Renati Des-Cartes Principia philosophiae

발행: 1644년

분량: 682페이지

출처: archive.org

분류: 철학

621쪽

didissimi erant sacchari instar, quum contra grana expellucida glacie fere nigra viderentur, satis testabantur se factos ex nive subtilissima, guttisbam formatis aspersa, quemadmodum plantis pruina adhaeret. Atque hac de

re certior sum factus ex eo, quod sub finem nonnulla notavi, quae circa se habebant innumera exigua capillamenta, composita ex nive pallidiori S subtiliori, quam illa erat, qua dentes am memorati constabant. Adeo ut illi comparari posset, eodem modo quo cineres intacti, quibus prunae flamma destitutae sensim obducuntur, iis qui jam recocti sunt atque in soco cumulati. Egre tantummodo poteram coimicere, quidnam in acre libero, turbantibus ventis, adeo accurate hos sic dentes formare Z circa singula grana disponere potuisset donec tandem in mentem venit, facillime fieri potuisse , ut ventus nonnulla ex his granis versus aliquam nubem expulerit, eaque infra illam vel ultra suspensa aliquamdiu detinue Des satis enim ad hoc exigua erant Atque ibi procul dubio ita disponi debuisse, ut singula secatus in codem plano sitis cingerentur, quia talis est ordo naturae. Et prae

terea verisimile ste calorem; quem paulo ante in aere sublimi fuisse, argumento crat pluvia quam observaram aliquos ibi vapores excitasta, quos idem Ventus compulerat ad haec grana ibi in formam tenuissimorum capillamentorum concrcti, forsan etiam aliquid ad corum librationem contulerant cideo ut facillim ibi haerere potuerint, usquedum alius calor superveniret. Et hoc catalore, statim exigua capillamenta unumquodque granum cingentia liquefaciente, excepν cantum iis quae versus centra sex vicinorum granorum respiciebant, quia nempe horum granorum trigii ejus actioni repugnabat materiam corum quae liquescebant, se acervis aliorum quaercmanserant se miscuista, iisque hac ratione densioribus

622쪽

dant lamelia glaciei pellucidae,

quarum circumferentia es

hexagona.

216 ME TE RORVM redditis, calori minus perviis, eam ibi rursus conglaciasse, atque ita hos dentes fuisse formatos. E contra vero innumera illa capillamenta, quae notaVeram circa aliquot ex iis granis, quae postremo loco deciderant, isto calore nullo modo contacta fuisse. Postridie hora circiter octava, aliud praeterea genus graiidinis, seu potius nivis observavi, de quo nunquam antea audiveram. Parvae laminae glaciei erant, planae,

politi pellucidae, ejus crassiti ei cubus esse solet charta cum paulo densitor est, ejusque magnitudinis, quam videmus ad , sed tam accurate sexangulatas, lateribus tam rectis, d angulis tam aequalibus, ut nihil simile humana industria ellicere possit Statim agnovi has laminas primo exiguos glacie globulos fuisse, eo modo dispositos quo ante dixi; ires s validissimo vento, satis caloris secum rapiente' adeo ut hic calor omnia illorum capillamenta liquefecerit, tumore inde orto omnes corundem poros ita impleverit, ut eo mox ibi rursus congelato, ex albis quales antea fuerant, omnino pellucidi facti sint. Atque hunc ventum ipsos eodem tempore ita compressisse, ut nullum interjectum spatium remaneret hoc est ut nulla in uniuscu)usque circuitu esset pars, quae non aliquem ex se vicinis attingeret simulque hunc eundem ventum superficies foliorum , quae ex his globulis componebantur, superi subter labendo complanas. Ex quibus omnibus accurata istarum laminarum figura, non potuit non exsurgere. Supererat

tant tim nonnulla difficultas, in eo quod hi globuli sic fera liquefacti, codem tempore collis, non cohaesissent licet enim curiose scrutarer, nunquam tamen duos Junctos potui invenire Mox autem hac etiam in parte mihi facisseci advertendo, qua ratione ventus era-

quam labens, assidue illam agitet, omnesque ejus bpς ficiei

623쪽

sciet partes unam post alteram inflectat, nec illas tamen propterea scabras aut asperas efficiat. Inde enim cognovi ventum, qui procul dubio iuperficies tiam nubium inflectit, ibique continuo singulas glacie particulas paulo aliter quam vicinas impellit, non permittere illas omnino conglutinari licet interim illarum ordinem non turbet, Gnihilominus exiguas singularum superficies accurate poliat SI complanet non aliter quam videmus etiam illum singulas partes undarum, quas in pulvere vel arena interdum format, satis politas efficere. Hanc nubem sequuta est alia nihil aliud quam rotulas aut rosas exiguas effundens, omnes sex radiis, instaru

Et alia qua tanquam rosa, et

dentata horologiorum rota , circumfereuriam sexcrenis, in modum semicirculi rotun tu, mei amhabent.

dimidii circuli rotundatis, insgnes, plane quales videmus ad Q pellucidas etiam omnesvi planas eiusdem sere crassitiei, cujus laminae illae superiores , ac supra quam dici potest accurate dimensas m medio etiam quarundam punctum album perexiguum animadverti, quasi pede circini quo rotundatae fuerant , illic impressum.

Sed facile intellexi ab iisdem causis illas fuisse formatas, a quibus laminae glacie quae praxen erant hoc tantum

624쪽

Σ18 ME TE ORORVM CXcepto , quod vento non tam Vehementer pres e nec forsan etiam calore tam intenso circumdatae fuerint: ideooue earum cuspides non omnino liquefactae sint, sed tantum paulo breviores evaserint, in extremitate rotundar, instar dentium qui fiunt in horologiorum rotis. X, iunctum autem quod in medio quarundam album

δε- ἡ apparebat, ex eo esse mihi facile persuasi , quod calor iis

itsi, puis formandis inserviens tam moderatus fuisset, ut quamvis. --. - .rxera earum partes ex albis omnino pellucidas effecis A..is set, non tamen usque ad centra penetrasset, quae ideo alba boni: remanserant Plures alia ejusmodi rotulae postea decidet hispis Iunx , binae uno X CO uncta vel potius, quoniam istit .aequo aXes erant initio fatis crassi,tot exiguas columnas crystal- conrunci linas dixisses, quarum singulae singulis rosis , sex folia ha- , ..π bentibus. nonnihil eminentibus ultra basin suam, erant majorem CXOrnatae. Sed paulo post minus crassas alias e usmodi esse ρ' μ' columnas animadverti, rosis itidem aut stellulis , interdum aequalibus,interdumque inaequalibus in utraque ex

tremitate CXOrnataS.

II. Breviores etiam deinde notavi axes, sive columnas; ἡ, ἴδε, gradatim adhuc breviores, donec tandem stellulae omni duim ra no jungerentur, caderentque duplices, duodecim insi-His distin gnes radiis,satis longis, accurate dimensis, in aliis aequa-.ι δε his libus , N in aliis alternatim inaequalibus, ut videmus ad pavea Elo E. Quae omnia dederunt mihi occasionem existi- ' mandi, particula glaciei diversorum foliorum , sibi invitacem in nubibus impositorum, facilius cohaerere, quam illas plani aut folii Musdem Licet enim ventus ut plurimum fortuis in folia inferiora , quam in superiora agens, paulo celerius, ut)am audivimus, illa moveat aequaliter tamen etiam aliquando utrumque folium impellere potest, ut ita eodem modo fluctuent praesertim cum non ultra duo vel tria ita sunt una aliis imposita, tum per

625쪽

regione Opponuntur, eundem semper inter se situm servent, velut immoti se mutuo respiciant licet inte-terim nihilominus folia undatim agitentur, quoniam co ipso viam quam maxime expeditam sibi facit. Atque interea calor vicinia glomorum , qui in duobus foliis sunt non inimis impeditus, ne eorum capillamenta directe interposita liquefaciat, quam vicinia eorum qui sunt in eodem liquefacit tantum alia circumcirca quae

deinde integris Juncta, atque cum iis conglaciata, axes aut columnas illas componunt, quae hos glomos interea dum in rosas aut stellulas mutantur, conJungunt. Crastitiem autem quam initio in his columnis animadverteram, minime mirabar quamvis materiam adhaerentium

capillamentorum illi producendae non sufficere satis nossem. Fieri enim potuiste cogitabam , ut quatuor aut quinque foliis super ingestis, calor sortius agens in duo aut tria intermedia, utpote ventis minus exposita quam insuperius vel inferius, glomos quibus illa constarent, fere totos liquefeceri atque ita ex eorum materia composuerit has columnas. Neque magis stellas diversae magnitudinis codem axe interdum unctas admirabar; quum enim notassem radios Moris semper longiores

Macutiores radiis minoris esse, calorem magis tensum circa hanc minorem , quam circa alteram , magi solvisse, retudisse cuspides radiorum jus judicabam atque etiam candem minorem ex glomo glaciei minore potuisse componi. Postremo neque has stellas duplices duodecim radiorum, quae postea decidebant admirabar singulas enim earum ex duabus simplicibus sex radiorum compositas udicabam, per calorem qui

fortior intra duo folia, quorum partes erant, quam extrata a. eadem,

626쪽

cadem , exigua capillamenta glaciei, quibus nectebantur liquefecerat atque ita illas conglutinaverat, ut etiam breviores reddidi sic columnas, quae jungebant alias stellas paulo ante mihi visas. In multis autem stellula rura millibus, quae illa die observavi, ne unam quidem, quamvis curiose inquirerem , potui inVenire, quae plures aut pauciores sex radiis haberet exceptis paucissimis, quae duodecim, riuatuor aut quinque aliis quae tantummodo octo habebant. Atque hae non accurate rotundae erant, quemadmodum reliquae, sed oblongae atque omnino tales, quales videmus ad O unde judicabam illas in conjunctione extremitatum duorum foliorum , vento collisorum formatas, eodem momento quo caloreXI-guas illorum pilulas in stellas converterat Nam accurate figuram habebant, quae inde naturaliter exsurgit Atque haec connexio Cum secundum lineam rectam fiat, non tantum impediri potest fluctuatione, quam venti concitant , quantum illa glomorum qui idem folium componunt. Et praeterea ipse etiam calor , in oris foliorum dum accedunt ad inVicem, ' O repetatur quam alibi, adeo ut facile duos radios cujusque e stellulis quae ibi occurrunt, liquefaciat Et frigus quod huic calori succedit, statim ac duo folia se mutuo contingunt, stellulas istas quatuor tantum radios reliquos habentes unam alteri conglutinat.

ctenus loquuti se imus, In mamerae aliae eadem die omnino,.st,hida albae instar fac chari deciderunt, quarum quaedam can-

dςm isex QRram , quam pellucidae habebant, plurimae

autem radio magis tenues lacutos lape etiam divises,

quarun interdum in re ramos , qui, utroque extremo Orin

627쪽

mas, aut soli filicis, aut simile quid imitantes. Atque et m-- , iam simul cum his stellis multae aliae glacie particulae mi -- formam capillamentorum, vel etiam plane informes de

cidebant; quorum omnium ratio e dictis manifesta Clt. s. aliarii. Albedo enim stellularum inde erat, quod calor non pe rei, cs penetrasset ad ipsorum materiae fundum ut facile agnoice 2

batur ex eo , quod omnes quae valde te nuc cranti cxi mo, moles, simul etiam cstent transparentes. Si vero interdum radii stellarum , quae albae erant, non minus breue es atque istiG i ii obtuli cillant, qua in carum quae pellucidae , non de calor cos tantundem liquet cerat, sed venti vehementius compresserant : Et communiter longiores atque acutiO- res crant, quia defectu caloris minus bluti. Quando autem hi radii in plures ramos dividebantur , hoc fiebat ex co , quod calor exigua capillamenta quibus componebantur, destitueret, cum lana erant in motu ut adinvicem accederent, priusquam unum corpus coaluissent. Cumque in tres tantum ramos diviti crant, hoc crat ccc quod calor paulo tardius excessisset Et duo exteriores rami extrorsum replicabantur, quia vicina

628쪽

161 ME TE ORORVM

medii rami frigidiorisi magis rigidos, qua parte illi obvertebantur reddebat atque ita singuli existis radiis, lilii figuram assumebant. Reliquae autem particulae glaciei,

quae non erant sic formatae in stellas, certum me reddebant, non omnes nubes ex parvis glomis aut pitulis componi, sed multas etiam solis capillamentis confuse unctis constar . XI Causam autem cur hae stellulae deciderent, Vehemen

aeuomodo γ

se isti. tia Vent continua totum Illum diem perleverans mam-

quasistri festam mihi reddebat: nam judicabam hunc ventum, non posse non lacerare interdum, disturbare folia quae

bantur. Componebant statimque illas ab invicem disjunctas, la-Cur H ς' tera m terram inclinare, atque hoc situ facile aerem divi- , h,jmhb dentes delabi, quoniam caetera planae erant , .satis majorem ponderosa ad descendendum. Si vero interdum aerem * tranquillo' Musmodi stelliae decidant, id accidit vel ob

nuriis, a Crem ferIOrem, qui condensatus totam nubem ad se

non autem trahit, vel ob superiorem qui dilatatus illam deorsum Ve' ρ Vr atque eadem opera illas divellit,& propterea Mortum nivium copia sequi solet: hoc autem illa die non contigit. Die vero sequenti flocci nivium delapsi sunt, qui cx innumeris exiguis stellis simul unctis compositi videbantur Verumtamen penitius introspiciens,animadverti interiores non tam perfecte formatas esse quam exteriores, facile ex distatuta hujusmodi nube, qualem supra littera G notavimus, oriri potuisse. Postea cessante hac nive, ventus instar tempestatis subito coortus, paululum albae grandinis estudit, oblongae pertenuis, cujus singula grana facchari conum exprimebant: c quoniam statim aeris serenitas insecuta est hanc grandinem, in altissima nubium parte generatam judicabam, Mus nives maxime subtiles di capillamentis tenuissimis compositae erant, quales paulo ante descriptae sunt. Denique

629쪽

que tertia inde die nivium parvos globulos aut glacie pi-lulas delabentes videns, magno numero capillamentorum, sine ordine positorum, cinctas, nec quidquam stellis simile habentes, qua cunque prius de causis harum nivium fueram suspicatus, mihi certa S explorata vi- Nunc autem c sis quae diximus, facile intelligitur qua ratione nubes solis aqua guttis constantes depluant: talia .es nempe vel pondere proprio , cum guttae satis crassae, is sunt vel cum aer inferior recessu, vel superior incursu illas ad descensum invitat Vel etiam quando plures e suffa, is his causis simul concurrunt. Atque inferiori ac re se con aut trahente, pluvia maxime minuta, , cluti rorans generatur imo aliquando adeo minuta est, ut saepissime delabentem non pluviam sed nebulam potius dicamus;maena contra, seu grandibus guttis colligitur, quoties nubes solo aere superiori pressa descendit sublimes enim illius guttarum primo delapis, alias 'ia inveniunt quibus crassescunt. Imo etiam aestate aliquoties vidi, acre tranquillo at que aestu vehementid velut suffocante hujusinodi plu- -- viam decidisse, antequam ulla nubes appareret u haec

630쪽

antequam nubes in coelo appareant.

Suomodo nebula in

rorem vel pruinam

vertantur.

sta ilia ve-ssertina, qua coelo sereno timerisolet. XIX.

Vnde an na oriatur.

26 . ME TE ORORVM

haec erat ratio, quod existente magna vaporum copia in aere, qui procul dubio ventis aliunde spirantibus premebantur,ut tranquillitas aeris di densitas Qusdem testabaniatur, guttae in quas hi vapores coibant cadendo augescentes, ut sermabantur, depluerent. Nebulae autem, cum terra refrigeratur, di aer qui est in ejus oris condensatur, occasionem habent descen dendi tuncque in rorem abeunt, si ex aqua guttis componantur; in pruinam, si ex vaporibus an gelatis, seu potius qui gelantur, ut terram contingunt. Atque hoc prie sertim noctu aut sub diluculum accidit, quia tunc quam maxime terra a Sole aversa refrigeratur. Sed ventus etiam pissime nebulas solvit materiamque illarum alio transferre solet, atque inde rorem aut pruinam componere in locis ubi ipsae non exstiterunt;& tunc videmus hanc pruinam plantis non adhaerere, nisi ea parte quam

Ventus tetigit.

Quod ad assiatum illum dies serenos consequentem attinet, qui nunquam nisi vesperi decidit, solis catharris&capitis doloribus agnoscitur , quos in quibusdam regionibus excitat is constat certis exhalationibus subtilibu si penetrantibus; quae cum minus Volatiles intquam Vapores, non levantur ni siti regionibus fatis calidis, sereno itido aere, limul ac calore Solis destituuntur, iterum decidunt. Unde sit ut pro regionum diversitate, diversis qualitatibus sit praeditus, multis in locis sit incognitus. Non quidem nego rorem qui sub vesperam de

cidere incipit, saepe isti afflatu comitem est, sed nego mala de quibus accusatur rori esse adscribenda. Non etiam Manna, nec alii hujusmodi succi, qui noctu

ex aere decidunt, rore vel vaporibus constant, sed ex

halationibus solis. Atque hi succi , non modo in diversis regionibus sunt diversi, sed etiam in quibusdam non nisi

SEARCH

MENU NAVIGATION