장음표시 사용
21쪽
piae imprimis testimonἐum vetustissimum f. . supra laud. in dubie
tionem revocare aggressi sunt, statuentes, Papiam, Eusebio tosis h. e. III. m. p. 213. est citi , homunculum ruisse σμικρὰν τὸν νεὼν, ad causa sciem historicam merito ipsi esse denegandam 3. Sed favo r. Vera, neque enim respexerunt illi cur et qua ratione Eusebius strum ita carpserit. Nam propterea manifesto in Papiam illo invexit, quod idei chiliasticis imbutus fuerit atque ejusdem doctrinae praeceditis alios quoquo ecclosiae doctores infecerit φ . n ejus Verba: πλην καὶ το ς μεταδτὸν πλείστοις ἔσοις τῶν ἐκκλησιαστικῶν , τῆς μοι. αὐου διιπεπαραίτιος γέγονε, ἐν ἀρχαιοτητα τ'ανδρος προβεβλημένοις ' . Relatio autem, hic in discrimen vocata, mere est historie et a dootrina doregno milIenario omnino non dependet ). Quin in rebus historicis
haud obscure Papiae fidem tribuit Eusebius pso verbis prooemio Papiae ἐελεν, σέων allegato additis his ): κά ἡ νυν δὲ isti δηλουμενος Παπιαμ
νέσθω. Denique vero Eusebius ut Papiae testimonium reprohendat o fellat, tantum abeat, ut ejusdem prorsus do lino Matthaei evangelii authentie sit aententiao. Vid. supra g. 3 . Ad extremum autem bono animadvertas, Papiam non suam protulias aententiam, sed Ioannia Presbyteri. Papiam e schola Eblonitarum suam coepisse relationsm, quod mlenios Hugius ollegit in L I. II. p. 17. ex Eusebii verbis h. o. III. 9. . ἐκτεθωται δὲ καὶ Παπίαι ἁλλην τοριαν περὶ τυναι- ἐπὶ πολλα ἁμαρτία διαβληθείσης - του κυρίου, ἐν το καθ' ἡβραίους εὐαγγέλιον περιέχει. trire docteque reprobavit Is hausenius in L l. p. i. demonstrando, Eusebium evangevum sec. Hebraeos oeuIis suis non inspexisse oon imprimis Euaeb. h. o. III, 36. cum Hieron de vir illustr. o. 16. s. V. Ignat. Ouod vero Paulus, vir eruditisa. . in Papiae verbis: Ματθαῖος μὲνουν βροσδι διαλέκτι n.' L particulam ευν mutandam censuori in οὐκ 73,
4 Eusebium partium studio seductum, Papiae esse subiratum, Iuculentiaiam eo etiam intelligitur, quod negat, Papiam Joaιivis apostoli suisse discipulum. CL lata sen. I. I. p. 22 et p. 2M sqq. quum Irenaei relatio Ionge utiquior adv. aer. V.,
22쪽
Ioauonem haec conioetoris audacioribu numeraverian nec mndamanto historieo, nec Codd. auctoritati innixam. Atqui altera ex parte nulla ratione evinci potest, Patrum ostimonia seriorum ex Papiae relationeteodiisse ); nam in omnibus fere plures adduntur περιστα ει '), qui- Quovienter probatur, e Veteris ecclesias traditione peculiariter indagata ori inem illa traxisso Pantaeni vero testimonium supra . . laud. ex hac Papia relatione omnino non pendet φ). Matthaetim itaque apostorum scripsisse evangelium Originalifer amma Letim, Ob imissimam eandem' e StaritiMimam veteris ecclesiae traditi nem addubitare nullo modo licet. Summo nobis documento ess potest Hieronymus, qui, quum in bibliotheca Caesariens Pamphili Martyris evangelium oscundum Hebraeos si Veinazaraeorum reperisset, tanto-teroras hebraio Matthaei evan lii textu originali sibi persuasnm havit, ut primo obtutu atthaea archetypum hebraicum invenisse erederet contentione autem diligentiori eum textu graeco facta, spes in
ri Etiamsi interea concesseris, rem ita sese habere Quod vero millia, opinor, a n-- mentis idoneis firmatur negari certe non potest. Patro illos Papiam, fide historiea dignum putantea, non habuisse homunculum συ eo τον νουν. Ita e g. Irenaeus adspersit . atthaeum scripsisse Petro et Paulo Romae evangelixantibiis etc. quod optimo iure Schuberto in s. I. . . et aliis . DD. opponitur. CL Ishausen in L l. p. m. Busta in s. I. p. 1 sqq. 10 Vid. Iahause l. i. p. 23. de Weue L L p. 175. Eiebhora iis ins . . L p.
466. derive in L L p. 38. Pantaeni testimonium insigni reditione vindieavit u Iacia da L p. 14 sqq. Quamvis autem sub Matthaei evangelio, quod in Iudia mperisse dieitur Pantaenus, et f. s. evangelium eo. eoa nienigendum ait, vera tamen indona evangelii huius investigatione adhibita vid infra s. D. pr iamdum iam satis superque prohatur, et a Thettio, viro doctis , in diario T. I. isse 2. P. γα opposita Parum sane valent. Hoc saltem eum Dari Miohaan citi Elol. Ins . . d. 3. Tom. II. p. 822. tenendn arbitramur, Paniseni testim ni eon traxi iam antiquissimis Christianismi temporibus vuIgarem suisse senten
tiain Matthaeum v. suum hebraeo eo ignasse aermone.
11 Verba meronymi perquam notabilia exstant in L de vae illustrie. II Cl. quaad h. Laridit eoma xenisti sunt da mitiua a L p. 85. Iahausem L L p. a se mee vero omnia insta demum, ubi de evangelio eo Hebr-- ediMeremus in Iulo clara ponentur e s. 17, et 18.1, uus in . . u. p. m. d. a.
23쪽
graeea a Matthaeo eo iliaritier facta explicari antem solummo/o ea
I. I p. 27 . Si ver ,,ἔκδοσιν citaterpretari litore per , versionem ' quod nostra sententia fieri nequit , O relationen diffinitam vocis οἰκεια ad verba ἐβρα cum . MichaeI statuendunt certe foret, use bium intellexisse argum iam si e paraphrasin chaldaicam itaque ensus, qui ac verburum interpretatione emcitur, apprime congruit cum Eusebii porsuasione h. e. II , 24 V, D. Iuculenter indigitata), at thaeum p. araniar Ce Originaliter scripsisse uae vero a IIugi caute prolata reperiuntur ad evntradictio uem, quae, sua verborum interpretatione applicata, in usebii sententa de lingua evanoeelii nostri avi. thentica ex Oriretur, solvendam, docte refellit Oti hausenius in L L p. 28 . male vero etiam in eandem partein interpretatos esse V doctus
mirum ἐπιούσιος, quod evangelistarum ἄποι λεγομενον deprehendit me, o .matth. 6, 1. Luc. l, 3. verissimo docuerunt . ichhornius in L int in N. T. I. p. 20. et Marshiua in L Minerk. n. Michael. Eint. libera. v. Rosenmtuler T. II. p. 100.
Iam vero paucis Proseramus, quidnam ex supra disputatu sequaturneo sarioque ande sit concludendum. Vidimus traditionem veteris e etesiae, fide historica satia dignam, firmissime testantem,matthaeum ap. eva elium originaliter aramaicum scripsisse altera vero ex paris in atthaeiano graeco nostro nullum occurrere versionis vestigium, ae potius opus graeco sermon originalitor uteria consignatum argumentis suffuIciri haud spernendis, quod infra statim evidentius etiam illustrabitur a denique nullum omnino xstare testimonium, a thaeum P graece originaliter scripsisse, assirmans quin adeo, testi montis . . laudatis o medio sublatia, nulli bi vetustissima traditione diserte enarrari, atthaeum evangelium unquam omnino litoris ona nasso Ouae quum ita sint et traditi fronte adversa colitictetur indole atinae evangelii Eraeci nostra interea, Optimo jure inde colligitur, Matthaeianum nostrum ad Mare eum apostolum ipsum directe et versionis arctetis aramaici continuae instar nulia ratione orae re ei. Authentinua e marigesii nostri Aa ex parte sem strictiori necessaris est addu- vitanda. a me etia in T. I p. 76 ct Sehuberi in M. 4. 11. p. 22.3 Cc interea vis monuit bellius in diarao e. I. p. 2so, not. 2. Vindi-tio Eusebiana. .entantiae eotur in B lavit a. l. p. 22 4s. Ohaerisatio vero illa ad Mim 1, 2 dui eidio evadit si, quod fide utitur historica repuisveris, aura sero omne in in Prerundis . . libris Mapposui . emionem Mea. neque autem
textum originalaac M id Oraseu de Orasione Opp. d. o. T. L p. aso.
24쪽
Argumentorum, sermonem graecum evangelii nostri esse orionalemouidentissime confirmantium, haec potissime laudaverim. Exima verborum graecorum ini primis minus usitatorum se. g. πτερυγιον του Isρου
dicendique ornautarum congruentia in locis evangeliorum synopticorum parallelis luculenter manifestatur, scripta Communia, jam graeco ser-inone Iiteris consignata evangeliis tribus synopticis fundamento fuisse, nisi forsan statueris, Marcum et Lucam, in conscribendis evangeliis. IIatthaeia nuria graecurra nostrum adhibuisse atque decerpsisse, quod vero nostra quisseni sententia argumentis idoneis probatur nullis xvid. iusta g. 10. Deinde insitiari non possumus, dicta et vaticinia . . , in evanRelio nostro excitata, de versione pendere Alexandrina, atque evangelistam, si translatur fuerit eadem illa iusto liberius tractasse ). Denique vero permulta in illo loca narrationesque, characterem orationis graecae genuinum e verissimum prae se ferentes quin adeo graeci verborum lusus occurrunt: atth 6, 16. ἀφανί - - - φανῶσι, c. I, 45. δικαιους καὶ diaους V, 46 47. αταπιμητε - - πασησθε) γ.
Ex iis itaque, quae q. antecedentibus pro viribus nostris quae
quam exiguae sint, sentio, exposuimus, luculenter procedit traditioneni ecclesiasticam, ex qua Matthaei BVangelium graecum nostrum versio praedicatur B textu originali aramaico continua, nulla ratione probari posse ac iustificari. G IER Rius, vir doctiss. in Propatulo videns, argumenta interna aeque firmiter uarguere textum originalem evang II nostri graecum , ac testiniurii externa hebraicum simu vero authentiani
Natthaeiani nostri lene servaturus, ad hypothesin confugit protecto nimis arbitrariam Conjecta videlicet, ad observationes illas acerrimo inter se pugnantes, reconciliandas, in t l. p. 43 sqq. γ, Matthaeum p., Myrnamia Pulf eslin Si Smn, ramaicis primo evangelium suum literis eo in IS se, Remus vero Hereremsi non ita multo post Hevndem oeipsum evangelium liberitia neque enim Verisimile esse apostolum evangelium, antea ab ipsu conscriptum, Verbum de verbo religiosius in alium vertisse sermonem muraecum franstulisse, ita ut raecum quoque Mutthaei evangelium opus sit originale i. e. ejus, frnuitur auctoris,1 Vid supra. q. T. Olfhausen in comm. i. T. I. p. u. p. 63 ad Maia, 8, 17 re p. 454. ad auh. 13. 34. 35. At dixeris. Maiuiae evangelium non esse verri
nem vitigarem, sed translationem Potius arehelupi ullus aramale tiberiorem, et hae ipsa de causa ex usu versionis Alex. ni sequi contra textum originalem Mamaaerim, quum aeriptor Iiberiorem in modi m vaticinia . . . se interpretia transtu rit, leuti Bullinus, interpres scriptorum Irenaei, V. . loca, in . . obvia, e versionem Vulgatam excitaverit. Ita ensentibus respondemus, hane rem nullis rationibus p ae firmari via imprimis quae infra l. 23. de origine trium eo. In
25쪽
versso stias originalis citiinentica annotatione superaddita minare, si et Aristianis, in crediderari ex Iudaeis si estinensibus, et I areis,
quidam in Guerihi sententiae, paulisper tantum modiscatam ala Meacilicet, atthaeum evangelium anum aramaicum in sum Iudaeo rahellenistarum in graecum sermonem vertendum et inter Iu ἀ-ochristiano provinciarum externarum popagandum curasse), assentiatur .aque jam pluris per annos fovisse asseveret, et Sohoctus Dei in l. i. p. M. verba depromaerit haec: . rte, si Μatthaeus ramaiaee eripsissis censeatur, vel ipsematthaeus. v. vir quidam apostolicua idem e amolium mox graece edidisse existimandus eat: ' nimiae amori adversantur difficultates quibus adducti, ouatis imprimis, gnae verissime do tissimeque contra observavit r. Dichius fidem illi hypothesi deri gandam esse censemus. Illa enim non modo testimoniis histor ela non austentatur sed disertissimis potius impumatur. Animadvertit quiadem Vir Ille doctis , veterem ecclosiam neque versionism, amatthaeo ap. factam, neque eo ipso archetypum Matthaei evangelii graedum ulla ratione negasses quod etiam de Hieronum testimonio D de vir GII. c. III. vid supra ε 3. valere Ille contendit in l. l. p. 44 not. 82. , sed potius aeno videri ac si veteres magna qua graecum Matthaei evangelium semper habuorint auctoritate id ipsum tanquam opus orionale
silentio agnoverint. s. Olahanaen in Comm. L . I. p. 11. n. Unicum Papiae t timonium Cap. Euseb. h. e. III, 30. supra . . laud. hypothesi sua adversari nerihi videtur, de quo ita diris ommontatus est in I. i. p. 45. 46. 3. Primam Papiani tostimonii partem , Μatthaeum
hebrate scripsisse evaneelium fido historio diaenam autumat nequisita vor seeundam: ηρμην-σs -- εἰ ἐν δύνατος παστω. Quam au emaententiam nimia esse arbitrariam, quis est quem fugiat para enim eunda illa aeque est mere historica a prima, si artissima inter utramque verborum cohaeraentia, particulis 3 ὲν et M oontexta, lucet. Rationem arbitrariam istam ea quido observation excusari Guerihiua
ait, quod secunda Papiana relationis pars non, veluti prima alias adhue Patrnm testimoniis suffulciatur ac deind. .mn veri apocio interna destituta sit' ; quam a d. eausa pusillis Papia anum imputandam se arbitratur. Causam vero, cur huc d plureb matthaei ovanteluaramaici versionibus nuncium ab aliis aeribus eculea non repetitum ait a confirmatum, sagacissimo indagavit Litori l. e. p. 75 quum Milicet renaeus aliique scriberoni Matthaolinum nostrum, quod grameam versionem putabant , jam in Caenonem ocies tui receptum in eo-
3 Eu, i enim Ioeum in Comm. ad Psa m. m. Vita non posse intelligi, supra . . illustravimus, ut interpretation unice veras ipse Gueri, in lavet L L p. 42.4 Idem iam statuemn Sinubertus in da L . 6. p. 13. et Thestiua in diario T. l. Me. . . p. 203. Do significatione verbi ρειν - vid. Schmidi i l. in . in N. T. p. n.
not. h. qui affatim iam persuinxit sententia eorum, qui versior es uia memoriter tantummodo ad torinas saetas e- enseant.
26쪽
no fixum, a Versio- istae in illum haud receptae, interciderant. ieinde autem Papia verba laudata verisimilitudine interna nullo modo carent, quin de ratione qua Iustinus, in allegationibus ἀπιμι κο- νον ιτων τῶν ἀποστόλων a textumatthaei evangelii nostri declinat, pr bari illa videntur, quae Ven. lichii est sententia l. o p. 475 et 476.).
Verumtamen etiam, libenter concesseris, nequo Justinum M. neq- auum saec. II. Patrem oci versionum harum archetypi aramaici I rium usurpasse et citatam exhibuisse nullam, inde tamen onclusiore non licet, nunquam illas exstitisse. Neque enim dixerim, Papiae verba ita esse intelligenda, ac si illa aetate plures perfecta et in ecclesiarum usum receptao Matthaei evangelii aramalo versione exstitissent gramcae; sed usui potius privato destinatae' una cum Matthaeiano eg bantur graeco nostro. Si vero commentarius Μatthaei aramaicus a pluribus legi potuit, quid quaeso magis conaentaneum quam translatio ullus in sermonem graecum frequentior, uti quisque pro lingua aramaicae scientia valuit. Quid de pusillo animo Papiae statuendum ait. iam supra β. . vidimus. Quas quum ita sint, Guerihi hypothesis Papiana illa relation acerrimo impugnatur, in hac enim versendi remis non injungitur ipsi Matthaeo apostola, sed potis viris serioribus nonymis. Denique vero, quum secundum uerihi hypothesin Μatthaeua evam
gelium auum aramaicum in aeraecum sermonem ipse transtulerit, idque non ita multo. Post illius acriptionem prioris, quomodo quaeso in aniamum nobis in camns atque explicemus, Papiae, oui Μarci evangelium innotuit, et in notitia aeriptorum apostolicorum bene versato, Versionem illam originalem authenticam fuisse ignotam, quae, si unquam exstitisset, perquam mature in ecclesiis recepta originem Versionum
aliarum certo prohibitura fui et, quod verissime observavit Litchi V. . l. o. p. 77. Λ extremum tandem Papia relatio disertissimo stabilitur Hieronymi verbis do vir illust. o. 3.)r , quod Ev. Μatthaei
hebraicia litteris, verbisque eomDositum quis postea in graecum tra tulerit, non satis cert- est ' Igitur ubicunque facilius in quemvis alium interpretem graecum ignotum atque anonymum incidere licet, quam in Matthaeum apostolum ipsum, praesertim quum uua omnino adsit causa, quomodo res illa admodum notabilia, oblivioni altissimao Prorsus penitusque dari potuerit. Stat ero sontentia, si decimo nobis Proposita, qua Matthaei evangelium graecum Matthaeo apostolo tam qua in auctori ipsissimo, directe tribui nequeat. -OIahausenium Q ad hypothesii de Origine v. nostri luendam, Guerinianae consimilem, nupe ri in 'x iii υmin Io se contulisse, iam supra memoravimus. Iisdem vid licet quibus hic rationibus observationibusque adductua conjecit ille, ,,Matthaeum litoris ovaingevum consignaaae aramaicia eundemque editios Eo ipso saeitiua tutelligitur interitu hartim versionum qui Thelitum in diar. I. T. LDsα is 204d et alio offendit. Alinraa hujua interlina causam irilia afferemus,vid. l. 25. n. 6 Libro nimirum f. l. not. I. Iaud ante aliquot annos historia sola duce, negieetia
vero argunteiitas internis, sententiam firmare studuerat Iahatiaeuius, evangelium no- tiiun archeirpi Matthaei v. aramaici versionem emeere continuam.
27쪽
11, 24-26.31. 32. statuere sibi plaeuit, ostriam in consignando comine utario graeco ex aramaico illo Lucae evangotium adhibuisse quum vero sentontia vulgaris do usu utrium evangelistam niuitis, quod nimirum auteruter commentarium alterina aurpavori ac decerpserit, difficultatiabus colluctetur inexsuperabilibus andem censuit ita modificandam, ut Matthaeus evangelio aramaico, quod ex uuata non penderia primum scripserit, quo minua sectiones, Lucae proprias in conficienda ditio- graeca intersereret, vinctus fuerit atque impeditus elocutionem vero evangelii Lucani puriorem in n. communibus Verbolenua saepenumero secutus sit.' Quodsi autem uerihi conjecturam irritam reddidimus, Olaha enii quoque sententiam falsitatis r endam esse patet. Ad eundam vero hypotheseos partem refutandam monemus, stodium tale, eui Noster Lucam secutus in sermone graeco sectando puriori desudaverit, quod idem merito pusillum praedicaveris, nulli bi certo i voatigari, ac deinde necessitudinem utriusque evangelii affatim explanari, si originem evangeliorum synopi statueris eam, quam infra g. 23. conjectavimus.
Hi vero peraetis epilogi instar paucis adhue respicere Ilaea ad sat iis longam doctissimeque V iris eruditissimis iam pertraetatam quaesti
nem de lingua Palaestina Cm isti a stolaretinique rem 3Ψbus emasina ε .uae quum disquisitio artissime cohaereret cum disputationibus V. D. de tinrua Matthaei ovanseu originali, modo perlustratis, et hie
duplicem amploxi sunt sententiam sermonem aut graecum aut aramaeum,
1 aetate illa in Palaestina vimerit, defendentibus interim omnibus sedulo perspectis, quae ad unam alterumve V. D. sentontiam tuumdam prolata reperiuntur, ratam cummaximo sententiam eorum habendam eas censemus, qui auream tenuere medioeritatem. Eliamsi niti,
firmissimis collustretur historia exploratae testimoniis , in urbibus Palaestinae capitalibus graecum sermonem tunc temporis in usu futias frequentissimo , altera tamen . parte nobis onoedatur necesse est, Iinguam quoque Fro chaldaieam sive aramaeam in vulgo potissimum 1 Notiti literae vid. in aso das eben uam ipa. 1829. p. 53 noti Add.
28쪽
adhu obtinuisse' . Iesum vero ipsum atqII Apostolos donec intra exiguos terrae promissae fines versarentur, ea deni a dialectis in evangelio docendi fuisse usus, per inuliis elucet exemplis in acriptis . . obviis seuodsi itaque ad pri Frena illam quaestionem, num Matthaeus
ap graecis aut aramaicis literis v augelium suum Consignave Tit, EVENtimur, disputati Otium de vernacula 'alaestirieras ratione habita sic eam diiudicandam esse arbitramur. Duum nullum omni ii traditionis veteris exstet testimonium, Matthaeum graece, sed uno potius ore asse in veretur, aratriaice eum scripsissu, P.Stulum vero pria rerum natura ara maic scribere potuisse constet, jam ro posse' sulficere Oportet ad traditionem veteris eccleεiae, a C in re eo tantis si inanti firmandamae justificandam etia in si vinci ne III Bat, Althaei evangelium graeis cum nostrum versionem archetypi illius aramaici esse e re continuam
Quaestione de lingua Matthaei evangelii Originali ad calcem adducta, iam ad secundam ecclesiae et eris relationem de Desonibus, quibus Matthaei evangestum primum destinatim si , diligentius investi-gundo vindicandam accedamus. Testim Unia 'atrum, vidimus, affirmant quidem Mataliaeum evangelium suum scripsisse in mum Iudaeo christianorum Palaestinensium R); Optim ver jure postulantur hujus rei probandae vestigia, in Matria ae iano nostr Obvia hae autem prorsus desiderantur. Neque enim 'enealogia nec multis . .
vaticiniis laiidalis traditio vetus illa Confirmatur nam ex his, luti et iis, qua doctis si in Gies et erus V. . e l. Matth. 0, 5. 6. 5, 21 - 28. 9, 28. 21. 43. 8, 1 et at collegit 3, tantum iri Odo sequitur, scriptorem evangelii nostri fuisse Iudaeo christiana1m et primos ejus lectores Christianos, qui crediderant ex Iudaeis, neque tamen necessa-3 Historia dite plura laudare licet exempla, quibus Probatiar. Iinguas in urbitriis e pitalibui iiiiii exstirpata indeque de P tis δε, tu vulgo imonii ii irata et in vi eis per Iougum temporis patium Date vigilis. cs. Ola fini se in . l. p. 30 .4 Quod Augii rigii metatis , e utrarturn probat irris et in ed. I nlrod retionis tu . . p. 40. 66. et L multum auctis, iure recteque opponitur in L tu lie M. Leitivis v. . limantio. Umbi ei T. I. Doc. i. P. 178. s. ustav. in s L .a I. quemi eapsit: Matutaeus potui raro in Chaldaice scribere. 1 Patrum velatio de primis Matthaei evans Hii leetoribus Perspicii qui item cohaeret
cum Eleii Ecclesiae Ee tetitast, uno ore Piopagata Matthaeum arainaice a uipsi, et qui ii . . eo illam . ait ache pum aromat Curia relatam, de historica dis Dissiluam habet tilis. Ne ine a litem de OSITO Matutis si evatiget in i graece Dru in aliter terirc omio nato, id III intuere licet. Si ria Vol Selium uuatrum vel hi latirem arehelo piillitis esse iret continuam, vestigia atq te ira licta, lectorea Primo Judaeo elii toti alios Palae liue es designantia, certo non desideraremur.
2 Quod quidem eoncedi Frit inius V. s. an Comm. ad Matua. Pror ego m. p. XVI; nihilo secius vero obii eit, oeia c. 22, 23. e. 27, 5 traditionem veteris eiae,iae nonini pus nari, es. Conuri Eiusd ad Maia. 22. 23. M iti t. Hist. Irrit Versueti ub. d. En ista u. dio stultest. Selii e sale de schrist. v v
29쪽
rio Palaestinenses mi vero aueedit, quod plura in Matthas -- gelio inveniuntur loca, ad usum Iectorum extra alaestinam ego lium aperto Omparata. Ita . . c. 22, 23. Σαμοκα ι, et λέγοντω a. εἶναι ἀναστα τιν' Ven. Hugius in I. l. II. q. a. v. o.), cui assentitur Bum. Ia in s. l. q. 23. p. 44.), eontendit quidem, nae Verba in usum nutorum etiam Μatthaei p. popularium addi licuisse, quum hujus -- lae praecepta atque instituta, gnae primores et optimates, liberiori v vendi rationi indulcentes, potissimum secuti ossent in vulgus, Joaeph. teste nondum irrepsissent. Hae autem Viri eruditias sententia profecto nimis exquisita nobis esse idotur. Ouum enim Sadducaeorum dogma περὶ ἀναστάσεως praeceptis vrum annumeraretur Priniariis, non est prob bile Iudaeochristiano Palaestinonses illud ignorasse, praesertim quum Sadducaei secundum historiam evangelieam saepenumero Salvatorem impugnarent eumque irretire tenta ron et jam propterea haud raro in vulgo versarentur. Porro et alia loca disertissime probant, atthaei evangetium graecum lectoribus Palaestinensibus primum non esse destinatum, et 1, 23. c. 27 8 15 33. 46. o. 28, 5. Concedas licst, traditionem eva gelicam ore propagatam, quae Μatthaei evangelio subest, in Palaastina, primis eum Christianismi tum praeconii apostolici morescentia ne nabulia, sese conformasse qua Vero sententia nullo pacto aetatur, Matthaeianum nostrum in usum lectorum Palaestinensium primum conscriptum esse. Illud enim, si graeo originaliter literis consignatum est, veluti persuasum nobis habemus , sui Iudaeochristianorum P laestinensium primum destinatum fuisse nequiti Sio itaque traditio veteris ecclesiae et hac ex parte pugnat oum in dolo a a Nthaei evangelii graeci nostri interna τ).
Panea deniquo dicenda nobis restant de loe et temporo quo litoris eonsignatum ait Matthaei evanii elin uno ad loeum attinet, traditio veteris ecclesiae Iau lat quidem Palaestinam atqui bono animadvortondum . hoc de matthaei Vangelio graeco nostro solummodo usse valere, si aramaice origin uter conscriptum sit. Apostolo enim, alvatoris evangelium praedicanti pro temporum inorum ratione non
4 CL quae erudite hae de re diffreni Schuber inis laud. l. 18. p. 27.4 2 p. 81sqq. 5 Anthentiam horus verborum argumentis i loneis non posse adi rebitari. εν- monstravit Frit inius . . in Comm. ad Matth p. 661 sqq. r. Behuber in s. l.
p ae, Matthaeum otia Palaestinensibua commenlarium destina e sed Iudaeochristiani, quoque extra Palaestinam viventibus. an vero viam mediam ac reeonestiantem eum Viro mora. v. non ingrediamnr, quum xtra ampum, opinor, Apostolorum positam uerit. -toribus diversarum terrarum seri re vaengelium. Longe minua tamen, Matthaeum v. an Palaestina seri titem, a toris commentarium destinuisa dularia.
30쪽
mppeditabatur ansa evangelii christianis externis graece scribendi . Relatione vero traditionis veteris de tempore, quo conscriptum sitiatthaei evangelium diligentius perscrutantes variis sane irretimur dissi- enitatibus. Caute hic quoque observandum, Patrum eccles de temporo illo testimonia tantummodo spectare ad aramaicum atthaei evangelium .iusque scriptionem Ouum autem secundum ea, quae supra disputavimus,matthaei evanielium graecum nostrum non sit versio arch typi illius aramaici, sed graece originaliter conscriptum, testimonium de tempore, quo hoc literis consignatum sit, exstat omnino nullum quado ausa disquisitionem hanc ad sola indicia evangelii interna constri condam a totam ita distribuendam esse censem , ut separatim di eoptetur de tempore, quo Μatthaeus p. evangelium aramaleum it ria oonsignaverit et de eo, quo atthaeianum nostrum conscriptum sit. Duo Patrum testimonia, hic in discrimen vocanda in , alia deis finita sunt atque adeo inter o pugnare videntur. Irenaeus adv. haerea. III. 1. vid. g. 3. perhibet, attnaeum commentarium uteria consis nasse Petro et Paulo Roma evangolixantibus Eusebius vero: h. e. IILD. nostrum scripsisse, quum Palaestinam derelicturus esset. Quaeri- in itaque, quonam tempor Petrus et Paulus evangelium Romae praedicarint Historia duee certiori magisque explorata quamquam haec
tota res maxima sane caligine cooperta est non ante septimum saeo ideosnnium. atthaeus autem Palaestinam longo certo niaturius derelia quit, nam si Actorum APD. sequaris relata jam sexto saec. I.
oennio Apostolorum solus Hierosolymia versabatur Iacobus Tanti torro Matthaei p. evangelium in Palaeatina praedicandi studii, quod audat vetus traditio, in Actia App. haud obseura certe inveniremus vestigia. vid supra f. l. not. 5. 9uod vero ad veteris ecclesia traditionem attinet satis vulgarem a dilatatam vi testimonia p. de Hettium in l. l. p. 177. sub lit. . , Matthaeum evangelistam1m primum scripsisse, verissima quidem esse Potest, quoad refertur an archetypum aramaleum neque autem ad matthaei evangelium graeeum Oatrum pertinet, quum evinci nequeat, hocce versionem illius esse eontinuam.
Temporis vero, quo Matthaei evangelium graecum literia consignatum sit indicia definita in v. ipso nulla reperiri, dolemua Hugiua quidem, Vir eruditias. . Iura hujusmodi indicia laudabili sane ingenii acumin detexit. in L II g. 5. , qua vero diligentius perspecta nil eorti probant. Statuit . g. e. 27, 5 verbis: nar δὲ ιορνυν lana δη μιν ἀπολυων ἔν τω -- δέσι-ν ιν μελεδ indicari, atthaeum praesumsisse, tectores hane rem, consuetudine armatam, clam obli