장음표시 사용
611쪽
ab his ut inque complanarii laevigari itemque parvas glacie pitulas, quae in Qus superficie tam superior quam
inferiori reperiuntur, easque etiam quae in superficie inferiori nubis P , ita ordinari, ut singulae sic alias circa se habeant aequaliter ab invicem distantes. Nulla enim est ratio quae illud impedire possit,i naturaliter omnia corpora rotunda N aequalia, in codem plano satis similiter mota, hac ratione disponuntur ut facile est cxperimento cognosceres, si margaritas aliquot rotundas Cusdemque magnitudinis filo solutas vasculi alicuous operculum, quod planum sit confuse pro)iciamus hoc enim leniter concust, vel tantum margaritis flatu impulsis, ut quam proxime ad invicem accedant, videbimus illas sponte ita disponi. Sed notemus hic nos tantum de superficiebus u sibi una, inferiori S superiori, csse locutos, non vero de late talibus quia inaequalis materiae quantitas, quam singu- ---bis lis momentis ventois ad)icere&avellere possitiat, figuram earum ambitus plerumque ii Gqualem irregula sis se, rem facit Hic non addo exiguas pitulas glaciei quae sunt in es se lata. interiori nube G, cadem ratione, qua illae quae ua superh-
612쪽
XII. Multas inter malaciei particulas infra nubem aliquam congregari, ibique invaritis planisfolioruinstar tenuibus ita disponi, ut unaquaeque sex aliis ἀ- qui distantibus cingatur Saepe ilia, qua in unoquoque sunt plano, separatim ab aliis mo
veri. Nonnunquam etiam integras nubes, ex solis glaciei parti
culis si dispositis componi. qtιε guttas in nubibus eo- Eem etiam
146 ME TE ORORVM Sed dignae consideratione sunt illae, quae interdum inferiori ejus superficiei, postquam jam tota formata est, adhaerent. Si enim interea dum illa pendet in spatio G, quidam Vapores ascendant e terra, quae est versus A, qui frigescentes in aere, paulatim in exigua glacie pi-lulas concrescant, per Ventum agantur ad L nullum omnino dubium est,quin hae piluta ita debeant ordinari, ut singuli carum sex aliis cingantur, quae aequaliter illas premant inanes in eodem plano exsistant. Atque ita componunt primo unum folium, sub hujus nubis superficie expansum deinde aliud sub hoc protensum δε ita
alia deinceps, quamdiu nova materia accedit. Praeterea quoque notandum, Ventum qui inter hanc nubem, terram fertur, fortius in inferius horum foliorum agentem, quam in illud quod proxime superius illi incumbit; atque adhuc fortius in hoc quam in id quod huic incumbit ita porro, illa ducereri stingula separatim movere posse, atque hac ratione superficies illorum polire de
icitis ab utraque parte capillamentis, quae exiguis pitulis glaciei, ex quibus componuntur adhaerent Partem quoque horum foliorum, extra inferius hujus nubis spatium G, propellere di inde transferre potest, velut ad , ubi
613쪽
licet hic tantum pilularum glaciei fecerimus mentionem, facillime tamen idem etiam de aquae guttis intelligi potest modo ventus non ita sit vehemens, ut collidantur, vel si exhalationes nonnullae iis circumfusae, aut, quod frequenter accidit, quidam vapores nondum ad accipiendam aquae formam dispositi, interjectu suo casab invicem separent. Nam alias simul a concurrunt, plures in unam coeunt, o tam crassae ac ponderosae fiunt, ut neces ario decidant. Caeterum quod paulo ante dixi, figuram ambitus cujusvis nubis, maxime plerumque irregularem dc inaequalem esse, de iis tantummodo intelligendum quae minus spatii in altitudine S latitudine occupant, quam Venti circumlabentes. Aliquando enim tanta vaporum copia in iis plagis, ubi duo aut plures venti occurrunt, haeret, ut illis nec infra nec supra se transitum permittant, sed circa se rotari cogant, sic nubem valde magnam sorment, quae ubivis aequaliter per hos ventos pressa, ambitum plane rotundum, laevigatum habet; quae tiam, cum hi venti sunt paulo calidiores, vel cum a Sole nonnihil ejus superficies incalescit, quadam veluti crusta ex plurimis glacie particulis composita obducitur. Atque haec crusta satis crassa fieri potest, & tamen pondere non obstante, in aere suspensa remanerea quoniam a reliqua tota nube sustinetur. Cujus rei memores csse infra oportebit, ad ea quae de partieliis dicentur intubligenda.
e crusta glacie satis crassa circumitat
614쪽
Vita sunt quae vulgo impediunt, quo minus P ι,. IJS 4 statim formatae nubes ex alto delabantur. si Dira Nam primo particulae glaciei, vel aquae gut- ingrat:e, quibus constant, valde exiguae, consc-quenter multum superficiei pro ratione suae materiae habentes, saepe magis impediuntur ab aeris resistentia ne descendant, quam a pondere suo impelluntur. Deinde venti,qui communiter validiores sunt propc terram, ubi materia ex qua constant crassior est,quam in aere sublimi, ubi subtilior quique ideo frequentius ex humili sursum tendunt quam ex alto deorsum illas non tantum suspendere , sed etiam saepius ultra regionem aeris in qua consistunt, attollere queunt.Idem etiam vapores possunt, qui terra egressi, aut aliunde venientes, aerem nubibus istis subjectum distendunt, vel etiam solus calor, qui hoc aere dilatato illas repellit vel etiam frigus aeris superioris, quod illo compres nubes sursum attrahit. Et prae terea particulis glaciei ventis impulsis, contiguae quidemcvadunt, sed non tamen idcirco omnino uniuntur quinimo corpus adeo rarum,leve atque extensum componunr, ut nisi calor aliquas harum partium liquefaciens superveniat , atque hac ratione illas condenset , ac graviores reddat, vix unquam ad terram descendere possint.1 Sed ut supra monuimus, aquam conglaciantem frigo. n. re quodammodo dilatari, ita hic notandum calorem qui
liamidia alia Corpora solet reddere rariora, communiter nubes corpora ra condensarc. Atque hoc in nive experiri licet, quae pla-
Eb, Λ, no Qx Mem imateriae est ac nubes, nisi quod jam magi sit
615쪽
C VI. 1 9 condensata illa enim in calido loco posita constringitur, mole valde minuitur, ante etiam quam ulla aqua ex ea profluat, aut de pondere suo aliquid amittat. Quod accidit quia capillamenta particularum glaciei X quibus componitur , cum sint carundem particularum medio tenuiores, illo facilius liquescunt, S ex parte tantiunliquescendo,id est, sese hinc in se nilostendo, ob agitationem circumfusae materiae subtilis, amplexatum cunt vicinas glacie particula ; non terea relictis iis, quibus ante innectebantur atque ita ciliciunt, ut unae aliis appropinquent, ibi Sed quia particulae glaciei u nube compondi ti biso out plurimum longius ab invicem distant, quam quae ni in Q Hvem in terra, non ita ad quasdam ex vicinis accedere pos particuusunt, quin simul ab aliis quibusdam recedant. Et pro Lum
pterea cum prius aequaliter per totum acrem spargcrcia muli ινι - ,
tur in plurimos deinde exiguos cumulos aut floccos se parantur Suntque hi flocci co Mores, quo nubes fuit antea densior, quo lentius in eam calorigit. Et prae
terea vento aliquo aut dilatatione totius actas superio ris supremos horum floccorum prius quam feriores se deturbante, his inferioribus quibus descendendo occurrunt adhaerent, atque ita malores hunt, calorque postea illos condensans,i magis magisque graves reddens, iacile in terram deducit. Et quum ita non omnino liquefacti descendunt,nivem componunt. Sed si ac per quem transeunt sit tam calidus, ut solvantur, qualis hic apud nos tota aestate est, saepe tiam aliis anni temporibus convertuntur m pluviam. Interdum etiam accidit, ut ita solutis, aut propemodum solutis, ventus frigidus superveniat, qui cos rursus constringendo in grandinem con
Haec autem grando varia sic potest. Nam primosi
616쪽
iv ventus frigidus illam essiciens, guttas aquae jam sorma, aἡT tas deprehendat, globulos glaciei pellucidos, rotun-r aha iis docessicit, nisi quod terdum ea parte qua illos impel-μ me' ait aliquanto planiores reddat. Et si floccos nivis fere C ,-- lutos deprehendat, sed nondum in aquae guttas glo-da: Cur meratos, tunc sit illa grando cornuta , cujus figura val- 2 G. do diVersa Nirregulares esse solent ejusque grana in- istici a f. terdum Valde magna sunt, quoniam a vento frigido for-.Mriniora mantur, qui nivem e sublimi in inseriora praecipitans, plurimo ejus floccos simul compellit, gelu in unamae atidis massam constringit. Atque hic notandum est hunc ven- tum dum flocci liquescentibus appropinquat, pellereri, a os in illorum poros calorem, id est, materiam subtilem solent gene maXime agitatami minus subtilem reliqua, quae tunc . , . in ροπι circumstante reperitur; quia ipse ventus non suis. majb tam facile nec tam cito atque hic calor potest eas per- Rd Qxς Eadem ratione, qua interdum hic in terra senta . imus calorem, qui in domibus est augeri, cum repentino aliquo vento vel pluvia totus aer exterior subito refrigeratur.
o. as , Riψ RVxςm ori horum floccorum ita inclusiij, quantum potest ad ipsorum circumferentias, potuismu fhana quam ad centra accedit quoniam ibi materia subtilis in civius agitatione consistit, liberius movetur: ita cas ibi δε sis, in gis N agi liquefacere pergit, priusquam incipiantris alba. Et rursus in glaciem concrescere atque etiam liquidissimae, id est maxime agitatae particularum aquearum, quae
ἡ δε- alio in istis Occis reperiuntur, ad eorum circumferen'. . xjδ accedunt HS contra quae non tam cito possunt li-Ubis.., uesccre circa centra manentibus. Unde fit ut cum ex- aliis and terior superficies cu)uslibet grani ex glacie continua polluc vitare consueverit, in ejus tamen centro, ista, nonnibi nivis Cpe reperiatur, quod haec grana frangentibus
617쪽
CApuae VI. as Itibus sese offert. Et quia fere nunquam nisi per aestatem talis grando decidit, ea certos nos reddit, tunc non minus quam ipsa hyeme, nubes ex glaciei particulis sive ex nive conitare consuevisse. In hyeme autem ejusmodi grando rarissime cadit, vel saltem grana non magna habet, quia tunc tantum caloris, quantum ad illam formandam requireretur, ad nubes usque vix potest pcr- tingere isti corte ad nubes, quae sunt terrae tam Vicinae, ut postquam earum materia liquefacta, aut fere liquefacta est, cepitque in pluviam aut nivem delabi, ventus frigidus superveniens, non satis ictu potas habeat ad illam denuo constringendam, priusquam planc clapsa sit. Si autem nix nondum sit liquefacta, sed tantum aliquantulum emollita, dum ventus illam in grandinem mutans advenit, minime fit pellucida, sed alba instar sacchari
Et si flocci hujus nivis exigui sint nempe pisi star, .
aut minores, singuli illorum in granum grandinis satis ro an in tundum mutantur. At si fuerint Morcs, dissiliunt atque
in plurima grana, acutum ut pyramide ici in cntia 5 si. ἡ convertuntur. Calor enim Odem momento quo Veia fra -- tu frigidus incurrit, in poros horum floccorum se reci
piens condensat omnes illorum partes , casque retrahit i. a cisa circumferentia versus centruma quo ipso satis rotundisiunt frigus paulo post penetrans o constringens, illos ni e multo duriores reddit. Sed quoniam cum pati dis h..hilo majores sunt, calor inclusus partes illorum interiores Myam. adhuc centrum versus agere condensa respergit dum cxteriora an indurata frigore vincta, sequi non possunt necessario intrinsccus findi debent secundum plana vel lineas rcctas, quae ad centrum tendunt: iis fissiliis magis magisque augescentibus ut frigus altius cnc-trat, tandem dissilire ac dividi in plures particulas acutio mina-
618쪽
111 ME TE ORORVM minatas, quae totidem grandinis grana sunt. Non quidem hic determinamus, in quot hujusmodi granasinguli flocci dividi possint ut plurimum tamen videtur in octo ad minimum id fieri debere forsan etiam interdum accidere posse, ut in duodecim, viginti, vel quatuor viginti, sed facilius adhuc in duoi triginta, monnunquam etiam in numerum multo majorem , prout vel majores sunt,uel ex nive subtiliori constant, vel frigus illas in grandinc conYertens, vehementius aut velocius irruit. Et non semel hujusmodi grandinem observavi, cuJus grana candem fere figuram habebant, quam segmenta globi in octo partes aequales tribus sectionibus, ad angulos rectos se mutuo secantibus, divisi. Deinde alia quoque observavi, quae longiora minora , quarta circiter pars illorum videbantur licet ob angulos inter condensandum rotundato si obtusos figuram propemodum coni saccharei haberent. Item ante, vel post, vel etiam cum his grandinis granis, vulgo alia rotunda decidebant.
Vi Hae autem diveris grandinis figurae, nihil singulare, ἡ aut notatu dignum habent, si comparentur cum illa ni- euu Ve, quae generatur ex parvis globulis seu glomis glaciei,' s. ' Vi ventorum in rmam foliorum, eo modo quo dixi, dis a tactis, positis. Nam calore exigua capillamenta horum folio
est orme' cium liquefacere incipiente, primum, quae infra supra decutit, ut maxime suae actioni obvia pauxillumque illud liquoris, in quod solvuntur , per foliorum superficies diffusum, exiguas inaequalitates ibi occurrentes, omnes replet atque ita aeque planasi politas illas reddit, ac eae corporum liquidorum sunt, quamvis ibi statim iterum concrescat. Cum enim tunc calor non vehementior sit, quam requiritur ut exigua illa capillamenta ac re undique cincta , reliquis integris in aquam solvat; non satis virium habere potest, ad impediendum ne illud pauxillum
619쪽
ium aqua: glacialibus his superficiebus illapsum earum
frigore iterum astringatur. Postea hic calor pervadens etiam alia capillamenta, quae singuli glomon ambitu, ubi similibus aliis sex cinguntur habent, ea ex iis capillamentis, quae maxime a sex Vicinis globulis sunt remota, indifferenter huc illuc flectit S hoc ipso iis quae crepiones ex horum globulorum consistunt a lungit. Haec enim eorundem se globulorum vicinia refrigerata non liquescunt; sed contra denuo materiam aliorum sibi iunctorum protinus glaciant. Atque ita sex cuspides aut radii, circa singulos glomos formantur, qui diversas fouras recipere possunt, prout hi glom magis aut minus classii compressi sunt, capillamenta item densa S lon- et calor quo coguntur lentus ac moderatus prout denique ventus qui hunc calorem comitatur modo aliquis
comitetur magis aut minus vehemens est. Et ita frons nubis exterio , qualem videmus ad Z vel , talis postea evadit, qualem videmus ad O vel ι&singulae staciei particulae ex quibus constat, figuram exiguae rosae aut stellae affabre factam repraesentant.
620쪽
as 4 ME TE ORORUM VJ II, Ne autem me haec fingere vel ex levi tantum coniectu-
sis, quχ ratcribere putet1s, referam ea quae proxima hyeme annidam gran I 63 , Amstelodami, ubi tunc eram, circa hanc rem Mni pest observavi. Quarto Februarii, quum dies admodum fri-
ri .es gida praecellistet, Vesperi paululum pluviae decidit, quae suos quasi in glaciem vertebatur stimul ac terram contingebat post- ea sequuta est grando eXigua, cujus grana, quae Mus ma- ωiυ eom gnitudini erant quam repraesentatam videmus ad H, s.' iusdem pluviae guttas in aere gelatas arbitrabar Ta- ζά. men loco illius Murae accurate rotundae, quam sine dubio hae guttae ante habuerant, notabiliter ab una quam ab altera parte planiores erant cita ut figuram fere similem haberent, parti oculi nostri, quam vulgo crystallinum humorem dicimus. Vnde ventum , qui tum temporis validissimus, frigidissimus erat, tantum virium habuisse didici, ut figuram illam guttarum inter glaciandum potuerit immutare. Sed omnium maxime admira-
Mbar quaedam ex his granis, quae postrema decid frunt, parvos se dentes circa se habere, similes iis qui in horo logiorum rotis, ut videmus ad I Ethidentes qui can-