장음표시 사용
581쪽
est, quare partes illae solidiores inter alias minus soli sim in das istae remaneant, quum ob maiorem stravitatem 'subsidere debere videantur. Et hu)us rei ratio est, sal tem in partibus salis vulgaris quod utramque extremi tatem aequaliter crassam habeant, sintque omnino reo I. Iriari instar teli vel baculi si enim unquam in mari quaedam ii uetant in una sui extremitate crastiores, S cocios non
derosiores quam In altera, satis temporis a mundi cxor dio habuere, ut crastior ista parte deorsum inclinata,
usque ad fundum descenderent si quae fuerint cur is: π
vae, satis etiam temporis habuerunt, ut corporibus u te crassa, iris Occurrentes, corum poros ingrederentur; sed qui ρο ρ ρ
in hos semel immissae, non tam facile se inde liberare Lini, is potuerunt, quam rectae S in utraque parte aequales, 'immio
ideo nullae nunc praeter has ibi csse possunt. Hae autem et a
quoniam transversae sibi invicem incumbunt, praebent majorem occasionem partibus aquae dulcis, quae a motu non ces Gep rt fant, illas interlabendi de se ipsis annulorum instar cir- - - - cum volvendi, atque ita ordinandi ac disponendi, ut a m aqua Cilius motum continuare queant m etiam celeriorem habere quam uiolae client. Nam cum ita aliis circumvolutae sunt, vis materiae subtilis qua agitantur, id tantum agendum habet, ut eas quam citillime circa particulas salis, quast amplectuntur Verset, atque ex alia in aliam transferat, nullis interim ex carum plicaturis sive annulis immutatis i contra vero cum sol cxistente qaquam dulcem componunt, ita necessario implicantur,
ut pars virium hu)us materiae subtilis debeat impendi in iis diversimode flectendis, alioqui enim ab invicem non possent separari; ideo tunc illas, nec tam facile , nec tam velociter movere, id est ex uno loco in alium transferre potest. Quum itaque sit verum partes aquae dulcis partibus
582쪽
11 ME TE ORORVM IV salis circumvolutas, facilius moveri posse quam solas, non mirum est illas has circumlabi, cum satis prope
ditate sibi adsunt, cita complexas retinere ut illas ponderis m- ' aequalitas non divellat. Quo fit ut sal satis facile solva- , T tur, in aquam dulcem in)ectus, vel tantum humidioriquantita auri expositus nec tamen solvatur in quantitate aquar ' determinata, nisi determinata ejus quantitas amiam juriis, licet quam partes aquae flexiles se circumvolvendo amam Og e plecti postini. Et quoniam scimus pellucida corporas ' minus motui materiae subtilis, in oris suis hae
ebura rentis , resistunt, hoc pellucidiora eiic, de etiam m-ήiρrsi s telligimus quam marinam naturaliter fluviali pellu- , vj. - idiorem cile debere, & refractiones paulo Mores
t ismi Videmus duoque illam dissicilisis gelu constringi:
quia numquam aqua gelari poteli, nil quoties materia Cμ ρ' subtilis per partes illius fusa, non satis roboris ad illas 2 a. is, agitandas habet. Hinc etiam causas arcani per aesta-G m. tem componendae glacie discere positamus quod licet M ' ' am fatis vulgatum, ex optimis tamen est quod Qus - ἡ .-' modi arcanorum studiosi habent Salem aequali copiae vertatur. nivis, aut glacie contuis mixtum, circa aliquod vas aqua dulci repletum disponunt, sine alio artificio ut illa simul solvuntur, haec u glaciem coit: Quia materia subtilis, partibus hu)us aquae circumfusa, crassisior aut minus subtilis, consequenter plus virium habens, quam illa quae circa niVis partes haerebat, locum illius occupat, dum partes nivis liquescendo partibus salis circumvolvuntur faciluis enim per salsa aquae quam per dulcis poros movetur, serpetuo e corpore uno in aliud transire nititur, ut ad ea loca perveniat in quibus motu suo minus resistitur quo ipso materia subtilior ex nive in aquam penetrat, ut egredienti
583쪽
dienti succedat, quum non satis valida sit ad continuandam agitationem hujus quae illam concrescc- re sinit. Sed primaria partium salis qualitas est, maxime sxas Iesse, hoc est non facile in vapores solutas attolli, Quem
admodum partes aquae dulcis. Quod non tantum accidit Misi
quia majores sunt, e ponderosiores, sed etiam quia cum
longae sint S recti, non diu in aere librari possunt, sive r
ulternis ascensurae sive descensurae,quin altera earum extremitas deorsum pendeat, atque ita terrae ad perpendiculum immincant. Sive enim ad adscendendum sive ad descendendum,facilius acrem hoc situ quam ullo alio secant. Quod non eodem modo in partibus aquae dulcis fit quum enim sint valde plicatiles, numquam nisi celerrime rotatae in rectum porriguntur riuum contra partes
salis vix unquam hac ratione rotari possint ; nam sibi invicem occurrentes, quia ipsorum inflexibilitas ne unae aliis cederent impediret, statim haerere aut motum terrumpere cogeremur. Sed quum ita in acre suspenduntur, altera sua cuspide terrae obversa, manifestum est potius descensuras quam ascensuras vis enim quae sursum impellere posset, longis remissius agit quam si transversae accrent, quidem accurat tanto,quanto acris cuspidi resistentes quantitas minor est illa, quae obniteretur longitudini,quum interea pondus illarum semper aequale hoc vehementius agat, quo acris vis resistens minor est. vii Quibus si addamus aquam marinam dum arenas per Cur aqua
meat dulcescere , quia nempe partes falis, cum sint in
Cur tumι-na in mare uenita ejus arum nec dulciores, nec copiosiores reddant.
584쪽
O MET EORVM conflata sint, minime salsa esse debere. Itemque universas illas aquas dulces, quae quotidie in mare ruunt, neque ejus magnitudinem augere, neque salsedinem minuere posse: Nam continuo totidem inde egrediuntur, quarum aliae in vapores mutatae sublimia petunt, atque inde in nivem aut pluviam glomeratae decidunt in terram, aliae autem 'uidem plurimae per subterraneos meatus usque ad radices montium penetrantes, calore ibi cluso, velut resolutae in vaporem, attolluntur in eorundem juga ubi scaturigines seu capita fontium vel fluviorum implent.
V kL Sciemus etiam aquam marinam magis salsam esse sub jis τι aequatore quam sub polis, si consideremus Solis aestum δε- ibi vehementiorem plures vapores excitare, qui non
τέ - semper eodem relabuntur unde venerunt; sed plerum: THἡ que aliorsum in loca polis viciniora, ut melius posteasHρ Gi intelligemus. O . . , Ostrerno accuratae ignis explicationi hic inhae- μ-- rere nollem, addi posset, quare aqua marina restinguen- msi tu dis incendiis fluviali minus idonea sit G in quare agi- - tata noctu seintille Videremus enim particulas alis, quam ui dum velut suspensae inter illas aquae dulcis haerent, facil- ω ct ' limi concuti, cita concussas, multoque robore pol- lentes, ex eo quod sim recta, inflexiles, non modo mari, tam flammam augere si illi immittantur, sed etiam ex se so-
taceat in qua sunt Πρη- exsiliant. Vt 1imare Α, cum vehementia impulsum ad
, ibique illisum scopulo, vel obstaculo alio simili assur - ρ-ti gat ad B, impetus quem partes salis ex hoc concustu ac-
585쪽
quirunt, essicere potest, ut earum primae in acrem juxta Qectae, se ibi dulcis aquae partibus quibus circumcingebantur expediant atque ita solae 5 certo intervallo ab invicem disitae, scintillas ignis generent, non abs
milesiis quae solent emicare ex silice percusib. Notandum tamen particulas salis ad hunc effectum admodum recta 5 lubricas requiri, ut tanto facilius a partibus aquae dulcis separari queant, unde nec muria, nec aqua marina diu in vase aliquo servata Qusmodi scintillas emittit. Requiritur praeterea, ut parte aquae dulcis illas salis non nimis arcte complectantur; unde crebriores hae scintillae apparent coelo calido quam fmgido Item ut mare satis agitatum d concitatum sit, Unde fit ut talis flamma ex omnibus ejus fluctibus non emicet Ac postremo ut partes salis ferantu punctim instar sagittarum, potius quam transversim atque hinc
fit ut non omnes guttae ex eadem aqua exsilientcs eodem modo reluceant. Deinceps vero perpendamus qua ratione falcium c Xneratur summae aquae innatet, licet admodum fixae, tir - ι 3
ponderosae illius partes sint; S. quomodo ibi in exigua m. , grana formetur, quorum figura quadrata non multum quibus tidiscrepat ab illa Adamantis, in mensulae formam expoliti, nisi quod latissima illorum frons paulum eX cavata Glis ιυλconspicitur. Primo necessarium est aquam marinam ali a salim
qua fossa excipi ad evitandam continuam fluctuum agi 2 δ
tationemn excludendam aquam dulcem,quam sine m eis selisbis termissione pluviae iuumina in Oceanum convehunt
Deinde requiritur aer satis calidus di siccus, ut agitati s materiae subtilis quae in eo est, ad partes aquae dulcis, a partibus salis quibus circumvolvuntur liberandas S in vaporem attollendas suffciat. Et notandum aquae, ut maliorum omnium liquo-
586쪽
XI rum superficiem perpetuo aequalem maxime levem esse , quia partes quidem illius inter se uniformi motu
super ei moventur partes quoque acris illam tangentes pari m-
μ' er se agitatione feruntur int partes aquae alia ratione mensura agitantur, quam aetas praeterea materia q 'per thbtilis par digus aeris circumfusa longe aliter movetur, si uuam ea quae aquae partes interfluit atque hinc susper
datur ficies utriusque politur , plane eodem modo ac si duo corpora dura attererentur, nisi quod longe facilius fere in eodem instanti hic laevigatio fiat, propter partium , quae in liquidis sunt mobilitatem. Hinc etiam fit ut superficies aquae longe dissicilius , quam ejus interiora dividatur. Hoc autem ita se habere docet experientia i nam corpora satis parva, licet ex materia gravi dc ponderosa, ut exiguae acu chalybei, facile sustinentur Scinnatant summae aquae, quamdiu Qv superficies nondum divulsa est, sed ubi semel infra illam sunt, statim usque ad fundum descendunt. Iam vero cogitandum est, aerem cum satis calidus suomodo est ad excoquendum salem, non tantummodo quas-Dt p flexibilium aquae partium excitare, δε aporem clevare posse, sed etiam cum tanta velocitate attollere, ut prius illae ad summam uJus aquae superficiem perVeniant, quam tempus habuerint partibus salis quibus fuerunt circumvolutae se omnino liberandi , easque idcirco eo usque secum add ruunt, nec prius plane deserunt quam foramen exiguum, per quod ex corpore aquae Emerserunt, sit clausum inde fit ut hae particulae salis ab iis quae dulcis postmodum relictae huic superficiei supernatent Ut eas repraesentari Videmus ad D. Cum enim ibi transversm
587쪽
CApur III. 11 versim jaceant, non satis habent gravitatis ad subsidendum , ut nec acus chalybeae de quibus diximus, sed tantum , paululum superficiem deprimunt. Atque ita primae quae hoc pacto quae supernatant, hinc inde per ejus
superficiem sparsae , multas veluti sollas aut cavitates perexiguas in ea formant Deinde quae sequuntur mergentes ex harum fossarum lateribus, propter corum quantulamcunque declivitatem, delabuntur ad ipsarum fundum, ibique scitioribus adjungunt. Et inter caetera hic observandum ex quacunque demum illae part ii adveniant, apte ad latus prio hi rum se applicare, ut videmus ad D, secundas saltem , saepe etiam tertias quoniam hoc ipso paulo altius descendunt, quam si in alio situ remanerent, ut in eo qui exhibetur ad P, vel ad G , vel ad . Motus etiam caloris, em per aliquantillum superficiem agitans, hanc dispositio
Cum autem ita duae aut tres in singulis fossis porre- Mi ctae accnt, quae praeterea allabuntur, eodem uiridi, ποῦ Qtis ungi pollunt, saltem si sponte aliquo modo ad hunc , -- si 1itum accedant. Sed si accidat ut propendeant magis ad extremitates, quam ad latera priorum, iis appli zzz.ι ι
cantur ad angulos rectos, ut Videmus ad Κ quia etiam istasitati
paulo altius hac ratione descendunt, quam si aliteret:
disponerentur, velut ad L, aut ad M. Et quoniam iis inua. fora ei circitc ad CVtremitates duarum aut trium visinio priorum accedunt, quam ad latera hinc fit ut ali-Quot centenae ita ordinat primo exiguam veluti tabulam contexam, ligura ad oculum satis quadratae, ec 3 quae
588쪽
quae est instar basis nascentis grani. Et notandum tribus tantum ex illis particulis aut quatuor, eodem situ ibi pota sitis ut ad , medias semper paulo altius demitti quam J cxteriores. Sed deinde supervenientibus aliis, quae trans aversae iis unguntur, ut ad O illas exteriores fere tan tiundem deprimi, quantum interiores unde fit ut exi Φgua tabula quadrata, basis futuri grani salis, quae ut plu- ilrimum ex aliquot centenis simul unctis est composita, nonnisi plana appareat, etiamsi sit semper aliquantulum gcurva Iam vero prout haec tabula accrescit, ita quoque a altius descendit, sed paulatim, tam lente, ut aquae su pperficiem suo pondere non dividat, sed deprimat tan a
luna Et cum in certam magnitudinem excrevit, tam ad
demissa est, cisti superficiei quae sic immersa, ut par id te salis, devolutae, non adhaereant tabulae oris, sed transgressae eodem modo situ super ipsam labantur, quo priores per superficiem quae aiXIV. Quo ipso alia tabula quadrata ibi surgit, itidem pau- dia, . latim altius descendens, donec rursus particulae salis at tes ias is labentes, hanc superare, tertiam quandam tabulam allformare possino atque ita deinceps. Sed particulae falis ci
secundam tabulam componentes non tam facile per usi quadam priorem deVOlvuntur, quam quae illam primam forma utam . Jδ0 pς aquam neque enun superficiem tam aequalem h
uis i is iacilem ibi offendunt, propterea saepius ad me rinorum is diu non pertingunt quod cum eo ipso vacuum relin-M. T quatur, tardius haec secunda tabula descendit, quam his , Iasis primari sed paulo major fit antequam tertia incipiat
Qxm ri, demis haec paulo plus vacui in medio relin-
ι; s. 'VςDdo, paulo mador evadit quam secunda, Zc ita porro, νὸd ima donec integrum illud granum ex pluribus hu)usmodi mensuli coacervatis, absolvatur id est donec oras vicinorum granorum contingens, ulterius crescere nequeat.
589쪽
qua, dum illa fit, agitatur quo cnim haec agitatio a Cur inter jor est, hoc altius particulae falis innatantes superficiem illius deprimunt, atque ita basis minor fit immo aqua η - tam valide concuti potest, ut partes salis pellum cant, o p 'antequam ullum granum formaverint. Ex quatuor la tacteribus limus basis , quatuor frontes surgunt, cum qua gr n posdam acclivitates, quae si calor semper aequalis fuerit inter generandum hoc granum, non nisi ex causis jam enu -Σαmeratis dependet; sed si intendatur, haec acclivitas in lustriatera parte harum frontium quae tunc formabitur minor eriti 'μ'
augeatur modo minuatur, quasi in gradus hae acclivita ' μμ tes videbuntur fractae. Et quatuor veluti costae, connectentes has quatuor frontes, nunquam valde acutae sunt a reddan
&praecisae partes enim, quae lateribus hu)us grani sese
alungunt, ut plurimum quidem in longum porrectae, seb=umia quemadmodum diximus, ibi adhaerent; sed quae ad an terum non gulos ex quibus hae costae surgunt devolvuntur, facilius aliter se applicant quemadmodum scilicet rara . ara:
obtusiores minus aequales reddit; unde isti '' ipsum etiam granum saepissime fragilius est uis ais hic quam alibi, & pactum in medio vacuum, rotundum
potius quam quadratum qua m me
diis e usque grani , rotunda petiuisit quam quadriira.
Praeterea quoniam hae parte granum componentes I. praeter ordinem quem explicavimus, caetera satis confu se)unguntur, saepius inter illarum extremitates, quas se mutuo contingere non necesse est, satis vacui spatii rea linquitur ad recipiendas aliqua V lci aqu* Z. aiis parte . quae ibi inclusae .conglobatae re notitim mismanent; velut videmus ad II, saltem quam in diu
590쪽
224 ME TE RORVM diu non nisi mediocriter moventur sed cum vehementi Calore concitantur, magno impetu dilatari nituntur, codem modo quo supra diximus, quum aqua in vapores luitur, atque ita hos carceres cum fragore disrumpunt. Vnde fit ut salis grana, si integra in ignem mittantur, crepitando dissiliant , non autem si prnis comminuta fuerinti in pulverem redacta tum nim haec claustra Jam cstracta sunt.
P vro nunquam aqua marina tam pure ex particu- fis bd.ἡ a lis jam descriptis componi potest, quin aliae simul immi-ι natur stae occurrant, quae licet multo tenuiores sint, ibi tamentani H commorari S particulis salis inseri possunt i atque abi, his procedit gratissimus ille violarum odor, quem recens sal album exhalat Itemque ille sordidus color, quem in nigro videmus, omnesque aliae proprietates quae in sali- bus , cx diversis aquis excoctis reperiuntur. cis Denique rationem intelligemus, Cur salis grana fatis friabitiat facile conteri possint di friari, si recordemur qua ratione, is, parte ζJu inter se nectantur. Intelligemus etiam cur fal .is, Ctim sitis purus est, semper vel albus vel pellucidus p eurfaciliui paret, si ad crassitiem particularem ex quibus Mus gra uisisi is na componuntur, Mad naturam coloris albi, quae infraniose in explicabitur , spectemus. Neque mirabimur salem gra- 'μ' , nis integris non siccatis, satis facile ad ignem liques Itium fis. cere , Cum iamus tunc illum plures aquae dulcis parti-runt con culas suis immistas habere. Neque contra, hoc ipsum imo 'ri' multo dissicilius fieri, pranis contusis S lento is ne eX-
: parti Larint si consideremus tunc illum non posse liquidum fieri , nisi permultis ex ejus partibus inflexis S compli- quam aqua Catis illas autem non tuli admodum dissiculter inflecti. μις- γ Nam licet fingere pollinius omnes particula a Quae ma-
quam uti lassi turile olim quasi per gradus una aliis paulo magis