Renati Des-Cartes Principia philosophiae

발행: 1644년

분량: 682페이지

출처: archive.org

분류: 철학

361쪽

M E T E O

gantur curiam: M , quae tu medio

es c usque grani ro:unda potius sit quam quadrata. x3 6 Cur grana ista in igne crepitent qui mintegrasunt confracta autem non cre pilent ibid. 7. Unde oriatur odor salis naturaliter albi, e color nigri. 22

18. Cursa sitfriabile album vel tran starens es, cur facilius lique cat quum

grana e montegra sunt, quam quum

fuerum confracta inte siccata Cure res particu minus exiles sint quam aqua dulcM cur tam hi, quam Pateretes sint. I9. uomodo oleum quoddam sive potius aqua acidis ima ex sale extrahatur. Et cur magna sit disserentia inter saporemisius arua acida e salu 2 C r IV. De verra

ventus.

et uomodo etiam in aere at tantostr zipti ex vaporibus oriri sed non ext sieta componi. Et cur a vaporibus potius quam ab exhalationiblioriantur. 2274. cur vent a Oriente sicciores sint, ouam ab Occidente is cur mane po-ribsimum ab Oriente , ac ser ab G cidente feni venti. 220. Quadis ter paribus vent ab Oriente tortiores sint quam ab Occidente octi ventus Boreal sepius et de te

ouam de nocte Cur potius tanquam ex certi versus terram , quam ex asursum versus cur cateris sio ea esse fortior atque alis siccus.

Curet enim Austrata Mim flet noctu auam interdiu is curse tanquam exima in altum. Cur soleat esse lautior

caetermedi, debilior nec non calidus humidus. 23 ar7. Cur ineunte vere ventisint sicciores e tunt aeris mutationes magis subitanea ae frequentes fiant. ciret, a 8. Qui sint enti ab antiquis ornithradicti. Et qui sint Etesia. 2 39. Quid conferat terrarum o marium

diet estas ad ventorum productionem. Et cur spe in locu maritim inter isι ent venti a mari . , noctu a terr . Curque ignes fatui noctu viatores ad aquas ducant. - io Cur saepe vent in litore maru cum iι fuxu edi re xu mutentur. Et curidem ventus sit multo validior in mari

quam in terra soleatque in quibusdam re ionibus se siccus , in ali humi ius. Cur in D pto ventu Meridionalis sit siccus vix unquam pluat si L. Quomodo P, quatenus Astra conferant ad Meteora prodiιcenda. bul. r. Quid etiam ad ipsa conferant inἀqua

litates partium te . Vndeque ortatur varietas ventorum particularium , O,

quam di ficiis sit ipse prsaicere. b. 2 3 6 13 Ventos generales ficilius praenoso Et cur minor in ita sit diversita, langi -- a litoribus in mari, quam prope ter

ram.

iq. Omnes fere aer mutationes penderea ventu Curque aer interdum sit frigi usi siccum , ante vento humido

De nubibus. sit disserentia inter nubem, n.bulam , vaporem. Nules constare tantum ex aqtra guttula aut particuta glacie es, cur non sint peductili. 372. uomodo vapores in aque euitas

eter. antur. Et cur gutta tu a curate rotundae.

362쪽

a. uomodo fiant parva vermagna. 2 o. . uomodo . pore in glaciei particu las mutentur. Curia giaciei particulasiant interdum rotunda, , transsarentes interdum minuta se oblonga; interdum rotunda Galba Et cur a ultima quibusdam quasi pilis erexiguis

terita sint quidque eas mavores aut minores reddat, earumque pilos crassiores vel tenuiores ibid. et i5. Solumfrigus nonsu ere ad vapores in aquam aut glaciem vertendos Lugea se vapores in nubes cogant es, qua eosdem in nebulas congregent Luarevertatempore plures nebula appareant , plures in aquosis locis, quam insiccis et r6. Maximas nebulas aut nubes oriri ex duorum velplurium ventorum occursu.

Aqua guttas , aut particulas iaciei, ex quibus nebvia componuntur , non posse non esse perexigum. Nultas in aere inferiore nebulas essesolere ubi t ventus, τὸ statim ipsas tosii. 2427. Multa saepe nubes unam supra aliam exsere praesertim in locis montosis. ibid. 2 38. Superiore nubessolis particulas glaciei consare solere a 39. Nubium superficies a ventis remi perpoliri se planas reddi. In his planti superficiebiuglobulo glacie ex quibus componuntur, ita disponi ut unumquemque sex alii circumstent ibid. 24

Io. uomodo interdum duo venti diversi in eodem terra loco simul ntes , ι-nus inferiorem , alius superiorem ejusdem nubis superficiem perpoliat. i. Circumferentia nubium non idcirco ita perpoliri, sedsolere esse valde irregulares a sir. Multa interdum glaciei particula, infra nubem aliquam congregari, ibique in variis plani foliorum instar tenuibus ita dissoni, ut unaquaeques alii aquidistantibus cingatur. Saepe L

ratim ab aliis moveri Nommunquam etiam integras nubes, ex solis glaciei

particuli sic dispositis componi. quae

gutta in nubibus eodem etiam modo disponi posse. 2 63. ' arundam maximarum nubium ambitum fieri aliquando circularem

De nives, pluvia & grandineo Iare nubesset aere sussulta non cadant. 2482. uomodo calor, qui alia multa corpora rarefacit, nubes condenset ibid.' Suomodo in nubibus particula glaciei multa simul in occos congregentur. Et quomodo isti flocci in nivem vel pluviam, vel grandinem cadam. 2494. Cur singuia grandinis grana inter- msint petacida es rotunda Curaliquando etiamsint una parte depressiora. Quomodo crassio grandini grana, quἀirregularis figura esse siolen generentur. Cur interdum solito mavor asus in adibussentiatur.

s. Cur crassiora grandinis grana in superficie t e cida . , intus alba uecursere tantum in astate decidat talis grando Suomodo alia grando instar sacchari alba generetur ibid.6 Curejusgrana interdum sint rotunda,

in superficie quam versus centrum duriora. Cur aliquando sint oblonga, Dramidis habeant figuram is r7. Quomodo nivis particuti in se lasse radiis disinecta est omentur. 2 set

8. Vnde etiamfiat, ut quadam grandinis peltacida grana tres exiguos quasi radios, ex albissima nive compostos circa se habeant. a. Quare etiam interdum decidant meliasticieipe cidae, quarum circumferentia es hexagona. 2 o. Et alis, qui tanquam rosa , vel den-

363쪽

tata horologiorum rota circumferen-riam sex erent , in modum semicirculi rotundatti incisam habent et Vii. Cur auadam ex ipsis punctum quoidam allum in centro habeant is bina interdum scapo exiguo con unciasint tinamque atra forem esse contingat. 218 2. cur nonnuta duodecim radiis dismira alia, sed perpauca odio radios habeant ibid. 3. Cur auadam sint petacida alia alba in saris in e quarundam radii sint

brmiores, O, in semicirculi formam retusi alii laniores edi acutiores , ac spe in varios ramulis divisi qui nune tu

muta aut ficu folia , nune lilii fores

r . Quomodo is nives quasse uia ex

nubibus delabantur. Cur cadentes aererranquila orem ni ucopiam prἀ- nuncient, non autem vento fante. 262 1 Luomodo luesia ex nubibus cadat eis quid eu guttati tenuiores aut cr. siores

e ficiat. 263

6. Cur interdum pluere incipiat . antequam nubes in calo appareant .ibid. 26 at . Sulmodo nebula in rorem vel pruinam vertantur.

is sit aura i a vespertina, πεcario sereno timeri solet. 9. Vnde Manna oriatur. Δzo Cur, siros mane non decidat pluvia sequantur. 26 2 . Cur si Sol mane luceat cum nubes in aere con iciuntur pluviam etiam ibid.

22. Cur omnia pluvia signa incerta sint.

ibid.

De tempestitibus, fulmine , Mignibus

aliis in acre accentis.

2. Cur hirunIines solito demi situ ,

lantes pluviam ranuncient curatiquando cineres aut festuca , Iuxta focum in modum turbinis Drent. l. 3. Quomodosant ista maiores procetia quas voce barbara ravadas vocant. 267

catigenerentur. Quare gemini se ignes felicis augurii olim habitisint: unus vel tres , infelicu. Et cur hoc tempore n-terdum quatuor aut quinque simul in eadem nave conspiciantur. 268s. Quasi causa tonitrui. 2696. Cur rarius audiatur hγem . quam pate. Et cur aura calida ct grauu vento Boreati succedens, dud pranun

ctet. 2 o

7. Cur e us fragor tantus sit , unde riantur omnes Ius differentia. bul. I. Quanam etiam diserentia sit inter fulgetras , turbinem , fulmen se, undefulgetra procedant. Curque interdum

fulguret cum non tonat, vel contra.

aeuomodo flant turbiner ibid. I 0. 'omodo a fulmen quod interdum se comburat corpore Iaso vel

contra gladium tiruefaciat, agmia in tacta edic. 27 aio. Tuomodo etiam lapis in fulminegeneretur 9 cur sepius cadat in montes vel turres, quam in loca humiliora 27 3. ib. X. Cur sepe singulos tonitrus fragores repentina pluvia consequatur multum pluit, non a bus tonet. II ii. Cur sonitu campanarum aut bombardarum , vis tempestatu minuatur. 274i 1. Quomodo generentur id ignes , quι seta c. dentes dicuntur ibid.

aeuomodo interdum luat lacte , sanguine , ferro , lipidibus. Se ibid.iq. uomodo fiant stella trajicientes ignes fitui; atque ignes iambentes ibid. 1 Cur minima sit et is forum ignium contra autem fulminis maxima a Ps i6. Igne

364쪽

6. Ignes qui juxta terram generantur, aliquandiu durare posse qui autem in summo aere . celerrime debere exstingui. Nec ideo Cometas, nec trabes per

aliquot dies incocto lucentes , ejusmodi ignes esse. α 6ar aeuomodo quadam ratiorum simulacra talia qua inter prodigia olent numerari, possint apparere in coelo Et Sol etiam noctu videri possit ibid. CAP v VIII. De Iride. i O m vaporibus, nee in nubi-ὶ bu, sed tantum in aqua ut i Iridem eri arret. Quomodo eju caussa ope globi vitreiaquia pleni detegi possit. 783. Iridem interiorem rimariam ori ri ex radiis, qui ad oculum perveniunt post duas refractiones is unam reflexionem : exteriorem autem sive secundariam ex radiis pos duas refractiones sedum refiexiones ad oculum pervenientibus quo i, ut iita sit debilior a So . uomodo etiam ope vitrei primatis

colores Iridis videantur. SI 1. Nec figuram corporis pellucidi , nec radiorum refiexionem, nec etiam multiplicem refractionem deorumproductionem requiri sidun saltem refractione se lumine, imbrά opus esse. 82, 28 36. Vnde oriatur colorum diversitas et 8 37. In quo sitas natura rubet coloris, favi, is viridis, ct carulei prout in primat vitreo conspiciuntur. quomodo caruleo rubeus misceatur unde sit violaceus e purpureus 283, 2868. In quo etiam aliorum corporum colores consistant: iuri alpos esse. 860. Quomodo in Iride producantur:

quomodo ibi lumen ab umbra terminetur. Cur primaria Iridis semidiameter et gradibin malo esse neqtιe.3t nec

secundaria semidiameter si gradibus

minor Curque Pius superficies exterio , magis determinata sit quam intearior: huyus autem contra tuterior, quam exterior. 287, 288 1 o. uomodo tua Mathematice demon-srentur. 88 i. qua calida refractionem minorem esse quam frigida Patque idcirco primariam ridem paussi majorem , O, secundariam minorem exhibere. Et quomodo demonstretur refractionem ab aquia ad aerem esse circiter ut i 8 7 ad ab o. Ideoque semidiametrum Iridisque graduum esse non posse. 29212. Cur pars exterior primaria Iridis, contra interior secundaria sit rubrin. ibid.is. Quomodo possit contingere, ut e us arcus non sit accurate rotundus item ut inversum appareat. 293i . Suomodo tres rides videri queant. 29

is Quomodo alia prodigiosa rides variassiguras habentes , possint arte exhiberi. 29s IX. De nubium colore de halonibus seu coronis, quae circa sidera interdum apparent.1 am ob causam nubes interdum c alba, interdum nigra appareant. Et cur nec itrum contusum,

neque nix, neque nubes paussi densiores, luminis radios transmittant. anameorpora sint alba curssuma, vitrum in pulverem redactum , nix nubes alba sint. 296, 97'. Cur coelum appareat caeruleum acre puro se album aere nubilosor Et cur mare, ubi ejus aqua altissima ac purissima sunt, caeruleum videatur. 207, 2983. Cur saepe Oriente vel Occidente Soti coelum rubescat se ista rubedo manὸ pluviam , aut ventosa seriserenita rem p nunciet a sq, u

365쪽

M E T E O

. Quomodo Halones vel orona circa Astra producantur cur varia sit

earum magustudo. Cur eum sunt colorata, interior circulus sit ruber . I, ex ferro caruleus. Et cur interdum dua, tina intra alteram a pareant f interior sit maxime conlpicua. 2 901. Cur non vitem soleant circa A ra eum oriuntur vel occidunt. Cur earum colares dilutiores sint quam Iridis. Et curs Pim qu .am i a , circa Lunam appareant sinterdumque etiam circa sellas conspiciantur. Cur ut plurimum alba tantum sint. 6. Cur aqua guttia , i a Iridis non formentur. O 2 . O si causa coronarum, quas et tam interdum circa flammam candeia conspicimus. Et qua causa transversorum

radiorum, quos aliquando ibidem τι- demtιs. Cur mila coronas exterior ambitus sit ruber Deontra quam tu in quἀapparent circa edas. Et cur refractiones. quom humoribu oculi sunt . nobis Iriri colores ubique non exhibeant. SQ 2, 3 3 A T X.

De Patheliis. modo producantur ea nubcs, ti bis a Leti videntur. 1 ε num quendam glacie circulum in ambitu Harum nubium reperiri cu m u- perficies arualis isti vis esse solet unc lacie circulum crassiorem se mere in o Soli ob eris , quam in liquis. Fluido et quominus ista glacies ex nubibus in terram cadat. Et cur ait quan o in v. timicirculus albus , nu um sidus in centro suo habens.

uomuisse ae soles diversi inso circuovideri possint, unus vision direct . . R V M. duo per refra tionem, tres alii per

reflexionem. Cur it qui per re f. rctis. nemvι.lent ιr in una parte rubri, in ali. earule appareant. Et cur trape reflexionem albi tantum sint se m-nus fulgentes. 3z6, O73. Cur aliquando tantum quinque vitquatuor, vel tres conlpiciantur. Et cur, cum tres tantum sunt sepe non in albo circulo sed an tι.im in alba :ιadam trabe appareant. O , CRq. Suam uti Sol ad conspectum illior velh milior sitis circuli, semper tamen

s. Hae de ausa Solem aliquando conjic, posse cum est infra Horirontema se umbras Horologiorum retrocedere vel promovera. uomodo I eptimus Sol supra τὸ infra ex alios videri possit aetιο- modo etiam tres diversi unus supra alium stantes appareant . , quare tiιnc plures conspici non soleant vos 6. Explicatio quarumdam observarao num hultra phaenomem ac pracipue i lim, qua Roma facta est Marti zo, anno 1624. DIC, S i . Cur quinque tantkm Soles unca paruerint. Et cur pars circui albi Sole remotior , visa sit 'or, quam revera esset Cur unus ex istis Solibus eat iam qtι.m dam subigneam habuerit bul.

9. Cur duae coronae precipuum Solem m-xerint is cur non temper tales Corona simul cum Parhelus appareant. H. rum coronarum locum non pendere a loco Parheliorum arumque Centra non accurate coincidere cum centro Solis nec etiam centrum unius cum centro alterim. 3 qio. sint caiis generati aliarum m- solitarum apparationum et inter me teora censenda sunt. is

366쪽

R. DE CARTE LECTORI suo

S. D.

I JAE secimi a me scripta, nam eptem annos et L ia stopos ab amico in linguam Latinam ver a uere, reversi mihi tradita, ut quicquid in ea mi viae ei 're mutarem Ioia arm in locustis V sis T

m termisi haecque ab ilia ex e digesta, , , a

vero ementiri ipsas e mutarim, o non em verba,

s Vm emendare ubiquestuduerim Vale.

367쪽

DISSERTATIO

recte utendi ratione, Et meritatem hiscientiis investigandi.

Ulla res aequabilius inter homines est di- stributa quam bona mens ea enim ui ui ibis ias uisque ita abundare se putat, ut nequi ransi era dem illi qui maxime inexplebiles cupidi ορ' sciates habent, quibus in nulla unquam' alia re Natura satisfecit, meliorem mentem quam possideant optare consueverint. Qua in re pari r omnes falli non vicietur esse credendum sed potius in incorrupte udicandi. verum a falso distinguendi, Quam proprie bonam mentem seu rectam rationem ap-Destamus natura aequalem omnibus nobis innatam esse. ri nostrarum opinionum diversitatem, non X: manes quod simus aliis alii More rationis V donati,

a iiii'm' ' eo quod cogitationem non per easdem quam qui tape aberrantes celerius gradiunxur . si mi, olus esse in me ingenii

quinimo a

368쪽

cogitandi celeritate, vel distincte imaginandi facilitate vel memoriae capacitate atque usu, quosdam alios dua' re exoptavi. Nec ullas ab his alias dotes esse novi qui bii ingenium praestantius reddatur. Nam rationem quod attinet, quia per illam solam homines sumus, aequalem in omnibus este facile credo meque hic discedere libet a communi sententia Philosophorum, qui dicunt inter accidentia sola, non autem inter formas Uantiales indisi duorum pusidem deciei, plus, minus reperiri. Sed profiteri non verebor me singulari deputare felicitati, quod a primis annis in eas cogitandi vias incide tam per quas non dissicile fuit pervenire ad comiti

nem quarundam regularum sive axiomatum, quibus constat Methodus, cujus ope gradatim augere scientiam , illamque tandem , quam pro ingenii mei tenti te Suitae brevitate maximam sperare liceat, acquirere

poste confido. Iam enim ex ea tales fructus peree

quamvis de me ipso fatis demisse sentire consueversm&dum varias hominum curas oculo Philosophico tueor, vix ullae unquam occurrant quae non vanae utiles videantur non pollina uindicam, me ex oro

grest quem in veritatis indagatione ani uinii summa oluptate perfundi alemque detis quaerenda restant spem concepisse ut si inter o cun

bello declarat institui iolas via, inquirenda

369쪽

num voces in me ipsius emcndationem X audiam ratque hunc adhuc discendi modum , caeteris quibus uti l , leo adjungam. Ne quis igitur putet me hic traditurum aliquam Methodum, quam unusquisque sequi debeat ad recte re- ndam rationem cillam nim tantum quam ipsc nactsequutus sum exponere decrevi. Q ut aliis praecepta dare audent, hoc pii, ostendunt, se ibi prudentiores squibus ea praescribunt, videri ideoque si vel in minimare fallantur, magna reprehensione digni sunt. Cum autem hic nihil aliud promittam quam historiae, vel, si malitis, fabulae narrationem, qua inter non ullas res quas non inutile erit imitari plures aliae fortast crunt quae fugiendae videbunt, spero illam aliquibus ita profuturam, ut nemini interim nocere pollit de omnes aliquam in enuitati meae gratiam sint habituri. Ab ineunte aetate ad literarum studia animum a 'eci: quoniam a Praeceptoribus audiebam illarum ope certam videntem cognitionem eorum omnium quae ad

vitam utilia sunt acquiri poste incredibili desiderio discendi flagrabam. Sed simul ac illud studiorum curriculum absolvi, quo decurso mos est in cruditorum numerum cooptari, plane aliud coepi cogitare Tot enim me dubiis totque erroribus implicatum esse animadverti, ut omnes discendi conatus nihil aliud mihi profuisse judicarem quam quod ignorantiam meam magis magiique detexissem. Attamen tunc degebam in una X celeberrimis totius Europae scholis, in qua , sicubi in universo terrarum orbe, doctos viros esse debere cogitabam. Omnibus iis a quibus

370쪽

IssERTATIO quibus alii ibidem imbuebantur utcunque tinctus eram ιNec contentus scientiis quas docebamur, libros de qui abuslibet aliis magis curiosis atque a vulgo remotis tra I

ctantes quotquot in manus meas inciderant evolveram. 4

Aliorum etiam de me)udicia audiebam, nec videbam tme quoquam condiscipulorum inferiorem aestimari quamVi Jam e eorum numero nonnulli ad Praecepto arum loca implenda destinarentur. Ac denique hoc alculum non minus floridum, tonorum ingeniorum e qrax quam ullum praecedentium esse arbitrabar. Quae oamnia mihi audaciam dabant de alus ex me judicandi, credendi nullam in mundo scientiam dari, illi parem cujus spes facta mihi erat. Non tamen idcirco studia omnia quibus operam dederam in scholis negligebam fatebar enim linguarum alperitiam quae ibi acquiritur, ad veterum scripta intelli ugenda requiri Artificiosas fabularum narrationes inge unium quodammodo expolire, excitares Casus historiarum memorabiles animum ad magna suscipienda in e pellere, ipsas cum prudentia lectas non parum ad for olimandum judicium conferre: Omnem denique bono rum librorum lcctionem eodem fere modo nobis pro d lasse, ac si familiari colloquio praestantissimorum totius hiantiquitatis ingeniorum , quorum illi monumenta sunt, uteremur quidem colloquio ita praemeditato, ut non nisi optimas telectissimas quasque ex suis cogitationibus nobis declarent Eloquentiam vires habere permagnasi ad ornatum vita multum conferres: Poesi nihil esse amoenius aut dulcius Multa in Mathematicis disciplinis haberi acutissime inventa, quaeque cum curiosos Oblectant, tum etiam in operibus quibuslibet perficiendis, inrtificum labore minuendo plurimum juvant:

multa in scriptis quae de moribus tractantistaecepta

SEARCH

MENU NAVIGATION