장음표시 사용
601쪽
Venti Juxta maris littora, cum fluxu illius de refluxu mu ' tantur; c tranquillo acre circa maJora flumina placidi seriis, quidam venti, cursum illorum secuti, sentiuntur. Hic in ictiam notandum vapores ex aquis emistb humidiores temper aerassiores illis csse, qui e terris attolluntur, tentur. Et quique ideo multo plus acris atque exhalationum secum vehunt unde fit ut eaedem tempestate gravius in mari quam in terra saeviant, S idem ventus qui in una regione is in siccus est, in alia calidus esse possit. Ita venti Meridiona '' a 'les humidi fere ubivis, sicci in AEgypto feruntur, ubi ter uariis, mra Africae , siccari combusta, materiam iis suppeditat. - 'Hinc etiam procul dubio raro ibidem pluit licet enim δὴ
venti Boreales a mari spirantes, ibi humidi sint, tamen, in aliti uacula sunt etiam omnium frinidissimi, non facile pluviam Cur generare possunt, ut pollea Videbimus ventu Me Praeterea considerandum est lumen Lunae, quod ad ridionalis
modum inaequale est, prout accedit ad Solem aut ab eo e
dem recedit, dilatationem vaporum juvare itemque tu si men aliorum siderum. Sed tantum eadem proportio h ne, quam oculos nostros illa agere sentimus; oculi enim , , ' . ad cognoscendam luminis vim dices omnium certissi nus ami sunt. Et ideo etiam stella comparata ad Lunam vix
in rationem hic venire debent, ut neque Luna compa μι Zὸη rata ad Solem da. Denique considerandum est, vapores ex diversi re II.
gionibus terrae admodum inaequaliter surgere. Nam p
montes aliter Astris incalescunt quam planities, nemo eo . aisira aliter quam prata, b fundi exculti quam relicti ; ter ο----rae etiam nonnullae ex natura sua sunt atris calidiores, vel ad calorem suscipiendum aptiores. Et praeterea cum rimis a valde inaequales nubes in aere formentur, eaeque facilli Vc me ex uno loco in alium transferantur, ViVersi a ter ii Eri.
602쪽
236 ME TE ORORVM rum Wrti ra intervallis sustineantur,4 quidem interdum plures si- ,, mul una tu alia Astra longe aliter in superiores quam
din itis in inferiores agunt, in has quam in sub)ectam terram, ipse ρη adio etiam modo in easdem regiones terrae, cum nubibus teguntur, quam cum nullis,& postquam pluit aut ninxit, quam ante. Quamobrem fieri non potest ut particularcs ventos praenoscamus qui in singulis terrae partibus singulis diebus obtinebunt: Nam pe etiam contrarii unus supra alium feruntur. xiii. Sed si omnia quae hactenus dicta fuere probe observe- Vento ge mus, poterimus utcumque coimicere qui Venti frequen- j j tiores Vehementiores debeant esse, itemque quibus tib ei. Et in loci temporibus regnare. Atque hoc praecipue cur m uq sciri potest iii iis maris partibus quae a terris sunt valde
sim remotae Cum enim m Ju superficie neutiquam tantaknsis ea sit in aequalitas, quantam in terrestribus locis notavimus,
. - emi multo numis irregulares ibi generantur, 'ui
jια-ργο alitioribus e Versus proVehuntur, raro eo usque perpeterram, tingere postlint quod nautae nostri satis experti sunt, nam idcirco mari omnium latissimo Pacifici nomen im-XIV. posuere. Omne fc Iihil praeterea notatu dignum hic occurrit,nisii Quod
ibes. μὴ ter Omnes subita aeris mutationes, ut quod interdum dere amen magi incalescat, vel magis rarefiat, vel magis hume-
pro temporis ratione in ventis ortum ducant: mst hi non tantum ab iis qui in ea regione spirant, in qua haem mutationes percipiuntur, sed etiam ab iis qui in vicinis, T . .' diversitate causarum a quibus generantur. Si enim, humido , Xempli gratia, dum nos ventum Meridionalem hic sentimus qui ex causa particulari in vicinia exortus, non ista multum caloris secum adducit, terea in locis propinio vor quis alius a Septentrione spiret, qui a loco satis alto vel z - . t. remoto Vcniat, materia subtilissima,quam is secum rapit,
pendere com- calido.Murationes aeris a
603쪽
enicere poterit. Et hic ventus Meridionalis e vicino tantum lacu progressus, humidiis mus cile potest, quum contra siccior foret, si veniret a locis arenosis quos ultra istum lacum esse suppono. Sique sola dilatatione vaporum hu)us lacus enectus sit, nulla accedente condensatione aliorum versus Septentrionem, aerem nostrum longe crassiorema magis gravantem reddet, quam si hac bla condensatione, sine ulla dilatatione vaporum Meridionalium, generaretur. Quibus omnibus si addamus materiam subtilem Vapores qui in terrae meatibus haerent, moxlluc mox illuc latos, quosdam ibi ctiam veluti ventos componere, Omnis generis exhalationes secum vehentes pro qualitate terrarum per quas labuntur Et praeterea nubes cum ab una regione aeris in aliam descendunt ventum cilicere posse,aerem ex alto ad inseriora urgentem,ut O dicemus rationes; credo omnium motionum habebimus, quae in aere notantur.
Ostquam ita consideravimus qua ratione a I.
pores dilatati ventos ciliciant,videndum nunc ita
est quomodo idem coacti S condensati ne i. bulas S nubes generent. Scilicet quam pri n. --omum notabiliter ac re puro minus pellucidi et
sunt si usque ad superficiem terrae descerviant nebulaedi stiri, is cuntur fis acremaneant suspensi nubes appellantur Et notandum quum motus illorum tardatur, particulae L. f., oue uibus constant sibi inVicem setis propinquae sunt, uulusti ut una aliam attingat, illa Jungi d in diversos eae iguos g 3 cum v λαλ
604쪽
238 ME TE ORORVM cumulos coire, qui sunt totidem guttae aquae vel flocculi glaciei unde fit ut tunc hi vapores aere puro minus pellucidi vadant. Quippe cum omnino separati in aere fluctuant luminis transitum non multum impedire queunt; at coacti possunt licet enim guttae aquae aut glacie particuli, quas componunt, sint pellucidae tamen cum singulae earum superficies aliquot radios reflectant, ut in Dioptrice de cunctis pellucidis corporibus dictum fuit, facile tam numerosae superficies ibi occurrunt, ut Omnes vel fere omnes radios alio reflectere possint. i. Et quantum ad guttas aquae, illae formantur, cum ma-Ωuomodo teria subtilis, circa exigua vaporum partes fusa, non
22 . quidem satis virium habet ad efficiendum, ut se extensulti ver dente atque in gyrum Vertentes, unae alias loco pellant,t 'tμr L sed satis adhuc retinet ad illas complicandas, omnes
a)ti. quae e mutuo attingunt ungendas, atque in sphaerulam accurate glomerandas. Et superficies hujus sphaerulae tota aequa- ρ μ' lis statim lolita evadit, quia partes aeris illam contingentes, longe aliter quam partes illius moventur citemque materia subtilis per poros illius fusa, longe aliter quam quae est in aeris poris, ut supra diximus, de maris superficie verba facientes. Atque ex eadem causa hae guttae eaacte rotundae fiunt, ut enim Lepius notare potuimus, aquam fluminum in vortices agi, ubi aliquid impedit quo minus tam celeriter motu recto procedat quam incitatio Qus requirit Ita putandum etiam est materiam subtilem per corporum terrestrium poros, eadem ratione quq fluvius per intervalla herbarum , in alveo suo crescentium vehitur, labentem , libertiis ex
una acris parte in aliam meantem, itemque ex una aquae in aliam , quam ex acre in aquam, aut viceversa ex aqua in aerem, ut alibi notavimus, intra un quamque guttam
605쪽
tam circumagi debere,uti extra in acre circumfuso, sed aliter hic quam illic: propterea omnes partes Rus superficiei rotundare. Cum enim aqua sit corpus liquidum, non potest non se ad hanc materiae subtilis circuitionem accommodare. Et sine dubio, hoc sussicit ad intelligendum guttas aquae rotundas accurate esse, secundum sectiones horizonti parallelas. Nulla enim omnino causa est ob quam una circumferentiae pars propius, quam alia
non magis ab Horizonte distans, ad centrum guttae accedat, aut longius ab eodem recedat cum neque magis neque minus una quam alia ab aere prematur, praesertim si tranquillus sit, qualem hic intelligere oportet. Sed quoniam , si guttas secundum alias sectiones consit deremus, dubium csse potest, an non cum sunt ita exiguae, ut pondere suo acrem descensui nequeant aperire, planiores .minus in latitudine, quam in longitudine
crassae fieri debeant, ut T vel .
Observandum est illas aerem tam a P
lateribus quam infra circumfusum habere atque si pondus earum non susticiat ad illum quem infra se habent loco movendum , ut descendant, non magis posse illum qui est circa latera, inde pellere, ut in latitudinem distundantur at quum e contra dubitare possimus, an non cum pondere suo pressae descendunt, ac quem dividunt illas aliquo modo oblongas reddat, ut repraesentantur ad X aut notandum est ipsas aere undiquaque cingi, atque ideo illum , quem ita dividunt, cujus locum occupant descendendo, codem
tempore debere supra ipsas ascendere ad replendum spatium quod relinquunt quod non aliter fieri potest quam si juxta ipsarum superficiem fluat, ubi iam magis compendiosam, expeditam inveniet, si globosae sint quam si cu)uslibet alterius figurae. Cuivis mimii luct
606쪽
a o ME TE ORORVM figuram rotundam omnium capacissimam ess id est, minimum superficiei habere, pro ratione magnitudinis corporis sub ca contenti. Et ita quomodocunque demum illas guttas consideremus, perpetuo rotundae esse debent , nisi r an impetus venti aut alia causa particularis obstiterit. Mi. Quod ad illarum magnitudinem attinet, pendet ex eo quod particulae vaporis magis vel minus ab invicem Glma distent , cum illas componere incipiunt 'temque ex eo quod postea magis vel minus agitentur; denique a copia aliorum vaporum , qui ad illas accedere postulat. Nam imitio singulae guttae ex tribus tantum aut quatuor concurrentibus, aporis particulis componuntur; sed statim postea, saltem si hic vapor fuerit satis densus, duae aut tres ex guttis inde factis, sibi invicem occurrentes in unam coalescunt, denuo duae aut tres harum in unam, cita porro donec ampinis concurrere nequeant. Et dum in aere suspensae feruntur, supervenientes alii vapores iis ad ungi queunt, atque ita illas crastiores reddere, donec urgente pondere rorem vel in pluviam
V Exiguae vero glacie particulae formantur, dum frigus , , adeo intensum est, ut aporum partes a materia subtilisuriet par iis immixta flecti nequeant. Et siquidem hoc frigus de- es, mum guttis a m rmati superVenerit, eas congelat, hi ME A sphaerica quam habebant figura variata nisii ventus particula satis vehemens simul adfuerit, cu)us impulsu ea parte Lia . qua illi obvertuntur planiores fiant. Contra vero frigor unda is re antequam formari coeperint superveniente, particulae r H pH ς' vaporis in longum tantum porrectae junguntur, S illa
dum misis menta glacte admodum tenuia conitituunt. Altsi me-
tactobon dio tempore quod ut plurimum accidit supervenerit , I, ' - parte Vaporum paulatim ut plicantur glomerantur
607쪽
satis perfecte ad guttas formandas jungi possint. Atque tan
ira exigui glomi, aut pitulae glaciei fiunt albae, quia pluri M' Inis capillamentis constant, quorum singula superficies p ψρ distinctast ab aliis se unctas habent, licet invicem accu- 'e' mulata implicentur & hae pitulae circumcirca pilosae sunt,
quia plurimae semper vaporis partes, quae non tam cito λ μ
quam aliae neci S coacervata pollunt, ere ae ad illacac rei =ὸ at. cedunt, Z capillamenta quibus teguntur ciliciunt: 'ν prout hoc frigus vel lentius advenit vel celerius, S ua
Poridentior, aut rarior est, hae pitulae etiam majores vel . -- minores fiunt,4 capillamenta illas cingentia vel crassio-ram simul breviora , vel tenuiora S longiora evadunt. Atque ex his videmus, duo semper requiri ad vapores
m glaciem vel aquam mutandos nempe ut illorum par sis, Bbissis tes in tam propinquae, ut se mutuo contingere queant, em ad satis historis adsit ad illas, dum se ita vicem tan '
gunt, sistendas S connectendas. Non enim sumceret stat frigus vel intensissimum, si particulae vaporum per ac vertendos. rem sparsae tam remotae sibia ab invicem, ut nullo modo ungi polsent nec sussiceret etiam ipsas sic al- ιἷὸ, eo de vicinas u tanta esset caloris agitatio, ut unpediret '
iarum nexum. Ita non semper in lublimi ac re nubes cO- ,hὸιtiti. gi cernimus, licet frigus ibi ad hanc rem perpetuos a congreg/nt.
tis vehemens sit sed super requiritur ut vel ventus
Occidentalis, ordinario vaporum cursu Obnitens, illos L ., colligat de condenset, in locis ua quibus Mus cursus ni ana tur, vel etiam ut duo alu venti, a diversis regionibus: in fantes, illos medios premant atque accumulent, Vel tis ora ut alteriorum illos in nubem an formatam impellat: vel postremo ut ipsi vapores inferiori nubis alicuius parti occurrentes, dum a terra elevantur, sponte ad invicem accedant. Neque etiam perpetuo nebulae circa hi OS
608쪽
1 2 M ET EO MORUM nos generantur licet hyeme quidem aer sit satis frigidus, aestate vero magna satis vaporum copia adsit sed duntaxat cum aeris frigus, vaporum copia simul concurrunt; quod saepius Vesperi aut noctu accidit, quum dies tepidus, insolatus praecessit. Et frequentius vere quam aliis anni temporibus, etiam quam Autumno , quia tunc major est inaequalitas inter calorem diurnum Gnocturnum frigus frequentius etiam in locis maritimis aut paludosis, quam in terris longe ab aqua remotis, aut in aquis longe a terra distitis quoniam aqua ibi suum
calorem citius amittens quam terra , frigefacit aerem in quo porro Vapores, quos terrae calidaei humentes magna copia exhalant, condensantur. vi Maxime autem nebulae formantur in locis, quibus Naaeima duorum aut plurium Ventorum cursus terminatur. Hi ne μωμης enim venti plurimos vapores eo compellunt, qui vel in
ἡ δει um nebulas coguntur, si nempe actam terrae vicinia admo-
metitu dum frigidus est vel in nubes, si non nisi altior satis fri- idus sit iis condensandis. Et notemus aquae guttas, aut eis su A particula glaciei ex quibus nebulae componuntur, val- qu g- de exiguasisse Nam si vel tantillum intumescerent, sta- ὰ M tim ad terram pondere suo deducerentur adeo ut non qui amplius nebulam, sed pluViam aut nivem diceremus.. Et praeterea nullum unquam ventum spirare posse, ubi
sis ,bis illae sunt, quin statim dissipentur, praelertim cum aquae posse non guttis constant minima enim aeris agitatio plurimas '' guttas ungens, singulas intumescere atque in pluviam
Nillim in aut rorem destillare cogit. aere inferiore nebulas esse solere ubi t ventu , velflatim ipsas tolla.
Missi Qtiam insuper circa nubes observandum, illas in dias. hisb. Versiis a terra distantiis produci posse, prout vapores al-ηηβmsu cius aut minus alte nituntur, antequam satis conden-
o. sati sint ad illa formandas, unde sit ut plures interdum
609쪽
una sub aliis latas δε etiam diversis ventis agitatas cer 'm'namus. Atque hoc imprimis in locis montanis evenit, ' - - ubi calor vapores attollens inaequalius quam alibi agit. Notandum quoque has nubes, vel saltem harum cel VIII.
sissimas, nunquam fere ex guttis aquae componi posse,
sed tantum ex particulis glaciei Certum enim cit, ac fisisti, rem ua quo consistunt, frigidiorem, vel ad minimum aeque frigidum csse, ac est ille qui summis editorum montium iugis incumbit; qui tamen, etiam in media aestate, nives ibi solvi non patitur. Et quoniam vapores quo altius enituntur, tanto plus frigoris ipsos constringentis inveniunt, minusque a Ventis premi possunt, propterea ut plurimum, maxime sublimes nubium partes, tantum ex tenuissimis glacie capillamentis, longe a se invicem dissitis constant. Deinde paulo infernis glomihujus glaciei, admodum exigui S pilos formantur S sradatim , adhuc inferius alii paulo Mores postremo interdum in infimo loco guttae aquae colliguntur. Atque aere quidem omnino placido S tranquillo vel ctiam aequaliter aliquo vento Vecto, tam hae aquae guttae quam particulae glacie satis laxo S sine ordine dispersae, ibi morari possunt , ita uti orna nubium, tum nihil anebula differat. Sed ut plurimum ventis impelluntur, qui quoniam X
non tam late patent, ut omnes earum partes simul cum sum. M ., aere circumfus movere possint, supra Vel infra feruntur a emi,
Z illarum superficies radendo, sic premunt ut eas val-
de planasa laevcs reddant. Quodque in primis hic no- ,Δ- ὸὰ tam debet, omnes exigui nivium glomi, qui in his super sciebus inveniuntur, accurat ita ordinantur, ut singuli eorum sex alios circa sic habeant, se mutuo tangentes, si rivel saltem aequaliter ab invicem distantes fingamus empli pratia, supra terram Hi Ventum spirare ab Oc- , -- V lilio iden-
610쪽
2 4 ME TE ORORVM tur,itai ci dente D, ordinario aeris cursui reluctantem, aut si a
θ' luerimus alteri vento fiant ab Oriente C Atque hos
quemque sex alii circumstent. . . Luomodo interdum duo venti dimes, in
fantes, nus inferio-νem, alius
superiorem ejusdem nubissu- perficiem perpoliat.
ventos initio mutuo se stitisse circa spatium FG P, ubi
quosdam vapores condens arunt , ex quibus molem confusam effecerunt , dum vires utriusque collatae N aequales, aerem ibidem tranquillumi placidum reliquerunt. Saepius enim evenit ut duo venti hac ratione opponantur , quia semper multi diversi eodem tempore circa terram spirant, singuli eorum recta excurrunt, donec alium contrarium sibi obsistentem inveniant. Sed horum ventorum, quorum unus a C, alius a D, versus spirat, non diu vires paribus momentis ita libratae ibi manere possunt, eorumque materia continuo
magis magisque eo affluentes nisi uterque simul esset, quod raro fit fortior tandem vel infra vel supra nubem prorumpit, Vel etiam per ejus medium, vel per ambitum,prout Via ipsi commodiProccurrit: quo ipso nisi aliam plane supprimat, ad minimum illum cedere cogit. Vt hic suppono ventum Occidentalem erumpentem inter P, Orientalem coegisse ut inferius transeat ad F ubi in rorem solvit nebulam , quae infima pars crat molis FGP Et consequenter nubem G , quae fuit pars media Qusdem motis, inter hos duos ventos suspensam, ab