장음표시 사용
401쪽
D H O. colore flavo infecta cernunt, aut cum nobis astra vel alia corpora valde remota, multo minora quam sua apparent. Omnino enim sive vigilemus sive dormiamus solam evidentiam rationis judicia nostra sequi debent. Notandumque est hic me loqui de cvidentia nostrae rationis, non autem imaginationis, nec sensuum. Ita cXcmpli causa, quamvis Solem clarissime videamus, non ideo debemus 3udicate illum esse Jus tantum magnitudinis quam oculi nobis exhibent; quamvis distina imaginati possimus caput conis caprae corpori adiunctum, non inde concludeudum cst chimaeram in mundo existere.Ratio enim nobis non dictat ea quae sic vel videmum vel imaginamur, idcirco revera existere. Sed plane nobis dictat, omnes nostras Ideas sive notiones aliquid se veritatis continereo alioqui nun fieri non pollet ut Deus qui sum in periectus A verax est, illas in nobis p suillet Et quia nostrae ratiocinationes live Judicia nun-cuam tam clara & distincta sunt dum dormimus quam
dum vigilamus , etiamsi nonnunquam inraginationes nostrae magis vividae N X prestae sint, ratio tiam nobis dictat, cum omnes nostrae cogitationes verae, si nonoossint, quia non lumus omnino perfecti, verissimas ex
iis illas esse potius quas habemus Vigilantes, quam quae
dormientibus Occurrunt. Libentissime hic pergerem, d totam catenam Veritatum quas ex his primis deduxi exhiberem Sed quoniam ad hanc rem opus nunc ciset,ut de variis quaestionibus - erem inter doctos controversis, cum quibus contentiOn funem trahere nolo, satius orc credo ut ab iis abs neam, L him in genere quaenam sint dicam, quo ntiores udicare possint, utrum expediat rempubli-
propolito nullum aliud principium supponendi, istae
ιio ac tu pecie λ. o tu corditis, qua rura dam . ita
402쪽
i j G. demonstrandum , nullamque rem pro vera accipiendi, --otimo nisi mihi clariora certior videretur, quam antea Geo- T. I metrarum demonstrationes fuerant vitis. Nihilominus jMs, i, ausim dicere, me non solum reperisse viam , qua brevi
empore' i ii istis facerem , in omnibus praecipuis quae-2ώ- a. monibus quae in Philosophia tractari solent , sed etiam
Mam quasdam leges observasse,ita a Deo in natura constitutas, quarum Qusmodi in animis nostris notiones impressit, ut postquam ad eas satis attendimus, dubitare nequeamus, quin in omnibus quae sunt aut fiunt in mundo laccurate observentur. Deinde legum istarum seriem perpendens, animadvertisse mihi videor multas majorisque momenti Veritates, quam sint ea Omnia quae antea didiceram, aut etiam discere posse speraveram. Sed quia praecipuas earum peculiari tractatu CXplicare sum conatus, quem ne in lucem edam rationes aliquae prohibent, non possum quaenam illae sint commoduis patefacere, quam si tractatus illius summam hic pauciscnarrem Propositum mihi fuit in illo complecti omnia, quae de rerum materialium natura scire putabam antequam me ad eum scribendum accingerem. Sed quemadmodum pictores, cum non possint omnes corporis olidi facies in tabula plana aequaliter spectandas exhibere unam e praecipuis deligunt,quam solam luci obvertunt, Caetera Vero pacant, latenus tantum videri sin mi, quatenus praxipuam illam intuendo id fieri po-
ita Veritus ne disertatione mea, omnia quae animori Q volvebam comprehendere posthm,statui solum in ea copiose exponere quae de lucis natura concipiebam deinde Qus occasione aliquid de Soles stellis fixis alicere, quod ab iis tota fere promanet; item de coelis, quod eam transmittant de Planetis, de Cometis cie Terrta
403쪽
Dx METHODO. 37 quod eam reflectant , S in specie de omnibus corporibus quae in terra occurrunt, quod sint aut colorata , aut pellucida , aut luminos, tandemque de homine eorum sit spectator. Quinctiam ut aliquas his omnibus umbras injicerem, S liberius quid de iis sentirem dicere possem, nec tamen receptas inter doctos opiniones aut sequi aut refutare tenerer totum hunc Mundum disputationibus ipsorum relinquere decrevi , tantum de iis quae in Novo contingerent tractare, si Deus nunc alicubi in spatiis imaginariis sufficientem ad eum componendum materiae copiam crearet, var sine ordine diversas hujus materiae partes agitaret, ita ut ex
ea aeque confusum Chaos atque Poetae fingere in 't componeret; deinde nihil aliud ageret quam ordinarium suum concursum naturae commodare, ipsamque secundum leges a se constitutas agere sineret. Ita primum hanc materiam descripti, de eo modo cana depingere conatus sum , ut nihil mea quidem sententia clarius aut intelligibilius sit in mundi exceptis iis quae modo de Deo S de Anima dicta sunt. Nam etiam cxpresse supposui, nullas in ea Musmodi formas aut qualitates elle, quales sunt eae de quibus in Scholis disputatur , nec quidquam in genere cuius cognitio non adeo mentibus nostris sit naturalis, ut nullus ipsam a te ignorari fingere possit. Praeterea quaenam client naturae le- es ostendi nulloque alio assiimpto principio quo rationes meas stabili rem , praeter infinitam Dei perfectionem, illas omnes demonstrare studui, de quibus dubitatio aliqua oboriri posset probareque a tales este, ut etiam si Deus plures mundos creasset , nullus a men esse posset ii quo non accurate observarentur. Postea ostendi quomodo maxima pars materiae litius Chaos, secundum has leges ita se dispositura& collo' e 3 catura
404쪽
catura esset, ut nostris Coclis similis evaderet. Quomodo interea aliquae illius partes Terram compositurae essent, quaedam Planetas, Cometas, quaedam aliae Solem stellas fixas. Et hoc loco in tractationem de de Luce digressi is, prolixe exposui quaenam ea osse deberet quae Solem de stellas componeret, quomodo inde temporis momento immensa caelorum spatia tra)iceret, ' Planetis Cometisque ad terram reflecteret. Ibidem etiam multa de substantia, situ, motibus, omnibus diversis istorum coelorum , astrorumque qualitatibus inserui adeo ut me satis multa dicere putarem ad ostendendum nihil in hujus Mundi Coclis, astrisque observari, quod non deberet aut saltem non pollet similiterm mundo quem describebam apparere. Inde ad tractanddum de Terra progressi is sum, ostendique quomodo,
etiamsi prout expresse supposueram, Deus nullam ravitatem materiae e qua composita crat indidisset, attamen Omnes ejus partes accurate ad centrum tenderent
Item quomodo cum ipsius superficies aquis aere operiretur, ociorum instrorum, sed praecipue Lunae dispositio, in ea fluxum refluxum cssicere deberet, omnibus suis circumstantiis illi qui ita maribus nostris observatur similem nec non quendam aquarum Macris ab ortu ad occasum motum, qualis inter Tropicos animadvertitur Quomodo montes, maria, fontes fluvii
mea naturaliter produci possent, metalla in fodinis enasci, plantaeque in agris crescere, is genere omnia Corpora, quae Vulgo mixta aut Composita vocant in ea generari. Et inter caetera, quia nihil aliud in mundo post
Astra, praeter Ignem esse agnosco quod lumen producat, studui omnia quae ad ignis naturam pertinent perspicue declarare, quomodo fiat, quomodo alatur, 'urnaco aliquando ius calor sine lumine aliquando
405쪽
DE METHODO. 39 vero solum lumen sine calore deprehendatur; quomodo varios colores in diversa corpora inducere possit, diversasque alias qualitates quomodo quaedam liquefaciat, quaedam vero duret quomodoque Omnia propemodum consumere, aut in cineres fumum convertere
possit; denique quomodo ex his cinexibus sola actionis suae vi vitrum Acere. Cum enim ista cinerum in vitrum transmutatio non minus admiranda quam quaevis alia quae in natura contingat, Volui me aliquantum ejus particulari descriptione oblectare. Nolebam tamen ex his omnibus ferre Mundum hunc eo quo proponebam modo fuisse creatum. Multo enim verisimilius est Deum ipsum ab initio talem qualis furiarus crat feciste. Verumtamen certum st&vulgo inter Theologos receptum , eandem est actionem qua ipsum nunc conservat, cum ea qua Olim creavit ita ut etiamsi nullam ei aliam quam Chaos formam ab initio dedistet, dummodo post naturae leges constitutas, ipsi concursum suum ad agendum ut solet commodaret, sine ulla in creationis miraculum juria credi possit, eo solor inanes pure materiales, cum tempore quales nunc esse videmus cilici potuistb. Natura autem ipsarum multo facilius capi potest , cum ita paulatim orientes conspiciuntur, quam cum tantum ut absolutio perfectae
A descriptione corporum animatorum S plantarum transivi ad animalia, o speciatim ad hominem. sed quia nondum tantam istorum adeptus cram cognitionem, ut de iis cadem qua de caeteris nacthodo tractare possem, hoc cst demonstrando enectus per causas, d
ostendendo ex quibus seminibus, quove modo natura ea producere debeat, contentus fui supponere, Deum
formare corpus hominis uni nostris omnino simile,
406쪽
o IssERTATIO tam in externa membrorum Dura, quam in interna o ganorum consermatione, ex eadem cum illa quam leta scripseram materia, nullamque ei ab initio dere animam rationalem, nec quidquam aliud quod loco animae vegetantis aut sentientis esset; sed tantum in ipsus corde aliquem sine lumine ignem, qualem antea descripseram excitare; quem non putabam diversum esse ab eo qui ramum congestum antequam siccum sit calefacit aut qui Vina recentia ab acinis nondum separata servere facit. Nam iactiones quae consequenter in hoc humano corpore esse poterant expendens, inveniebam persecte omnes quae nobis non cogitantibus inesse possimi ac proinde absque cooperatione animae, hoc est illius nostri partis corpore distinctae, cu)us ante dictum est naturam in cogitatione tantum sitam se easdemoue1n quibus potest dici animalia ratione destituta, nobiscum convenire ita tamen ut nullam earum animadverterem, quae cum a mente pendeant, blae nostra sunt quatenus homines sumus; quas nihilominus omnes ibi postea reperiebam , cum Deum animam rationalem creasse, eamque ista corpori certo quodam quem describebam modo coim unxisse, supposuisse
Sed ut cognosci possit qua ratione illic materiam istam
tiactarem, Volo hic apponere explicationem motus cordis,' arteriarum riui cum primus generalistimus sequi in animalibus observatur, ex eo facile udico ut quid de resiquis omnibus sit sentiendum. Et ut minor nus quae dicturus sum percipiendis occurrat disti cultas, authorsum iis qui in Anatomi non sunt versati, ut antequam se ad haec legenda accingant, cor magni alicuius animalis pulmones habentis, coram se ille ri curen - m omnibus enim satis est humano simile sibique duo
quoia ibi uuat ventriculos sive cavitates ostendi Primo illam
407쪽
nales respondent videlicet, a cava, quae praecipuum est sanguinis receptaculum, veluti truncus arboris, civius omnes aliae corporis venae sunt rami vena arteriosa, male ita appellata, cum revera sit arteria, quae
originem a corde habens, postquam inde exiit in ubios ramos dividitur, qui deinde per pulmones disperguntur. Secundo illam quae est in latere sinistro, cui eodem modo duo canales respondent, aeque ampli atque praecedentes, si non magis, scilicet arteria venosa, male etiam ita nominata, cum nil aliud sit quam vena, quae a pulmonibias oritur , ubi in multos ramos dividitur, cum venae arteciosae de asperae arteriae, per quam aer quem spiramus ingreditur , ramis permixtos o magna arteria quaec corde exiens ramos dos per totum corpus desii pergit.
Vellem etiam ipsi diligenter ostendi undecim pelliculas,
quae, veluti totidem valvulae aperiunt de claudunt quatuor ostia seu orificia quas sunt in istis duobus cavis ni . mirum tres in ingressu venae cavae, ubi ita sunt collocatae, ut nullo modo impcdue possint quo minus sanguis quem contineot in dextrum cordis ventriculum fluat, iccine inde exeat accurate prohibeant. Tres in ingressu venae arteriosi, quae contrario modo dispositae, inunt quidem sanguinem in illa cavitate contentum ad pulmones transire, sed non cum qui in pulmonibus est eo reverti Elici duas alias norificio arteriae venosae, quae permittunt ut sanguis pulmonibus in sinistrum cordis ventriculum hiat, sed reditum Mus arcent. Et tres in
inerestu magnae arteriae, quae sinunt ipsum e corde exire, sed ne illuc Adeat unpediunt. Nec opus est aliam quaerere causam numen istarum pellicularum , nisi quod cum arteriaeve nos orificium sit figurae ovalis ratione
loci in quo est, duabus commode claudi possit cum
408쪽
Σ IssERTATIO alia quae rotunda sunt , molius tribus obstrui queant. Praeterea cuperem ut ostenderetur ipsis magnam arteriam di venam arteriosam, constitutionis esse multo du rioris de firmioris quam arteria venosa, vena cava;
istas duas postremas dilatari priusquam cor ingrediantur, ibique duo veluti marsupia efficere, quae vulgo cordis auriculae vocantur, iunt ex simili cum ipso carne compositae Multoque semper plus caloris esse in corde quam in ulla alia corporis parte Denique istum calorem posse efficere : ut si guttula aliqua sanguinis in ipsius cavitates ingrediatur fatim intumescat, dilatetur sicut omnibus in universum liquoribus contingit, cum guttatim in aliquod valde calidum vas stillant. Post haec enim non opus est ut quidquam aliud dicam ad motum cordis explicandum, nisi quod cum ipsius cavitates non sunt sanguine plena, illuc necessario defluat,
vena quidem cava in dextram ex arteria venos in
sinistram; quia haec duo vasa sanguine semper plena sunt, ipirum orificia quae cor spectant innc obturata esse non possunt. Sed simul atque duae sanguinis guttae ita illuc sunt ingresta, nimirum in unam quamque caVitatem una, cum necessario sint valde magna: eo quod ostia per itie ingrediuntur ampla sint,i ala unde procedunt plena sanguine, statim eae rare fiunt&dilatantur, propter calorem quem illic inveniunt. Qua ratione fit ut totum cor intumescere faciant, simulque pellanti claudant quinque valvulas,quae sunt in ingressu vasorum unde manant, impediantque ne Mor sanguinis copia in cor descendat Et cum magis magisque rarefiant, simul impellant 'periant sex reliquas valvulas, quae sunt in orificiis
chiorum aliorum aliorum, per quas exeunt hac ratione cfficientes, ut omnes Venae arteriosae magnae arteriae rami, eo dein Pene eum corde momento tumescant;
409쪽
DE METHODo. 3 quod statim postea, sicut etiam istae arteriae, detumescit, quia sanguis qui eo ingressiis est refrigeratur, & ipsarum lex vallauiae clauduntur,ac quinque venae cavae inrteriae venos aperiuntur, transitumque praebent duabus aliis guttis sanguinis, quae iterum faciunt ut cor arteriae intumescant, sicut praecedentes. Et quia sanguis qui ita in cor ingreditur per istas duas ipsius auriculas transit, inde fit ut ipsarum motus, cordis motu contrarius sit,
cum intumescit detumescant. Caeterum ne a qui vim demonstrationum Mathematicarum i norant, S in distinguendis veris rationibus a veritimilibus non sunt exercitati, audeant istud sine praevio examine negare monitos eos volo motum hunc quem
modo explicavi, adeo nocisui sequi ex sola organorum dispositione, quam luis in corde oculis tueri pollunt cx calore qui digitis percipitur, naturaque sanguinis quae experientia cognoscitur atque horologi motus, X vi , situ S figura ponderiami rotarum quibus constat. Sed ii quaeratur qua ratione fiat ut sanguis venarum ita
continuo in cor defluens non exhauriatur, S arteriae ix mis plenae non sint, cuin omnis sanguis qui per cor transit in eas ingrediatur mon opus est ut aliud respondeam is praeter id quod ama quodam Medic Angloicriptum eis Acst cui laus haec tribuenda est quod primam i ista materia laciem fregerit; pzimusque docuerit multas elle
cxiguas vias in arteriarum extremitatibus, per quas anguis uena a corde accipiunt in ramulos venarum in
reditur unde iterum ad cor redit adeo ut motus ipsius nihil aliud sit quam perpetua quaedam circulatio id quod optime probat ex ordinaria experientia Chirur- orum qui brachio mediocri cum adstrictione ligato ra locum ubi venam aperiunt, luciunt Ut sangui Sinde copii,sius exsiliat, quam si non ligastent.
410쪽
44 1ssERTATIO tem contrarium eveniret si brachium infra ligarent, inter manum videliceti aperturam, aut si illud supr1 valde arcte adstringerent Manifestum enim est vinculum mediocriter adstrictiam , posse quidem impedire ne sanguis qui jam in brachio est, ad cor per venas redeat non autem ne novus semper ex arteriis affluat eo quod infra venas sint collocatae durior ipsarum cutis non ita facile comprimi possit quodque etiam sanguis e corde veniens, majore cum vi per ipsas ad manum transire conatendat, quam inde ad cor per Venas redire. Quoniam vero sanguis iste ex brachio exit per aperturam in una venarum factam , necessario meatus aliqui infra vinculum, hoc est circa brachii extremum, esse debent, per
quos illuc ex arteriis Venire queat Optime etiam id quod 'de motu sanguinis dicit, probat ex quibusdam pelliculis,
ita variis in locis valvularum instar circa venas dispositis, ut psi a medio corporis ad extrema transire non permittant, sed tantum ab extremis ad O redires: praeterea. cxperientia, quae ostendit omnem qui in corpore est sanguinem , de brevissimo tempore exire posse per unicam scissam arteriam , etiamsi arctissime prope cor esset ligata, atque inter ipsumi inculum scaea adeo ut nul la esset suspicandi occasio, sanguinem egredientem aliunde quam ex corde Venire. Sed multa alia sunt qua hanc quam dixi, veram istius motus sanguinis causam esse testantur ut primo disterentia quae observatur ter sanguinem qui e venis exit,& Cum qui X arterii pro manat; quae aliunde oriri non potest quam ex eo quod transeundo per cor rarefactus de veluti distillatus fuerit, atque ita subtilior, vividior, calidior sit, statim atque inde exiit, hoc est climis arteriis con-t1netur,quam esset paulo ante quam in eas ingrederetur,