장음표시 사용
131쪽
v. I 3. & 18. Deus summus legitur sine articulo, sicut & Matth. I 4. V. 33. & I. Cor. 8. V. q. & 5. Contra vero Christus cum articulo dicitur Deus Rom. 9. U. S. ut observat sanctus Chrysostomus hom. 3. in Joan. Quin & falsi Gentium Dii nominantur cum ejusmodi articulo. Gal. 4. V. 8. AEL 7. U. 43. Rom. 9. ex quibus Judaeis in es tariseus f cumdum carnem, qui est super omnia Deus benedictus. Philipp. 2. Cum informa Dei eskt; non rapinam arbitratus est essese aequalem Deo; sed siemetipsum exin nivit formam strvi accipiens. Insignis est iste locus, solusque lassicit ad convincendos Socinianos. Christo hic duplex tribuitur forma, scilicet fodi, ma Dei, & forma servi, id est, hominis, quam accipiendo semetipsum exinanivit. Ergo sicut per formam servi verus est homo ; ita per formam Dei verus est Deus , adeo ut potuerit abse que rapina, ut loquitur Apostolus , se exhibere aequalem Deo; sed majestatem suam voluit occubtare , vilem servi formam induens velut ha
Prima Ioannis s. Hic Christus verus Deus, ου vita oeterna. Dices I. Nomen Dei est aequivocum, sole, que in Scripturis indiscriminatim. tribui Deo & creaturis in Dignitate constitutis, ut Exodi 7. ubi Deus ait Moysi, Constituite Deum Pharaonis. Psal. 8 I. Deus stetit in Smagoga Deorum, id est Iu .dicum. Et infra, Ego dixi, Dii estis, Effitii excesomnes. Ergo non potestioncludi Filium esse Pa. tri consubstantialem , ex eo quod in Scripturis
vocetur Deus. . 'Distinguo antecedens: est aequivocum inno vo testamento ; Nego ; nam apud Latinos Deus
132쪽
est nomen substantiae, inquiebat supra Tertullia. nus, sicut S apud Graecos ; nequa Dominus, inquit sanctus irenaeus lib. 3. c. 6. neque Spiritus sancitis, neque Apostoli eum , qui non spei Deus, de Mitis N absolute Deum nomissisent, qui non esset verus Deus. Est aequivocum in veteri Testamento; Subdistinguo: quando in textu originali, Hebraico scilicet, Deus exprimitur per vocem Eloim transeat: quando exprimitur per nomen tetra-
grammaton 'ebova; Νego antecedens. In Conis fesso enim est apud omnes tum Judaeos, tum Chri. stianos, hoc nomine significari Dei essentiam: atqui Christus in veteri Testamento saepe vocatur Rhova: Isa. 7. Ecce virgo concipiet, F pariet filium
S vocabitur nomen ora Emmonuel, Jelio Va, cap. 9. parvulus nazus est nobis... Vocabitur nomen ejus Admi rabilis .... Deus, Jeho Ua, Zacb. II. appenderunt mercedem meam triginta argenteos, S dixit Dominus -
Jehova ad me. . . decorum pretium, qu0 appretiatus sum ab eis. Quae de Christo esse praedicta constat ex Matthaei capite 27. V. 9. Idem Propheta cap. I a. inducit Deum, cyctova 9 de se loquentem,ospicient ad me , quem conmerunt, scilicet quando unus militum lancea latus ejus aperuit Ioan . I9. Malach. 3. Deus cmbovG sic loquitur : Ecce ego mitto Angelum meum, N praeparabit viam ante faciem meam: quem Angelum ipse Gabriel Angelus Luc.
I. V. I 6. & 17. interpretatur de Joanne Baptista, multos stiorum Urael, inquit, Ponvertet ad Dominum Deum ipsorum, S i e praecedet ante illum in spiritu S virtute Elise s ac proinde Christus, quem praecessit Joannes, est Deus cyetio filiorum Israel. Sociniani textibus Zachariae. D. Haberi. 1 beolog. Tom. VILL H ti m.
133쪽
& Malactite se victos confitentur, dum unum
reponunt, nempe illos esse corruptos.
Dixi in responsione, transeat, scilicet nomen Eloila, esse aequi vocum; quia revera non est, ex eo qubd semel aut bis tribuatur creaturis; quis enim dixerit nomina, Leo, lapis, angularis, esse aequivoca, . quia Christus in Scripturis aliquando
appellatur Leo de Tribu Iuda, lapis angularis
Equisoca quippe sunt nomina, quae ex communi usu tribuuntur rebus diversae prorsus naturae: sic canis est nomen aequivocum respectu canis terrestris & marini, quia ambo conveniunt in illo nomise , ' & vix aliter Uocantur. quamvis natura prorsus differant. Sed quemadmodum non sequitur nomen Leo esse aequivocum, quia metaphoriesi & figurato raro de Christo praedicatur;
ita nec dici potest nomen Deus esse aequivocum, - quia creaturis semel aut bis tribui legitur. Dices et. Christus Ioan. Io. amovit hancce Iudaeorum opinionem, quod se Deo aequalem faceret; ostenditque se Deum dixisse, aut Filium Dei, quomodo in Scripturis, ii, ad quos sermo, Dei factus est, dicuntur Dii & filii Excelsi: Ergo.
Nego antecedens: Christus enim, ut compescat furentes adversum se Iudaeos, quia dixerat, ' Ego Pater unum sumus, argumentatur li mi- nori ad majus. Scriptura Deos appellat, qui i dubitatis signis probant se a Deo missos, & nomine ejus locutos: atqui Opera mea, quae nemo alius fecit, probant me 1 Patre missiim & vera locutum : Deus enim non potest miracula edere ad confirmandum mendacium: Ergo absque blasphemia dixi me esse Filium Dei. Si ratione tam opportuna & ad persuadendum accommodata, Placa.
134쪽
De m. vinitate. Is placabiles se praebuissent Iudaei, audissent a Christo, quam sublimiori modo vero dixisset se esse
Filium Dei. Sed cum nihilominus in ipsum fur rent, eos in caecitate sua dimisit, monente Scriptura Eccli. 32. ubi auditus non est, non emundas se
Instabis: Christus probat ex operibus S miraculis a se patratis, se esse Filium Dei: atqui miracula non probant verum Deum esse & Filium ejus naturalem, qui ea operatur; nam Elias &alii Prophetae patrarunt miracula, eX. quibus colligi non potest ipsos fuisse filios Dei naturales &consubstantiales: Ergo Christus hoc suo ratioci- .nio non concludit se esse Filium Dei consubstantialem, sed solum secundum quandam denom,
Distinguo majorem: ex operibus & miraculis editis in confirmationem suae doctrinae, qua asserebat esse se Filium Dei unigentium, JOan. 3. U. I 6. aequalem Patri, Joan. S. V. Ι 8. Concedo: qua asserebat se esse Filium Dei eo modo, quo Elias ct alii Prophetae dicuntur Filii Dei, Nego majorem. Itaque miracula, si secundum se praecisis , spectentur, non probant Deum esse, qui ea ope- ratur, ut patet ex cap. 14. Act. I. IO. sed quando eduntur ad probandam divinitatem ejus qui loquitur, sunt signa indubitata illum esse Deum. Porro nec Prophetae, nec Apostoli patrarunt miracula ut persuaderent se esse Deos, absit; sed ut testarentur Messiam in lege promissum , &in Evangelio exhibitum esse unigenitum Dei Fi- .lium, Patri consubstantialem, quam veritatem 'Christus ipse innumeris signis & prodigiis confirmavit. . '
135쪽
Dices 3. Eeeli. 24. V. s. & Ig. Sapientia, quae est Christus inter creaturas , prima numeratur, Ego ex ore Altissimi prodivi primogenita ante omnem
creaturam .... qui creacit me. requievit, in tabarnacula meo. Ergo.
Nego conseq. Sapientia enim dicitur I. primogenita eo sensu quo legitur Matth. I. de beata Virgine, peperit filum suum primogenitum , non quod alios postea peperit; sed quod nullum pri iis
pepererit. 2. dicitur creata creatione latius sumpta pro quavis productione. Eenim verti quae eodem capite dicuntur de Sapientia, convenire non possunt creaturae.
Alii textus benemulti objiciuntur a Socinianis, sed facile solvi possunt. QMatth. I7. ait Christus ad Iacobum & Joannem, non est meum dare vobis, scilicet ratione propinquitatis carnalis, quo titulo ambo illi fratres primas sedes ambiebant. Matth. I9. Christus rejicit nomen Magistrihoni: Nemo bonus, inquit, nisi solus Deus. Sed ejusmodi responsum est ad mentem juvenis, qui Christum ut purum hominem habebat. Matth. 24. de die ultimo ait Christus: Nemo scit, neque Filius, &c. quod de Christo ut homine intelligi debet. Utrum autem revera Christus sic spectatus ignoraverit diem judicii, expendetur,
ubi de Incarnatione. Joan. 14. ait Christus, Poter major me est, nempe secundum Christi humanitatem. Joan. II. V. 3. Christus Patrem sic alloquitur: haec es autem vita oeterna, ut cognoscant te solum verum Deum. Sed hoc dicitur comparato ad falsos Deos Gentilium, non vero ad duas Personas sanctissimae
136쪽
mae Trinitatis; ita ut vox solus conjungatur substantivo Deus, non verb substantivo Pater, quasi sensus sit; Tu, Pater, es solus verus Deus, non verti: Tu solus, Pater, es Verus Deus. Et V. 22. ut sint unum, sicut S nos unum fumus. Quae k Christo dicuntur ratione humanitatis, qua affectu unum est cum Patre: non ratione divinitatis, quacum Patre unum est in natura.
I. Cor. IS. V. 28. Cum autem subjecta fuerint illic Patri omnia, tunc N ipse Filius subjectus erit ei; scilicet ratione corporis mystici, quod est Ecclesia, quae destructa morte & omni peccato, evacuatoque omni principatu & potestate inimici, perfecte cum suo capite subjicietur Deo.
Spiritus sanctus es aequalis N cmsubstantialis.
Drobatur Matth. 28. Euntes docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine Patris N Hilii, F Spiritus sancti. I. Joan. S. Hi tres unum sunt. Sub hac fide initiantur Christiani, & tribus personis consecrantur. Ast. s. Sanctus Petrus Ananiam sic increpat : Cur tentavit fatanas cor tuum mentiri te Spir tui sancto P non es mentitus hominibus, sed Deo. I. Cor. 6. An nescitis, quoniam membra et fra templum sunt Spiritus sancti P atqui templum soli vero Deo com- Petit, nec ullius creaturae diei possumus templa.. Dices I. Quae in Scripturis de Spiritu sancto leguntur, intelligenda sunt de donis gratiae, ut I. Thessal. 4. Spiritum nolite extinguere: ergo Spiritus sanctus non est persona divina. - - Η 3 Distin-
137쪽
Distinguo antecedens : intelligenda sunt δε donis gratiae, aliquando, ut citato capite, Concedo: Semper, Nego antecedens: namque Spiritus sanctus a suis donis manifesto distinguitur Rom. 8. Charitas dimo est in cordibus nostris per
Spiritum lanitum . . . . Haec omnia op ratur tinus atque idem Spiritus dividens Angulis prout vult. Unde indimus sic concludit c. I. de Spiritu sancto, quorum ergo una est operatio, una est substantia. Dices a. Plura de Spiritu Sancto leguntur, quae Deo vero convenire nequeunt, ut Rom. 8. Spiritus postulat pro nobis gemitibus inenarrabilibus. Ephes. 4. Nolite contristare Spiritum sanititum Dei. Ergo Spiritus sanctus non est Deus. Distinguo antecedens. Plura leguntur scripta figurato & metaphorico, quemadmodum Genes. 6. Deus dicitur tactus dolore cordis, Concedo: plura leguntur scripta proprio, Nego antecedens. Itaque Spiritus postulat gemitibus, id est, postulare facit, interprete S. Augustino & aliis. Contristatur, hoc est, improbat; quod malo gerunt 'homines.
Dices 3. Qui mittitur minor est eo, qui mittit : atqui Spiritus sanctus mittitur a Patre & Filio: Ergo. Distinguo majorem : qui mittitur cum imperio & dependentia, Concedo: qui mittitur sine imperio & dependentia , ut accidit inmissionibus divinis , de quibus mox , Nego
138쪽
Q. I. Dantur ne missiones divinae pR. Dantur; Christus enim Joan. 7. de seipso ait, ab ipsio sium, S ipse me misit. Et cap. 14. de Spiritu sancto, quem mittet Pate in nomi
Q. et . Quomodo demitur migmp R. Definitur processio unius personae ab alia adjunctum habens effectum temporalem , pertinentem ad Ordinem gratiae. Dicitur I. processo, quia persona, quae non procedit, proprie non mittitur: Pater, inquit Sanctus Augustinus lib. 4. de Trinitate cap. 2o. non dicitur missus: non enim habet de / quo insus fit, sui ex quo procedat Dicitur et . adjunctum habens effectum tempora lani; quia processio praeciso spectata est aeterna; missio verti temporaliter dicitur Galat. 4. ubi venit plenitudo temporis, misit Drus Hilium suum. Unde sanctus Augustinus citato c. 2o. sic habet, non eo ipso quod de Patre natus est, missus dicitur Hilius, sed vel eo quod opparuit mundo Verbum caro factum, Ue Qeo quod ex tempore cujusque mente percipitin. Dicitur 3. pertinentem ad ordinem gratis ς pe sona enim divina proprie non dicitur mitti propter opera ordinis naturalis. Dices I. Isa. 48. Filius dicitur missus 1 Spiritu sancto: Ergo Missio in divinis non est processio.
Distinguo antecedens: missus est a Spiritu sancto quatenus homo, quem Spiritus sanctus . . ' H 4 omni.
139쪽
omnium gratiarum donis ornavit, Concedo: quatenus Uerbum & secunda persona sanctissimae Tri nitatis, Nego antecedenS., Dices 2. qui mjttit, voluntatem ejus, qui mi, titur, movet, ac determinat: atqui Pater voluntatem Filii nec movet, nec determinat: Ergo. Distinguo majorem: quando mittens&missus habent diversius naturas & Voluntates, ut in croatis, Concedo: quando una est mittentis & missi singularis natura & voluntas, Nego majorem. Ergo una persona non mittitur, quin aliae adsint propter circum insessionem, juxta illud Joan. q. ad eum veniemus, S mansionem apud eum faciemus. Sed in illa inhabitatione Filius & Spiritus sanctus proprie mitti dicuntur,. quia procedunt: Pater verti dari, quia a nullo procedit.
Q. 3. Quid est circumissessio PR. Definitur , Theologis, intima existentia
unius personae in altera sine confusione personae:
Totus Pater in Filist S Spiritu sancto, inquit S. Fulgentius lib. de Fide cap. I. θ' totus Filius in Poetre S ritu sancto ; F totus Filius N Pater in Spiritu
sancto es , nimirum propter unitatem naturae, liqua tres personae non distinguuntur realiter. Q . 4. Qitare una persena potius dicitur mitti, quam alia, cimi hola nec mittatur, nec operetur adjunctum efffectum temporalem pR. Ideo una persona potius mitti dicitur; quia effectus temporaliter producendus specialem habet assinitatem, & similitudinem cum propria ejuS notione. Hine quia Pater est primum - notionale principium, appropriatur illi creatio& gubernatio universi: Filio quoque, quia procedit ut Verbum terminus cognitionis aeternae, adscri-
140쪽
De M. Pinitate. 12 Iadscribitur omne donum intellectuale. ut sapien-'tia, & propter illud dicitur mitti. Denique ad Spiritum sanctum , qui est terminus volitionis &amoris Patris ac Filii, reseruntur omnia dona, quae perficiunt voluntatem, ut sanctificatio, charitas, SQ. quorum infusio appellatur Spiritus sancti
J I di eum adjunctum hahet effectum visibilem, vel permanentem, puta 'Incarnationem; Vel transeuntem, V. g. speciem
columbae, linguas igneas die Pentecostes: alia invisibilis, quae est cum effectu invisibili, qualis est infusio gratiae .& charitatis. Q. I. Oυα sunt nomina, propria primae Persion pR. Dicitur I. Pater, quia proprio generat Filium. 2. ingenitus , non quia non nascitur, hoc enim sensu Spiritus sanAus est ingenitus; sed quia non producitur. Q. 2. Pater potesne dici fons N origo totrus d
R. Non potest nisi impropria ; quia princi
pium denotat processionem : divinitas autem non procedit, sicut definitum est in Concilio I -teranensi quarto, capite Damnamus; sed est ipsa. met pricipium radicate omnium processionum. Q. 3. Potesne vocari auctor, aut cassa filii P , R. Primam appellationem detestatur sanctus Augustinus lib. 3. contra Malliminum cap. I .