula dicitur, vilionem fie. II per axem. Dils Amptitudinem pupicta , dum colores et tutiores facit . figuras minus distincti reddere a proinde mediocrem tanthm esse delere. Ob ecti qua sunt titere Pius ad emus distantiam oculus dis' 'm ' ab eo remotiora aut pro is prora, minus sin me in eo repra entam, ouam aquali pro e uisantia abessent. io a

que Earum mutari tu contrahi pro ratione distantia aut situs ob eoiorum.

ti animata vi: . ouam oculo hominu . quam bovM. β' I qua a: arent ope niti' se iucubiculo obscuro . ibi eodem modo , t oue in eculo ormara . O in iumentum capi posse .ιltorum , qua hic dicta confirmant i 13. Quoimodo a imagines ab oculo inceretrum transeant. O7

c Ire item sonos apores, riti βρο

nemo dolarem.

Curicili in oculo acceptu G

RICT

τ luti plurima conssiciantur lumina, in auribus ut soni audiantur atque ita eadem vis diversa sensiones in diversis organu producat. I lo . Cur cibi spausi pos consse tum Sotim oculis varios colores videre videa

mur.

3. Cur aliquando diversi colores appareant in corporibus tantis in pel :ιcι ι , sicut in trade tempore pluvio. I6. en um luminis . orem aut mino rem se . prodi lectum propitis aut remotius es item prout pupilla , atque imago quom oculi fundo depingitur. ma or aut minor est o l.

7. Suomo .io capti amentorum neret optia multitudo visionem sinciam red

S. Cur prata diversis colori bi s viri ata eminit unιm tantum color appareant , O, cur omnia corpora minus ι- sin me eminus quam cominus constr-ctantur . atque maginis magnitudo visionem sinctiorem reddat . ia

D aeuomodo agnoscamus situm Medii qui intuemur . aut e tu rio digito

Usciant iit hectorum distan

tia deprehendatur. 1' si 1 Etiamsi motus isti nobis insciis flant, nos tamen quid significent agnoscere

t . uomodo distinctio aut confusio -

356쪽

as Objectorum, qua intuemur , praecedaneam cognitionem, ipsorum distantia melius dignoscenda inservire idemque

situm incere ibid.i6 aeuomodo uni cujusque objecti magnitudo figura dignoscatur iii P. Cur nos aliquando visum saltat:

phrenetici, aut qui dormiunt, putent se videre quodnon vident ibida 8. Cur aliquando objecta duplicia ideantur; o tactus sciat, ut objectum

duplex esse putetur et ors Cur clerici, aut qui perflavum vitrum conspiciunt omnia qua vident flava esse judicent. Et iii sit locus equo conspicitur Hec Tum per vitrum planum, cu us superficies non suntpara tela o per vitrum concavum jurque tunc ob lectum minus quam sit, appareat. Item , qui si locus e quo per vi-rrum convexum videtur cur ibi aliquando maumo remotius , aliquando ver minimo propius appareat quam revera sit, aut etiam inversium Denique , quissi locus imaginum , qua conspiciuntur in speculis tam planis quam

convexis aut concavis cur ibi appareant recta aut inversae, majores aut minores, ct propiores aut remotiores

quam sunt ipsa Hecta Laci o Curfacile decipiamur in Iudicando de disiantia; quomodoque probari possit,

nos non solere santiam im aut o opedibus mavorem imaginari. 24 . Cur Solis Luna maiores videantur Horizontiproximi , quam ab eo remoti apparentemque Hectorum magnitudinem exangulo visionis non esse mens irandam. Iaa. Cur alba se luminosa objecta , propiora sema ora, quam siunt , appareant. ibid.

M Cur omnia corpora valde parva aut valde remota, appareant rotunda. ias q. uomodo remotiones fiant in tabulusecundum et Deriliva regula detinea-

ibid. I X. CAp v VII. De modis visionem perficiendi. I. Ria in visione esse consideranda a objecta , organa interiora ,

exteriora. a Luatuor tantym ad visionem perfectam reddendam requiri. 1273 uomodo natu primo sorum prostexerit , quid supersi , quod ars isti

.Luod discrimensit inter juvenum

senum oculos. 128s. Suomodo mederi oporteat divum senum oculis ibid. 6. Inter multa vitra qua illi rei inservire possunt, facissima politu sunt deligenda item ea qua melius inciunt, ut objecta a diversis punctis manantia, videantur, arotidem aliis diversis pun-cris procedere.

7. Non opus esse alium hae in re Eliecti

habere, quam circumcirca is cur iaci S. Imaginum magnitudinem pendere tantum ab Hectorum distantia, a loco ubisse quia oculum ingrediuntur, decussatim secant, se ab ipsorum refra

ctione.

9. Refractionem non esse hic magna coni aeratione dignam ut nec ofectorum a cessisti distantiam . quid ubi ina cessibilia sunt, facere conveniat ibid.

o. In quo con a inventioperspicillo timpulicarium, unico vitro consantium;

quissit Porum essectus. 4 31. Augeri posse imagines, e ciendo ut radii procul ab oculo decussentur, ope tubuli aquia pleni quantoque longior esse tubulus, tant magis imaginem augere , idem praesare ac natura tant. longiorem oculum iecisset ibi. iii a Pupillam oculi obstare , tantum abessui ad uvet, cum quis Iusmodi tubulo

utitur.

357쪽

in tibulo continet, ne membranarum quibus humores oculi involvuntur u a

consideratione esse dignas ibid.i Id num que fera posse tubulo ab ocu lo se arato atque comuncto ibid. is si a in re οὐ at inventio Telescopi t. 137 6 aeuomodo impediri possit, ne vis radio

gna sit ibid. uomodo contra impediri posit . cum nimis debilis es obtecta acce sibilia sunt

is Et quomodo , cum accessibilia runt se, tele copto utimur ibid. I si'. Luanto in m pupi a fieri possit horum conssiciliorum ori cium is, cur matu feri debeat. 8eto Obeciorum accessibilium causa non opud se ita augere tubuli orificium. Issi. Ad diminuendam radiorum vim eum utimur conjiciliis , rasare illorum o m cium angusιus facere , quam id τι tro colorato tegere. Et ad id angustius reddendum prassare extrema tir extrinsecus tegere quam intrinsecus. o: Ad quid titilebit, multa obtecta eo dem tempore videre is qui feri oporteat ne ea re opus sit ibid. a. u acquira pose facilitatem videndi ob ecia pro inqua aut remota ia in e factum sit ut 1mno ophisa ita se oculo Solem tueri potuerint ibid. VIII. De figuris . iras pellucida corpora requirunt ad detors uendos refractione radios omnibus modis ilioni inservientibus.

benda. 3. Demonstratio proprietatis Et si in refractionibus. 4. Nu G atii adhibitis lineu, pr ter cir

ralleti in unum punctum coeant aut ιι tii qui ab eodem puncto prodeunt parat leti adant. 46 Quomodo eri post ut radii qui ab uno vitri latere sunt parasseti ab altero di s regentum, tanquam si omnes ab eodem

puncto exirent. 1486. Tuomodo feri post ut chm ab utroque

latere sunt parallel in minis sip.rerum ab uno quam ab altero latere cortrahantur. 40 . uomodo idem obtineri queat e sciendo praeterea ut radii sint inversi S. Lua ratione fer po sit . ut omnes radii ab uno puncto procedentes , in alio tιndio congregentur ibid. Et ut omnes ii qui ab aliquo puncto exeunt, di gregentur, quassi ab alio puncto promanarent ibi l. i C. t ut omnes t qui di gregati sunt ii si ad idem punctum tenderent . iterum d gregentur, quasi ab eodem puncto pro dirent i, ira aeus si h perbola, P, eam describendι

iri Demonstratio proprietat hyperboli quoad refractiones. Is i . Suomodo exsolu perbolis se neu u fripo sint vitra, qua radios c-mnibus i dem mora mutent atque qui e ipsibus edi circulis constant lues,

4. Etiamsi multa alia figura sint quae dem sectus pro tιcere et eunt, nulla, tamen pracedentibus , ad conssicilia esse aptiores . Figuras solis hyperbolis D tinet rectu eo iantes, delineatu esse faciliores ibid. 6. Luecunque sit vitri figura . non posse iZa curate efficere , ut radi a diversis

Iunctu prodeuntes, in totidem aliis punctis congregentur. 6o

7 Vitra νperbolica omnium optima esse in hunc finem. aio Radios a di tersis unci procedentes magis dispergi Vitro perbolico traIecto.

358쪽

quam Piptico quantoque Pipticum densius es, tanto minus Iud traucrendo dispergi. 63t9. uantamcunque densitatem habeat, non posse id imaginem qu-m se radii

pingunt, nisi quart aut tertia parte, minorem reddere quam faciat seperbolicum se nequalitatem tanto magorem esse quant maior es vitri ref

crio Nutam vitro figuram dari posse, sua imaginem istam majorem reddat hyperbolica,aut minorem ePiptita. 63, i 6 seto. Quomodo intesistendum sit, radios a diversis punctis promanantes decusari in prima superficie , qua escere potes ut in totidem aliti diversis uisc is congregentur. 6sai. Vitra Piptica magis urere, quam Hyperbolica is quomodo metiri oporteat vim deculorum aut vitrorum urentium. Nura posse fieri , qua neu rectiurant in infinitum. 66aa. Minima vitra uissecula tot radios congregare ad urendum, in dati in quo eos ingregant , atque maxima, qua figuras minimis seu similes habent, inaequalissatio se que maxima nultimatiam praerogativam habere, quam eos inspatio ma orio remotιori congregandi atque ita decula aut stra valde parva fieri posse, qua tamen magnam urendi vim habeant. Speculum comburens cu in diameter non excedit Loo partem distantia ad quam radios congregat, non posse efficere , ut vehementius urant aut calefaciant, quam Liqui directe a Sole procedunt. 6, 3. Intra ediptica plures ex eodem puncto radios accipere posse, ut eos postea para telo reddant,quamussim alteriusfigurae. 6s,a6o

sia aliqua restexi in corporum e ci-dorum superficie . curque refieriosa ab torsit in eo asio quam in vitro i oz. Descriptio con spiciliorum qua γροι-bus inserviunt, ct tu qui tantum eminus videre possunt. i3. Cursupponi possit radios A puncto satis remoto prodeuntes esse quas paraPelas ct cur nonsit necesse conspiciliorum qui-bm utunturbenes figuram valde accuratam esse ira momodo perssici pulicaria ex unico vitro eri debeant L 3 Leuid requiratur in telescopiis , ut sent perfecta.

6. ualia itidem esse debeant perspici pulicari , ut i perfecta. 78, i 797. Adhu perspicita utendum , praestare

alterum oculum vel aliquo obscuro tegere, quam eum musculorum ope claudere. Vtile quoque esse missus sui aciem antea debilitare, in loco valde obscuro se continendo atque etiam imaginationem dispositam habere, quasi ad res abde remotas ct obscuras intuendum iri a . Qui at, ut minα antehac felice uerint artifices in accuratis tele copiis consciendi , quam in alia persicissis is, T X. De modo expoliendi vitra. modo magnitudo refractionum, vitri, quo uti volumus, rnvenienda. 8 a. Quomodo invenianturpuncta rentia, vertex perbo Pe in vitrum i d c u refractiones cognita sunt, Auram aemulari debet , quomodo ρ orum isorum isantia augeri aut m ympo sit.

359쪽

possit vel multorum punctorum inven-

. Quemodo in eniatur Conus , in quo eadem perbo , a plano axi para elosecetur. 87 . uomodo ope machina uno ductu hae perbe deseribi queat iris 6. Alia machina, qua uius perboia figuram dat omni re . qua ea ad vitra potienda indiget edi quomodo ita sit u-

r. Quid in vitris concauu quid in eo exu 'ectarim feret an umsit iis s. ordo obse andus ad se forum τι- trorum obtura exercendum. I tra con-αex qua longioribus telescopiis inserviunt, accuratiust ter esse potienda.

Materiarum contentarum in Meteoris.

a Argumentum prima capit . bul. 3. quam . terram , arem , ct reliqua corpora qua nos circumflant . ex variuparticuta componi. Poros esse in omni. m is corporibus subliti quadam ma-roιa re letos Particulas aqua esse longa , teretes editives Aborum corporum fere omnium particulas haberes rura irregutares, angulosa ramorum instar expansau. Ex siusmodi particulusimul unctu is imp exis corpora dura componi. abdem , si non sent implexa, nec tam crassa ovi a maIm4

subtili possint agitari , oleum elaerem

componere. O . Ioi

. Hanc materiam subtilem indesinenter moveri. Ipsam solere celerius ferri Iuxta terram , quam prope nubes. versm AEquatorem , quam versi s Polos Uate, quam eme ac te quam nocte. Cis. Ipsius etiam particula esse inaequales.

aeua minores suἡt, infra virium habere ad alia corpora movenda. o rc Crassi culas pracipue inveniri in locu ubi maxime junt agitata. Ita miιltorum corporum meatus ingredi non posse ideoque is corpora esse alia frigidio

ra. ibid.

. Qui sit calor e quid frigus. uomodo corpora dura ab iant. Cur aqua liquid esse soleat , A quomodo frigore durescat. Cur glucies .indem semper retineat frigiditatem is duritiem quamdiu glacies es, etiam in assate, nec paul-ntim ut era o Datur. 2C3s. Quasint satium particuti qua etιam stirituum . sive aquarum ardentium. Cur aqua rarefiat dum congentur, atque etiam dum incatiscit. Et cur fervefacta citius congeletur. 2oq9. Particula de quibus hic agimus, non esse indivisibilisci nec in hoc tractatu qui quam negar eorum, qua in vulga-ν Philosophia traduntur. OS II. De vaporibus Lex talationibus. V modo vi Sota corporum terre-srium particula nonnulla ιιrsum attorantur. 2C6r. Quid sit vapora se quid exhalatio.

Plures vapores quam exhalationes generari aeuomodo crassiores exhalationes ex corporibus terroribus egrediantur ibid. io 3. Cur vaporem versa vatae

multum De ccupet. CI

360쪽

minus densari possint: Quare insolitus

calor aestate interdum aere nubilo sentiatur. Et quid vapores calidos aut frigidos reddat. 2G91. Cur halitum calidior emittatur ore valde aperto , quam propemodum clau-μ. Et cur m ore venti semper frigidi sint. Io, II 6 Cur vapores interdum magis , interdum minus, radios Luminis obtundant. Cur halitus oris magis videatur eme, quam aestate Plures vapore solere esse

in aere , cum minime videntur , quam cum videntur. 2i I

p. aeuo sensu vapores alii aliis humidiores aut sicciores dici possint a La8. Qua sint varia exhalationum natura quomodo seipsas a vaporibus segregent ibid. III. De Sale.

i. sit natura aqua sal ct cur

oleum ex corporibus eo madefactis non tam facile egrediatur, quam aqua. 2132. Cur tanta sit in vapore differentia in te salem di quam iacem. Cur salcarnium corruptionem impediat, easque duriores reddat cur verbaqua dulcis

eas corrumpat. 2i

3. Cur aqua salis gravior sit , quam dulcis se nihilominus salis grana in

aqua marina seuperficie formentur Particulassata communis esse longas rectas, ct in utraque extremitate aequaliter crassas quomodoque dissonantur inter particulas aqua dulcisci se majorem esse particularum agitationem in aqua salsa, quam in dulci ibid. Di q. Cur a facile humiditate sereatur: se cur in certa aqua dulcis quantitate . certa tantum Uus quantita liquefcat mur aqua marina peltacidior sit

fluviatili , , paussi mavor in ea tuu minis refractio. 16

s. Cur non tam facile eo eletur: quomodo aqua ope salis in glaciem ertatur ibid. 6. Cur di istime sal abeat in vaporem is aqua dulcisfacillime et ar7. Cur aqua maris arena percolata dulcescat qua fontium , minum sit dulcis. Cur mina in mare uentia in aquas nec dulciores, nec copiosiores readant ibid.8. Cur mare magis salsum sit versus aquatorem, quam versus polos et i 89. Cur aqua sal a minus apta sit incendiis exsinguendis, quam dulcis: ct cur

noctu dum agitatur in mari, lumen emittat. Cur nec mari , nec aqua maris diu in vaseservata sic luceat se cur non qualiter omnes ejic gutta sic luceant ibid.

o. Cur aqua in litore marisfossis quibusdam minime profundis includatur, ad salem conficiendum se cursa non fiat nisi aere calido sicco et IoII. Cur omnium liquorum superficiei sit admodum Luis cur aqua superficies di ilius dividatur, quam ejus

teriores partes. 22 ora. Quomodo salis particuti in aqua superficie haereant ibid. 13. Curi usquestis grani basis sit quadrata , quomodo basis ista sit aliquantulum curva, quamvis piana et

deatur et etii q. Suomodo integrum alis granum si basi inadificetur. Cur si quadam cavitas in medio sorum granorum ct cureorumsupreior pars iatio sit quam basii ct quid basim reddat majorem vel

minorem. 222

3 cur interdum particu salis aquae fundum petant, priusquam in grana offsint concrescere aeuomodo quatuor latera, usque grani mod magis , modo minus inclinata ct inaequalia re δε dantur. Cur commissura tuorum laterum nonsint admodum accurata facili que in si, quam alibi grana frangantur:

SEARCH

MENU NAVIGATION