장음표시 사용
261쪽
Dices Rom. 3. V. 28 Q ait Apostolus, arbitramur hominem justificari per fidem sine operibus legis: Ergo. Distinguo antecedens cum Patribus Tridentinis sess. 6. cap. 8. sine operibus legis, quae fidem praecedunt ex solis liberi arbitrii viribus, Concedo : quae ex fide, & Spiritus Sancti motione procedunt, Nego antecedens. Paenitentiam agite, inquit Princeps Apostolorum Aet. 2. F baptizetur unusquisique vestrum in nomine JED Gristi in remis
Q. 8. Potestne quis esse certus se gratiam sanctim
cantem esse consecutum P . . 'R. I. Absque speciali Dei revelatione nemo potest esse certus certitudine Fidei divinae, ita definit Concilium Tridentinum sess. 6. canone. 13. Nescit homo, inquit Sapiens, Eccles. 9. utrum; amore vel odio dignus sis, sed omnia in futtarum servantur incerta. Et ipse Apostolus de se ipso ait I. Corinth. 4. Nihil enim mihi conscius sum, sed non ' in hoc jusjicatus sum. Et Philippenses gravissimis hisce verbis monet cap. cum metu, S tremore H- ἰutem vestram operamini. αR g. Ρ'test quis esse certus certitudine quadam morali, quae, etsi non excludat omnem fommidinem . . lassicit tamen ad sedandas animi anxietates; nam Rom. 8. I e Spiritus testimonium reddit spiritui nostiro, qubd Filii Dei sumus. R. 3. E contrario moraliter certus est se gra- . tiam sanctificantem in sacramentali Confessione non accepisse, nec proinde peccatorum remissionem, qui non est renovatus Spiritu , qui nedum delectetur justitia &concupiscat adversus carnem;
adhuc terrena sapit, di spiritualia fastidit; Qui
262쪽
in secundum carerim sunt; quae camis fiunt sapiurat: qui vera secundum spiritum sunt, quae sunt θ ritus sem
Q. I. 9ui sunt effectus Iratiae P Q. R. Justificatio & meritum bonorum
R. Definitur li Concilio Tridentino sess . Scap. 4. translatio a statu peccati ad statum gratiae& adoptionis filiorum Dei. . Ergo justificatio est motus a contrario ad contrarium , scilicet a peccato ad justitiam, quem- admodum cale factio est transitus a frigore ad ca-
Ergo in justificatione impii sunt duae mutationes partiales , juxta commune Phibosophorum effatum, generatio unius est corruptio alterius. Prima mutatio est destructio seu expulsio peccati. 'Secunda, introductio seu productio gratiae sanctificantis. Q. 3. Quid in justificatione est praecipuum ἰ an remissio peccati, an gratiae infusio δ' Respondet S. Thomas quaest. II 3. art. I. in susionem gratiara esse quid praecipuum , quia in . omni motu magis intenditur terminus ad quem, v. gr. sanitas, quam terminus a quo receditur, V. gr. expulsio morbi: Atque infusio gratiae est terminus ad quem justificationis , remissio vero peccatorum est terminus a quo : Ergo.
263쪽
Q. 4. Pustificatio impii estne maximum Dei opus p R. Post unionem hypostaticam , qua homo fit substantialiter Deus , est maximum Dei opus
quia , ut ait sanctus Thomas citata quaest. II 3. art. 9. Terminatur ad bonum aeternum divinae participationis. Et sanctus Augustinus Tract. 72. in Joannem. Prorsus majus hoc eisse dixerim, quam es Coelum S terra, Et quaecumstae cernuntur in Caelo S in terra. Quin, si gratia justificans , quae permanent in. Beatis, conferatur cum lumine gloriae, praestan- , tius videtur esse donum; quia se habet, tum ad 'lumen fidei, tum ad lumen gloriae; veluti natura ad suas facultates, quarum est radicate principium.
Q. S. Justifcatis impii estne miraculum p
R. Si fiat supra consuetum gratiae operandi 'modum , praescriptum & ordinem , v. g. si adul- :tus sine praeviis dispositionibus subiici justifieo. tur , ut Sanct. Paulus , & latro ad latus Christi in Cruce pendentis , est verum miraculum : sinciis , si fiat secundum consuetum gratiae operam di modum , quae sicut natura, ab impersectionibus incipiens , paulatim ad persectiora progrediditur; quia ad verum miraculum satis non est, ut opus excedat naturae vires, sed insuper requia ritur ut sit rarum; unde creatio animae ration lis non est miraculosa, quia fit secundum communem ordinem , Deo praescriptum , & exjgen tibus praeviis dispositionibus. Miraculum ergoti Deo expectant, qui conversionem suam ab extremum vitae differunt. Caetera, quae pertinent ad iustificationis es.sentiam, proprietate3 S dispositiones, exposui i l
264쪽
mus duobus capitibus immediatε praecedentibus. De solo igitur merito, quod est .alter gratiae es-fectus, nobis dicendum superest. Sed quia me- ritum ex actibus bonis exurgit prilis tragandum videtur de Actibus humanis, & quaerendum in quo consistat eorum bonitas, quam quidquam de merito definiamu3.
265쪽
Q. r. JUSTNE aliquod distrimen inter actionem Do minis , S actionem humanam P, R. Assirmativδ , actio quippe hominis dicitur ea, quae' ab homine procedit, absque ratio- nis advertentia : actio Uero humana est ea quae fit deliberato, & cum advertentia rationis. De posteriori dumtaxat instituitur hic tractatus.' , Q. 2. Quid es actus humanus p R. Est actus a voluntate hominis deliberato procedens. Ita Sanct. Thomas prima secundae
' Dicitur I. a voluntate hominis procedens ς quod
fit vel immediatε, vel mediato ; si immediate ,
266쪽
voluntate procedit, ut volitio, amor, &c. dbcitur actus elicitus : si mediato tantum , ut cognitio , deambulatio. &c. actus dicitur imperatus; quia nec cognitio, nec ambulatio , producuntur a voluntate; sed ab aliis potentiis, illa ab intellectu , ista a facultate motrice; dicuntur tamen actus a voluntate imperati, quia non exeunth suis propriis lacultatibus, nisi imperante volun
Dicitur a. deliberast, hoc est, cum electione,& advertentia rationis, ac proinde libero. Actus autem procedit 1 voluntate , Vel consentaneo ad rectam rationem , vel disientaneo,& hoc respectu dicitur actus moralis, bonus vel
Ergo ; in actu humano tria sunt spectanda, scilicet voluntarium , liberum, & morale.
Q. I. Ouid est voluntarium P iR. Est quod fit a principio interno cognoscente singula, in quibus est actio. Ergo ad Voluntarium duo requiruntur, primo debet esse a principio intrinseco. Unde violenta tractio in Carcerem ; non est voluntaria in eo , qui trahitur; quia fit 1 principio extrinseco, nihil conferente Voluntate patientis. Secundo debet agens, a quo procedit actio voluntaria, cognoscere ea, in quibus versatur ejus actio. Ergo absoluta violentia, seu coactio, & ignorantia invincibilis excludunt voluntarium. Q. 2. Quotuplex est violentia seu coactio PR. Duplex D alia absoluta , alia secundum
267쪽
248 De actibus humanis. 'quid, quae dicitur a Sanct. Thoma, coactio im
iussiciens. Uiolentia absoluta est actio, quae procedit totaliter , principio extrinseco, ut tractio in ca cerem , ad quam nihil confert qui trahitur, sed tota est 1 satellitibus. .
Violenta inlassiciens & secundum quid, est actio, quae procedit partim a principio interno,
partim ab externo; ut consensus cum repugnantia datus ob metum ab altero injectum, vel ob graVem tentationem ex daemonis vel propriae concupiscentiae impulsu. Q. 3. Omnis violentia fleu coactio tollit ne volunt ritonPR. Absoluta tollit omnino, quia actio nullatenus procedit , voluntate : insuffciens verti,& secundum quid non tollit, sest minuit tantum ς quia actio sic coacta procedit partim 1 voluntate, partim a principio externo. iQ. 'Euntas potesne cogi coactione abserita FR. Non potest quoad actus elicitos; quia si ut omnis operatio intellectus est intelleetio seu cognitio, sic omnis actus voluntatis est volitio: manifesta autem est contradictio volitionem non esse voluntariam, nec h voluntate procedere.
Ergo apostasia a Christo , periurium, & alia
crimina metu extorta sunt absolute Voluntaria,& secundum quid tantum involuntaria, ac proin de , peccato excusari non possunt.. Dixi, quoad actus elicitos ; quia actus aliarum
facultatum possunt esse simpliciter & absoluto coacti; sed tunc non sunt a voluntate imperati, nec ab ea procedunt sive mediato, sive immedi te. Unde voluntas absolute cogi non potest ad
268쪽
imperandum ullum actum,. puta thurificationem in idoli cultum. '
Q. I. γα lex es ignorantia pR. Duplex ; alia juris, alia facti, &utraque est, Vel vincibilis vel in vicibilis. Ignorantia juris est in eo, qui ignorat legem, . v. g. usuram esse prohibitam. Ignorantia facti laborat, qui sciens legem prohibentem V. g. usuram, Vel praeeipientem jejunium in pervigilio Sanct. Joannis Baptistae; ignorat quem init contractum esse usurarium, vel non advertit diem qua comedit carnes esse pervigi- , lium S. Joannis Baptistae. Ignorantia Vincibilis est eorum , quae quis scire potest & debet: invincibilis vero eorum, quae quis seire omnino non potest nec debet. Q. a. Quot lex est ignorantia vincibilis p . R. Duplex : affectata , qua quis nescire affe- . ctat, ut liberius peccet; & crassa, qua quis, etiam- 'si direm non assectet nescire, non adhibet tamen diligentiam necessariam, ut sciat quae debet scire. 'Q. 3. Ignorantia vincibilis tollitne voluntarium p
nedum minuat, quia eX Sanct. Thoma I. 2. q. 76.' art. 4. ex intentione Voluntatis ad peccandium provenit,qubd aliquis vult subire ignorantis damnum propter Memtatem peccandi. R. 2. Crassa ignorantia minuit voluntarium, quia minuit cognitionem; actio enim quae procedit a principio minus cognoscente, est minuS UO-
269쪽
luntaria, ac proinde minus malitiae continet, qὶ ' non cognovit S fecit digna plagis, vapularit paucis,
R. 3. Ignorantia crassa nec voluntarium absoluto tollit, nec a peccato omnino excusat;
quia est volita saltem indirecto, quatenus igno- rans , Vel. Omittit voluntariε diligentiam necessa- . riam, ut ignorantia, qua laborat, expellatur; vel voluntario suscipit ossicium , ad quod gerem dum non potest assequi scientiam necessariam. Dices ex concessis, ubi nulla est cognitio , nullum quoque est voluntarium : Atqui plures nesciunt, quae scire ponunt & debent, nec advertunt se nescire , nec in mentem eorum venit sibi adhibendam diligentiam, ut plenius edoceantur. Rusmodi fuerunt Iudaei, qui ex Zelo legis persecuti sunt Christum Dominum; si enim illum, cognoVissent, nunquam crucifixissent, I. Cor. 2. Haeretici, quorum non pauci solo Dei timore vudentur suae sectae addicti; Plures Judices , Pastores , & Confessarii, qui ponentes tenebras lu- , cem , putant se obsequium praestare Deo et Ergo ignorantia vincibilis saepe tollit omnino volunta- .rium & peccatum. .
Distinguo minorem : plures non advertunt se i nescire, sed advertere possunt & debent, Con- . cedo; advertere non possunt, ut in exemplis al- latis, Nego minorem : Namque primo Judaei per miracula & prophetias Christum Dominum cognoscere potuerunt. Secundo haeretici & alii in fideles , quibus annuntiatum est Evangelium , si vellent attendere ad notas verae Religionis, fac, th Ecclesiam Catholicam agnoscerent. Tertiti Fideles muliti minus sunt excusandi ob ignorantiam,
270쪽
tiam, quam & haeretici & infideles: eorum enim caecitas nascitur vel ex nimia sui fiducia , vel ex illicitis cupiditatibus, vel denique ex negligentia
Ergo merito damnata est ab Alexandro VIII. anno I 69o. & a Ciero Gallicano an. ITOO. ut erronea, & piarum aurium offensiva haec proposi- .llo, peccatum Philosophicum, quantum s yme in eo, qui Deum vel ignorat, uel de Deo actu non cogitat, non est stensa Dei, neque premium mortale dis mens amiciariam Dei, neque oeterna puma dignium. Ergo peccata ignorantiae vincibilis , etsi minus sint gravia, quam peccata malitiae, majori tamen periculo aeternae damnationis exponunt; quia . Plerumque conjuncta sunt cum impaenitentia finuli ; quomodo enim quis resipiiceret a peccato, cujus nullam gerit conscientiam 8 Hinc geminatae preces Ecclesiae, Iliamina oculos meos, ne unquam obdormiam in morte. Hinc tremor firmissimarum etiam Ecclesiae columnarum , miatum timeo occulta mea, inquit S. Augustinus lib. Io. Cons. cap. 37. quoe norunt oculi tui, mei autem non. Tu nosti bac de re ad te gemitum cordis mei, S flumina ociamiam meo m. Q. 4. Omnis ignorantia invincibilis excusatne is
R. Assirmativὐ ; sive illa sit facti, sive juris
positivi, vel humani, vel divini, vel etiam naturalis, si tamen haec detur,) quia ejusmodi ignorantia excludit prorsus voluntarium: Atqui peccatum inque adeo voluntarium est, inquit S. Augustinus lib. de vera Religione cap. 4. ut nullo modo fit peccatium, si non fit voluntarium. Et hoc ita manifestum , ut nulla Doctorum paucitas, nulla indoctorum