장음표시 사용
411쪽
comperietur hoc discrimen non apparere manifeste, nisi in vicinia cordis minus autem in locis ab eo remotioribus. Deinde tunicarum e quibus vena arteciosa cina a arteria conitant durities, talis ostendit sanguinem ipsas majore cum vi quam venas pulsare Cur etiam inistra cordis cavitas: magna arteria, ampliores essent' latiores cavitate dextravi vena arteriosa nisi arteriosae venae languis pulmones tum ingressus ex quo per cor transiit, btilior esset,& magis factius' rarefieret quam sanguis immediate ex vena cava procedens λ Et quid ex Pulius contrectatione coniicere possunt Medici, mustiant sanguinem prout naturam mutat,magis aut minus, celerius vel tardius quam antea a cordis calore rarefieri poster Et si expendatur quomodo iste calor alus membris communicetur,nonne faterdum est id fieri ope anguinis, qui per cor transiens ibidem calcfit, indeque perso in corpus diffunditur Vnde fit ut uix aliqua parte
sanguis dematur,eadem opera dematur calor. Et quamvis cor ardore ferrum candens aequaret, non lassicei et amen ad pedes&manus adeo ac sentimus calefaciendum nisi continuo illuc novum sanguinem mitreret. Deinde etiam ex eo cognoscetur verum respirationi U- sim esse, satis recentis acris in punnone inferre ad sti-
mitis anstuis qui eo ex dextro cordis Ventriculo
qui ubi actus quasi in vapores mutatus fuit
nerassescatet denuo in sanguinem convertatur prius
412쪽
. DIssERTATIO de brevem tubum per quem e vena arteriosa in magnam arteriam, non traJecto pulmone, transit. Deinde quomodo feret concoctio in ventriculo, nisi corio calorem per arterias mitteret, unaque fluitatores aliquas fanguinis partes, quae in)ecti cibi comminutionem adiuvant Z Nonne etiam actio, quae istius cibi succum in fana guinem convertit, tacilis est cognitu si consideretur illum iteratis vicibus, forte phis quam centies auit ducenties singulis diebus per cordis ventriculos totum di- uillam Qua vero alia re indigemus ad explicandum nutritionem dc variorum qui in corpore sunt humorum productionem ι nisi ut dicamus impetum quo san guis dum rarefit, a Corde ad Xtremitates arteriarum transit,em cere ut aliquae imus partes subsistantia membris ad quae accedunt, ibique locum occupent aliquarum partium quas inde expellunt secundum situm, aut figuram , aut exilitatem pororum quos offendunt, quasdam potius incerta loca confluere quam alia. eadem ratione qua fieri solent quaedam cribra, quae per hoc unum quod diversimode sint perforata , variis frumenti speciebus a se invicem separandis inserviunt. Denique id quod hic super omnia observari meretur oeneratio est spirituum animalium, qui sunt instar venti subtilissimi, aut potius flammae purissimae, ouae continuec corde magna copiam cerebrum ascendens, inde pernecvos in musculos penetrat, omnibus membris motum dat ita ut non opus sit aliam imaginari causam, quae emciat ut partes sanguinis, quae eo quod sint magis Caeteris agitatae&penetzantiores, aptissimae sunt ad os spiritus componendos potius ad cerebrum quam
runt rectissima omianua linea a corde procedant ,
quod secundum Mechanaees regulas, aedem sunt d
413쪽
sinistro cordis ventriculo exeunt ad cerebrum tendunt, necesse sit ut debilere dc minus agitatae inde avertantur a validioribus, quae hac ratione eo solaepe eniunt.
Particulatim satis ista omnia exposueram in tractatu quem antea in lucem edere cogitabam. In quo consequenter ostenderam quaenam debeat esse fabrica nervorum S musculorum corporis humani, ad cssiciendum ut spiritus animales ipso contenti, vires habeant jus membra movendi licui videmus capita, paulo postquam abicilla fuerunt, adhuc moverim terram mordere, etiamsi .non amplius sint animata Quaenam mutationes la cerebro fieri debeant ad vigiliani, somnum Z insomnia producendum: Quomodo lumen, soni, odores, sapores, calor, omnes aliae citernorum ob ectorum sualitates, m cope sensuum organa diversas imprimere ideas possint: Quomodo fames, sitis, aliaque interni flectus suas ctiam illuc inmittere valeant: Quid in eo per sensum communem intelligi debeat, quo ideae illae recipiuntur ac memoriam quae Ca conservat N per phantasiam , quae eas diversimode mutare potest,i novas componere quaeque etiam spiritus animales varie in musculos immittendo,eosdem Omne motus qui unquam absque voluntatis imperio in nobis fiunt,
codemove modo tum ob ectis externis sensuum organa pulsantibus tum etiam allectibusi temperamentis ex-
rnis respondentes, in istius corporis membris potest cui cere. Quod a ullo modo videbitur narium iis 'fulcientcsquam Varia motu in automatas humana industria fabricatis edi pollint idque ope quarumdam rotu-
414쪽
DissERTATIO l .lium aliorumve instrumentorum, quae numero lint paucissima, si conferantur cum multitudine fere infinita
osmum, musculorum, nerVOrum, arteriarum, Venarum aliarumque partium organicarum, Uae In. Corpore Cuiuslibet animalis reperitin tu considerabunt humani corporis machinamentum tanquam automatum quoddam manibus Dei factum, quod infinities melitis sit ordinatum, motusque in se admirabiliores habeat, quam ulla quae arte humana fabricari possint. Et hic pacticulariter inmoratus eram in ostendendo, si darentur ejus modi machinae, figura externa organisque omnibus simiae vel cuivis alteri bruto animali simillim te, nulla nos ratione agnituros ipsa natura ab istis animantibus differre: Si autem aliquae exstarent quae nostrorum corporum imaginem referrent, nostrasque actiones quantum moraliter fieri possὸ imitarentur nobis semper duas certissimas vias reliquas fore ad agnoscendum, eas non propterea vero homines esse. Quarum prima est, illas nunquam sermonis usum habituras, aut ullorum signorum, qualia adhibemus ad cogitationes nostras aliis aperiendas. Nam concipi quidem potest machina ita composita ut vocabula aliqua proferat imo etiam ut quaedam nunciet quae praesentiae objectorum, ipsius oroana CX terna moventium , apposite respondeant veluti ii aliquo loco tangatur, ut petat quid se velimus , si alio, ut clamet nos ipsam laedere, cilia ejusmodi Sed non ut Voces proprio motu sic collocet apte ad respondendum omnibus iisqtiae coram ipsa proferentur quemadmodum quilibet homines, quantumvis obtus ingenii, possunt facere. Secunda est, quod etiamsi taleymachinae, multa aequo bene aut follitan meliis quam ullus nostrum acerent,in quibusdam aliis sine dubio aberrarent ex quibus agnosci posset eas cum ratione non agere sed solum
415쪽
solummodo ex organorum suorum dispositione. Cum enim ratio nitrumentum iit universale, quod in omni occasione usui esse potest, contra autem organa ista
particulari aliqua dispositione ad singulas suas actiones indigeanes: de fit ut plane sit credibiles, satis multa
diversa organa m machina aliqua reperita, ad omnes motus externos variis casibus vitae respondentes, ibi a corum
ope peragendos, eodem modo quo a nobis rationis ope peraguntur. Hac autem eadem duplici via cognosci etiam potest discrimen quod inter homines S bruta intercedit. Observatuinim dignum est, nullos reperiri homines adeo hebetes stupidos, ne amentibus quidem
cxceptis , ut non possint diversas voce rapte construcie, atque cciis orationem componete; lua cogitationes suas patefaciant: Contra cro nul a messe aliud animal,quantumvis perfemina aut felic idere natum, quod simile quidquam faciat. Hocque ex organorum desectu non contingit videmus enim picas S psittacos casdem quas nos voces proferre, nec tamen sicut nos loqui posse, hoc est ita ut ostendant se telligere quid dicant. Cum nihilominus homines a nativitate surdia muti, sicque non minus , sed potius magis quam bruta , ellit ut organi quibus alii in loquendo utuntur,soleant propria industria quaedam ligna invenire quibus mentem suam aperiantiis quibuscum vertantur, S quibus Vacat linguam ipso rum addiscere. Istud autem non tantum dicat bruta minore rationis vi pollere quam homines, sed illa plane esse rationis expertia. Videmus enim exigua admodum opus fibratione ad loquendum: quia obicrvatur incenti quaedam aequalitas inter Rusdem specie animantia , non minus quam inter homines, S alia in institutionis esse capaciora non est credibile simiam, aut
416쪽
so Diss 4 ΤΑΤΙΟ stupidissimum , aut saltem mente motum, aequare non posse, nisi ipsorum anima, naturae a nostra plane discrepantis esset. Notandumque est loquelam signaque omnia quae ex hominum instituto cogitationes significant, plurimum disterre a vocibus ignis naturalibus quibus corpore astectus indicantur nec cum veteribus quibusdam putandum bruta loqui, sed nos ipsorum sermonem non intelligere. Si enim id verum esset, cum multis organis praedita sint, iis quae in nobis sunt analogis, mentem suam aeque nobis patefacere possent ac sui similibus. Singulari etiam animadversione dignum est, quod quamvis multa sint animantia, quae plus industriae quam nos in quibusdam suarum actionum patefaciant eadem tamen nullam omnino in multis aliis demonstrare conspiciantur. Ita ut id quod melius nobis. faciunt,
non probat ipsa esse ratione praediti inde enim sequeretur majorem in illis inesse rationem quam mullo nostrum, eaque nos in omni etiam alia re debere superare sed potius probat ipsa , ratione est destituta, ia-turam inis secundum organorum dispositionem, ere:
prout videmus horologium ex rotis tantum tonderibus compositum , aequalius quam nos cum omni nostra prudentia, horas numerares tempora CtIta. Postea descripseram animam rationalem , ostenderamque eam nullo modo e materiae potentia educi posse,
sicut alia de quibus egeram , sed necesse est ipsam creari Nec sufficere ut instar nautaeis navi, ipsa in corpore habitet, nisi forsan ad illius membra movenda ; sed requiri ut cum ipso arctius jungatur uniaturque, ad sensus appetitus nostris similes habendos, ita verum hominem componendum Caeterum copiosior paulo hic fui in argumento de anima tractando, quod sit maximi ponderis. Nam post illorum errorem qui Deum esse negant
417쪽
DE METHODO SIgant, quem me fatis supra restitast opinor, nullus est qui facilius debiles animas 1 recto virtutis tramite avertat, quam si putent brutorum animam ejusdem esse cum nostra naturae ac proinde nihil nobis post hanc vitam timendum aut sperandum superesse, non magis quam
mulcis aut formicis. Cum autem recte cognoicitur quantum disterant, multo melius postea capiuntur tiones quae probant animam nostram naturae esse planea corpore independentis, consequenti pus non esse ut cum ipso moriatur ac denique quia nullae animadvertuntur causae quae cana delirtiant,natura ferimur ad judicandum p im est immortalem. Tertius autem nunc agitur annus, ex quo perveni ad finem tractatus quo illa omnia continentur, incipie- bamque cum reco nosceres, ut postea Vpographo tra AOhm
derem , cum rescivi viros quibus multum detero, α quo
rum authoritas non multo minus in meas actione so . Missa test , quam propria ratio m cogitationes, Opinioncm
quandam Phusicam improbasse, paulo ante ab . io in
lucem editam cui nolo dicere me adhaesiste , sed an A., istum nihil in illa ante ipsorum censuram observasse,quod rem suspicari postsem aut religioni aut reipublicae OZium nec Droinde quod me impediturum fuisse ipsam ad si tueri, si ratim veram est,persuasisset hocque mihi metum inculi Te ne pariter inter meas aliqua inveniretur in otia a vero aberrassem : Quanquam sane magno em me studio curavi, ne ullis novis opinionibus fidem ad hiberem , quarum demonstrationes ccrtillimas non haberem,aut quidquam scriberem quod illius damnum cedere posset. Hoc vero satis fuit ad me movendum: proposito illas evulgandi desisterem. Etiamsi cnim ratio quibus ad cogitationes meas edendas ductus fueram validisssimae essent, gemus tamen meus, qui cm-ς 2 pcί
418쪽
Jῖ. DISSERTATIO per a libris scribendis abhorruit, fecit ut statim nauitas alias invenirem , quibus me ab illo labore suscipiendo excusarem. Et isti rationes ab utraque parte tales sunt, ut non solum mea cas hic recensere aliquatenus intersit, sed etiam fortasth reipublicae literariae illas cognoscere. Nunquam ea magni feci quae ab ingenio meo pros laebantu t. quamdiu nullos alios ex ea qua utor Methodo fructus percepi, nisi quod mihi in quisusdam du-on satisfeci ad scientias speculativa pertinentibus, aut meo mores Componere conatus sum secundum rationes quas me docebat, non putavi me quicquam ea de rescribere teneri. Nam quod ad mores timet, unus quisque adeo suo sensu abundat, ut tot posthia invenim reformatores quot capita, si aliis liceret, praeterquam iis quos cus supremos suorum populorum Rectores Constituit, aut quos satis magna grati vi reli mensura donavit, ut Prophetae sint, aliquid in eo immutandum suscipere Et licet speculationes mea valde mihi arridearent, credidi tamen alios etiam habere suas, quae forte
magis adhuc ipsis placeant sed statim atque notiones aliquas generales Physicam spectantes, mir comparavi, earumque periculum facere incipiens in variis particularibus dissicultatibus,observavi quo usque illae me do ducere possint quantum a principiis disterant quae ha-
non poste, absque gravi peccato adversus legem bentem ut quantum in nobis est generale omi umhon num bonum procuremus. Ex iis enim cognovi, ad noti-ias Vitae 'de utiles post perveniri; Z loco Philosopli illsus speculativae quae in scholis docetur,pos Praeticam reperiri qua cognitis viribus lactionibus ignis, aquae actis, astrorum, caelorum aliorumque corporum quae
419쪽
DE METHODo. 3 nos circumstant, adeo distincte atque diversas opificum
noli rorum artes novimus adhibere pariter ca possemus ad omnes ut is quibus servire apta sunt atque ita nos velut dominos, polle libres naturae cilicere. Quod saneesthi optandum non tantum ad infinitorum artificiorum inventionen , quae cilicerent ut suae labore fructibus terrae, omnibus ipsius commodis frueremur sed praecipue etiam ad valetudinis conservationem, quae sine dubio primum est hu)us vitae bonum δε caeterorum omnium fundamentum. Animus enim adeo a temperamento S Organorum corporis dispotitione pendet, ut si ratio aliqua
pollit invenita , quae homines lapicntiores de ingeniosiores reddat quam hactenus fucrunt, credam illam in Medicina quaeri debere. Verum quidem cst eam quae nunc est misit, pauca quorum adeo signis sit utilitas continere. Sed quamvis ipsam contemnere nullo modo sit animus, confido tamen nullum fore, etiam ter cosqui illam profitentur , qui non confiteatur Omma quae hactenus nata venta sunt, nihil propemodum csse, respectu eorum quae scienda adhuc restant hominesque ab infinitis tam corporis quam animi morbis immunes futuros, imo etiam fortastis a senectutis debilitatione, si fatis magnam causarum a quibus mala ista oriuntur,
omnium remediorum quibus naturam O instruxit, notitiam haberent. Cum autem proposuerim totam meam
vitam collocaresua scientiae ad cynecessariae vestigatione, di incideram n viam quae mihi talis videtur, ut siquis eam c quatur, haud dubie ad optatum finem sit pervcnturus, nis aut breVitate vitae aut X pcrimentorum defectu impediatur udicabam nullum melius cile adtavcrsus duo ista impedimenta remedium , quam si fideliter publico communicarem domne, quantulumcunque esset, quod reperissem, ta praeclara ingenta Incita Icm,
420쪽
s DissERTATI ut ulterius pergere contenderent, singulique quod in sua facultate esset ad experimenta facienda conferrent, atque etiam corum omnium quae addiscerent publicum particeps facerent, eo fine ut ultimi incipiendo ubi praecedentes desiissent, cita multorum vitas fi labores conjungendo omnes simul longius progrederemur quam singuli privatim possent. I
Quin etiam de experientiis observabam , cas amo magis neces artas, quanto quis Morem notitia in est adeptus. Initio enim praestat iis tantum uti qua sponte
sensibus nostris occurrunt, quas ignorare non possumus, si vel tantillum ad eas attendamus, quam rariores
de abstrusiores investigare. Cujus rei ratio est , quod a plariores illae sepius decipiant, quam lm vulgatiorum cause ulla
ignorantur circumstantiaeque a quibus pendent fere semper adeo particulares S exigua sint, ut observatusint dissicillimae. Sed talem hac in re ordinem secutus sum : Primum conatus sim generatim Venire principia , seu primas Causas omnium quae sunt aut possimi esse in mundi ad Deum solum qui ipsum creavit attenden licedo, casque aliunde non educendo quam e quibusdam atteveritatis seminibus , animis nostris a natura inditis. Post-ca expendi quinam essent primi maxime ordinarii estectus, qui ex his causis deduci possent videorque mihi hac via cognovi sic mos, astra, terram , imo etiam In terra aquam , aeremo ignem Mineralia , Ela quaedam ciusmodi alia, quae sunt omnium maXime communia,
simplicissimaque, ac proinde cognitu facillima. Deinde cum volui ad particulariora descendere, tam multa diversa mihi occurrerunt, ut crediderim opus esse ingenio plusquam humano , ad formas aut species corporum quae in terra sunt, ab finitis aliis , quae in ea possent
esse, si Deo placuisset illas ibi collocare, dignoscendas: ipsa